Dodatkowe slajdy prof.nadzw.dr hab. Zofia Zymonik (Koszty jakości) 1 Koszty jakości (quality costs) Termin umowny (nie ma takiego pojęcia w teorii kosztów). Pojęcie quality cost wywodzi się z inżynierii jakości. Pojęcie to pojawiło się w amerykańskich przedsiębiorstwach (w praktyce gospodarczej) na początku wieku XX. Do literatury z zakresu zarządzania wprowadzili je J.M. Juran i A.V. Feigenbaum około 70 lat temu. Termin koszt jakości jest różnie interpretowany. Jedni zawężają koszty jakości do produkcji wyrobu, inni odnoszą je do całego cyklu realizacji wyrobu, wraz z jego unicestwieniem, jeszcze inni przyporządkowują je procesowi. 2 Źródło: Z. Zymonik Rodzaje błędów – odchyleń od wymagań jakościowych • • • • • • Błędy marketingowe Błędy ryzyka postępu (rozwojowe) Błędy projektowania Błędy wykonania Błędy informacyjne Błędy zarządzania • Źródło:ZZymonik 3 Koncepcje kosztów jakości • Koncepcja J.M. Jurana – triada: proces (planowanie, sterowanie, doskonalenie); błędy sporadyczne i systemowe; • Koncepcja A.V. Feigenbauma – standardy kosztów jakości; • Koncepcja Ph. Crosby’ego – zero defects; • Koncepcja G. Taguchi – funkcja strat jakości. 4 Źródło: Z. Zymonik Góra lodowa kosztów jakości koszty jawne (widoczne) Braki produkcyjne Praca nad poprawianiem usterek Reklamacje klientów Zakłócenia w procesach przedsiębiorstwa koszty ukryte (niewidoczne) Niezadowolenie klientów Błędy w zawieraniu umów i logistyce Utrata udziałów w rynku Błędy w planowaniu Negatywne oddziaływanie na środowisko naturalne Nakłady na kontrolę 5 Źródło: Z. Zymonik Zbiór definicji kosztów jakości Koszty złej jakości + koszty dobrej jakości Koszty jawne + koszty ukryte Juran Dahlgaard, Kristensen, Kanji Straty jakości Koszty złej jakości Taguchi Koszty wewnętrznego zapewnienia jakości + koszty zewnętrznego zapewnienia jakości Praktyka gospodarcza KOSZTY JAKOŚCI Normy ISO serii 9000 Koszty sterowania + koszty braku sterowania Feigenbaum Koszty błędów + koszty oceny (badań i kontroli) + koszty prewencji Koszty zgodności + koszty niezgodności + koszty utraconych korzyści ASQC (Feigenbaum, Masser) Bank Koszty zgodności + koszty niezgodności Crosby 6 Źródło: Z. Zymonik (25.01.07.) Rachunek kosztów jakości Rachunek kosztów jakości jest częścią systemu zarządzania przedsiębiorstwem w obszarze jakości. Polega na ustalaniu, ewidencjonowaniu i wycenie działań związanych z jakością, a także analizowaniu tych kosztów. Jego celem jest zwiększenie efektywności działalności przedsiębiorstwa (organizacji) poprzez identyfikację źródeł powstawania odchyleń od wymagań jakościowych, ich pomiar i wdrożenie działań niwelujących te odchylenia. 7 Źródło: Z. Zymonik Produkt bezpieczny, produkt niebezpieczny • Produkt bezpieczny – taki produkt, który w normalnych warunkach użytkowania lub w warunkach dających się przewidzieć, nie stwarza zagrożenia lub zagrożenie to jest minimalne. • Produkt niebezpieczny – produkt, który nie zapewnia bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwań przy normalnym jego użyciu • Opracowanie: ZZymonik. Koszty jakości. 8