1 Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Kierunek: teologia Specjalność: kapłańska Poziom: jednolite studia magisterskie Nazwa przedmiotu: TEOLOGIA MORALNA: DEKALOG: ĆWICZENIA Forma zajęć: Ćwiczenia Rok studiów: V Semestr: letni Wymiar: 15 godz. Punkty ETCS: 1 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Prowadzący: ks. dr hab. Marek Kluz, prof. UPJPII Koordynator sylabusa: ks. prof. dr. hab. Stanisław Sojka Wymagania wstępne: Wiedza i umiejętności osiągnięte po zaliczeniu przedmiotów z teologii moralnej wykładanych na III i IV roku studiów, zwłaszcza z aretologii i principiów teologii moralnej. Cele: Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z praktyczną przydatnością Dekalogu we współczesnym świecie, z umiejętnością prowadzenia dyskusji, trafnością rozstrzygania trudnych dylematów moralnych oraz potrzebą kierowania się Dekalogiem w postępowaniu moralnym. Treści kształcenia: Podczas ćwiczeń omawiane i dyskutowane są fundamentalne zagadnienia dotyczące Dekalogu: 2 T_1. Pierwsza tablica Dekalogu 1. Wiara, nadzieja i miłość w życiu chrześcijańskim – analiza tekstów: - Lumen fidei - Deus caritas est, Caritas in veritate - Spe salvi 2. Rejestr współczesnych bożków 3. Imię Boga: między uświęceniem a profanacją 4. Niedziela chrześcijanina – analiza tekstów: - Dies Domini - Katechizm Kościoła Katolickiego Kodeks Prawa Kanonicznego - IV Synod Diecezji Tarnowskiej i inne T_3. Druga tablica Dekalogu 1. Referaty, metoda problemowa, analiza tekstów, dyskusja na tematy dotyczące V przykazania: - godność ludzkiego życia - troska o zdrowie i życie - aborcja - klonowanie - zapłodnienie in vitro - eksperymentowanie na embrionach i płodach ludzkich. - eutanazja (pojęcie, rodzaje, ocena, argumenty, uporczywa terapia) - przeszczepy narządów - kara śmierci - zabójstwo. - chorzy psychicznie i ich społeczna stygmatyzacja - Hospicjum (opieka paliatywna) - Eksperymenty na zwierzętach - Sport, turystyka, odpoczynek – moralne aspekty 2. Referaty, metoda problemowa, analiza tekstów, dyskusja na tematy związane z VI przykazaniem: - czystość przedmałżeńska - pornografia - antykoncepcja a NPR - prokreacja technicyzowana a NaProTECHNOLOGIA - wychowanie seksualne w rodzinie - wybrane zagadnienia z etyki seksualnej - spowiedź z grzechów małżeńskich 3 - Ideologia gender - Zadania rodziców, wychowawców, Kościoła wobec ideologii gender 3. Referaty, metoda problemowa, analiza tekstów, dyskusja na fundamentalne tematy związane z moralnością życia społecznego: - grzechy w aktywności ekonomicznej - problem restytucji - skryta rekompensata - kultura i moralność. Zadania chrześcijan wobec kultury - praca zawodowa - prawo własności - strajk - ojczyzna i patriotyzm. Zafałszowanie postaw patriotycznych - moralne aspekty globalizacji - wartość środowiska naturalnego - współczesne jego zagrożenia. Podstawowe zasady etyki ekologicznej - etyka polityczna – wojna sprawiedliwa, pacyfizm, etyka czynienia pokoju - moralne aspekty Internetu - grzechy przeciw prawdzie: kłamstwo, obmowa, oszczerstwo, krzywoprzysięstwo, zdrada tajemnicy Efekty kształcenia: E_1. Ma pogłębioną znajomość nauczania Kościoła katolickiego na temat Dekalogu (TMA_W11) E_2. Posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień teologicznych i życia Kościoła (TMA_UO9) E_3. Identyfikuje i rozstrzyga dylematy etyczno-moralne związane z życiem indywidualnym i społecznym poprzez odwoływanie się do Dekalogu (TMA_K06) Metody i narzędzia dydaktyczne: M_1. Referat M_2. Giełda pomysłów M_2. Dyskusja klasyczna problemowa M_3. Wspólna lektura wybranych tekstów Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia: 4 W_1. Ocenianie ciągłe przygotowania do ćwiczeń W_2. Na każde ćwiczenia przygotowywany referat przez dwóch studentów. W_3. Prace pisemne W_4. Końcowe zaliczenie pisemne. Literatura: Paweł VI. Encyklika „Humanae vitae”. Rzym 1968. Jan Paweł II. Encyklika „Evangelium vitae”. Rzym 1995. Jan Paweł II. List apostolski „Salvifici doloris”. Rzym 1984. Jan Paweł II. List apostolski „Dies Domini”. Rzym 1998. Jan Paweł II, Encyklika „Veritatis splendor”. Watykan 1993. Jan Paweł II, Encyklika „Evangelium vitae”. Watykan 1995. Jan Paweł II, Encyklika „Sollicitudo rei sicialis”. Watykan 1987. Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Familiaris consortio”. Watykan 1981. Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Dies Domini”. Watykan 1998. Benedykt XVI, Encyklika „Deus caritas est”.Watykan 2005. Benedykt XVI, Encyklika „Caritas in veritate”. Watykan 2009. Benedykt XVI, Encyklika „Spe salvi”. Watykan2007. Franciszek, Encyklika „Lumen fidei”. Watykan 2013. Franciszek, Encyklika „Laudato si’. Watykan 2015. Kongregacja Nauki Wiary. Deklaracja o przerywaniu ciąży Questio de abortu. W: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej. Red. K. Szczygieł. Tarnów 1998 s. 303-315. Kongregacja Nauki Wiary. Deklaracja o eutanazji Iura et bona. W: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej. Red. K. Szczygieł. Tarnów 1998 s. 333-339. Kongregacja Nauki Wiary. Instrukcja o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i o godności jego przekazywania Donum vitae. W: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej. Red. K. Szczygieł. Tarnów 1998 s. 360-385. Kongregacja Nauki Wiary. Instrukcja dotycząca niektórych problemów bioetycznych Dignitas personae. W: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej. T. 2. Red. J. Brusiło. Tarnów 2012 s. 465-486. Papieska Rada Cor Unum. Niektóre kwestie etyczne odnoszące się do ciężko chorych i umierających. W: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej. Red. K. Szczygieł. Tarnów 1998 s. 437-452. Papieska Akademia Nauk. Deklaracja o sztucznym przedłużaniu życia i dokładnym ustaleniu momentu śmierci. W: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej. Red. K. Szczygieł. Tarnów 1998 s. 453-454. Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia. Karta pracowników służby zdrowia. W: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej. Red. K. Szczygieł. Tarnów 1998 s. 549-627. Katechizm Kościoła Katolickiego. Poznań 2002. Kodeks Prawa Kanonicznego. Poznań 1984. Bołoz W. Życie w ludzkich rękach. Podstawowe zagadnienia bioetyczne. Warszawa 1997. Encyklopedia bioetyki. Red. A. Muszala. Radom 2009. Kieniewicz P. Człowiek niewygodny, człowiek potrzebny. Dyskusja antropologiczna w bioetyce amerykańskiej. Lublin 2010. 5 Machinek M. Śmierć w dyspozycji człowieka. Wybrane problemy etyczne u kresu ludzkiego życia. Olsztyn 2004. Ślipko T. Granice życia. Warszawa 1997. Wróbel J. Człowiek i medycyna. Teologicznomoralne podstawy ingerencji medycznych. Kraków 1999. Nagórny J. Posłannictwo chrześcijan w świecie. Lublin 1997. Gocko J. Ekonomia a moralność. Poszukiwania teologicznomoralne. Lublin 1996. Gocko J. O ludzkie oblicze ekonomii. Elbląg 2006. Gocko J. Kościół obecny w świecie - posłany do świata. Teologiczno-społeczne aspekty posłannictwa Kościoła w świecie po Soborze Watykańskim II. Lublin 2003.