ETAP CENTRALNY I OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWACH CZŁOWIEKA W ŚWIECIE WSPÓŁCZESNYM – CZ. I Rok szkolny 2013/14 Liczba punktów: ………../50 Imię i nazwisko ucznia …………………………………………………………………………………………………………….. Klasa ……………. Szkoła - ………………………………………………………….………………………………………….. w …………………………………………………. WOJEWÓDZTWO ………………………………………………………………………………………… Uwaga! - Na rozwiązanie wszystkich zadań części I etapu centralnego masz 50 minut - Pamiętaj, że odpowiedzi udzielasz długopisem w kolorze niebieskim lub czarnym - Nie można używać ołówków ani korektorów (za ich stosowanie Twoja praca zostanie zdyskwalifikowana i za całość otrzymasz 0 pkt.) - Każde skreślenie, poprawka i nieczytelna odpowiedź traktowane są jako odpowiedź błędna. Tak więc udzielając odpowiedzi, zastanów się najpierw zanim dokonasz odpowiedniego wpisu czy zaznaczysz odpowiedź - Z boku każdego zadania masz wpisaną liczbę, która wskazuje, ile można uzyskać punktów za dane zadanie - Na ostatniej stronie testu masz brudnopis, który nie będzie podlegał ocenie 1/ Przyporządkuj właściwie do siebie dni z ich datami /4 a/ dzień Europy obchodzony przez RE 1/ 21 marca a - ………… b/ dzień Europy obchodzony przez UE 2/ 5 maja b - ………… c/ międzynarodowy dzień dziecka 3/ 9 maja c - ………… d/ światowy dzień walki z rasizmem 4/ 1 czerwca d - ………… 5/ 15 sierpnia 2/ Zakreśl, które z niżej wymienionych organizacji w Polsce nie świadczą pomocy uchodźcom a/ Amnesty International b/ Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć c/ Fundacja im. Stefana Batorego d/ Helsińska Fundacja Praw Człowieka /2 e/ Polska Akcja Humanitarna – Centrum Pomocy Uchodźcom 3/ Rozwiń skróty poniższych organizacji powiązanych w ochroną praw człowieka /4 a/ UNHCR - ………………………….……………………………………………………………………………………………………………………… b/ UNODC - ………………………….……………………………………………………………………………………………………………………… c/ OBWE - ………………………….……………………………………………………………………………………………………………………… d/ MOP - ………………………….……………………………………………………………………………………………………………………… 4/ Zakreśl, które z niżej wymienionych form łamania praw człowieka nie należą do współczesnych form niewolnictwa i poddaństwa: /2 a/ handel dziećmi b/ handel kobietami d/ łamanie wolności wyznania e/ praca lub usługi o charakterze przymusowym f/ usunięcie organów i handel nimi g/ wyzysk seksualny 1 c/ łamanie praw autorskich h/ wykorzystywanie prostytucji innych osób ETAP CENTRALNY I OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWACH CZŁOWIEKA W ŚWIECIE WSPÓŁCZESNYM – CZ. I Rok szkolny 2013/14 5/ Zakreśl, które z niżej wymienionych trybunałów działają aktualnie w zakresie jurysdykcji karnej nad jednostkami na podstawie prawa międzynarodowego z tytułu odpowiedzialności za zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości /3 a/ Międzynarodowy Trybunał Karny b/ Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii c/ Międzynarodowy Trybunał Karny dla Rwandy d/ Międzynarodowy Trybunał Karny dla Somalii e/ Międzynarodowy Trybunał Karny dla zbrodni Apartheidu 6/ Obozy dla uchodźców wojennych oraz innych osób, które musiały opuścić miejsce stałego zamieszkania ze względu na zagrożenie życia i zdrowia znajdują się aktualnie na terenie – zakreśl właściwe kraje /4 a/ Rosji e/ Indii b/ Libanu f/ Sudanu c/ Arabii Saudyjskiej g/ Gwatemali d/ Turcji h/ Jordanii 7/ Przy wymienionych poniżej konwencjach z dziedziny ochrony praw kobiet w prawie międzynarodowym wstaw, która z nich była uchwalona chronologicznie jako pierwsza (wstaw 1) a która ostatnia (wstaw 7) /2 a/ Konwencja o prawach politycznych kobiet - ………… b/ Konwencja w sprawie dyskryminacji w zatrudnieniu i wykonywaniu zawodu - ………… c/ Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet - ………… d/ Konwencja w sprawie równego wynagrodzenia - ………… e/ Konwencja w sprawie zgody na zawarcie małżeństwa, najniższego wieku małżeńskiego i rejestracji małżeństw - ……… f/ Konwencja w sprawie zwalczania dyskryminacji w dziedzinie oświaty - ………… g/ Konwencja w sprawie zwalczania handlu ludźmi i eksploatacji prostytucji - ………… 8/ Poniższym rzecznikom praw dziecka w Polsce przyporządkuj lata, w których sprawowali oni ten urząd /3 a/ P. Jaros 1/ 2000 a - ………… b/ M. Michalak 2/ 2001-06 b - ………… c/ M. Piechowiak 3/ 2006-08 c - ………… 4/ od 2008 9/ Wpisz dokładne daty dzienne (dzień, miesiąc i rok): /3 a/ przekształcenia KBWE w OBWE - ………………………………………………………………………………………… b/ ataku Al-Kaidy na WTC i Pentagon - ………………………………………………………………………………………… c/ końca (rozpadu) ZSRR - ………………………………………………………………………………………… 2 Rok szkolny 2013/14 ETAP CENTRALNY I OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWACH CZŁOWIEKA W ŚWIECIE WSPÓŁCZESNYM – CZ. I 10/ Uzupełnij poniższe zdanie: /4 W roku ……………………. (a) ONZ uchwaliła MPPC - …………………….………………………………………………………………………… ………………………………. (b – rozwiń skrót, podobnie w c i d), na które składały się: MPPOiP - ………………………………. …………………………………………………………………………...………………………………. (c) oraz MPPGSiK - ……………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. (d) 11/ W poniższej tabeli zaznacz znakiem „X”, które zdania dotyczące trybu składania skarg do Trybunału Praw Człowieka w Genewie są prawdziwe a które fałszywe /6 Skarga składana do KPC w Genewie: Prawda Fałsz a/ może być składana grupowo b/ może dotyczyć praw zawartych w MPPGSiK c/ musi być anonimowa d/ musi dotyczyć praw zawartych w MPPOiP e/ skarżący musiał wypełnić krajową drogę odwoławczą f/ żaden inny trybunał międzynarodowy nie może być w trakcie jej rozpatrywania 12/ Uzupełnij poniższe zdanie: /2 Romowie występują pod potoczna nazwą ………………………………………………………………. (a) i w Polsce zaliczani są do mniejszości ………………………………………………………………… (b) 13/ Wpisz, jak się nazywa rygorystyczne trzymanie się zasad i norm wyznaczanych przez religię /1 ………………………………………………………………… 14/ Wpisz, jak się nazywają dwie partie amerykańskiego systemu dwupartyjnego /2 …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 15/ Podkreśl, które z niżej wymienionych państw separatystycznych proklamowały swoją niepodległość w XXI wieku: a/ Kosowo /2 b/ Naddniestrze c/ Somaliland d/ Sudan Południowy e/ Erytrea 16/ Wymień 3 państwa, które powstały po rozpadzie ZSRR na Kaukazie, wymieniając w punkcie „a” to z nich, które aktualnie nie należy do WNP, w punkcie „b” – należące do WNP i OUBZ, zaś w pkt. „c” – należące do WNP ale nie do OUBZ /3 a/ …………………………………………………………………………………….. b/ …………………………………………………………………………………….. c/ ……………………………………………………………………………………... 3 ETAP CENTRALNY I OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWACH CZŁOWIEKA W ŚWIECIE WSPÓŁCZESNYM – CZ. I Rok szkolny 2013/14 17/ Do poniższych opisów międzynarodowych organizacji pozarządowych dopisz właściwą ich nazwę /2 a/ ogólnoświatowa organizacja pozarządowa z siedzibą w Londynie, utworzona w maju 1961 r. z inicjatywy prawnika brytyjskiego Petera Benensona, obrońcy więźniów politycznych na Węgrzech, w RPA i Hiszpanii; logo organizacji to płonąca świeca owinięta drutem kolczastym; organizacja ta walczy o uwolnienie więźniów sumienia (jeśli nie używali przemocy), rzetelność procesów karnych (głównie politycznych), zniesienie kary śmierci, zaprzestanie tortur i poniżającego traktowania więźniów; działa na rzecz upowszechnienia prawa do azylu oraz wyeliminowania handlu bronią, wspomaga rodziny poszkodowanych: - …………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………….. b/ pozarządowa organizacja zajmująca się ochroną praw człowieka, powstała w 1988 r. z przekształcenia Helsinki Watch; początki organizacji sięgają roku 1978, gdy Helsinki Watch zostało założone przez Robert L. Bernstein, Aryeh Neier (został jej pierwszym dyrektorem) i Jeri Laber, w związku z realizacją postanowień KBWE; siedziba tej organizacji znajduje się w Nowym Jorku: - …………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………….. 18/ Zaznacz, które z niżej wymienionych praw jest prawem zarówno I jak i II generacji? /1 a/ do czystego środowiska naturalnego b/ do korzystania z dóbr kultury c/ do nauki d/ do pokoju e/ do własności f/ do wolności BRUDNOPIS: Liczba punktów:………………… Podpisy Komitetu Głównego: …………………………………………… 4