Prawa i obowiązki ucznia

Prawa i obowiązki ucznia
W ujęciu praw dziecka i
człowieka
Wszyscy ludzie rodzą się
wolni i równi w swej
godności i w swych
prawach.
Artykuł 1 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka
Prawa człowieka

Powszechne prawa moralne o charakterze podstawowym,
przynależne każdej jednostce w jej kontaktach z państwem.

Oparte na tezach:
* każda władza jest ograniczona
*każda jednostka posiada sferę autonomii, do
dostępu żadna władza
której nie ma
*każda jednostka może się domagać od państwa chrony jej praw.




Źródłem praw człowieka jest jego przyrodzona
godność
Prawa człowieka są:
* powszechne,
* przyrodzone,
* niezbywalne
Prawa człowieka nie wymagają uzasadnień;
uzasadnień wymagają odstępstwa od tych praw
Prawami człowieka są jedynie te prawa, które
w prawie pozytywnym mają charakter niezbywalnych
praw moralnych o podstawowym i powszechnym
charakterze
Dziecięcy telefon zaufania
Rzecznik Praw Dziecka







Biuro Rzecznika Praw Dziecka p. Marek
Michalak
Ul. Śniadeckich 10
00-656 Warszawa
Tel. 0022 696 55 45
Strona Internetowa Rzecznika Praw Dziecka
WWW.brpd.gov.pl
WWW.strefamlodych.pl


Prawa człowieka regulują stosunki między jednostką
i państwem, jego organami i funkcjonariuszami
sprawującymi władzę na różnych szczeblach.
Prawa człowieka mogą pełnić trzy funkcje:
* ochrona wolności przed jej naruszeniem przez
państwo,
* konieczność stworzenia przez państwo możliwości
realizacji praw jednostki
* ochrona przez państwo praw i wolności jednostki
przed naruszeniami przez inne osoby



Idea praw człowieka zyskała powszechną akceptację
dopiero po II wojnie światowej.
Usankcjonowaniem odrodzenia praw naturalnych
przez społeczność międzynarodową była ogłoszona
10 grudnia 1948 roku Powszechna Deklaracja Praw
Człowieka.
Sankcjonowała ona wszystkie trzy rodzaje praw
człowieka: wolności obywatelskie,
prawa polityczne,
prawa socjalne
Niektóre, szczególnie istotne, cechy nowej koncepcji
praw człowieka to:
1.
2.
3.
4.
5.
Uznanie ich powszechności.
Umieszczenie w katalogu praw niemal wszystkich wartości istotnych dla
państw - sygnatariuszy.
Odejście od ideologicznych uzasadnień koncepcji praw człowieka , w tym
także od praw naturalnych- jedyne pojęcie zaakceptowane, to nieostre
i wieloznaczne pojęcie godności człowieka.
Pozostawienie praw na poziomie międzynarodowej deklaracji moralnej
bez mechanizmu ich egzekucji.
Wprowadzenie bardziej skutecznych mechanizmów ochrony odbywało
w trojaki sposób: * poprzez opracowanie osobnych paktów politycznych,
praw społecznych, ekonomicznych i kulturalnych,
* poprzez regionalne konwencje praw człowieka,
* poprzez nacisk na dostosowanie wewnętrznego ustawodawstwa
zwykłego i konstytucji do międzynarodowych standardów praw
człowieka
Trzy generacje praw człowieka
Podział praw człowieka został przedstawiony w
traktatach międzynarodowych ONZ
wywiedzionych z Powszechnej Deklaracji Praw
Człowieka. Są to:

Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich
i Politycznych (1966)

Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych,
Socjalnych i Kulturalnych (1966)
Zapisane tam standardy praw człowieka są uzupełniane
o prawa kolektywne, czyli przysługujące
zbiorowościom.
I generacja : prawa indywidualne –
osobiste (obywatelskie) i polityczne













prawo do życia
wolność osobista
prawo do własności
wolność od tortur
wolność sumienia i wyznania
wolność wypowiedzi
prawo do informacji
równość wobec prawa
swoboda przemieszczania się
tajemnica korespondencji
bierne i czynne prawo wyborcze
prawo zrzeszania się
prawo do skargi na organy państwa
II generacja: prawa ekonomiczne,
socjalne i kulturalne







prawo do pracy i wynagrodzenia
prawo do nauki
prawo do wypoczynku
prawo do ochrony zdrowia
prawo do zabezpieczenia społecznego
prawo do uczestniczenia w życiu kulturalnym
prawo do korzystania z osiągnięć
cywilizacyjnych (postępu naukowego)
III generacja : prawa kolektywne
(odnoszące się do jakości życia)





prawo do pokoju
prawo do demokracji
prawo do rozwoju
prawo do zdrowego środowiska naturalnego
prawo do pomocu humanitarnej
Katalog najważniejszych
indywidualnych praw człowieka





Prawo do życia
Prawo do wolności i bezpieczeństwa
osobistego ( wolność od tortur, niewoli,
poddaństwa i pracy przymusowej)
Prawo do własności
Wolność myśli, przekonań, sumienia
i religii
Wolność zrzeszania się









Prawo do prywatności
Prawo do słusznego i sprawiedliwego procesu
Prawo do pracy i wynagrodzenia za nią
Prawo do nauki
Prawo do korzystania z postępu naukowego
Prawo do udziału w życiu kulturalnym
Prawo do godnego życia
Prawo do zdrowia
Prawo do ochrony rodziny i macierzyństwa
Instrumenty ochrony praw człowieka



•
•
•
•
•
Karta Narodów Zjednoczonych 1945
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka 1948
Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka 1966:
* Międzynarodowy Pakty Praw Obywatelskich i Politycznych
* Międzynarodowy Pakty Praw Gospodarczych, Socjalnych
i Kulturowych
Konwencja w sprawie wyeliminowania wszelkich form dyskryminacji
rasowej 1966
Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet
1979
Konwencja przeciwko torturom i innemu okrutnemu, nieludzkiemu
lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu 1984
Konwencja o prawach dziecka 1989
Konwencja o ochronie praw pracowników migrujących i członków
ich rodzin 1990
Organizacje pozarządowe działające na
rzecz ochrony praw człowieka

Czerwony Krzyż i Czerwony Półksiężyc

Amnesty International

Międzynarodowa Helsińska Fundacja Praw
Człowieka
Prawa Dziecka – to pojecie
z kategorii praw człowieka


Wynikają z godności i niepowtarzalności
dziecka jako istoty ludzkiej
Mówimy o nich w relacji władza – jednostka
Konwencja o prawach dziecka
20 listopada 1989 roku





Reguluje prawa dziecka w świecie
Komitet Praw Dziecka (Genewa) rozpatruje
sprawozdania rządów z wykonania Konwencji
Polska podpisała Konwencję 26 stycznia 1991
r.
Ratyfikowała w 1991 r.
Obowiązuje od 7 lipca 1991 r.
Konwencja o Prawach Dziecka



Preambuła
Trzy części określające prawa dziecka –
stanowiące prawa dziecka – 54 artykuły
Załacznik
Status dziecka zawarty w Konwencji
oparty jest na :




Dziecko jest samodzielnym podmiotem i ze względu
na swoją niedojrzałość psychiczna i fizyczną wymaga
szczególnej opieki i ochrony prawnej
Dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania
jego tożsamości, godności i prywatności
Rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania
dziecka
Państwo powinno wspierać rodzinę, ale nie wyręczać
w jej funkcji
Zasady, którymi kierowano się tworząc
katalog praw dziecka:




Zasada dobra dziecka
Zasada równości
Zasada poszanowania praw i
odpowiedzialności obojga rodziców
Zasada pomocy państwa
Katalog praw dziecka zawarty w
Konwencji

Prawa i wolności osobiste

Prawa socjalne

Prawa kulturalne

Prawa polityczne
Prawa i wolności osobiste







Prawo do życia i rozwoju
Prawo do nauki
Prawo do informacji
Prawo do tożsamości i identyczności
Prawo do ochrony przed poniżającym i okrutnym
traktowaniem i karaniem
Swoboda myśli, sumienia i wyznania
Prawo do wyrażania własnych poglądów, prawo
do wychowania w rodzinie i kontaktów z rodzicami
w przypadku rozłączenia z nimi
Prawa socjalne

Prawo do odpowiedniego standardu życia

Prawo do ochrony zdrowia

Prawo do zabezpieczenia socjalnego

Prawo do wypoczynku i czasu wolnego
Prawa kulturalne

Prawo do korzystania z dóbr kultury
Prawa polityczne

Prawo stowarzyszania się zgromadzeń
w celach pokojowych
Prawa Ucznia









Prawo do nauki
Prawo do informacji
Prawo do swobody myśli, sumienia i religii
Prawo do wypowiedzi
Prawo do prywatności
Prawo do życia bez przemocy i poniżania
Prawo do tożsamości
Prawo do stowarzyszania
Prawo do wychowania w rodzine
Obowiązki ucznia









Obowiązek nauki
Obowiązek troski o bezpieczeństwo w szkole
Obowiązek okazywania szacunku wobec innych
Obowiązek poszanowana mienia szkoły i cudzej własności
Obowiązek tolerancji
Obowiązek dochowania tajemnicy
Obowiązek dbania o własne zdrowie
Obowiązek troski o kulturę słowa
Obowiązek informowania o niebezpiecznych sytuacjach