Ks. mgr Krzysztof Pełka Publiczne Gimnazjum w Olszance 2002r. Klasa III 1 22. POZACHRZEŚCIJAŃSKIE ŚWIADECTWA O JEZUSIE CHRYSTUSIE Wiodące cele katechetyczne - Poznanie niechrześcijańskich źródeł o Jezusie Chrystusie. - Przekonanie, że Jezus Chrystus i Jego dzieło są historyczną prawdą. Szczegółowe cele operacyjne Wiedza: - Uczeń wymieni pozachrześcijańskie dokumenty świadczące o Jezusie Chrystusie - wie, kim byli ich autorzy - zna okoliczności, w jakich one powstały - wie, co każdy z nich mówi o Jezusie. Umiejętności: - Uczeń w oparciu o dokumenty pozachrześcijańskie potrafi uzasadnić, że Jezus istniał naprawdę. Postawy: - Uczeń jest przekonany o historycznym istnieniu Jezusa Chrystusa - poszukuje rzetelnego wyjaśnienia wątpliwości co do podstaw swojej wiary - jest gotów bronić swojej wiary w Jezusa Chrystusa jako autentycznej. Metody i formy pracy: rozmowa z uczniem, dialog oparty na scenariuszu wywiadu, puzzle, praca zbiorowa. Środki dydaktyczne: teksty dokumentów: żydowskich, rzymskich, islamskich (teczka pomocy). WPROWADZENIE Rozmowa o historii oraz o pochodzeniu każdego z nas: Kolejną katechezę poświęcamy prawdzie o historyczności Jezusa z Nazaretu. Dotychczas korzystaliśmy ze źródła podstawowego, jakim jest Pismo św. Na jego podstawie uzasadnialiśmy fakt, że Jezus jest prawdziwym człowiekiem. Dziś na potwierdzenie, że Jezus jest postacią historyczną, skorzystamy z dostępnych nam źródeł pozachrześcijańskich. Zobaczymy, co zanotowali o Nim niechrześcijanie tamtych czasów w pozostawionych przez siebie dokumentach. Zapiszcie temat: „Pozachrześcijańskie świadectwa o Jezusie” Wszystkie źródła pozachrześcijańskie podzielimy na: - żydowskie - rzymskie - islamskie. Ks. mgr Krzysztof Pełka Publiczne Gimnazjum w Olszance 2002r. Katechezę możemy Klasa III przeprowadzić metodą 2 wywiadu. Do roli świadków pozachrześcijańskich uczniowie powinni przygotować się wcześniej. K. przekazuje uczniom gotowy scenariusz, jaki odegrają potem na katechezie. W tym celu prosi wybranych uczniów o zajęcie swoich miejsc i odegranie wskazanej roli. Czterech uczniów wystąpi jako świadkowie żydowscy. Trzech dalszych - w roli świadków rzymskich. Natomiast ostatni uczeń odegra rolę świadka islamskiego. PODANIE PRAWDY K. poleca uczniom w oparciu o źródła żydowskie, rzymskie oraz islamskie (katechizm) udzielić odpowiedzi na następujące pytania: - Kto jest autorem tych dokumentów? - Co pomaga nam przyjąć, że są to świadkowie wiarygodni? - Jakie główne prawdy o Jezusie przedstawiają wskazane źródła? Ważniejsze wypowiedzi uczniowie odnotowują na tablicy pod hasłem „Jezus". POGŁĘBIENIE Korzystając z tych wszystkich świadectw, które przed chwilą zostały nam zaprezentowane, podsumujmy teraz zebraną wiedze: - Co świadectwa pozachrześcijańskie przekazują nam o Jezusie jako o postaci historycznej? - Do czego nas to zobowiązuje? - Co powinniśmy robić, aby nasze życie było świadectwem potwierdzającym historyczność Jezusa? (udowadniać światu, że Jezus żyje w nas) ZASTOSOWANIE - Czego dziś oczekuje ode mnie Jezus-człowiek? Rachunek sumienia: - Jakie miejsce w moim życiu zajmuje Jezus? - Jak traktuję Jego naukę? - Jak świadczę o Jezusie Chrystusie? POWTÓRZENIE - Jakie przesłanie przekazali nam świadkowie pozachrześcijańscy na temat Jezusa? Można wykorzystać krzyżówkę z teczki pomocy Praca domowa 1. Wyobraź sobie, że Pliniusz Młodszy odwiedza miasto (lub wieś), gdzie ty mieszkasz. Spotyka tam grupę chrześcijan, po czym wysyła raport cezarowi, oceniając ich życie. Napisz, jak wyobrażasz sobie treść takiego raportu. 2. Zastanów się, co powinieneś zrobić osobiście, aby prawda o Jezusie historycznym była dla ciebie nie tylko deklaracją słowną, lecz twoim codziennym życiem. Ocena pracy uczniów Ks. mgr Krzysztof Pełka Publiczne Gimnazjum w Olszance 2002r. Klasa III 3 Materiały pomocnicze: Co myśleli o Jezusie i początkach chrześcijaństwa niechrześcijanie tamtych czasów? Oto wspaniałe świadectwa, wybrane z dzieł pisarzy niechrześcijańskich, żyjących w pierwszych 70-90 latach po ukrzyżowaniu Jezusa. W wigilię paschy został zabity Jezus Talmud Tacyd Początek tej nazwy dał Chrystus, który za panowania Tyberiusza skazany został na śmierć Jezus historyczny …żył Jezus człowiek mądry (…) czynił rzeczy niezwykłe poszło za Nim wielu. Piłat zasądził Go na śmierć krzyżową Józef Pliniusz Flawiusz Młodszy … zwykli byli w wyznaczonym dniu gromadzić się przed świtem i wygłaszać hymn Chrystusowi jako Bogu Świadectwa żydowskie: Józef Flawiusz - największy historyk żydowski, autor „Dawnych dziejów Izraela”, urodzony w roku 37 po Chrystusie. Był kapłanem jerozolimskim. Po zburzeniu Jerozolimy przez Tytusa w r. 70, czego był świadkiem, służył wiernie cesarzom rzymskim jako nadworny pisarz dynastii Flawiuszów. W dziele pod tytułem „Starożytności żydowskie”, które powstało około r. 93-94 po Chrystusie, przedstawia historię narodu żydowskiego od Mojżesza do Nerona (część I, księgi I-XI) do wybuchu powstania przeciw Rzymowi, które miało miejsce w roku 66. Po nim powstała jeszcze historia powszechna (część II). W tej ostatniej części (księga XVIII,3,3) znajduje się fragment, który zgodnie z opinią wielu badaczy, choć bez potwierdzonych dowodów, został przepracowany i zintegrowany (w nawiasach) przez późniejszych autorów chrześcijańskich. Flawiusz wymienia w niej wiele postaci żydowskich i rzymskich znanych z pism Nowego Testamentu, jak i z historii Ks. mgr Krzysztof Pełka Publiczne Gimnazjum w Olszance 2002r. Klasa III 4 powszechnej - między innymi dwukrotnie wspomina o Jezusie Chrystusie. „W tym czasie żył Jezus, człowiek mądry (jeżeli w ogóle można go nazwać człowiekiem). Czynił bowiem rzeczy niezwykłe (był nauczycielem ludzi, którzy z radością przyjmowali prawdę). Poszło za nim wielu Żydów, jako też pogan. (On to był Chrystusem). A gdy wskutek doniesienia najznakomitszych u nas mężów Piłat zasądził go na śmierć krzyżową, jego dawni wyznawcy nie przestali go miłować (albowiem trzeciego dnia ukazał im się znów żywy, jak to o nim oraz wiele innych zdumiewających rzeczy przepowiadali boscy prorocy). I odtąd aż po dzień dzisiejszy istnieje społeczność chrześcijan, którzy od niego otrzymali tę nazwę” (Flaw. Ant. 18.33). Talmud - zbiór tradycji żydowskich: „W wigilię Paschy został zabity Jezus. Herod ogłosił: On zostanie wyprowadzony za mur na ukamienowanie, ponieważ zajmował się magią i zwiódł Izraela, czyniąc go apostatą. Jeżeli ktoś coś ma na obronę, niech wystąpi. Ponieważ nikt nic nie powiedział na jego obronę, dlatego zabito w wigilię Paschy” (w tekście tym rodzaj kary jest pomyłką, kamienowanie bowiem było karą stosowaną u Żydów). Świadectwa rzymskie: Wielki historyk rzymski z I w. Pliniusz Korneliusz Tacyt (55-120 po Chr.) opisuje i podziela antypatię do Żydów i chrześcijan, szeroko rozpowszechnioną wśród ludu, która ma usprawiedliwiać skierowane przeciw nim akty barbarzyństwa. W księdze XV,44 swoich „Roczników” pisze: (jesteśmy w roku 63 po Chr., za rządów cesarz Nerona): „Atoli ani pod wpływem zabiegów ludzkich, ani darowizn księcia, ani ofiar błagalnych na rzecz bogów nie ustępowała hańbiąca pogłoska i nadal wierzono, że pożar był nakazany. Aby ją więc usunąć, podstawił Neron winowajców i dotknął najbardziej wyszukanymi kaźniami tych, których znienawidzono dla ich sromot, a których gmin chrześcijanami nazywał. Początek tej nazwie dał Chrystus, który za panowania Tyberiusza skazany został na śmierć przez prokuratora Poncjusza Piłata, a przytłumiony na razie zgubny zabobon wybuchnął nie tylko w Judei, gdzie się to zło wylęgło, lecz także w stolicy, dokąd wszystko, co potworne albo sromotne, zewsząd napływa i licznych znajduje zwolenników. Schwytano więc naprzód tych, którzy tę wiarę publicznie wyznawali, potem na podstawie ich zeznań ogromne mnóstwo innych, i udowodniono im nie tyle zbrodnie podpalenia, ile nienawiść ku rodzajowi ludzkiemu. A kiedy szli na śmierć, stawali się pośmiewiskiem: ubierano ich w skóry zwierząt, i rozszarpywały ich psy, albo przybijano ich do krzyża, albo podpalano, aby płonęli jako nocne pochodnie po zachodzie słońca. Neron udostępnił dla takiego widowiska swoje ogrody, zabawiał się w cyrku wmieszany w tłum w stroju woźnicy lub brał udział w wyścigach, jeżdżąc na stojąco na wozie. Dlatego nawet jeśli Ks. mgr Krzysztof Pełka Publiczne Gimnazjum w Olszance 2002r. Klasa III 5 dotyczyło to winowajców zasługujących na karę o niespotykanej surowości, to jednak rodziło się uczucie litości, ponieważ umierali oni dla nasycenia okrucieństwa jednego człowieka, a nie dla dobra wszystkich”. A oto słynny list Pliniusza Młodszego (62-114 po Chr.) do cesarza Trajana (jesteśmy w latach 111-113 po Chr.). Pliniusz, pisarz i senator rzymski, sprawował wtedy funkcję gubernatora w Bitynii (region Turcji północnej nad Morzem Czarnym) i radził się w liście swojego przyjaciela - cesarza, jak ma postępować w stosunku do chrześcijan, których szeregi rosną w niepokojący sposób (Księga X, 96). „Kajusz Pliniusz do cesarza Trajana Mam sobie za obowiązek, Panie, we wszystkich sprawach, w których mam wątpliwości, zwracać się do Ciebie. (...) Prowizorycznie w stosunku do tych, którzy oskarżani byli przede mną jako chrześcijanie, zastosowałem taką procedurę. Pytałem ich bezpośrednio, czy są chrześcijanami. Jeśli przyznawali, pytałem ich po raz drugi i trzeci, grożąc im karą śmierci: jeśli nadal w tym trwali, zarządzałem, aby byli skazani na śmierć. Byłem w istocie przekonany, że jakakolwiek byłaby motywacja ich wiary, przynajmniej ich zaciętość i nieugięty upór musiały być ukarane. (...) Opublikowany został manifest zawierający listę wielu osobistości. Wydawało mi się słuszne wypuszczenie na wolność tych, którzy zaprzeczali, że są chrześcijanami lub że nimi byli, kiedy wzywali bogów powtarzając zdania, które ja formułowałem jako pierwszy, i oddawali cześć poprzez ofiarę kadzidła i wina Twojemu wizerunkowi, który przyniosłem w tym celu razem z posążkami bogów, a ponadto kiedy złorzeczyli Chrystusowi: do wszystkich tych zachowań, według powszechnej opinii, nie można zmusić prawdziwie wierzących chrześcijan. (...) Zapewniali zaś, że cała ich wina czy błąd polega na tym, że zwykli byli w wyznaczonym dniu zgromadzać się przed świtem i wygłaszać hymn Chrystusowi jako Bogu i następnie przysięgą wzajemnie się zobowiązywać nie w tym celu, by knuć jakąś zbrodnię, lecz by nie popełniać kradzieży, rozboju, cudzołóstwa, by dotrzymywać słowa i zwracać depozyty na żądanie. Po zakończeniu tych praktyk mieli zwyczaj rozchodzić się, aby później zebrać się na nowo dla spożycia pokarmu, który był normalny i niewinny. (...) To wszystko przekonało mnie bardziej o konieczności zbadania tego, co w rzeczywistości byłoby prawdą, przy pomocy dwóch niewolnic, nazywanych diakonisami, posługując się nawet torturami. Nie znalazłem nic, poza pozbawionym sensu i niezrównoważonym zabobonem Trajan do Pliniusza (Księga X,97): „Drogi Pliniuszu (...) nie należy poszukiwać chrześcijan, lecz jeśli zostaną zadenuncjowani i uznani za winnych, trzeba ich skazać. Jeśli jednak ktoś wypiera się tej wiary i stwierdza to oddając cześć naszym bogom, należy mu się Ks. mgr Krzysztof Pełka Publiczne Gimnazjum w Olszance 2002r. Klasa III 6 przebaczenie. W odniesieniu zaś do anonimowych oskarżeń nie należy brać ich pod uwagę w żadnym postępowaniu sądowym: świadczą one o wstrętnym zwyczaju, który nie przystoi w ogóle naszym czasom”. Inną wzmiankę o Chrystusie znaleźć można w „Żywotach cezarów” - dziele napisanym około r. 120 po Chr. przez Gajusza Swetoniusza Trankwillusa (70-150 r. po Chr.). Był on prywatnym sekretarzem cesarzy Trajana (98-117) i Hadriana (117-138). Wzmiankę tę znajdujemy w „Życiorysie Klaudiusza”, 25. „(Klaudiusz) wypędził z Rzymu Żydów, którzy podburzani przez Chrestosa wywoływali zamieszki”. Ów jednak „Chrestosa”, w opinii kronikarza nie tylko obecny wówczas w Rzymie, ale nawet wzniecający tam zamieszki, jest tak naprawdę utrzymującą się w czasach Klaudiusza i rosnącą z dnia na dzień wiarą w Chrystusa zmartwychwstałego. Świadectwo islamskie: Główną księgą islamu jest Koran. Księga ta potwierdza historyczne istnienie Jezusa. Mówi o Nim jako o Synu Maryi, stworzonym przez Allaha w Jej łonie bez udziału mężczyzny. Mohomet nazywa Go prawdziwym prorokiem. Teologowie islamscy nie podważają historyczności Jezusa jako człowieka, uznając w Nim takie walory, jak ubóstwo, surowa asceza, pogarda dla świata, wiara, modlitwa i świętość. Mają szacunek dla osoby Jezusa Ks. mgr Krzysztof Pełka Publiczne Gimnazjum w Olszance 2002r. 1. Autor słynnego listu do cesarza Trajana. 2. Autor „Starożytności żydowskich”. 3. Słynne dzieło Tacyta. 4. Zbiór tradycji żydowskich. 5. Za panowania tego cesarza Jezus został skazany na śmierć. 6. Podpalił Rzym. 7. Był cesarzem w latach 98-117. 8. Historyk rzymski piszący o Jezusie i chrześcijanach. 9. Stolica starożytnego imperium. 10. Narodowość Józefa Flawiusza. 11. Święta księga islamu Klasa III 7 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1. Autor słynnego listu do cesarza Trajana. 2. Autor „Starożytności żydowskich”. 3. Słynne dzieło Tacyta. 4. Zbiór tradycji żydowskich. 5. Za panowania tego cesarza Jezus został skazany na śmierć. 6. Podpalił Rzym. 7. Był cesarzem w latach 98-117. 8. Historyk rzymski piszący o Jezusie i chrześcijanach. 9. Stolica starożytnego imperium. 10. Narodowość Józefa Flawiusza. 11. Święta księga islamu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1. Autor słynnego listu do cesarza Trajana. 2. Autor „Starożytności żydowskich”. 3. Słynne dzieło Tacyta. 4. Zbiór tradycji żydowskich. 5. Za panowania tego cesarza Jezus został skazany na śmierć. 6. Podpalił Rzym. 7. Był cesarzem w latach 98-117. 8. Historyk rzymski piszący o Jezusie i chrześcijanach. 9. Stolica starożytnego imperium. 10. Narodowość Józefa Flawiusza. 11. Święta księga islamu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Ks. mgr Krzysztof Pełka Publiczne Gimnazjum w Olszance 2002r. 1. Autor słynnego listu do cesarza Trajana. 2. Autor „Starożytności żydowskich”. 3. Słynne dzieło Tacyta. 4. Zbiór tradycji żydowskich. 5. Za panowania tego cesarza Jezus został skazany na śmierć. 6. Podpalił Rzym. 7. Był cesarzem w latach 98-117. 8. Historyk rzymski piszący o Jezusie i chrześcijanach. 9. Stolica starożytnego imperium. 10. Narodowość Józefa Flawiusza. 11. Święta księga islamu Klasa III 8 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1. Autor słynnego listu do cesarza Trajana. 2. Autor „Starożytności żydowskich”. 3. Słynne dzieło Tacyta. 4. Zbiór tradycji żydowskich. 5. Za panowania tego cesarza Jezus został skazany na śmierć. 6. Podpalił Rzym. 7. Był cesarzem w latach 98-117. 8. Historyk rzymski piszący o Jezusie i chrześcijanach. 9. Stolica starożytnego imperium. 10. Narodowość Józefa Flawiusza. 11. Święta księga islamu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1. Autor słynnego listu do cesarza Trajana. 2. Autor „Starożytności żydowskich”. 3. Słynne dzieło Tacyta. 4. Zbiór tradycji żydowskich. 5. Za panowania tego cesarza Jezus został skazany na śmierć. 6. Podpalił Rzym. 7. Był cesarzem w latach 98-117. 8. Historyk rzymski piszący o Jezusie i chrześcijanach. 9. Stolica starożytnego imperium. 10. Narodowość Józefa Flawiusza. 11. Święta księga islamu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11