załącznik nr 5 - Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA WSCHODNIOEUROPEJSKA W PRZEMYŚLU
KARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA
NAZWA MODUŁU KSZTAŁCENIA: MAKROSTRUKTURY SPOŁECZNE
KOD: M_6
ROK AKADEMICKI: 2014/2015
KIERUNEK STUDIÓW: SOCJOLOGIA
JEDNOSTKA PROWADZĄCA KIERUNEK: INSTYTUT SOCJOLOGII
I. Moduł kształcenia i jego usytuowanie w systemie studiów
1. PROFIL STUDIÓW
ogólnoakademicki
2. POZIOM KSZTAŁCENIA
studia pierwszego stopnia
3. FORMA PROWADZENIA STUDIÓW
stacjonarne
4. STATUS MODUŁU
obowiązkowy
5. KATEGORIA MODUŁU
kształcenia kierunkowego
6. USYTUOWANIE MODUŁU W PLANIE STUDIÓW
semestr V
7. JĘZYK WYKŁADOWY
polski
8. LICZBA PUNKTÓW ECTS PRZYPISANA MODUŁOWI
11. KOORDYNATOR MODUŁU
5 ECTS
Wykład – 30 godz.
Ćwiczenia – 15 godz.
Egzamin
Zaliczenie
dr hab. prof. PWSW Ryszard Radzik
12. PROWADZĄCY MODUŁ
dr hab. prof. PWSW Ryszard Radzik
9. FORMA I WYMIAR ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH
10. FORMA ZAKOŃCZENIA ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH
II. Modułowe efekty kształcenia z odniesieniem do kierunku i obszaru efektów kształcenia
Kod
modułowe
efekty
kształcenia
1
W_01
W_02
Opis efektów kształcenia dla modułu
Odniesienie do
kierunkowych
efektów
kształcenia
Odniesienie do
obszarowych
efektów
kształcenia
2
3
4
K_W02
S1A_W02
K_W07
S1A_W07
charakteryzuje pojęcie społeczeństwa, systemu społecznego
oraz wskazuje na czynniki różnicujące poszczególne
kategorie
zbiorowości
w
ich
historycznych
uwarunkowaniach, omawia procesy instytucjonalizacji życia
społecznego oraz koncepcje zmian społecznych w różnych
ujęciach teoretycznych, opisuje społeczne uwarunkowania
transformacji społeczeństwa polskiego od 1989 r., w tym
koncepcje traumy kulturowej Piotra Sztompki.
potrafi analizować struktury systemu społecznego i
powiązania między jego poszczególnymi elementami,
rozumie koncepcje „społeczeństwa jako procesu”, potrafi
wykorzystywać kategorie teoretyczne do analizy zmian
społecznych, zwłaszcza we współczesnym społeczeństwie
polskim.
potrafi właściwie analizować przyczyny i przebieg
konkretnych procesów i zjawisk społecznych przy opisie
zmian społecznych zachodzących we współczesnych
społeczeństwach
wykazuje dążność – w oparciu o uzyskaną wiedzę – do
samodzielnego
analizowania
zjawisk
społecznych
zachodzących na poziomach makro i mezo – w ich
wzajemnych związkach.
rozumie potrzebę ciągłego uczenia oraz doskonali swoją
wiedzę
i umiejętności w zakresie socjologii
makrostruktur społecznych
U_01
U_02
K_01
K_U03
S1A_U03
K_U08
S1A_U08
K_K01
S1A_K01
III. Treści kształcenia – oddzielnie dla każdej formy zajęć dydaktycznych
(W – wykład; C - ćwiczenia; K – konwersatorium; L - laboratorium; PR – projekt, PKZ - praktyka zawodowa; WT – Warsztat)
Kod
form zajęć
dydaktyczny
ch
1
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
W8
W9
W10
W11
W12
W13
W14
W15
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
C10
C11
Szczegółowy opis treści realizowanych w ramach zajęć
wg form zajęć dydaktycznych
Liczba godzin
2
3
Wykład
Pojęcie społeczeństwa i koncepcje systemu społecznego.
Funkcjonalizm i neofunkcjonalizm.
Struktura systemów społecznych.
Czynniki różnicujące poszczególne kategorie zbiorowości i ich historyczne
uwarunkowania.
Strukturalne determinanty zachowań indywidualnych. Równowaga i napięcia
w strukturze systemów społecznych.
Procesy społeczne – zmiany demograficzne i ich korelaty.
Zmiany w strukturze: własności, konsumpcji, gospodarki i organizacji
politycznej
Instytucje i procesy instytucjonalizacji.
Pojęcie zmiany społecznej w podstawowych orientacjach metodologicznych
socjologii: ewolucjonizm, teorie konfliktu, funkcjonalizm, neoweberyzm,
koncepcja strukturacji Anthony'ego Giddensa.
Podstawowe tezy socjologii historycznej.
Teorie modernizacji.
Teoria rozwoju zależnego. Podstawowe założenia i przykłady.
Teoria rozwoju alternatywnego. Podstawowe założenia i przykłady.
Planowa zmiana społeczna. Nośniki zmiany społecznej. Zjawisko oporu wobec
zmian.
Koncepcja traumy kulturowej Piotra Sztompki.
ćwiczenia
Ontologia pojęcia „społeczeństwo” i jego podstawowe rozumienia w socjologii.
Pojęcie systemu w socjologii.
Funkcjonalna teoria uwarstwienia społecznego.
Późna nowoczesność w ujęciu A. Giddensa.
Elity w PRL i III RP – mechanizm zmiany w perspektywie teorii.
Czynniki zmian społecznych.
Kolektywizm i indywidualizm jako kategorie opisu zmian społecznych.
Teoria modernizacji N. Smelsera.
Instytucjonalizm i neoinstytucjonalizm.
Stawanie się społeczeństwa: pomiędzy strukturą a zmianą.
Autokracja i liberalna demokracja jako dwie strategie konstruowania porządku
społecznego.
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
C12
C13
C14
C15
Rewolucje w świetle socjologii historycznej.
Od mikrostrategii do makrosystemu.
Transformacja systemowa w Polsce – wybrane interpretacje i analizy.
Trauma postkomunistyczna jako przykład traumy kulturowej.
Razem
1
1
1
1
45
IV. Literatura obowiązująca do zaliczenia modułu
Literatura podstawowa
1. Davis K., Moore W., O niektórych zasadach uwarstwienia, [w:] Współczesne teorie socjologiczne, red. A.
Jasińska-Kania…, t. 1, Warszawa 2006,
2. Giddens A., Ramy późnej nowoczesności, [w:] tenże, Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce
późnej nowoczesności, Warszawa 2001.
3. Jasińska-Kania A. [i in.], (red.), Współczesne teorie socjologiczne. T. 1-2. Warszawa: Scholar 2006.
4. Smelser N. J., Przyczynek do teorii modernizacji, [w:] Elementy teorii socjologicznych, red. W. Derczyński…,
Warszawa 1975.
5. Szacki J., Historia myśli socjologicznej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN 2002.
6. Szczepański M.S., Ani Elizjum, ani Hades. Piętnastolecie polskiej transformacji w perspektywie
socjologicznych teorii zmiany, [w:] Współczesne społeczeństwo polskie – dynamika zmian, red. J. Wasilewski,
Warszawa 2006.
7. Sztompka P., Socjologia zmian społecznych. Kraków: Znak 2005.
8. Sztompka P., Stawanie się społeczeństwa: pomiędzy strukturą a zmianą, [w:] Zmiana społeczna. Teorie
i doświadczenia polskie, red. J. Kurczewska, Warszawa 1999.
9. Sztompka P.,Trauma wielkiej zmiany. Społeczne koszty transformacji. Warszawa: ISP PAN 2000.
10. Tumin M. M., O niektórych zasadach uwarstwienia: analiza krytyczna, [w:] Elementy teorii socjologicznych,
red. W. Derczyński…, Warszawa 1975.
11. Turner J. H., Struktura teorii socjologicznej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN 2004.
Literatura uzupełniająca
1. Z. Bokszański, Indywidualizm a zmiana społeczna, Warszawa 2007.
2. P. Chmielewski, E. Chmielewska, Wesela bezalkoholowe czyli zmiana reguł instytucjonalnych w społeczności
lokalnej (przyczynek do „teorii” transformacji), [w:] Oswajanie wielkiej zmiany. Instytut Socjologii UW o
polskiej transformacji, red. I. Krzemiński i J. Raciborski, Warszawa 2007.
3. P. Chmielewski, A.Z. Kamiński, Autokracja i liberalna demokracja: dwie strategie konstruowania porządku
społecznego, [w:] Władza i struktura społeczna. Księga dedykowana W. Wesołowskiemu, red. A. JasińskaKania i K.M. Słomczyński, Warszawa 1999.
4. M. Federowicz, Różnorodność kapitalizmu. Instytucjonalizm i doświadczenie zmiany ustrojowej po
komunizmie, Warszawa 2004.
A. Giza-Poleszczuk, M. Marody, A. Rychard, Od mikrostrategii do makrosystemu; założenia
teoretyczne problem badawczy, [w:] Strategie i system. Polacy w obliczu zmiany społecznej,
Warszawa 2000.
B. Giza-Poleszczuk, M. Marody, A. Rychard, Strategie i system. Polacy w obliczu zmiany społecznej,
Warszawa 2000.
5. A.W. Jelonek, K. Tyszka, Koncepcje rozwoju społecznego, Warszawa 2001.
6. K. Krzysztofek, M.S. Szczepański, Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych,
Katowice 2005.
7. W. Morawski, Zmiana instytucjonalna. Społeczeństwo. Gospodarka. Polityka, Warszawa 1998.
8. Polska. Ale jaka?, red. M. Jarosz, Warszawa 2005.
9. V. Nee, Instytucje jako forma kapitału, [w:] Współczesne teorie socjologiczne, red. A. Jasińska-Kania…, t. 1,
Warszawa 2006.
10. J. Reykowski, Kolektywizm i indywidualizm jako kategorie opisu zmian społecznych i mentalności, [w:]
Indywidualizm a kolektywizm, red A. Morstin, Warszawa 1999.
11. T. Skocpol (Państwo jako struktura o janusowym obliczu) i J.Ch. Davies (Przyczynek do teorii rewolucji), [w:]
Współczesne teorie socjologiczne, red. A. Jasińska-Kania…, t. 2, Warszawa 2006.
12. J. Sztumski, Metodologiczne problemy systemowej analizy społeczeństwa, Katowice 1987.
13. Transformacja systemowa w Polsce i krajach postkomunistycznych. Studia i rozprawy, red. M. Chałubiński,
Pułtusk 2006.
14. Zmiana społeczna. Teorie i doświadczenia polskie, red. J. Kurczewska, Warszawa 1999.