Dział I: Chemia ogólna i nieorganiczna Temat 1: Budowa atomu – zadania Budowa atomu Zadanie 1. (0-1) Dany jest atom sodu 𝟐𝟑 𝟏𝟏𝑵𝒂. Uzupełnij poniższą tabelkę. Liczba masowa Liczba powłok elektronowych Ładunek jądra Liczba nukleonów Zadanie 2. (0-2) Miedź występuje w postaci dwóch izotopów: miedzi-63 i miedzi-65. Uzupełnij poniższą tabelkę dotyczącą zawartości cząstek elementarnych w tych nuklidach. Liczba protonów Liczba elektronów Liczba nukleonów Cu-63 Cu-65 Zadanie 3. (0-1) Jaką wartość ma liczba masowa atomu rtęci zawierającego 122 neutrony? ...................................................................................................................................................... Zadanie 4. (0-1) Magnez leży w drugiej grupie układu okresowego i bardzo chętnie oddaje dwa elektrony podczas tworzenia wiązań w celu uzyskania oktetu elektronowego. Napisz ile protonów i elektronów znajduje się w kationie magnezu. ...................................................................................................................................................... Zadanie 5. (0-1) Jon X2- zawiera 46 neutronów, a ładunek jądra wynosi +34. Podaj liczbę nukleonów oraz liczbę elektronów znajdujących się w tym jonie. ...................................................................................................................................................... Strona 1 z 8 Dział I: Chemia ogólna i nieorganiczna Konfiguracja elektronowa i liczby kwantowe Zadanie 6. (0-2) Zapisz symbole podpowłok, w których elektrony są opisywane za pomocą poniższych liczb kwantowych oraz zapisz liczbę elektronów jaką dana podpowłoka może maksymalnie pomieścić. Liczby kwantowe Maksymalna liczba elektronów Symbol podpowłoki n = 2, l = 0 n = 4, l = 2 n = 3, l = 1 Zadanie 7. (0-2) Trzy pierwiastki: X, Y i Z leżą w 4 okresie układu okresowego. Pierwiastek X należy do berylowców, pierwiastek Y ma o 2 protony więcej w jądrze niż żelazo, a pierwiastek Z ma maksymalną liczbę niesparowanych elektronów na orbitalu p. Na podstawie powyższych danych uzupełnij poniższą tabelę. Liczba elektronów walencyjnych Pierwiastek Symbol bloku X Y Z Zadanie 8. (0-2) Bor jest pierwiastkiem, który posiada trzy elektrony walencyjne. Określ wartości wszystkich liczb kwantowych dla trzech elektronów walencyjnych atomu boru. Elektron Główna liczba kwantowa Poboczna liczba kwantowa 2s1 2s2 2p1 Strona 2 z 8 Magnetyczna liczba kwantowa Magnetyczna spinowa liczba kwantowa Dział I: Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 9. (0-2) Pewien pierwiastek X, leżący w czwartym okresie układu okresowego pierwiastków, należy do bloku d. Atomy tego pierwiastka mają całkowicie zapełniony orbital 3d. W roztworze sole tego metalu przyjmują zielono-niebieskie zabarwienie. Zapisz pełną konfigurację elektronową atomu tego pierwiastka oraz jego dwudodatniego jonu. Konfiguracja X: ............................................................................................................................. Konfiguracja X2+ ............................................................................................................................ Zadanie 10. (0-2) Podane wartości liczb kwantowych charakteryzują elektrony walencyjne atomu pewnego pierwiastka: n 3 3 3 3 3 l 0 0 1 1 1 m 0 0 -1 0 +1 ms +2 1 1 1 -2 +2 1 -2 1 +2 Zapisz konfigurację elektronową tego pierwiastka z użyciem rdzenia gazu szlachetnego, a następnie uzupełnij tabelkę. .................................................................................................................................................................... Blok Grupa Okres Zadanie 11. (0-2) Atomy pierwiastków w trakcie tworzenia wiązań mogą przechodzić w jony dodatnie lub ujemne. Poniżej podano przykład jonu trójdodatniego i jednoujemnego. 27 3+ 13𝐴𝑙 35 − 17𝐶𝑙 Zapisz konfigurację tych jonów. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Strona 3 z 8 Dział I: Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 12. (0-1) Pewien metal należący do bloku d tworzy z chlorem związek o wzorze XCl2. Jon prosty tego pierwiastka w tym związku zawiera 28 elektronów. Podaj symbol tego pierwiastka i zapisz jego pełną konfigurację elektronową. ...................................................................................................................................................... Zadanie 13. (0-1) Atomy pierwiastków dążą do uzyskania konfiguracji gazu szlachetnego. Podkreśl w poniższym zbiorze te jony, które nie osiągnęły konfiguracji gazu szlachetnego. Sr2+ Cu2+ Fe3+ Ca2+ Cl- Zadanie 14. (0-1) Jon pewnego pierwiastka zawiera o dwa elektrony mniej niż liczba protonów w jego jądrze. Z poniższego zbioru jonów podkreśl te, które spełniają powyższe warunki. S2- Ca2+ O2- Mg2+ Zadanie 15. (0-1) Pewien elektron walencyjny jest opisany następującymi liczbami kwantowymi: n=4 l=0 m=0 1 ms = + 2 Który z poniższych metali w stanie podstawowym ma tylko jeden elektron walencyjny opisany powyższymi liczbami? Sód, potas, wapń czy lit. ...................................................................................................................................................... Zadanie 16. (0-1) Podaj liczby kwantowe opisujące stan elektronu walencyjnego w atomie cezu. Główna liczba kwantowa Poboczna liczba kwantowa Magnetyczna liczba kwantowa Strona 4 z 8 Magnetyczna spinowa liczba kwantowa Dział I: Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 17. (0-2) Podaj liczby kwantowe opisujące poszczególne elektrony walencyjne atomu węgla. Główna liczba kwantowa Poboczna liczba kwantowa Magnetyczna liczba kwantowa Magnetyczna spinowa liczba kwantowa Zadanie 18. (0-2) Mangan to metal należący do bloku d. Może przyjmować stopnie utlenienia od +II aż do +VII. Zapisz konfigurację elektronową w postaci klatkowej dla atomu manganu oraz konfigurację elektronową jego dwuwartościowego jonu z użyciem rdzenia gazu szlachetnego. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 19. (0-2) Atom X w stanie podstawowym ma w sumie 6 elektronów walencyjnych na orbitalach 3d i 4s. Wszystkie elektrony walencyjne są niesparowane. Zapisz pełną konfigurację elektronową tego atomu i jego trójwartościowego jonu. ...................................................................................................................................................... Zadanie 20. (0-3) Żelazo przyjmuje w swoich związkach chemicznych drugi i trzeci stopień utlenienia. Zapisz konfigurację z użyciem rdzenia gazu szlachetnego dla atomu żelaza i jego dwóch jonów. Zapisz również elektrony walencyjne w postaci klatkowej. Konfiguracja elektronowa Fe Fe2+ Fe3+ Strona 5 z 8 Zapis klatkowy Dział I: Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 21. (0-2) Uzupełnij poniższą tabelkę dotyczącą jonów. Jon Liczba atomowa Liczba masowa Liczba protonów Liczba elektronów Konfiguracja elektronów walencyjnych BrNi2+ Zadanie 22. (0-1) Uzupełnij poniższe zdania wstawiając P, jeżeli jest prawdziwe lub F, jeżeli jest fałszywe. W atomie pierwiastka chemicznego mogą istnieć 2 elektrony o identycznych liczbach kwantowych. Główna liczba kwantowa określa energię elektronu. Maksymalną liczbę elektronów w powłoce możemy obliczyć ze wzoru 2n2, gdzie n oznacza główną liczbę kwantową. Elektrony o przeciwnym spinie i zbliżonej energii są nazywane sparowanymi. Zadanie 23. (0-1) Narysuj schematycznie kształt orbitalu atomowego, którego wartość głównej liczby kwantowej wynosi 3, a pobocznej liczby kwantowej 1. Zadanie 24. (0-1) Poniżej przedstawiono dwie konfigurację elektronów walencyjnych. Pierwiastek I Pierwiastek II Zapisz numer grup, do których należą pierwiastek I i pierwiastek II. .................................................................................................................................................................... Strona 6 z 8 Dział I: Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 25. (0-1) Elektrony po przyjęciu energii mogą przemieścić się na kolejny poziom energetyczny. Stan takiego atomu nazywamy wzbudzonym. Zaproponuj stan wzbudzony dla atomu węgla. Zapisz konfigurację klatkową elektronów walencyjnych. ...................................................................................................................................................... Zadanie 26. (0-2) Siarka może występować w stanie wzbudzonym. Zapisz konfigurację w postaci klatkowej dla atomu siarki w stanie podstawowym, a następnie w stanie wzbudzonym, wiedząc, że elektron walencyjny z orbitalu s przemieszcza się na najbliższą wolną podpowłokę. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 27. (0-1) Pierwiastek X posiada następującą konfigurację elektronową. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10 Zapisz symbol tego pierwiastka i określ jego liczbę masową, jeżeli zawiera w jądrze 35 neutronów. ...................................................................................................................................................... Zadanie 28. (0-1) Jony izoelektronowe to takie jony, które pochodzą od różnych pierwiastków, ale posiadają identyczną konfigurację elektronową. Zapisz przykładową parę jonów izoelektronowych składających się z jednego kationu i jednego anionu. ...................................................................................................................................................... Zadanie 29. (0-1) Jądro atomowe pierwiastka X zawiera 21 protonów, a jego rdzeń 18 elektronów. Zapisz konfigurację elektronową tego pierwiastka. ...................................................................................................................................................... Strona 7 z 8 Dział I: Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 30. (0-2) Wpisz P, jeżeli zdanie jest prawdziwe lub F, jeżeli jest fałszywe. Na podpowłoce d może znajdować się maksymalnie 6 elektronów. Magnetyczna liczba kwantowa określa kształt orbitalu. Orbital 3d ma wyższą energię niż orbital 4s. Wszystkie elektrony rdzenia atomu boru są sparowane. Strona 8 z 8