John Maynard Keynes 1) John Maynard Keynes (1883 – 1946), był synem ekonomisty Johna Neville’a Keynesa. Uzyskał gruntowne wykształcenie w King’s College w Cambridge studiując matematykę, filozofię i ekonomię. Pracował w administracji rządowej W 1918 r. został reprezentantem ministerstwa na konferencji pokojowej w Wersalu. Był szefem brytyjskiej delegacji na konferencję w Bretton Woods. W 1923 r. opublikował A Tract on Monetary Reform (Traktat o reformie monetarnej). W 1930 r. Keynes wydał pracę A Treatise on money (Traktat o pieniądzu)¸ Największą popularność przyniosła mu Ogólna teoria zatrudnienia procentu i pieniądza (1936). 2) Warunki towarzyszące powstaniu Ogólnej teorii... : Wielki kryzys 1929 – 1933. Polityka „New Deal” Franklin Delano Roosevelt’a (prezydent 1933 – 1945) wprowadził: świadczenia społeczne – zasiłki, organizował roboty publiczne, pomoc finansową farmerom, wprowadził kontrole nad giełdą. Popieranie koncepcji Keynesa przez partię demokratyczną, związki zawodowe i część inteligencji. 3) Przyczyny sukcesu koncepcji Keynesa: Koncepcja miała charakter realistyczny a nie analityczny (jak w TRO). Generowała szereg wniosków dla polityki gospodarczej. Lepsze wyjaśnienie przyczyny występowania bezrobocia w okresie Wielkiego Kryzysu (stopa bezrobocia ok. 25%) Rynek pacy w ujęciu klasycznym i keynesowskim W P W SL ( W )1 P A SL B A ( W )2 P B W0 DL 0 QL Ujęcie klasyczne DL’ DL 0 QL Ujęcie keynesowskie 1 4) Problem równowagi w ekonomii klasycznej a krytyka Keynesa Ekonomia klasyczna i neoklasyczna K-N Ekonomia Keynesowska 1) Dlaczego Keynes twierdził, że stworzył teorię ogólna a teoria klasyczno – neoklasyczna jest przypadkiem szczególnym równowagi? Powołując się na prawo J. B. Say’a Keynes był przekonany że równowaga + przedstawiciele ekonomii klasycznej i pełne wykorzystanie czynników produkcji neoklasycznej (K-N) twierdzili, że jest przypadkiem szczególnym występującym w gospodarce. Podważał równowaga kształtuje się przy pełnym prawo rynków Say’a wskazując na wykorzystaniu czynników produkcji możliwość występowania kryzysów nadprodukcji W tradycji K-N spełniony jest zawsze Keynes twierdził że spełnienie warunku S=I warunek równowagi makroekonomicznej na ogół nie występuje (jest to przypadek szczególny) S=I S=I S>I S<I 2) Jaki mechanizm odpowiada za transformowanie się oszczędności w inwestycje ( S= I ) Mechanizmem stopy procentowej W ekonomii K-N stopę procentową określały Dla Keynesa stopę procentową określały czynniki realne, polegające na tym, że podaż czynniki pieniężne: popyt na pieniądz zależał funduszy pożyczkowych jest rosnącą funkcją od preferencji płynności (która to z kolei stopy procentowej natomiast popyt na nie jest wynikała z motywów: transakcyjnego, malejącą funkcją stopy procentowej. spekulacyjnego i przezornościowego), oraz podaży pieniądza regulowanej przez władze monetarne. Zatem w tym przypadku determinanty określające popyt na pieniądz mają inna naturę niż determinanty decydujące o podaży pieniądza. W tym przypadku możemy napotkać tzw. pułapkę Sr r Ir płynności. M r rr M’ M’’ LSP 0 I =S I ,S 0 Gdzie: r – stopa procentowa I - Inwestycje S - oszczędności LSP Gdzie: LSP –Popyt na pieniądz spekulacyjny M, M’, M’’- podaż pieniądza 2 5) Zmienne zależne i niezależne w modelu Keynesa Zatrudnienie (N) dochód narodowy (Y) Oszczędności (S) Psychologiczna skłonność do konsumpcji konsumpcja (C) krańcowa rentowność kapitału Inwestycje (I) zmienne zależne stopa procentowa zmienne niezależne 6) Środki interwencji: Środki pośrednie Obniżenie stopy procentowej. (stopa procentowa zależy od ilości pieniądza i preferencji płynności. Dodatkowo zwiększenie ilości pieniądza zmniejsza preferencje płynności.) Progresywne opodatkowanie dochodów przy jednoczesnym zwiększeniu świadczeń społecznych na rzecz najuboższych. Środki bezpośrednie Program inwestycji publicznych (drogi, mosty, regulacja rzek, szkoły). Finansowanie tych działań powinno się odbywać drogą powiększenia długu publicznego bądź z kredytów bankowych bądź z emisji papierów wartościowych. 3