Zapowiedź Spotkań - Odnalezione w tłumaczeniu

Gdańskie Spotkania Tłumaczy Literatury „Odnalezione w tłumaczeniu” – edycja angielska
Najlepsi pisarze, tłumacze literatury, krytycy oraz czytelnicy po raz drugi rozmawiać będą o
literaturze i przekładzie – tym razem z języka angielskiego – podczas Gdańskich Spotkań
Tłumaczy Literatury „Odnalezione w tłumaczeniu”. Spotkania odbędą się w dniach 9 – 11
kwietnia 2015 roku w Gdańsku, m.in. w siedzibie Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego,
Instytutu Kultury Miejskiej oraz na terenie Uniwersytetu Gdańskiego. Podczas
przyszłorocznych Spotkań po raz pierwszy zostanie wręczona Nagroda Prezydenta Miasta
Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego.
Ten młody i nietypowy – bo poświęcony przede wszystkim sztuce translacji – festiwal
literacki daje możliwość spojrzenia na literaturę z nieco innej perspektywy. Spotkania są
punktem wyjścia do rozmów o świecie i dynamice zachodzących w nim zmian. Przekład, o
którym mówimy, to z jednej strony intymna konfrontacja z tekstem, z drugiej zaś sposób
budowania relacji między ludźmi, kulturami i gatunkami sztuki.
Druga edycja Gdańskich Spotkań Tłumaczy Literatury „Odnalezione w tłumaczeniu”
zogniskuje się wokół przekładów literatury anglojęzycznej. Na zaproszenie Instytutu Kultury
Miejskiej program spotkań budują uznane tłumaczki, które aktywnie działają na rzecz
promocji przekładu: Magda Haydel, Urszula Kropiwiec i Justyna Czechowska. Dzięki różnym
doświadczeniom, odrębnym zainteresowaniom i specjalizacjom udało im się stworzyć
koncepcję, która w sposób ciekawy i szeroki odnosi się do zjawiska przekładu literackiego.
Wśród przygotowywanych wydarzeń znajdą się otwarte dla publiczności dyskusje, wykłady,
warsztaty i działania artystyczne. Festiwal odbywać się m.in. w Gdańskim Teatrze
Szekspirowskim, Instytucie Kultury Miejskiej i na Uniwersytecie Gdański.
O tym, co w istocie znaczy tłumaczenie z języka angielskiego i – co za tym idzie – jak wielkim
wyzwaniem jest stworzenie programu Spotkań opowiada Magda Heydel: - W tegorocznej
edycji centralne miejsce zajmują literatury języka angielskiego: trudne do ogarnięcia w
swoim bogactwie globalne zjawisko kulturowe, obszar językowy, w którym spotykają się ze
sobą, zderzają i współżyją bardzo nieraz odległe kultury. Odpowiemy na pytanie jak je
rozumieć, jak je w przekładzie różnicować, jak oddać im sprawiedliwość. Zapowiada także,
że obok wątków literackich pojawi się wielokulturowość, polityka, socjologia, antropologia,
a osobne miejsce na festiwalu przeznaczone będzie na dyskusję o tłumaczeniu literatury
polskiej na angielski.
Gdański Teatr Szekspirowski nie bez przyczyny został wybrany na jedno z miejsc goszczących
Spotkania. - Inauguracja Teatru Szekspirowskiego zainspirowała i poniekąd zobligowała nas
do wprowadzenia do programu Spotkań zagadnień tłumaczenia dla teatru – mówi Urszula
Kropiwiec. Przyjrzymy się przekładom Szekspira na język polski, szczególnie tym
powstającym ostatnio. Ponieważ współczesna angielskojęzyczna dramaturgia jest silnie
obecna na polskich scenach, nie ograniczymy się tylko do klasyki. Innym fascynującym
zagadnieniem translatologicznym, które podejmiemy są adaptacje teatralne dzieł
literackich.
W ramach tego bloku Odnalezionego w Tłumaczeniu dla adeptów przekładu przewidziane
są warsztaty z reżyserami, aktorami i dramaturgami.
Bardzo ważnym elementem Spotkań są towarzyszące im warsztaty – o części edukacyjnej
opowiada Justyna Czechowska: - Planujemy przeprowadzenie warsztatów z recenzentami,
dziennikarzami i krytykami literackimi o tym, jak pisać o książkach w przekładzie – to temat
niezmiernie ważny dla dalszego życia tłumaczeń literackich w Polsce.
W przygotowaniu są również kilkumiesięczne warsztaty translatorskie z języka angielskiego
oraz zajęcia i warsztaty dla najmłodszych.
Podczas Spotkań poznamy również pierwszego laureata nowo ustanowionej
Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza
Boya-Żeleńskiego: - Wręczenie Nagrody będzie integralną częścią festiwalu –
będzie też okazją do zaproszenia wybitnych tłumaczy, którzy znajdą się w grupie
finalistów – mówi Aleksandra Szymańska, Dyrektor IKM. W ostatnim czasie
pojawiło się wiele dyskusji o roli nagród literackich, ich przekładalności na promocję
czytelnictwa czy sprzedaż książek, jednak bezsprzecznie nagrody pełnią rolę
opiniotwórczą i krytyczną, zwłaszcza kiedy przyznawane są przez znakomite grona
jurorskie - a z takim mamy tu do czynienia.
--Więcej informacji o Spotkaniach znajduje się na stronie
www.odnalezionewtlumaczeniu.pl oraz na profilu „Odnalezionego w tłumaczeniu” na
Facebooku: https://www.facebook.com/odnalezionewtlumaczeniu.
Informacje o Nagrodzie Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im.
Tadeusza Boya-Żeleńskiego (zgłoszenia do 30 września br):
http://odnalezionewtlumaczeniu.pl/nagroda-dla-tlumacza/.
--Autorki programu Gdańskich Spotkań Tłumaczy „Odnalezione w Tłumaczeniu” 2015
Magda Heydel (ur. 1969) - wykłada teorię i praktykę przekładu literackiego na Wydziale
Polonistyki UJ, jest kierownikiem Podyplomowych Studiów dla Tłumaczy Literatury i
redaktorką naczelną czasopisma „Przekładaniec” poświęconego zagadnieniom
translatologii. Ostatnio wydała „Gorliwość tłumacza. Przekład poetycki w dziele Czesława
Miłosza” oraz antologię „Polska myśl przekładoznawcza” (z P. Bukowskim). Tłumaczy
literaturę języka angielskiego, m.in. Virginię Woolf, Josepha Conrada, Dereka Walcotta i
Seamusa Heaneya. Laureatka nagrody Literatury na Świecie za przekład prozy.
Urszula Kropiwiec (1965) – menedżerka kultury i tłumaczka z języka hiszpańskiego. W latach
1999 – 2014 kierowała przedstawicielstwem Szwajcarskiej Fundacji dla Kultury Pro Helvetia
w Europie Środkowo-Wschodniej. Opublikowała przekłady autobiografii Rainalda Arenasa
„Zanim zapadnie noc” i dwóch książek innego kubańskiego dysydenta - Guillerma Cabrery
Infante, „Ona śpiewała bolera” i „Moja wina, bo tańczyłem cza-czę”. Prowadziła zajęcia
warsztatowe z przekładu literackiego na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie także
współorganizowała konferencje translatologiczne „Między oryginałem a przekładem” i była
współredaktorką serii pod tym samym tytułem.
Justyna Czechowska (ur. 1979) – literaturoznawczyni, animatorka kultury, tłumaczka ze
szwedzkiego i norweskiego, autorka artykułów, antologii i wywiadów. Współzałożycielka
Fundacji na rzecz Badań Literackich i Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Pracowała między
innymi jako nauczycielka kreatywnego pisania i agentka literacka. Swoje przekłady
publikowała w czasopismach w Polsce i w Skandynawii. Przełożona przez nią książka Kristin
Berget "Der ganze Weg" była nominowana w drugiej edycji konkursu Europejski Poeta
Wolności. Wraz z Piotrem Kieżunem prowadzi debaty na Poddaszu Kultury Liberalnej
zatytułowane "Piątek: literatura!". Od 2009 roku związana z Duńskim Instytutem Kultury, a
od 2014 także z wydawnictwem Marginesy.
Historia Spotkań
Gdańskie Spotkania Tłumaczy Literatury „Odnalezione w tłumaczeniu” mają formę festiwalu
literackiego - wydarzenia odbywające się w jego ramach (rozmowy, warsztaty, panele
dyskusyjne, akcje artystyczne) otwarte są dla szerokiej publiczności. Program pierwszej
edycji Spotkań (25-27 kwietnia 2013) zbudowany został wokół literatury i języków
skandynawskich. Debiut „Odnalezionego w tłumaczeniu” został bardzo wysoko oceniony
przez media, środowisko literackie i licznie zgromadzoną publiczność, dowodząc, że festiwal
tego typu jest potrzebny i ważny.
Wśród gości, którzy przyjęli nasze zaproszenie w 2013 r. znaleźli się najznamienitsi polscy i
szwedzcy pisarze i tłumacze (m.in. Adam Zagajewski, Anders Bodegård, Marek Bieńczyk,
Szczepan Twardoch, Stefan Ingvarsson, Joanna Bator, Jerzy Jarniewicz, Adam Pomorski,
Jacek Dehnel i wielu innych). Gwiazdą wydarzenia była szwedzka powieściopisarka Majgull
Axelsson.
Spotkania odbywają się w trybie dwuletnim, naprzemiennie z Festiwalem Europejski Poeta
Wolności. Jego organizatorami są Instytut Kultury Miejskiej.
Organizator: Instytut Kultury Miejskiej
Partnerzy: Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury, Gdański Teatr Szekspirowski, Uniwersytet
Gdański