Etyka sędziego

Etyka sędziego
Plan wykładu:
1. Zagadnienia terminologiczne

Etyka a moralność, pojęcia etyki normatywnej i etyki zawodowej, deontologia,
etykieta.
2. Kodeksy etyki zawodowej sędziów i zapisy ustawowe

Podstawowe Zasady ONZ dotyczące niezawisłości sędziów, uchwała Zgromadzenia
Ogólnego ONZ z listopada 1985 r.,

Europejska Karta Statusu Sędziego, uchwalona przez Radę Europy 8-10 lipca 1998 r.,

Bangalore Draft, luty 2001,

Zbiór Zasad Etyki Zawodowej Sędziów, uchwalony przez Krajową Radę Sądownictwa
w dniu 19 lutego 2003 r. (uchwała nr 16/2003),

inne zbiory zasad etycznych, potrzeba uchwalania kodeksów etycznych, charakter
norm tych kodeksów, zapisy w ustawie Prawo o ustroju sądów powszechnych,
3. Nieskazitelność charakteru

Praktyczne i prawne rozumienie tego ustawowego wymogu etycznego,
4. Niezawisłość i bezstronność sędziego

gwarancje niezawisłości i jej zagrożenia, wieloaspektowność pojęcia bezstronności,
instytucja
wyłączenia
sędziego,
mechanizmy
bezstronnością,
5. Godność urzędu w służbie i poza służbą
psychologiczne
związane
z
2

Standardy zachowania sędziego w czasie pełnienia służby, (wybrane zagadnienia:
sposób prowadzenia rozprawy, sposób uzasadniania orzeczeń, stosunek do innych
sędziów i personelu sądowego),

Standardy zachowania sędziego poza służbą (także zagadnienia wybrane: dodatkowe
zatrudnienie lub zajęcie, uczestnictwo w organizacjach, kontakty z przedstawicielami
innych zawodów prawniczych, udzielanie porad prawnych),
6. Postępowanie dyscyplinarne i immunitet sędziowski

Podstawy odpowiedzialności dyscyplinarnej, zasady postępowania dyscyplinarnego,
naruszenie norm etycznych jako podstawa odpowiedzialności, orzecznictwo sądów
dyscyplinarnych, odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów w stanie spoczynku, istota
i potrzeba funkcjonowania immunitetu sędziowskiego, postępowanie w sprawie jego
„uchylenia”, nadużywanie immunitetu.
Literatura:













Etyka prawnicza. Stanowiska i perspektywy, pod red. H. Izdebskiego i
P. Skuczyńskiego, Warszawa 2008,
Etyka zawodów prawniczych. Etyka prawnicza, pod red. H.
Izdebskiego i P. Skuczyńskiego, Warszawa 2006,
P. Grosch, P. Vardy, Etyka, Poznań 1995,
W. Kozielewicz, Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów.
Komentarz, Warszawa 2005,
J. R. Kubiak, Wokół idei kodeksu etyki zawodowej sędziów, Palestra z
1995 r., Nr 3-4,
s. 77-97,
M. Laskowski, Ustawowe pojęcie „nieskazitelność charakteru”,
Prokuratura i Prawo, nr 6 z 2008 r., s. 50 – 65,
M. Pieniążek, Etyka sytuacyjna prawnika, Warszawa 2008,
M. T. Romer, Etyka sędziego, w: Etyka prawnika. Etyka nauczyciela
zawodu prawniczego, pod red. E. Łojko, Warszawa 2002, s. 25 – 30,
T. Romer, M. Najda, Etyka dla sędziów. Rozważania, Warszawa 2007,
M. Safjan, Etyka zawodu sędziowskiego, w: Etyka prawnika. Etyka
nauczyciela zawodu prawniczego, pod red. E. Łojko, Warszawa 2002,
s. 31 - 38,
R. Sarkowicz, Amerykańska etyka prawnicza, Kraków 2004,
R. Tokarczyk, Etyka prawnicza, Warszawa 2005,
R. Tokarczyk, Przykazania etyki prawniczej. Księga myśli, norm i
rycin, Kraków 2003.