Jacek Wallusch _________________________________ Współczesne Teorie Ekonomiczne Synteza neoklasyczna – model IS-LM założenia Synteza neoklasyczna ____________________________________________________________________________________________ 1. pominięcie sfery mikroekonomii; 2. badania empiryczne dotyczące związków między wielkościami agregatowymi; 3. teoria Keynesa jako szczególny przypadek teorii neoklasycznej; 4. tezy Walrasa dotyczące ustalania się w gospodarce równowagi ogólnej nadal aktualne; 5. równowaga przy niepełnym zatrudnieniu; 6. sztywne ceny i płace Wallusch, HME Najistotniejsze novum – sztywności nominalne, czyli brak reakcji wielkości nominalnych (ceny, płace nominalne) na zmiany popytu polityka gospodarcza Synteza neoklasyczna ____________________________________________________________________________________________ stop-and-go: 1. powolność procesów dostosowawczych jako uzasadnienie stabilizacyjnej polityki rządu 2. zwalczanie krótkookresowych stanów nierównowagi przy zarzuceniu planowania i prowadzenia polityki długookresowej 3. dominacja ekspansywnej i dyskrecjonalnej polityki fiskalnej Wallusch, HME Dyskrecjonalna polityka gospodarcza: manipulowanie wydatkami budżetowymi i opodatkowaniem w zależności od sytuacji polityka gospodarcza Synteza neoklasyczna ____________________________________________________________________________________________ stop-and-go: 4. polityka ekspansywnego popytu budżetowego 5. deprecjonowanie wagi polityki pieniężnej Polityka keynesizmu hydraulicznego a postulaty Keynesa: Regulowanie stopy procentowej traci znaczenie (pułapka płynności!), popyt zwiększany poprzez wydatki rządowe Wallusch, HME Kluczowe znaczenie polityki budżetowej – teza o neutralności pieniądza 1904-1989 Sir John Richard Hicks ______________________________________________________________________________ próba połączenia neoklasycyzmu i systemu teoretycznego Keynesa – – model IS-LM Franco Modigliani ______________________________ Interpretacja Keynesa Hicks __________________________________________________________________________________ główny cel Ogólnej teorii wg Hicksa: 1. krytyka klasycznego poglądu o neutralności pieniądza (krytyka Hume’a, Ricarda i Milla, a nie Pigou i jego teorii zatrudnienia i bezrobocia) 2. przedstawienie poglądów klasyków i Keynesa na temat krótkookresowych efektów ekspansji monetarnej w kontekście istniejących sztywności płac Wallusch, HME Mr. Keynes and the “Classics”. A Suggested Interpretation Hicks model ____________________________________________________________________________________________ Mr. Keynes: M K y, r the Classics: różnice S sK y I iK r M C y S sC y, r podobieństwo I iC r Wallusch, HME M – popyt na pieniądz, S – oszczędności, y – dochód, I – inwestycje, r – stopa procentowa Hicks model ____________________________________________________________________________________________ r nowość wprowadzona przez Keynesa IS LL M K y, r I S i r s y równoczesne wyznaczenie r oraz y y Wallusch, HME M – popyt na pieniądz, S – oszczędności, y – dochód, I – inwestycje, r – stopa procentowa Hicks Model IS-LM ____________________________________________________________________________________________ r Co stanie się, gdy wzrośnie podaż pieniądza? M ...and the CLASSICS asymptoty rmin Mr. KEYNES... ymax y Wallusch, HME Asymptota pionowa: maksimum poziomu dochodu sfinansowane daną ilością pieniądza. Asymptota pozioma: pułapka płynności Model IS-LM Hicks ____________________________________________________________________________________________ Problemy: 1. Pułapka płynności jako asymptotyczny poziom r typowy przypadek keynesowski? 2. Wzrost krańcowej efektywności kapitału powoduje w sytuacji pułapki płynności wzrost zatrudnienia, ale nie wpływa na wzrost stopy procentowej Wallusch, HME Model IS-LM – problemy Hicks ____________________________________________________________________________________________ Krańcowa rentowność kapitału I i r Funkcja, której wykresem jest krzywa LM, jest przedziałami stała krzywa LM pokazuje równowagę między podażą pieniądza a popytem na pieniądz stąd r M ,M ; S 1 0, 2 0 D Skoro gospodarka wpadła w pułapkę płynności, to i’(r) = 0, a więc nie zmieni się krańcowa rentowność kapitału Wallusch, HME Jak wyjść z pułapki płynności? Model IS-LM – problemy Hicks ____________________________________________________________________________________________ • Równanie podaży pieniądza u klasyków zakłada endogeniczność pieniądza; • Wzrost M wywoła realne(?)/nominalne(!) efekty w modelu klasycznym (???) i brak takowych w modelu Keynesa; • Pułapka płynności jako sytuacja typowa w modelu Keynesa; • Brak sprecyzowanej funkcji ceny; Wallusch, HME ur. 1918 Franco Modigliani ________________________________________________________________ Różnice między Modiglianim a Hicksem 1. Neoklasycyzm: pieniądz jest neutralny 2. Deprecjonowanie znaczenia preferencji płynności 3. Rozłożenie akcentów: zakłócenia pieniężne a nie niedostatki inwestycji wywołują odchylenia od stanu długookresowej równowagi Wallusch, HME Większa uwaga na problemy związane z pieniądzem i polityką pieniężną Różnice Modigliani a Hicks ____________________________________________________________________________________________ JR Hicks: Modigliani: PUŁAPKA PŁYNNOŚCI element typowy dla możliwe jest jej modelu Keynesa wystąpienie PREFERENCJA PŁYNNOŚCI istotna rola w systemie odgrywa rolę tylko w pułapce płynności SZTYWNOŚCI element dodatkowy element podstawowy Wallusch, HME Modigliani Struktura gospodarki ____________________________________________________________________________________________ Keynes a neoklasycy W w0 F Mr. Keynes: 1; 0 1 N P the Classics: 0; 1 SZTYWNOŚCI NOMINALNE Wallusch, HME W – nominalna stopa płac, w0 – historycznie ustalona stopa płac, F – efektywność czynnika pracy, N – zagregowana wielkość zatrudnienia, P - ceny Sztywności nominalne Modigliani ____________________________________________________________________________________________ Funkcjonowanie systemu gospodarczego 1. preferencja płynności stanowi podstawę systemu w pułapce płynności przy dodatkowym założeniu sztywnych płac 2. preferencja płynności nie jest konieczna i wystarczająca dla wyjaśnienia zależności stopa procentowa – ilość pieniądza 3. niedostatek inwestycji może wytłumaczyć równowagę z bezrobociem tylko w sytuacji pułapki płynności Wallusch, HME Ogólna teoria... interpretowana przez pryzmat sztywności nominalnych Bezrobocie Modigliani ____________________________________________________________________________________________ Przyczyna powstawania bezrobocia: W X ' N P 1 W w0 F aN P popyt na pracę podaż pracy Bezrobocie powstaje w wyniku zakłóceń pieniężnych na rynku: płace są zbyt wysokie w stosunku do ilości pieniądza w obiegu Dlaczego? 1; 0 Wallusch, HME W – nominalna stopa płac, w0 – historycznie ustalona stopa płac, F – efektywność czynnika pracy, N – zagregowana wielkość zatrudnienia, P – ceny, X – produkcja