Nadmierne zadłużanie się

Nadmierne
zadłużanie się
Kredyt jako kategoria
ekonomiczna
Kredyt bankowy to stosunek prawno - finansowy
pomiędzy bankiem a kredytobiorcą.
Stosunek ten wyraża się przekazaniem przez bank
określonej kwoty pieniężnej do dyspozycji
kredytobiorcy.
Powstaje wówczas układ, w którym bank jest
wierzycielem, a klient – dłużnikiem.
Zdolność kredytowa
Zgodnie z art. 70 Ustawy Prawo bankowe
przez zdolność kredytową rozumiemy
zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu
wraz z odsetkami w terminach określonych
umową.
Kredytobiorca jest obowiązany przedłożyć
na żądanie banku dokumenty i informacje
niezbędne do dokonania oceny tej
zdolności
Koszt kredytu
Koszt kredytu zależy od:
• rocznej stopy procentowej,
• czasu spłacania,
• częstotliwości spłaty, okresów karencji i
ewentualnej kapitalizacji odsetek,
• sposobu obliczania spłaty miesięcznej.
Zabezpieczenie kredytu
Przykładowe formy prawne zabezpieczenia kredytu:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
poręczenie wg prawa cywilnego
gwarancja bankowa,
zastaw na zasadach ogólnych,
zastaw rejestrowy,
zastaw na prawach,
weksel własny in blanco,
hipoteka,
przewłaszczenie zbywalnych rzeczy ruchomych,
blokada środków na rachunkach bankowych,
przelew (cesja) wierzytelności,
ubezpieczenie kredytu,
ZAGROŻENIA
Wzrost ilości zaciąganych
kredytów
Coraz więcej Polaków żyje na kredyt.
W dobie kryzysu może się okazać, że mamy spory
problem ze spłacaniem swoich zobowiązań
(konsekwencja wzrostu kosztów utrzymania, utraty
pracy, zamrożenie pensji itp.)
Kredyt bankowy w walucie
obcej
Z danych NBP wynika, że około 80 % kredytów
jest udzielanych w złotych, około 15 % w euro,
a około 5 % we frankach szwajcarskich.
Kredyt w walucie obcej należy traktować jako
spekulację na rynku walutowym (wahania
kursów walut obcych)
Spread walutowy
Spread jest różnicą pomiędzy kursem wypłaty kredytu a
kursem jego spłaty.
Bank wypłaca kredyt indeksowany do waluty obcej w
złotówkach, przeliczając kwotę według kursu kupna danej
waluty, ale spłata następuje według kursu sprzedaży.
Im większa różnica pomiędzy tymi kursami w danym
banku, tym rata do spłaty będzie wyższa.
Kredyt długoterminowy
Podpisując umowę np. kredytu hipotecznego,
określamy warunki spłaty kredytu na wiele lat
i musimy uwzględnić fakt, że za jakiś czas nasza
sytuacja finansowa może się zmienić, a warunki
umowy, które do tej pory wydawały się nam
nieistotne, staną się niespodziewanie poważnym
problemem utrudniającym spłatę kredytu.
Reklama produktów
bankowych
• Kredyt jest towarem jak każdy inny
• Rynek kredytów bankowych podlega takim
samym zabiegom marketingowym jak np.
rynek produktów kosmetycznych
• Bank w reklamie wskazuje najkorzystniejsze
punkty swojej oferty, słabsze ukrywa
Kredyty ratalne
• Sieci sklepów ułatwiają zaciąganie kredytów
• Często współpracują z bankiem lub z pośrednikiem
kredytowym, tak aby klient mógł na miejscu w sklepie
załatwić wszystkie formalności związane z przyznaniem
kredytu
• Obowiązują wtedy prostsze zasady kredytowania
towarów, czyli brak konieczności przedstawienia
dokumentów o zatrudnieniu i wynagrodzeniu,
dodatkowych zabezpieczeń itp.
• Aby przyciągnąć klienta stosuje się nawet reklamy rat
z zerowym oprocentowaniem
Ryzyko stopy procentowej
Ryzyko stopy procentowej to niekorzystna dla klienta
zmiana wartości zobowiązań odsetkowych lub
należności z tytułu lokat, związana z wahaniami stóp
procentowych na rynku pieniężnym.
Duże znaczenie dla wysokości rynkowych stóp
procentowych w Polsce mają:
•poziom inflacji
•wielkość deficytu finansów publicznych
•wielkość długu publicznego w relacji do PKB
•perspektywy kształtowania się deficytu i długu
publicznego w przyszłości
•koniunktura światowa
Ryzyko stopy procentowej
Stopa procentowa może być:
• stała – jej wielkość nie ulega zmianie w
zależności od sytuacji rynkowej
• zmienna - stopa procentowa, której nominalna
wielkość jest wartością zmienną, podawaną w
odniesieniu do innej wielkości, która stanowi
parametr wartości zmiennej tzw. stawki
bazowej.
Warunki zmiany oprocentowania są określone
w umowie z bankiem.
Pętla kredytowa
• Pętla kredytowa, zwana też spiralą kredytową jest
efektem zaciągania kolejnych kredytów bankowych,
pomimo niespłacenia wcześniejszych
• Dochodzi do sytuacji, w której bierzemy kredyt, żeby
spłacić ratę kredytu zaciągniętego wcześniej.
• Oczywiście każdy następny kredyt będzie wtedy
przyznawany na gorszych warunkach.
• Kolejny kredyt będzie można uzyskać tylko w takich
bankach, które są skłonne ponieść większe ryzyko
związane z udzieleniem kredytu zadłużonej osobie
• Banki naliczają sobie wtedy, w związku ze zwiększonym
ryzykiem spłaty kredytu, znacznie wyższe odsetki
Bank Informacji Gospodarczej
• BIG czyli Bank Informacji Gospodarczej działa w Polsce
od 1995 r. (dawniej Ogólnopolski Bank Informacji
Gospodarczej Wywiadownia Gospodarcza)
• Podstawową jego działalnością jest telefoniczna
informacja gospodarcza.
• Za pośrednictwem rozmowy telefonicznej są
przekazywane informacje o firmach, ich usługach,
handlu, produkcji itp. (oczywiście stopień
szczegółowości tych informacji zależy od klienta)
• Klient BIG – u może uzyskać informacje dotyczące
kontrahenta z drugiego krańca Polski
KONSEKWENCJE
Upadłość konsumencka
31 marca 2009 r. weszła w życie ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r.
o zmianie ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, która
wprowadziła do prawa polskiego instytucję w postaci upadłości
konsumenckiej.
Postępowanie upadłościowe może być rozpoczęte tylko wobec
osób, które stały się niewypłacalne na skutek wyjątkowych i
niezależnych od nich okoliczności, bez własnej winy.
Ustawa zakłada, że z możliwości ogłoszenia upadłości
konsumenckiej dłużnik nie może skorzystać częściej niż raz na
dziesięć lat.
Rynek subprime
Rynek subprime, to rynek długu osób,
które z różnych powodów nie spłacają
zaciągniętych długów.
W polskiej bankowości działa Biuro
Informacji Kredytowej. Dzięki tej instytucji
banki mają możliwość dowiedzieć się
wszystkiego o przeszłości kredytowej
potencjalnego klienta.
Rejestr dłużników Związku
Banków Polskich
• Jeśli spóźniamy się w spłacie zadłużenia przez co
najmniej trzy miesiące, a kwota naszych
zobowiązań wobec banku wynosi co najmniej
200 zł. - trafiamy do rejestru Związku Banków
Polskich.
• W rejestrze znajdują się nasze dane nawet
wówczas, gdy zobowiązanie już wygasło.
• Dane te mogą być przetwarzane bez naszej zgody
przez okres 5 lat.
Windykacja wierzytelności
Windykacja (łac. vindicatio) oznacza
dochodzenie roszczeń od niesolidnych
dłużników.
Windykacja może się odbywać:
1.na drodze polubownej, poprzez porozumienie się w
kwestii formy i czasu rozliczenia długu.
2.jeśli windykacja polubowna nie przynosi efektu odbywa
się windykacja sądowa (wierzyciel uzyskuje sądowy nakaz
spłaty zadłużenia i klauzulę wykonalności), a następnie
może wystąpić o egzekucję komorniczą.
Kredyt konsolidacyjny
Kredyt konsolidacyjny - kredyt łączący
kilka zaciągniętych kredytów w jeden
kredyt
Najczęściej jest skutkiem zaciągania
zbyt dużej liczby kredytów i spirali
zadłużenia.
Restrukturyzacja zadłużenia
Obie strony umowy kredytowej, czyli klient i
bank, mogą za obopólną zgodą zmienić niektóre
warunki kredytu np. zawiesić spłacanie rat na
pewien czas lub też uzupełnić zabezpieczenia