Problem z „gender”

advertisement
KSZTAŁTOWANIE TOŻSAMOŚCI
PŁCIOWEJ
Trudności i wyzwania
a
Kwestia gender
LUDZKA PŁCIOWOŚĆ / SEKSUALNOŚĆ
• Jest „konstruktem” złożonym, uwarunkowanym
przez szereg czynników :
- biologicznych: genetycznych, anatomicznych
hormonalnych, enzymatycznych
- środowiskowych: „dom” - otoczenie i
uwarunkowania psychologiczne
* Na każdym poziomie może dojść do zaburzeń!
PŁEĆ LUDZI ZDETERMINOWANA
JEST GENETYCZNIE
*mężczyźni posiadają kariotyp 46,XY,
* kobiety 46,XX
* Czasami występują zaburzenia!
WPŁYW PŁCI NA NASZĄ TOŻSAMOŚĆ
• Płeć biologiczna stanowi podstawę określania naszej tożsamości –
określenia kim jestem?
• Ma specyficzne konotacje społeczne, które znajdują wyraz w systemie ról
płciowych, tworzących ramy życia i funkcjonowania nas a potem naszych
dzieci.
• W pierwszej kolejności często mówimy o sobie „jestem kobietą” lub
„jestem mężczyzną”.
• Na podstawie tych deklaracji realizujemy nasze zadania życiowe, stajemy
się odrębnymi jednostkami społecznymi, z innymi prawami i obowiązkami
oraz stajemy się ofiarami stereotypów a nierzadko też i dyskryminacji.
WPŁYW PŁCI NA NASZĄ TOŻSAMOŚĆ
• Założenia płci i rodzaju są zakorzenione w psychice, kulturze i
wychowaniu. Podział na dwie, różne i przeciwstawne płcie leży
u podwalin człowieczeństwa.
•
Płeć znajduje odzwierciedlenie w większości sfer ludzkiej
egzystencji.
• Od kobiet i od mężczyzn oczekuje się w życiu społecznym
podejmowania różnych zadań. Kobiecość i męskość jest
związana z każdą sferą życia ludzkiego.
OKREŚLANIE PŁCI
• Płeć genetyczna / chromosomalna
• Płeć gonadalna – gonady / jajniki, jądra /
• Płeć genitalana – zewnętrzne narządy płciowe
• Płeć gonadoforyczna – drogi wyprowadzające /
nasieniowód, jajowód /
• Płeć germinatywna – wytwarzanie gamet / plemników,
kom. jajowych /
OKREŚLANIE PŁCI
• Płeć hormonalna
• Płeć enzymatyczna
• Płeć somatyczna – obraz antropometryczny, zewnętrzna
budowa ciała
• Płeć fenotypowa – drugorzędne cechy płciowe
• Płeć kulturowa / społeczna / psychiczna - suma cech,
zachowań, stereotypów i ról płciowych przyjmowanych
przez ludzi w zależności od kultury i socjalizacji
• Płeć metrykalna
ANG. GENDER
• płeć kulturowa, płeć społeczna,
• identyfikacja jednostki z rolą płci wynikająca z
uwarunkowań kulturowych i społecznych;
• płeć kulturowa ma charakter wyuczony;
• powstaje we wczesnym okresie socjalizacji 3 – 6 rok życia, w czasie którego następuje
uwewnętrznienie norm związanych z rolami
płciowymi!!!
CO TO TAKIEGO GENDER?
• Angielski termin gender określa płeć w
kontekście kulturowym – zachowania, postawy,
motywy, które dane społeczeństwa uważają za
właściwe dla danej płci, niekoniecznie płeć
kulturowa musi odpowiadać płci biologicznej!!!
TOŻSAMOŚĆ PŁCIOWA
• Kim jestem? - Długi proces kształtowania na „bazie
biologicznej”!!!
• U większości ludzi tożsamość płciowa jest zgodna z
fizycznymi cechami płciowymi – „z biologią”
• Jest ona tożsamością jednej z ról płci, która zaczyna
się kształtować w okresie wczesnodziecięcym,
kiedy to jednostka uczy się dostrzegać i odpowiadać
na kierowane pod jej adresem społeczne
oczekiwania.
ROLE PŁCIOWE – UCZYMY SIĘ ICH NA BAZIE
NASZEJ BIOLOGICZNEJ PŁCIOWOŚCI!!!
• Rola związana z płcią – sposób zachowania, który w
danej kulturze postrzegany jest jako typowy bądź
akceptowalny dla danej płci.
• Część z tych zachowań wynika z uwarunkowań
biologicznych, część zaś jest wynikiem oddziaływań
społecznych / kulturowych ( inni określają presji!!!)
OSOBA LUDZKA
• Klasyczna antropologia filozoficzna rozpoznaje, że w
strukturze duchowo - cielesnej osoby ludzkiej,
elementem decydującym o płci, męskiej lub żeńskiej,
jest ciało ludzkie – rozumiane szerzej tzn. wraz z
zespołem cech psychofizycznych
• W ujęciu biologicznym – także „struktura materialna”
decyduje o rozpoznaniu płci!
OSOBA LUDZKA I JEJ PŁEĆ
• Płeć jest istotnym elementem decydującym o
sposobie wyrażania osoby w relacji z drugą osobą
• Naturalnym sposobem wyrażania się osoby poprzez
jej płeć jest jednoczący mężczyznę i kobietę akt
seksualny / małżeński / mający swe spełnienie w
zrodzeniu potomstwa!
OSOBA LUDZKA I JEJ PŁEĆ
• Zachowania seksualne nastawione jedynie
na doznania erotyczne / jak np. prostytucja czy
masturbacja / – wynikłe zazwyczaj z pobudek
egoistycznych, zamknięte na relację z drugim
człowiekiem, a przez to alienujące – są przez
personalizm chrześcijański rozumiane jako
przeciwne naturze płci, mającej charakter jednoczący
RÓŻNICE WYNIKAJĄCE Z PŁCI BIOLOGICZNEJ
• dotyczą przede wszystkim wpływu na zachowanie czynników
biologicznych: budowa, hormony, enzymy, fizjologia – co ma
wpływ na funkcjonowanie – zachowanie
• Różnice w budowie mózgu!!! – mózg męski lub żeński –
wpływ testosteronu na kształtowanie struktór
• Do rozwinięcia różnic w budowie fizycznej dochodzi przede
wszystkim w okresie płodowym i dojrzewania — ostatecznie
u mężczyzn masa mięśniowa stanowi 42-47% masy ciała,
zaś u kobiet 30-35%.
RÓŻNICE WYNIKAJĄCE Z PŁCI BIOLOGICZNEJ
• Również obserwacje dokonywane w kibucach w roku 1951 nie
potwierdzają teorii o czysto kulturowym uwarunkowaniu ról płciowych.
Analiza zabaw dzieci wychowywanych w ściśle egalitarnym środowisku
pokazała, że chłopcy częściej niż dziewczynki bawili się przedmiotami
(41% do 30%), w szczególności dużymi i wymagającymi większej siły
fizycznej (17% do 9%)
• Dziewczynki z kolei preferowały zabawy werbalne i związane z
wyobraźnią (39% do 24%) [
• Pomimo, że od początku działalności kibuców starano się zacierać
różnice między poszczególnymi płciami oraz związanymi z nimi rolami, z
upływem czasu większość kobiet i mężczyzn powróciła do tradycyjnych
ról płciowych. Zjawisko to występowało zwłaszcza w pokoleniu
urodzonym i wychowanym w kibucu, które nie doświadczyło
tradycyjnych form wychowania].
RÓŻNICE WYNIKAJĄCE Z PŁCI KULTUROWEJ
• Już od momentu narodzin rozpoczyna się intensywna internalizacja
oczekiwań w zakresie płci. Dziewczynki i chłopców inaczej się ubiera,
inaczej traktuje. Badania nad tym zjawiskiem dowodzą, że rodzice
określają swoje nowonarodzone dzieci w różny sposób, w zależności
od tego jakiej są one płci.
• Przez cały okres dzieciństwa oczekiwania dotyczące płci są
wzmacniane poprzez różnicowanie i grupowanie dzieci pod względem
płci
• Rodzice, nauczyciele, oraz inne osoby mające kontakt z dziećmi
używają różnych ścieżek komunikacji i inaczej traktują dzieci w
zależności od tego do jakiej należą płci. W ten sposób, bezpośrednio
lub poprzez kontekst przekazują młodemu pokoleniu swoje oczekiwania
dotyczące jego zachowań.
PROCES KSZTAŁTOWANIA TOŻSAMOŚCI
• „Socjalizacja to droga do kobiecości i męskości. Dziecko kształtuje swoją
tożsamość i rolę płciową nie tylko na podstawie uwarunkowań
biologicznych ale też obserwacji innych ludzi, głównie rodziców. Dużą
rolę mogą również odgrywać krewni, dziadkowie czy przyjaciele rodziny.
• W procesie tym potrzebuje wzorców oraz przyjaznej, bezpiecznej
atmosfery: miłości, akceptacji, afirmacji i atencji!!!
• Dziecko poszukuje wzorów i stara się naśladować zachowanie
przedstawicieli tej samej płci, a unikać zachowań płci przeciwnej, często
odbieranych jako nieprawidłowych.
• Błąd , który zwykle popełniamy to wartościowanie tych zachowań i
określanie ich jako gorszych zamiast innych, adekwatnych dla płci
przeciwnej!
PROCES KSZTAŁTOWANIA TOŻSAMOŚCI
• Proces kształtowania tożsamości jest długi i skomplikowany
• Podstawy te są widoczne u dzieci 2 – 3 letnich, które potrafią
już siebie określić – kim są, a w latach późniejszych są
wzmacniane i krystalizowane lub zakłócane, co może
prowadzić do zaburzeń identyfikacji płciowej!
PROCES KSZTAŁTOWANIA TOŻSAMOŚCI
• Proces ten osiąga pełny rozwój w wieku około 20-25 lat wraz
z dojrzałością płatów czołowych odpowiedzialnych u
człowieka za wyższe procesy decyzyjne i integracyjne
• Osoby w wieku dojrzewania mogą jeszcze zmagać się z
problemem swojej tożsamości płciowej i orientacji seksualnej
– uwaga na fazę homofilną – kilkanaście procent
• Nadmierna seksualizacja w tym okresie jest bardzo
szkodliwa (przyzwolenie na swobodę seksualną, pornografię,
ideologizowanie)!!!
OSOBA LUDZKA – JEJ GODNOŚĆ I WARTOŚĆ
• Z punktu widzenia dzisiejszych czasów nie ma różnicy, czy ktoś rodzi
się kobietą, mężczyzną, czy też osobą o niejednoznacznie określonej
płci biologicznej. Każda ludzka istota ma jednakową godność i wartość
a państwo/ rząd stara się zapewnić wszystkim równe prawa.
• Równe prawa ( równość ) nie zmieniają faktu, że każdy jest inny i ma
różne predyspozycje / możliwości
• Każda ludzka istota powinna móc żyć bez lęku, mieć możliwość
swobodnego określania swoich życiowych celów i wybierania dla siebie
drogi, która najbardziej jej odpowiada ale jednocześnie zobowiązana
jest do przyjęcia ogólnych norm społecznych funkcjonujących w danej
kulturze.
• Chroni to i społeczeństwo i osobę przed wzajemnym
represjonowaniem – idea poszanowania i osób i norm społecznych
Według uproszczonej definicji za mężczyznę
uważa się osobnika którego
cechuje zgodność między płcią psychiczną
męską oraz męską budową ciała i narządami
płciowymi.
Natomiast za kobietę uważa się osobę, którą
cechuje zgodność między płcią psychiczną
żeńską oraz żeńską budową ciała i narządami
płciowymi.
• Termin – transpozycja płci- w pierwotnym sensie
oznacza przechodzenie cechy, czy też wielu cech (w
okresie rozwoju płodowego człowieka i jego
wczesnego okresu pourodzeniowego) właściwych
”jednej”
• z płci „na drugą” płeć. I takie „przejście” ma
charakter trwały. Fakt „nabycia” tej „obcej” cechy
od drugiej płci przez płeć przeciwną znajduje swoje
odzwierciedlenie w jej poczuciu tożsamości płciowej
i seksualnej, jak też-chociaż nie jest to warunek
konieczny- w jego repertuarze zachowania płciowego
i seksualnego (na przykład w transwestytyzmie,
transgenderyzmie i transseksualizmie), czy też tylko
w jednym z tych zachowań (na przykład w
biseksualizmie i homoseksualizmie).
Jeśli chodzi o płeć psychiczną, a także związane z nią transpozycje można
ją rozpatrywać w czterech aspektach.
Wszystkie te 4 aspekty składają się na „typowo płciowe” zachowanie.
1. identyfikacja płciowa, jest to pierwotna identyfikacja z płcią męską
lub żeńską
2. role płciowe, są to wszystkie aspekty zachowania (zarówno
widocznego z zewnątrz, jak i przeżyć ”wewnętrznych”, dzięki którym
osobnik należący do płci męskiej odróżnia się w naszej kulturze od
osobnika należącego do płci żeńskiej.
3. orientacja seksualna, są to preferencje seksualne wobec partnera
należącego do odmiennej lub tej samej płci. Z preferencjami tymi
związany jest kierunek popędu seksualnego, nastawiony na osobników
odmiennej płci ( heteroseksualizm), osobników tej samej płci
(homoseksualizm) oraz osobników obu płci (biseksualizm).
4. różnice płciowe typu poznawczego,
MIĘDZYNARODOWA STATYSTYCZNA
KLASYFIKACJA CHORÓB I PROBLEMÓW ZDROWOTNYCH
REWIZJA 10
ICD – 10
ZABURZENIA PSYCHICZNE I ZABURZENIA ZACHOWANIA ( F 00 – F 99)
F 52 DYSFUNKCJE SEKSUALNE
F 64 ZABURZENIA IDENTYFIKACJI PŁCIOWEJ
F 65 ZABURZENIA PREFERENCJI SEKSUALNYCH ( PARAFILIE)
F 66 ZABURZENIA PSYCHOLOGICZNE I ZABURZENIA ZACHOWANIA
ZWIĄZANE Z ROZWOJEM I ORIENTACJĄ SEKSUALNĄ
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób
i Problemów Zdrowotnych /ICD -10, 1992/
Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania – F-00 – F-99
Zaburzenia identyfikacji płciowej
- F – 64
Transseksualizm
- F – 64.0
Zaburzenia identyfikacji płciowej w okresie dojrzewania
lub wieku dorosłym
– F – 64.1
/typ nietransseksualny, np. Transwestytyzm, Transgenderyzm, nie
obejmuje
transwestytyzmu fetyszystycznego – F 65.1/
Zaburzenia identyfikacji płciowej w dzieciństwie
/nie obejmuje okresu pokwitania/
– F -64.2
Opracowano kryteria diagnostyczne dla: dziewcząt i chłopców.
REPRESJE W IMIĘ WOLNOŚCI
LIKWIDACJA WOLNOŚCI W IMIĘ WOLNOŚCI
• To co zaburzone potrzebuje korekty – pomocy.
• Tendencja by zaburzenia określać innością i
przyznawać przywileje.
• Represja społeczeństwa przez grupy mniejszościowe
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób
i Problemów Zdrowotnych /ICD -10, 1992/
Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania – F-00 – F-99
Zaburzenia identyfikacji płciowej
- F – 64
Transseksualizm
- F – 64.0
Zaburzenia identyfikacji płciowej w okresie dojrzewania
lub wieku dorosłym
– F – 64.1
/typ nietransseksualny, np. Transwestytyzm, Transgenderyzm, nie
obejmuje
transwestytyzmu fetyszystycznego – F 65.1/
Zaburzenia identyfikacji płciowej w dzieciństwie
/nie obejmuje okresu pokwitania/
– F -64.2
Opracowano kryteria diagnostyczne dla: dziewcząt i chłopców.
NAPIĘCIA
• Realizacja przez osobę oczekiwań społecznych - przymus realizacji
sztywnych ról ?
• Realizacja oczekiwań religijnych, co do roli kobiety, mężczyzny
• Prawo wyboru jednostki do osobistych upodobań / predyspozycji
• Działalność grup radykalnych / wojujących, żądających przywilejów
dla siebie!
• Relatywizm, hedonizm, indywidualizm, unifikacja - tendencje
panujące w obecnej kulturze
• Przyzwolenie na wszelkie zaburzenia / akceptacja dewiacji i dążenie
do zrównania ich
GENDEROW POSTRZEGANIE
• Obserwacje dowodzą, że różnią się oczekiwania
rodziców, co do swoich dzieci w zależności od ich płci.
• Zróżnicowane płciowo są również zabawy chłopców i
dziewcząt
• Traktowane jest to podejście jako złe, niewłaściwe,
wymagające korekty, ponieważ prowadzi do
nietolerancji, braku równości i jest seksistowskie
GENDEROW POSTRZEGANIE
• Zróżnicowanie to - polaryzacja kobiet i mężczyzn prowadzi do
szowinizmu i mizoginii. Seksizm jest problemem większości
współczesnych społeczeństw
• Walczą - uważając, za swoją misję łamanie społecznego tabu
związanego ze stereotypowym postrzeganiem roli płciowej.
• „Wchodzą” w rolę prześladowanej grupy , której zadaniem jest
wywalczenie prawdziwej wolności i równości” dla wszystkich, w tym
dla skrajnych dysfunkcjonalnych środowisk podpierając się szlachetną
zasadą równość i wolność dla wszystkich.
GENDEROW POSTRZEGANIE
• Konformistyczne społeczeństwo Polski nie widzi potrzeby
zmian, które zmniejszyłyby uciążliwe ograniczenia ciążące
na kobietach i mężczyznach.
• Stąd właśnie nienawiść i brak zrozumienia do feminizmu i
homoseksualizmu. Istnienie feministki czy geja podważa
istniejące reguły pojmowania kobiecości czy męskości.
GENDER MAINSTREAMING
•
Strategia polityczna na rzecz równego traktowania kobiet i mężczyzn.
Polega na włączeniu zasady równości szans kobiet i mężczyzn w
główny nurt polityki [1].
• Zgodnie z definicją Rady Europy Gender mainstreaming polega na
(re)organizacji, poprawie, rozwoju i ewaluacji procesów decyzyjnych
po to, aby umożliwić osobom obojga płci biorącym udział w życiu
politycznym równoważne spojrzenie na kobiety i mężczyzn we
wszystkich dziedzinach i na wszystkich płaszczyznach [2].
„PAKIET GENDEROWY” !!!
• Oprócz równouprawnienia, równość kobiety i mężczyzny!
• Zniesienie tożsamości płciowej obu tych płci!
• Zwalczanie heteroseksualnej normatywności!
• Uprzywilejowanie wszystkich nieheteroseksualnych form życia!
• Aborcja jako prawo człowieka!
• Seksualizacja dzieci poprzez obowiązkową ( ideologiczną) edukację
seksualną w przedszkolach i szkołach – czyli w newralgicznych
okresach wpływu środowiska na kształtowanie tożsamości płciowej!!!
O CO CHODZI W IDEOLOGII GENDER
• W ideologii genderowej chodzi o coś więcej niż tylko
równouprawnienie kobiet i mężczyzn!
• Chodzi o równość = jednakowość poprzez „dekonstrukcję”
dwubiegunowego porządku płci!
• Tam gdzie dotychczas był dualizm płci powinna być ich wielość!
• Każdy, kto utrzymuje, że odgrywa jakąś rolę to, iż każda komórka
ciała jest określona genetycznie jako męska lub kobieca, a mózg
mężczyzn i kobiet wykazuje znaczące różnice , jest seksistowskim
fundamentalistą biologicznym, a więc osobnikiem niebezpiecznym i
wrogim wolności, gdyż sprzeciwia się zniesienia więzów i sideł
dwubiegunowego porządku płciowego!
ŚWIAT O KTÓRYM MARZYMY
• Wszyscy ludzie mają te same prawa.
• Każdy człowiek ma tę samą wartość i godność
• Klarowny, spolaryzowany świat - Kobiety są kobietami, mężczyźni są
mężczyznami, wzajemna komplementarność.
• Osoby chore, zaburzone otoczone są troską, wspierane.
• Ludzie nawzajem się szanują.
• Każdy może być sobą, bez lęku przed ostracyzmem.
• Ale tak będzie………………………. dopiero w raju!!!!
• A tu na ziemi toczy się walka i to zacięta: o władzę, o bogactwa, o
przekonania itp
Download