1 - Magisterskie24.pl
advertisement
1. Jakie warunki musi spełnić towar aby uznać go pieniądzem? Pieniądz – jest to powszechnie akceptowany towar, za pomocą którego dokonuje się płatności za dobra i usługi oraz reguluje zobowiązania. Określony środek wymiany może być powszechnie akceptowany jako pieniądz, gdy posiada następujące cechy: trwałość: nie ulega łatwo zepsuciu i zniszczeniu, przenośność: nie powinien być ciężki, nie powinien mieć dużej objętości, powinien umożliwiać przenoszenie znacznych wartości, podzielność: środek pełniący funkcję pieniądza musi być podzielny na małe jednostki bez straty na wartości, np. grosz ma wartość 0,01 zł ograniczona podaż, ponieważ wszystko, co istnieje w nieograniczonej podaży nie może pełnić funkcji pieniądza zastępowalność oznacza, że pieniądz jest jednostką wartości wzajemnie wymienialną na wszystkie towary. Każdy rodzaj obiektu który spełnia te funkcje, może służyć jako pieniądz. 2. Wymień i omów formy pieniądza Pieniądz w obrocie występuje w formie gotówkowej i bezgotówkowej. Forma gotówkowa: Pieniądz kruszcowy definiowany jest jako pewna ilość kruszcu zawarta w monetach obiegowych, nadająca im pewną własną wartość (np. wartość złota jaką zawierają). Moneta - była pierwszą formą pieniądza tłoczona była ze złota lub srebra. Miała znak stwierdzający liczbę jednostek pieniądza ustawowego. Waga monety odpowiadała wartości nominalnej. Banknoty - były to znaki pieniężne drukowane na papierze opiewające na określoną liczbę ustawowych jednostek pieniężnych. Były one wprowadzane do obiegu przez banki za pomocą kredytów udzielanych na finansowanie działalności gosp. Istotną ich cechą była wymienialność na monety złote lub złoty kruszec. Ta forma wymienialności nazywa się wymienialnością bezpośrednią, gdyż banki bezpośrednio reprezentowały złoto zgodnie z ich wartością parytetową w złocie. Pieniądz papierowy - był on wprowadzony do obiegu przez skarb państwa. Bilon - wprowadzono go do obiegu obok monet złotych banknotów i pieniądza krajowego. Są to drobne monety z pospolitych metali. Pieniądz w obrocie bezgotówkowym- zapisy na kontach bankowych, czek, pieniądz elektroniczny 3. Wymień i omów funkcje pieniądza środek wymiany Środek płatniczy Środek przetrzymywania majątku Miernik wartości Środek wymiany Pieniądz w rezultacie odejścia od gospodarki naturalnej i barteru, postępującego społecznego podziału pracy oraz rozwoju społecznego wyłonił się ze świata dóbr zaspokajających określone potrzeby człowieka, by stać się wyłącznie pośrednikiem w wymianie towarowej. Tę funkcję wypełnia dobrze, gdy jest powszechnym ekwiwalentem, powszechnie akceptowanym zamiennikiem towarów. Środek płatniczy Pieniądz, pełniąc tę funkcję, ma moc zwalniania z zobowiązań. Dłużnik zwalnia się za pomocą pieniądza z zobowiązań względem wierzyciela. Pieniądz jako właściwy środek płatniczy staje się instrumentem finansowym mającym absolutna moc zwalniania z zobowiązań. Absolutna płynność pieniądza oznacza, że wierzyciel nie może odmówić przyjęcia zapłaty w tej formie. Z tą cecha pieniądza związane jest również jego określenie jako prawnego środka płatniczego. Środek przetrzymywania majątku Dwie wcześniej podane funkcje pieniądz spełnia "pozostając w ruchu" wówczas gdy płacimy sprzedawcy, wierzycielowi, itp. Jednak by pieniądz mógł wystąpić w tej roli, należy go zgromadzić i posiadać, wówczas pieniądz pozostaje "w spoczynku". Podmioty gospodarcze gromadzą i posiadają pieniądze, by zapewnić sobie możliwość dokonywania zakupów i spłaty zobowiązań. Cechy te są związane z płynnością pieniądza. Pieniądz jest absolutnie płynnym, nieprzynoszącym dochodu składnikiem majątku finansowego (aktywem, majątkiem, instrumentem finansowym) Miernik wartości Za pomocą pieniądza wyrażamy wartość wszystkich towarów, zasobów i strumieni gospodarczych. W tym przypadku nie wykorzystujemy konkretnych zasobów dobra gospodarczego, jakim są pieniądze, posługujemy się jedynie ideą pieniądza, wystarczy wiedza, że cos takiego istnieje. Odwołujemy się w tym przypadku jedynie do abstrakcyjnej kategorii, jaką jest pieniądz. 4. Co przedstawia równanie wymiany Równanie wymiany Fishera to zapis zależności pomiędzy ilością pieniądza w gospodarce i poziomem cen. Generalnie rzecz biorą można stwierdzić, że ekonomiści są zgodni co do tego, że istnieje długookresowy związek pomiędzy tempem, w jakim bank centralny zwiększa ilość pieniądza w gospodarce, a dynamiką cen. Zależność tę – w najprostszej formie – przedstawia tzw. równanie wymiany Fishera (zaproponowane na początku XX wieku przez amerykańskiego ekonomistę Irvinga Fishera), mówiące że: M V = P X, gdzie: M - ilość pieniądza w gospodarce (podaż pieniądza); V – szybkość obiegu pieniądza, P - poziom cen; X - wolumen transakcji. Równanie to mówi, że jeśli silnie zwiększymy ilość pieniądza w gospodarce (wzrośnie M), a zwyczaje konsumentów i podmiotów gospodarczych co do szybkości obrotu pieniądzem nie ulegną zmianie (V się nie zmieni), wystąpi presja na wzrost cen P (bowiem wolumen transakcji, X, nie może gwałtownie wzrosnąć). 5. Agregaty monetarne Agregaty pieniężne są miarą podaży pieniądza. Oznaczamy je literą M od angielskiego słowa money. Ilość agregatów pieniężnych stosowanych w poszczególnych krajach waha się od 3 do 5 , przy czym agregaty o takim samym oznaczeniu cyfrowym mogą zawierać inne rodzaje aktywów finansowych. Poszczególne agregaty oznaczane są literą M i symbolami cyfrowymi wzrastającymi w miarę zmniejszającej się płynności zawartych w nich aktywów. Aktywa charakteryzujące się wysoką płynnością wykorzystywane są częściej w funkcji środka płatniczego, natomiast aktywa o mniejszej płynności mają większy udział w funkcjach środka gromadzenia oszczędności. M0 - Baza monetarna określona jako M0 = R + C, gdzie: C – pieniądz gotówkowy (monety i banknoty w obiegu poza sektorem bankowym), R – pieniądz bezgotówkowy banków komercyjnych na rachunkach w banku centralnym M1 - Określone jako M1 = C + D, obejmuje: C – pieniądz gotówkowy (monety i banknoty w obiegu poza sektorem bankowym), D – wkłady w bankach i podobnych instytucjach (kasy oszczędnościowe, kasy budowlane), których właściciele mogą posługiwać się czekami (depozyty płatne na żądanie) M2 - Obejmuje M1, a dodatkowo wysoce płynne wkłady finansowe takie, jak: wkłady oszczędnościowe i niewielkie wkłady terminowe. M3 - Suma podaży M2 oraz pozostałych, czyli dużych wkładów terminowych sektora prywatnego. W zależności od interpretacji w skład M3 wchodzą tylko wkłady denominowane w walucie krajowej lub dodatkowo wkłady w wymienialnych walutach obcych. Dziś ta różnica nie ma tak dużego znaczenia, jakie miała ona w latach 80., kiedy wkłady w walutach obcych przewyższały oszczędności złotowe. 6. Rodzaje banków wchodzących w skład systemu bankowego - bank centralny - banki operacyjne – banki komercyjne, depozytowo-kredytowe, uniwersalne - banki specjalne – banki inwestycyjne, hipoteczne, rolne i melioracyjne, komunalne oraz towarzystwa kredytowe - kasy oszczędnościowe - spółdzielczość kredytowa 7. Co określa podaż pieniądza Jest to całkowita wartość znajdujących się w obiegu zasobów pieniądza, traktowanego jako środek wymiany. Obejmuje ona wartość gotówki (banknotów i bilonu) znajdującej się w obiegu poza bankowym oraz wkładów bankowych płatnych na każde żądanie. Na wielkość podaży pieniądza wpływają dwa główne czynniki: wartość wyemitowanych przez bank centralny znaków pieniężnych (baza monetarna) oraz udzielonych przez banki komercyjne kredytów w formie gotówkowej i bezgotówkowej (kreacja pieniądza). Kontrola podaży pieniądza jest jednym z elementów polityki pieniężnej prowadzonej przez banki centralne. Może być regulowana m.in. poprzez politykę racjonowania kredytów, dzięki czemu uzyskuje się efekty antyinflacyjne. 8. Co wyznacza mnożnik kreacji pieniądza Jest to wartość w makroekonomii pokazująca o ile zmieni się podaż pieniądza wraz ze zmianą bazy monetarnej. Mnożnik kreacji pieniądza nie jest wielkością stałą, jego wartość zależy od współczynnika rezerw banków komercyjnych i od preferencji ludności co do form pieniądza. Mnożnik jest tym większy, im niższa jest planowana stopa rezerw gotówkowych banków oraz im niższy jest stosunek gotówki w obiegu do depozytów płatnych na żądanie. Czynniki te zmieniają mnożnik, a w ten sposób również podaż pieniądza towarzyszącą danej bazie monetarnej. Zmienność mnożnika może pociągać za sobą nieprzewidziane wahania podaży pieniądza, szczególnie w krótkich okresach. 9. Omów ekspansywną i restrykcyjna politykę Banku Centralnego Działania banku centralnego w ramach celów operacyjnych można podzielić na: - Politykę restrykcyjną (twardą), której celem jest zmniejszanie podaży pieniądza poprzez sprzedaż papierów wartościowych na otwartym rynku, podwyższanie stóp procentowych, zmiany poziomu rezerw obowiązkowych – jest to polityka antyinflacyjna. - Politykę ekspansywną (miękką), której celem jest zwiększanie podaży pieniądza poprzez zakup papierów wartościowych na otwartym rynku, obniżanie stóp procentowych, obniżanie poziomu rezerw obowiązkowych. 10. Co określa popyt na pieniądz Jest to ilość pieniądza (w formie monet, banknotów, oraz tych aktywów finansowych, które można w łatwy sposób wymienić na dobra i usługi), które ludzie i podmioty gospodarcze pragną w danym momencie posiadać w swoich zasobach. Nie jest to wcale ilość nieograniczona – jeśli decydujemy się przetrzymywać nasze zasoby finansowe w formie pieniądza, tym samym rezygnujemy z możliwości ich innego zainwestowania (np. zakupu obligacji) i uzyskania z tego tytułu dodatkowego dochodu. Im więc większy jest nasz popyt na pieniądz, tym mniej możemy inaczej zainwestować – i odwrotnie. 11. Instrumenty wpływu banku centralnego na globalna podaż pieniądza Bank centralny wpływa na globalną podaż pieniądza i możliwość jego kreacji poprzez banki komercyjne dzięki korzystaniu z instrumentów: - stopy procentowej - operacji refinansowych - rezerw obowiązkowych - operacji otwartego rynku - operacji kursowych Funkcje Banku Centralnego- bank banków, bank państwa 12. W jakiej sytuacji określana jest równowaga na rynku pieniądza Równowaga na rynku pieniądza zachodzi gdy wielkość popytu na pieniądz realny jest równa jego podaży. S – podaż, D – popyt, C – cena, Q – ilość Model ten pokazuje, w jaki sposób cena uruchamia mechanizmy dostosowując popyt i podaż do równowagi rynkowej. W gospodarce rynkowej działanie popytu i podaży kształtuje ceny na poziomie równowagi. 13. Bilans płatniczy i jego elementy Jest statystycznym zestawieniem wartości wszystkich transakcji gospodarczych, które w danym okresie (np. roku), miały miejsce między rezydentami kraju (czyli osobami zamieszkałymi na stałe w kraju) a resztą świata (nierezydentami). Jest więc to zapis stosunków gospodarczych kraju z zagranicą: po jednej stronie zapisuje się w nim wszelkie transakcje powodujące dochody dewizowe, po drugiej wszystkie wydatki dewizowe. Głównymi elementami bilansu są: - bilans obrotów bieżących – obejmuje towary, usługi, obsługę kredytów oraz darowizny, a ściślej biorąc: saldo bilansu handlowego z eksportu i importu towarów i usług, saldo odsetek wypłaconych od kredytów otrzymanych i odsetek wypłaconych od kredytów otrzymanych i odsetek uzyskanych od kredytów udzielonych innym krajom oraz saldo transferów prywatnych i oficjalnych z zagranicy. - bilans obrotów kapitałowych — obejmuje zapis transakcji dotyczących aktywów finansowych danego kraju z zagranicą, tzn. • salda kredytów średnio- i długookresowych (różnica między sumą kredytów otrzymanych i udzielonych),, • sumę zobowiązań kredytowych umorzonych i zrestrukturyzowanych (po uwzględnieniu nowych warunków i terminów płatności) • rewaloryzację rezerw oficjalnych oraz należności i zobowiązań spowodowanych zmianą kursów walut, • aktywa za granicą (odpływ kapitału) • zagraniczne aktywa (napływ kapitału). 14. Sposoby wyrównywania ujemnego salda w bilansie płatniczym Bilans płatniczy ujemny - oznacza, że suma wpływów z zagranicy jest mniejsza od sumy odpływów. O ten niedobór zmniejszy się stan rezerw dewizowych kraju. W przypadku gdy występuje przewaga ujemnych wartości sald nad saldami dodatnimi, wówczas w celu zrównoważenia bilansu płatniczego zapisuje się tą ujemną różnicę ze znakiem dodatnim. Informuje ona, o ile zmniejszy się stan rezerw dewizowych1 w danym kraju. W przypadku gdy występuje przewaga dodatnich wartości sald nad saldami ujemnymi, wówczas po stronie „saldo rezerw dewizowych” zapisuje się tę dodatnią różnicę tych sald ze znakiem ujemnym. Oznacza to, ze o takie saldo ogólnie zwiększył się stan rezerw dewizowych w danym roku. Zmiany rezerw dewizowych mają zawsze te samą wartość bezwzględną i przeciwny znak niż łączna suma bilansu płatniczego, tak że suma wszystkich zapisów jest zawsze równa zeru. Jeżeli kraj ma deficyt bilansu płatniczego, to oznacza, że ma dług w stosunku do reszty świata. Deficyt musi być pokrywany za pomocą: - zaciągniętych pożyczek w bankach centralnych innych krajów lub organizacjach takich jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy, - pobrania pieniędzy z oficjalnych rezerw dewizowych. Istnieją jednak granice, do których kraj może pożyczać, i które określają wielkość trzymanych rezerw dewiz. Jeśli deficyt utrzymuje się, to państwo musi podjąć działania w celu poprawienia sytuacji. 15. Wymień i opisz kryteria konwergencji Inflacja Poziom inflacji danego państwa w ciągu roku poprzedzającego badanie nie może przekraczać 1,5 pkt. procentowego inflacji trzech państw Unii Europejskiej o najbardziej stabilnym poziomie cen. Sytuacja fiskalna Państwo członkowskie nie może być zatem objęte procedurą nadmiernego deficytu (EDP), która związana jest z przekroczeniem wskaźników odnoszących się do sektora instytucji rządowych i samorządowych. Wskaźniki te wynoszą 3% PKB w odniesieniu do deficytu oraz 60% PKB w odniesieniu do zadłużenia, jednak w praktyce przy ocenie uwzględnia się raczej tendencję, nie zaś poziom wartości referencyjnych w jednym określonym momencie. Ponadto uwzględnia się m.in. wyzwania stojące aktualnie przed budżetem danego państwa, jak np. podejmowanie określonych reform. Kurs walutowy Państwa członkowskie zobowiązane są do uczestnictwa w europejskim mechanizmie kursowym przez minimum dwa lata, bez poważnych napięć. Ocena pomyślności pozostawania w mechanizmie wydawana jest przez Europejski Bank Centralny. W okresie przebywania w ERM II zakazana jest samowolna dewaluacja waluty krajowej względem euro. Obecnie maksymalne dopuszczalne pasmo wahań kursowych wynosi +/- 15% odchylenia względem wyznaczonego kursu centralnego[4]. Stopy procentowe Przy ocenie jego wypełnienia brane są te same trzy państwa, co przy kryterium inflacyjnym. Kryterium głosi, że w ciągu roku przed badaniem średnia nominalna długoterminowa stopa procentowa nie może przekraczać stopy procentowej wspomnianych państw o więcej niż 2 pkt. procentowe. Przy ocenie brane są pod uwagę obligacje skarbowe. 16. Formy i istota międzynarodowych przepływów kapitału Przepływ kapitału w szerokim znaczeniu – każdy ruch kapitału przez granicę odnotowany w bilansie płatniczym. Podmioty uczestniczące w tak rozumianym obrocie kapitałowym: – – – – – przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe, banki komercyjne, budżety różnych szczebli’ bank centralny. Przepływ kapitału w wąskim znaczeniu – podejmowany w celu uzyskania zysku przez podmioty gospodarcze inne niż bank centralny. Formy przepływu kapitału w wąskim znaczeniu Wg okresu, na jaki następuje wywóz lub przywóz kapitału: krótkookresowy ruch kapitału (kredyty handlowe, niektóre rodzaje kredytów finansowych, krótkookresowe lokaty na rynku walutowym); długookresowy ruch kapitału (pow. 1 roku). Wg pochodzenia: przepływ kapitału ze źródeł publicznych (budżety różnego rodzaju agend rządowych, budżety lokalne, organizacji międzynarodowych; realizacja celów makroekonomicznych lub regionalnych; przepływ kapitału ze źródeł prywatnych (wywóz kapitału przez przedsiębiorstwa, banki komercyjne i osoby prywatne, cel: osiągnięcie zysku). Wg formy wywożonego kapitału: lokaty na rynku walutowym; kredyty handlowe; inwestycje portfelowe; kredyty finansowe; inwestycje bezpośrednie. Lokaty na rynku walutowym – obejmują krótkookresowe lokowanie kapitału na zagranicznym rynku w formie depozytów krótkoterminowych oraz niektórych papierów wartościowych z myślą o uzyskaniu zysku większego niż możliwy do osiągnięcia na rynku krajowym. Kredyty handlowe – związane bezpośrednio z wymianą towarową. Są one udzielane przez eksportera importerowi i często są elementem zwiększającym konkurencyjność danego towaru. Inwestycje portfelowe – długookresowe lokaty w zagranicznych papierach wartościowych, a zwłaszcza obligacjach i akcjach. Dominującą formę zagranicznych inwestycji portfelowych stanowi obecnie zakup akcji zagranicznych przedsiębiorstw. Kredyty finansowe polegają na postawieniu do dyspozycji kredytobiorcy określonych środków finansowych bez ograniczenia dotyczącego sposobu ich spożytkowania. Formę pożyczek finansowych przybierają przede wszystkim kredyty udzielane przez banki, a niekiedy agendy rządowe i organizacje międzynarodowe. Stosując jako kryterium podziału rodzaj stopy procentowej, można wyróżnić kredyty finansowe udzielane wg stałej lub płynnej stopy procentowej. Inwestycje bezpośrednie – podejmowanie od podstaw samodzielnej działalności gospodarczej za granicą lub też przejmowanie kierownictwa już istniejącego przedsiębiorstwa. Kierowanie działalnością gospodarczą za granicą jest jedną z cech odróżniających inwestycje bezpośrednie od inwestycji portfelowych. 17. Wskaźniki pomiaru globalizacji Pomiar globalizacji opiera się na podstawie analizy 12 parametrów. Zgrupowano je w czterech kategoriach pod nazwami: integracja gospodarcza, kontakty społeczne, połączenia technologiczne i zaangażowanie polityczne. Wśród 12 parametrów znajdują się: przepływy handlowe i inwestycyjne, ruch ludności poza granice kraju, liczba międzynarodowych połączeń telefonicznych, korzystanie z Internetu i członkostwo w międzynarodowych organizacjach. Globalizacja małych państw 18. Korporacje transnarodowe i ich rola w gospodarce światowej Przedsiębiorstwa o globalnej skali działania, zwykle o wielomiliardowym potencjale finansowym, rozproszonej, anonimowej własności. Prowadzą one działalność gospodarczą w wielu krajach na drodze tworzenia w nich swych filii zagranicznych. Wiele korporacji działa na wszystkich kontynentach. Są to tzw. korporacje globalne. Cechy korporacji transnarodowych suwerenność – niezależność od interesów państw, złożoność – działalność prowadzona w posiadanym majątku produkcyjnym jak i w niezależnych przedsiębiorstwach po zawarciu z nimi porozumień, rozproszenie geograficzne – otwieranie filii na całym świecie, specjalizacja – podejmowanie przez filie ściśle określonych działalności, zdolność arbitrażowania – dokonywanie transakcji w ramach własnych struktur organizacyjnych, elastyczność organizowania – zmieniające się sposoby angażowania zasobów oraz przesunięcia w rozdziale zadań i koordynacji ich realizacji, globalna efektywność – obniżenie kosztów netto w całym systemie korporacyjnym, ale niekoniecznie we wszystkich jednostkach organizacyjnych w danym czasie, zdolność integrowania – oznacza ścisłe powierzanie i koordynowanie działalności organizacyjnych poprzez wzajemne przepływanie informacji Funkcje korporacji w gospodarce światowej przemieszczanie zasobów i zdolności produkcyjno-handlowych, pobudzanie wzrostu i efektywności gospodarczej, stymulowanie restrukturyzacji przez przejęcia i fuzje, aktywizowanie lokalnych zasobów i konkurencji na rynku, transmitowanie nowych metod i wzorców; technologii, wyrównywanie warunków działania, integrowanie działalności przedsiębiorstw i gospodarki, wpływanie korporacji na procesy i dziedziny jakie zachodzą w gospodarce światowej W wyniku wzrostu znaczenia procesów związanych z umiędzynarodowieniem przedsiębiorstw i produkcji, KTN dysponują bardzo dużym kapitałem produkcyjnym i technologicznym generującym olbrzymie zyski. Korporacje transnarodowe dysponują ogromną siłą ekonomiczną, na którą składają się przede wszystkim duża wartość sprzedaży oraz dysponowanie nowoczesną technologią i wykwalifikowaną siłą roboczą. O ich potędze świadczy fakt, że niejednokrotnie dochody KTN przekraczają wartość PKB średnio rozwiniętych krajów. Obecnie około 50 korporacji transnarodowych zaliczanych jest do 100 największych gospodarek funkcjonujących na świecie, a w 13 znajduje się w pierwszej pięćdziesiątce. KTN, działając na płaszczyźnie międzynarodowej są głównymi twórcami rynku funkcjonującego ponad granicami państw w oparciu o bardzo mobilny kapitał, którego efektem jest brak stabilizacji oraz zachwianie równowagi wewnętrznej i zewnętrznej. Szybki przepływ kapitału zwiększa labilność struktury gałęziowej przemysłu. Polityka KTN dąży do podporządkowania instytucji państwa swoim interesom przez naciski finansowe i technologiczne. Państwo, jeżeli pragnie skorzystać z międzynarodowego kapitału lub chce mieć dostęp do nowoczesnych technologii, zmuszone jest do ustępstw celnych i podatkowych oraz zmian strukturalnych, stwarzających najkorzystniejsze warunki dla lokalizacji kapitału KTN, co w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia dochodów państwa. 19. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne i ich rola w procesie globalizacji Zagraniczne inwestycje bezpośrednie to międzynarodowe przepływy kapitału, w ramach których następuje budowa zakładu od podstaw lub kupno ponad 51% akcji istniejącego przedsiębiorstwa. Jest to forma najpełniejsza, z największą kontrolą nad procesami marketingowymi, ale obarczona największym ryzykiem. Cechą charakterystyczną BIZ jest nie tylko transfer zasobów, ale również dążenie do uzyskania prawa kontroli. Powstająca filia, oprócz zobowiązań finansowych w stosunku do przedsiębiorstwa macierzystego, jest także częścią tej samej struktury i kultury organizacyjnej. Znaczenie BIZ – ostatnie 30 lat. Inwestycje krzyżowe. ZIB to jeden z kluczowych instrumentów globalizacji, ułatwiają proces rozwoju zaawansowanych zasobów i struktur gospodarczych zgodnie z globalnymi tendencjami. Wynika to nie tylko z samego transferu pakietu inwestycyjnego, lecz z dostępu do najlepszych rynków zbytu i zaopatrzenia, sprawdzonych wzorców produkcyjnych oraz do przepływu informacji wewnątrz danej struktury korporacyjnej. 20. Warunki i formy międzynarodowej integracji gospodarczej Integracja gospodarcza – jest to proces polegający na zacieśnianiu współpracy gospodarczej przez co najmniej dwa państwa, poprzez stopniową eliminację barier ograniczających współpracę gospodarczą. Proces prowadzi do scalania gospodarek narodowych poszczególnych krajów i powstania jednego organizmu gospodarczego. W zależności od stopnia zaawansowania, integracja gospodarcza może przybrać następujące formy: 1. preferencyjne porozumienie handlowe (ang. Preferential Trade Agreement) – układ polegający na częściowej liberalizacji handlu pomiędzy co najmniej dwoma krajami, np. Układ europejski; 2. strefa wolnego handlu (ang. Free Trade Area) – najprostsza i jedna z najczęściej stosowanych form, polegająca na likwidacji ceł i ograniczeń pozataryfowych, pozostawiając krajom członkowskim swobodę stosowania narzędzi polityki handlowej wobec krajów spoza ugrupowania, np. Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA), Środkowoeuropejska Strefa Wolnego Handlu (CEFTA), Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu (NAFTA); 3. unia celna (ang. Customs Union) – porozumienie handlowe, w którym członkowie oprócz likwidacji ceł i ograniczeń pozataryfowych, prowadzą wspólną politykę handlową wobec pozostałych krajów; 4. wspólny rynek (ang. Single Market) – forma integracji, w której kraje członkowskie znoszą ograniczenia w obrocie dobrami i usługami, prowadzą wspólną politykę handlową wobec krajów trzecich i wprowadzają nieskrępowany ruch czynników produkcji wewnątrz ugrupowania; 5. unia walutowa (unia monetarna) (ang. Monetary Union) – forma integracji gospodarczej, w której wprowadza się także wspólną walutę oraz rynek kapitałowy. 6. unia gospodarcza (ang. Economic Union) – wyższa forma wspólnego rynku, w której członkowie dokonali harmonizacji wszystkich rodzajów polityki, mających wpływ na warunki konkurencji, m.in. polityki podatkowej, monetarnej, społecznej; Aby mogła zaistnieć międzynarodowa integracja gospodarcza muszą być spełnione następujące warunki: ü komplementarność, czyli wzajemne dopasowanie struktur gospodarczych np. tradycyjny międzynarodowy podział pracy, w ramach którego jedne kraje specjalizowały się w produkcji surowców i żywności, pozostałe zaś w produkcji wyrobów przemysłowych, ü odpowiednia infrastruktura techniczna umożliwiająca obrót towarów, usług i kapitałów np. rozwinięte połączenia kolejowe, drogowe, morskie, telekomunikacyjne i informatyczne ü polityka ekonomiczna, wyrażająca się we wzajemnym udzielaniu sobie preferencji celnych, parataryfowych i pozataryfowych, wprowadzaniu swobody przepływu kapitału, pracy i innych czynników produkcji, koordynacji polityki gospodarczej lub też wprowadzeniu wspólnej polityki ekonomicznej ü bliskie położenie geograficzne łączących się państw. Efektem spełnienia tych warunków może być skracanie czasu przepływu towarów i usług oraz czynników produkcji, a także zmniejszenie kosztów tego przepływu 21. Czy jest możliwe przerwanie „błędnego” koła ubóstwa krajów rozwijających się. Omów niektóre ze sposobów i możliwości zniwelowania dysproporcji rozwojowych stosowanych przez kraje rozwijające się
