Zakład Historii i Organizacji Kultury Fizycznej

Zakład Historii i Organizacji Kultury Fizycznej - Treści programowe
Przedmioty




Historia kultury fizycznej
Organizacja kultury fizycznej
Historia turystyki i rekreacji.
Organizacja i funkcjonowanie jednostek rekreacyjnych
HISTORIA KULTURY FIZYCZNEJ
Przedmiot historii kultury fizycznej oraz jego zakres i program. Geneza ćwiczeń fizycznych, ich pierwotne
formy. Czynniki warunkujące charakter kf w starożytnej Grecji i Rzymie (klasowy) oraz w średniowieczu
(stanowy). Źródła i uwarunkowania rozwoju kf w okresie Odrodzenia oraz Oświecenia w Europie i Polsce,
czołowi przedstawiciele, główne inicjatywy. Determinanty rozwoju poszczególnych dziedzin kf
(wychowanie fizyczne, sport, rekreacja, turystyka) w Europie w XIX w. Geneza i rozwój głównych
systemów gimnastycznych. Początki gimnastyki w szkołach europejskich jako przedmiotu i kształcenia
dla niego nauczycieli. Szkolne i pozaszkolne wychowanie fizyczne na ziemiach polskich w I połowie XIX
w. Wprowadzenie gimnastyki do szkół na ziemiach polskich jako przedmiotu i przygotowanie dlań
nauczycieli, szczególne znaczenie w tym względzie Krakowa. Pozaszkolne wychowanie fizyczne na
ziemiach polskich na przełomie XIX i XX w., ruch jordanowski. Narodziny nowoczesnego sportu i ruchu
olimpijskiego. Geneza i rozwój sportu na ziemiach polskich, pierwsze stowarzyszenia kf, znaczenie
działalności TG „Sokół”, pierwsze kluby i związki sportowe. Kultura fizyczna w Polsce międzywojennej,
struktury organizacyjne jej nurtu społecznego i państwowego. Ogólna charakterystyka i etapy rozwoju kf
w Polsce po II wojnie światowej.
Literatura podstawowa:
1. Wroczyński R., Powszechne dzieje wychowania fizycznego i sportu, Wrocław i in. 1979, 1985 i
2002.
2. Dzieje kultury fizycznej (do roku 1918). Pod redakcją Z. Grota i T. Ziółkowskiej, Warszawa Poznań 1990.
3. Gaj J., Hądzelek K., Dzieje kultury fizycznej w Polsce, Poznań 1997.
4. Kowieska U., Wybór źródeł i tekstów z historii kultury fizycznej i rehabilitacji, Wrocław 1997.
5. Zarys historii sportu w Polsce (1867-1996) . Pod red. J. Gaja i B. Woltmanna. Gorzów Wlkp.
1999.
ORGANIZACJA KULTURY FIZYCZNEJ
Podstawowe wiadomości z zakresu naukowej teorii organizacji i zarządzania: pojęcie, zarys genezy oraz
współczesne tendencje rozwoju organizacji i zarządzania; ogólne zasady organizacji; cykl sprawnego
działania; rodzaje więzi i typy struktur organizacyjnych; proces i funkcje zarządzania; metody
zarządzania i style kierowania; zasady podejmowania decyzji w procesie zarządzania. Założenia prawne
oraz organizacyjno - finansowe kultury fizycznej w Polsce: tematyka kf w Konstytucji i Sejmie RP najważniejsze akty prawne o kf; organizacja oraz zadania administracji rządowej i samorządowej kf;
ogólne zasady i źródła finansowania kf; organizacja, cele i zadania ruchu sportowego oraz wybranych
masowych stowarzyszeń kf; podstawy prawne, organizacja i zadania uczniowskich klubów sportowych i
SZS; zakładanie stowarzyszeń kultury fizycznej (droga od pomysłu do zebrania konstytuującego).
Organizacja imprez sportowych: planowanie - rejestr czynności oraz harmonogram ich realizacji;
regulamin i preliminarz zawodów; systemy rozgrywek sportowych, czynniki organizacyjne warunkujące
zastosowanie danego systemu; sponsoring i marketing; reklama i jej środki (wizualne, akustyczne i
audiowizualne).
Podstawowa literatura:
1. Griffin R. W., Podstawy zarządzania organizacjami, Warszawa 1996.
2. Jaczynowski L. I współ., Organizacja kultury fizycznej. Ogólne uwarunkowania, t. I Warszawa
1999; Teoria i praktyka. Struktury organizacyjne, t. II. Warszawa 2001.
3. Łasiński G., Sprawność zarządzania organizacją sportową, Wrocław 2003.
4. Martyniak Z., Organizacja i zarządzanie. 60 problemów teorii i praktyki, Kluczbork 1996.
5. Organizacja imprez sportowych. Pod red. B. Ryby, Warszawa 2001.
6. Ryba B., Podstawy organizacji i zarządzania instytucjami sportowymi, Warszawa 2000.
7. Sawicki W., Podstawy organizacyjno – prawne i finansowe stowarzyszeń kultury fizycznej w
Polsce, Warszawa 1997.
8. Sawicki W., Szkolne stowarzyszenia kultury fizycznej, Warszawa 1997.
9. Stoner J. A. F., Wankler C., Kierowanie, Warszawa 1997.
10. Wyżnikiewicz – Kopp Z., Boruszczak M., Marciszewska B., Wybrane zagadnienia menedżmentu
sportowego, Gdańsk 1996.
11. Zarządzanie. Pod redakcją A. K. Koźmińskiego, Warszawa 1997.
HISTORIA TURYSTYKI I REKREACJI
Przedmiot historii turystyki i rekreacji oraz jego zakres i program. Dzieje podróżowania w starożytnej
Grecji i Rzymie. Ruch pielgrzymkowy w średniowieczu. Źródła i uwarunkowania peregrynacji i rekreacji w
okresie Odrodzenia i Oświecenia w Europie i Polsce; odkrywcy i najważniejsze wyprawy. Czynniki rozwoju
turystyki i rekreacji w XIX w. Geneza nowożytnej turystyki. Powstanie ratownictwa i przewodnictwa
górskiego. Ewolucja turystyki uzdrowiskowej i sportowej. Organizacje turystyczno - krajoznawcze na
ziemiach polskich. Przewodniki i czasopiśmiennictwo podróżniczo-turystyczne. Polskie obyczaje i
zwyczaje rekreacyjne w okresie zaborów. Ruch rekreacyjny na ziemiach polskich pod zaborami. Kultura
czasu wolnego. Etyczne podstawy gier rekreacyjnych i turystyki. Turystyka i rekreacja w Drugiej
Rzeczypospolitej. Wybrane uwarunkowania rozwoju turystyki i rekreacji w Polsce po II wojnie światowej.
Podstawowa literatura:







Dudek D., Materiały pomocnicze do ćwiczeń z historii rekreacji ruchowej, Kraków 2005.
Gaj J., Zarys historii turystyki w Polsce, Warszawa 2003.
Kulczycki Z., Historia turystyki, Warszawa 1982.
Kulczycki Z., Zarys historii turystyki w Polsce, Warszawa 1977.
Lewan M., Zarys dziejów turystyki w Polsce, Kraków 2004.
Stecka Z., Historia przewodnictwa tatrzańskiego, Kraków 1995.
Wroczyński R., Powszechne dzieje wychowania fizycznego i sportu, Wrocław 1985.
Organizacja i funkcjonowanie jednostek rekreacyjnych
Podstawy prawne zawodu „magister turystyki i rekreacji”. Definicja zawodu i uprawnienia.
Klasyfikacja zawodów i specjalności. Zagadnienia ustrojowe i organizacyjne rekreacji ruchowej.
Struktura organizacyjna administracji publicznej w Polsce. Struktura organizacyjna sportu i
rekreacji w Polsce. Podstawy prawne kultury fizycznej w Polsce. Sport i rekreacja ruchowa w
ustawie o kulturze fizycznej. Problematyka organizacji pozarządowych działających w dziedzinie
kultury fizycznej. Cele i podstawy prawne organizacji pozarządowych. Rodzaje organizacji
pozarządowych: stowarzyszenia, uczniowskie kluby sportowe, fundacje. Pojęcie klubu
sportowego. Formy organizacyjno – prawne klubu sportowego. Organizacje pożytku publicznego.
Zadania publiczne w świetle ustawy o organizacjach pożytku publicznego. Zasady wolontariatu.
Organizacja i funkcjonowanie Miejskich Ośrodków Sportu i rekreacji. Dom kultury jako placówka
kulturalno – rekreacyjna. Warunki i zasady prowadzenia działalności gospodarczej w dziedzinie
rekreacji ruchowej.
Podstawowa literatura:
1. Dudek D., Zarys dziejów i organizacja stowarzyszeń kultury fizycznej, Kraków 2001.
2. Izdebski H., Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz,
Warszawa 2003.
3. Izdebski H., Fundacje i stowarzyszenia, Warszawa 1999.
4. Organizacje pozarządowe partnerem samorządu terytorialnego. Teoria i praktyka.
Reforma Administracji Publicznej, zeszyt 11, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów,
Warszawa 1999.
5. Sarnecki P., Prawo o stowarzyszeniach. Komentarz, Zakamycze 2000.
6. Sawicki W., Stowarzyszenia kultury fizycznej. Podstawy prawno – finansowe, Warszawa
2005.
7. Suski P., Stowarzyszenia w prawie polskim, Warszawa 2002.
8. Waszak Ł., Organizacja pozarządowa jako przedsiębiorstwo - czyli jak podjąć działalność
w stowarzyszeniu i fundacji, Warszawa 2002.