Funkcje układu krążenia 1)rola transportująca: -zanosi komórkom tlen i pokarm -zabiera z komórek substancje przemiany materii i co2 -zanosi komórkom hormony 2) rola ochronna: - wykrywa i walczy z ciałami obcymi (z grzybami, bakteriami, wirusami, pyłami) 3)rola termoregulacyjna: - utrzymuje stałocieplność (36,6) A)OSOCZE: - 93% wody, białka, cukry, tłuszcze, sole mineralne, witaminy, co2, mocznik, przeciwciała ~ rola: - ochronna przed ciałami obcymi - roznosi różne substancje po organizmie B)PŁYTKI KRWI (TROMBOCYTY): - w jednym milimetrze kwadratowym krwi 150-400 tysiecy płytek - najmniejsze komórki,różne kształty,brak jądra - powstają w szpiku kostnym ~ rola: - biorą udział w procesie krzepnięcia krwi C) BIAŁE KRWINKI (LEUKOCYTY): - w jednym milimetrze kwadratowym krwi jest 5-10 tysięcy krwinek - powstają w szpiku kostnym,w węzłach chłonnych,w śledzionie - żyją kilka godzin lub 20 lat - duże komórki z jądrem,kształat nieokreślony - mają zdolność ruchu i przenikania przez ściany naczyń krwionośnych - w czasie choroby więcej krwinek ~ rola: - wykrywają i walczą z ciałami obcymi D)KRWINKI CZERWONE (ERYTROCYTY): - w jednym milimetrze kwadratowym krwi 4-5 milionów krwinek - powstają w szpiku kostnym - żyją 100 dni - rozkładane w wątrobie i śledzionie - kształt dysku,brak jąder - zawiera czerwony barwnik (hemoglobinę) który nietrwale łączy się z tlenem BUDOWA SERCA Serce człowieka jak wszystkich ssaków jest sercem czterodziałowym, umieszczone jest w worku osierdziowym wypełnionym niewielka ilością płynu. Ściana serca pokryta jest cienką błoną, na której leżą naczynia wieńcowe, tworzące sercowy układ krążenia. Układ wieńcowy odpowiedzialny jest za doprowadzanie i odprowadzanie różnych substancji do tkanki mięśniowej. Pod błoną nasierdzia znajduje się śródsierdzie zbudowane z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej. Włókna tej tkanki charakteryzują się silnym rozgałęzieniem. Wnętrze komór i przedsionków wysłane jest błoną zbudowaną z tkanki łącznej pokrytej warstwą nabłonka płaskiego. Pomiędzy przedsionkami i komorami znajdują się zastawki. Pomiędzy prawym przedsionkiem i prawą komorą znajduje się zastawka trójdzielna, pomiędzy lewym przedsionkiem i lewą komorą zastawka dwudzielna. Serce działa na zasadzie pompy i unerwione jest przez układ nerwowy autonomiczny, jednocześnie serce posiada specjalny układ przewodzący odpowiedzialny za jego automatyczną pracę. Układ przewodzący składa się z włókien mięśniowych tworzących tzw. tkankę węzłową. Głównym rozrusznikiem serca jest węzeł zatokowo-przedsionkowy, który znajduje się u ujścia żyły głównej do prawego przedsionka. Na granicy przedsionków i komór leży drugi węzeł przedsionkowo-komorowy, od którego odchodzi pęczek włókien tzw. pęczek Hissa. Pęczek ten rozwidla się na włókna Purkiniego, przenikające mięśniówkę komór. ŻYŁY I TĘTNICE ? ich ściany składają się z trzech warstw: 1. zewnętrzna ? łącznotkankowa 2. środkowa ? zbudowana z mięśni gładkich 3. wewnętrzna ? utworzona z tkanki łącznej i śródnabłonka pomimo posiadania takich samych warstw ścian, tętnice i żyły różnią się od siebie: - grubością poszczególnych warstw - elastycznością - wytrzymałością na zmiany ciśnienia - występujących w żyłach zastawek zapobiegających cofaniu się krwi Automatyzm serca – w ścianie serca występują ośrodki który wytwarzają impulsy elektryczne, które pobudzają serce do pracy, ośrodki te tworzą tzw. układ bodźcowo – przewodzący, układ ten składa się z modyfikowanych komórek mięśnia sercowego. Praca serca - serce działa na zasadzie pompy. Zastawki zapobiegają zmianie kierunku krwi. Między przedsionkiem a komorą prawej części serca znajduje się zastawka trójdzielna, między przedsionkiem a komorą lewej strony serca znajduje się zastawka dwudzielna. U podstawy dwóch dużych tętnic ? aorty i tętnicy płucnej, odchodzących od komór znajdują się zastawki półksiężycowate Rh czynnik - med. czynnik występujący w krwinkach (osobników zwanych Rh-dodatnimi, Rh+, stanowiących ok. 85% ludzi), mający charakter silnego antygenu, tzn. powodujący w surowicy osobników Rh-ujemnych pojawianie się przeciwciał anty-Rh. aglutynacja med. zlepianie się, sklejanie rozproszonych w płynnym środowisku komórek (bakterii, pierwotniaków, krwinek) pod wpływem zlepników (aglutynin); językozn. luźny typ połączenia morfemów w wyrazach i formach gram. Choroba wieńcowa, zwana też chorobą niedokrwienną serca - to zespół chorobowy charakteryzujący się niedostatecznym ukrwieniem (i co za tym idzie niedostatecznym zaopatrzeniem w tlen) serca, spowodowanym znaczącym zwężeniem (a niekiedy zamknięciem) światła tętnic wieńcowych, odżywiających mięsień serca. Obraz kliniczny choroby wieńcowej jest dość zróżnicowany; jej najbardziej znanymi postaciami są dławica piersiowa (dusznica bolesna, angina pectoris) i zawał serca. Antygen - substancja wywołująca odpowiedź układu odpornościowego i wiążąca się z odpowiednimi przeciwciałami, które rozpoznają epitopy danego antygenu. Patogen - czynnik wywołujący daną chorobę. Lizozym - jedno z przeciwbakteryjnych białek znajdujących się w płynach ustrojowych. Lizozym jest enzymem, który niszczy ścianę komórkową niektórych bakterii. Obecność lizozymu w organizmie człowieka to przykład przeciwbakteryjnej odporności nieswoistej. Funkcje układu krążenia 1)rola transportująca: -zanosi komórkom tlen i pokarm -zabiera z komórek substancje przemiany materii i co2 -zanosi komórkom hormony 2) rola ochronna: - wykrywa i walczy z ciałami obcymi (z grzybami, bakteriami, wirusami, pyłami) 3)rola termoregulacyjna: - utrzymuje stałocieplność (36,6) A)OSOCZE: - 93% wody, białka, cukry, tłuszcze, sole mineralne, witaminy, co2, mocznik, przeciwciała ~ rola: - ochronna przed ciałami obcymi - roznosi różne substancje po organizmie B)PŁYTKI KRWI (TROMBOCYTY): - w jednym milimetrze kwadratowym krwi 150-400 tysiecy płytek - najmniejsze komórki,różne kształty,brak jądra - powstają w szpiku kostnym ~ rola: - biorą udział w procesie krzepnięcia krwi C) BIAŁE KRWINKI (LEUKOCYTY): - w jednym milimetrze kwadratowym krwi jest 5-10 tysięcy krwinek - powstają w szpiku kostnym,w węzłach chłonnych,w śledzionie - żyją kilka godzin lub 20 lat - duże komórki z jądrem,kształat nieokreślony - mają zdolność ruchu i przenikania przez ściany naczyń krwionośnych - w czasie choroby więcej krwinek ~ rola: - wykrywają i walczą z ciałami obcymi D)KRWINKI CZERWONE (ERYTROCYTY): - w jednym milimetrze kwadratowym krwi 4-5 milionów krwinek - powstają w szpiku kostnym - żyją 100 dni - rozkładane w wątrobie i śledzionie - kształt dysku,brak jąder - zawiera czerwony barwnik (hemoglobinę) który nietrwale łączy się z tlenem BUDOWA SERCA Serce człowieka jak wszystkich ssaków jest sercem czterodziałowym, umieszczone jest w worku osierdziowym wypełnionym niewielka ilością płynu. Ściana serca pokryta jest cienką błoną, na której leżą naczynia wieńcowe, tworzące sercowy układ krążenia. Układ wieńcowy odpowiedzialny jest za doprowadzanie i odprowadzanie różnych substancji do tkanki mięśniowej. Pod błoną nasierdzia znajduje się śródsierdzie zbudowane z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej. Włókna tej tkanki charakteryzują się silnym rozgałęzieniem. Wnętrze komór i przedsionków wysłane jest błoną zbudowaną z tkanki łącznej pokrytej warstwą nabłonka płaskiego. Pomiędzy przedsionkami i komorami znajdują się zastawki. Pomiędzy prawym przedsionkiem i prawą komorą znajduje się zastawka trójdzielna, pomiędzy lewym przedsionkiem i lewą komorą zastawka dwudzielna. Serce działa na zasadzie pompy i unerwione jest przez układ nerwowy autonomiczny, jednocześnie serce posiada specjalny układ przewodzący odpowiedzialny za jego automatyczną pracę. Układ przewodzący składa się z włókien mięśniowych tworzących tzw. tkankę węzłową. Głównym rozrusznikiem serca jest węzeł zatokowo-przedsionkowy, który znajduje się u ujścia żyły głównej do prawego przedsionka. Na granicy przedsionków i komór leży drugi węzeł przedsionkowo-komorowy, od którego odchodzi pęczek włókien tzw. pęczek Hissa. Pęczek ten rozwidla się na włókna Purkiniego, przenikające mięśniówkę komór. ŻYŁY I TĘTNICE ? ich ściany składają się z trzech warstw: 1. zewnętrzna ? łącznotkankowa 2. środkowa ? zbudowana z mięśni gładkich 3. wewnętrzna ? utworzona z tkanki łącznej i śródnabłonka pomimo posiadania takich samych warstw ścian, tętnice i żyły różnią się od siebie: - grubością poszczególnych warstw - elastycznością - wytrzymałością na zmiany ciśnienia - występujących w żyłach zastawek zapobiegających cofaniu się krwi Automatyzm serca – w ścianie serca występują ośrodki który wytwarzają impulsy elektryczne, które pobudzają serce do pracy, ośrodki te tworzą tzw. układ bodźcowo – przewodzący, układ ten składa się z modyfikowanych komórek mięśnia sercowego. Praca serca - serce działa na zasadzie pompy. Zastawki zapobiegają zmianie kierunku krwi. Między przedsionkiem a komorą prawej części serca znajduje się zastawka trójdzielna, między przedsionkiem a komorą lewej strony serca znajduje się zastawka dwudzielna. U podstawy dwóch dużych tętnic ? aorty i tętnicy płucnej, odchodzących od komór znajdują się zastawki półksiężycowate Rh czynnik - med. czynnik występujący w krwinkach (osobników zwanych Rh-dodatnimi, Rh+, stanowiących ok. 85% ludzi), mający charakter silnego antygenu, tzn. powodujący w surowicy osobników Rh-ujemnych pojawianie się przeciwciał anty-Rh. aglutynacja med. zlepianie się, sklejanie rozproszonych w płynnym środowisku komórek (bakterii, pierwotniaków, krwinek) pod wpływem zlepników (aglutynin); językozn. luźny typ połączenia morfemów w wyrazach i formach gram. Choroba wieńcowa, zwana też chorobą niedokrwienną serca - to zespół chorobowy charakteryzujący się niedostatecznym ukrwieniem (i co za tym idzie niedostatecznym zaopatrzeniem w tlen) serca, spowodowanym znaczącym zwężeniem (a niekiedy - zamknięciem) światła tętnic wieńcowych, odżywiających mięsień serca. Obraz kliniczny choroby wieńcowej jest dość zróżnicowany; jej najbardziej znanymi postaciami są dławica piersiowa (dusznica bolesna, angina pectoris) i zawał serca. Antygen - substancja wywołująca odpowiedź układu odpornościowego i wiążąca się z odpowiednimi przeciwciałami, które rozpoznają epitopy danego antygenu. Patogen - czynnik wywołujący daną chorobę. Lizozym - jedno z przeciwbakteryjnych białek znajdujących się w płynach ustrojowych. Lizozym jest enzymem, który niszczy ścianę komórkową niektórych bakterii. Obecność lizozymu w organizmie człowieka to przykład przeciwbakteryjnej odporności nieswoistej.