Wielkopolski Konkurs Geograficzny dla gimnazjalistów Etap Szkolny – 30 października 2009 r. Drogi Młody Geografie!!!! 1. Zestaw składa się z trzech części (razem zadania): I część – zadania zamknięte – 15 punktów II część – zadania otwarte – 25 punktów III część – zadanie z mapą świata – 10 punktów 2. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań możesz uzyskać maksymalnie 50 punktów. 3. Aby zakwalifikować się do etapu rejonowego, musisz zdobyć 37 punktów. 4. Rozwiązania zadań zamkniętych (od 1 do 15) wpisz do przygotowanej tabeli, znajdującej się na końcu I części testu. 5. W zadaniach otwartych wpisz lub zakreśl prawidłową odpowiedź. 6. Nie używaj korektora oraz czerwonego długopisu. Jeżeli chcesz dokonać korekty swojej odpowiedzi, błędnie wybraną przekreśl, wpisując obok prawidłową. 7. Podczas pracy nie korzystaj z kalkulatora. 8. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 60 minut. 9. Pracuj samodzielnie! Życzymy powodzenia!!! Kod ucznia ............................................................................. (wypełnia uczeń) (wypełnia Komisja Konkursowa) Imię i nazwisko ..................................................................... Szkoła .................................................................................... Opiekun ................................................................................. Ilość uzyskanych punktów Część I Część II Część III Razem 1 Część I Tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa! 1. Obwód globusa na równiku wynosi 40 cm. Oblicz w jakiej skali wykonany został globus: a. 1:100 000 000 b. 1:80 000 000 c. 1:60 000 000 d. 1:30 000 000 2. Określ na którym, z wymienionych kontynentów leży punkt o współrzędnych 40oN, 100oW : a. Europa b. Afryka c. Azja d. Ameryka Północna 3. Oblicz, ile trwałaby Twoja podróż dookoła Ziemi, różnymi środkami lokomocji wzdłuż równika, jeżeli w ciągu doby pokonywałbyś odległość równą 100 km.: a. 40 dób b. 4000 dób c. 400 dób d. 1 rok 4. Słońce góruje 2 razy w roku na każdej szerokości geograficznej w strefie: a. okołobiegunowej b. międzyzwrotnikowej c. umiarkowanej d. okołobiegunowej i umiarkowanej 5. Wybierz na jakiej długości geograficznej znajduje się miejscowość, w której zegar wskazuje godzinę 10.28, podczas gdy radio w Warszawie (21o00’E, 52o13’N) podało godzinę 12.00: a. 2o W b. 2o E c. 12o W d. 12o E 6. Oblicz rzeczywistą długość Bystrego Potoku, jeżeli jego długość zmierzona na mapie w skali 1: 25 000 wynosi 71 mm.: a. 177,5 m b. 17,75 km c. 1775 m d. 177,5 km 2 7. Wybierz prawidłową odpowiedź. Rzeka epizodyczna: a. prowadzi wody przez cały rok b. woda płynie w niej sporadyczne i bardzo krótko c. prowadzi wodę regularnie, ale w pewnych okresach d. płynie jedynie na obszarach o klimacie subpolarnym 8. Wybierz prawidłowa odpowiedź. Delta tworzy się wówczas, gdy: a. do morza uchodzi bardzo duża rzeka wypływająca z gór b. na krótkim odcinku wybrzeża uchodzi wiele rzek c. rzeka uchodzi do spokojnych wód zatoki morskiej lub jeziora d. gdy u wybrzeży płyną prądy morskie 9. Wybierz nazwę ery, która trwała najdłużej: a. era kenozoiczna b. era paleozoiczna c. era prekambryjska d. era mezozoiczna 10. Wskaż zestaw, w którym umieszczono działania człowieka o charakterze antropogenicznym: a. wprowadzanie pyłów, gazów do powietrza, zanieczyszczanie wód i gleb b. ochrona gatunkowa, oczyszczalnie ścieków, melioracje c. zalesianie, ograniczenie hałasu, ochrona krajobrazu d. racjonalne użytkowanie surowców naturalnych, zanieczyszczanie wód i gleb 11. W jaki sposób oddziaływają na składniki klimatu, w strefie przybrzeżnej ciepłe prądy morskie: a. podnosi temperaturę powietrza i obniża roczną sumę opadów b. podnosi temperaturę powietrza i zwiększa roczną sumę opadów c. obniża temperaturę powietrza i zwiększa roczną sumę opadów d. obniża temperaturę powietrza i obniża roczną sumę opadów 12. Wybierz spośród wymienionych czynników, jeden będący bezpośrednią przyczyną powstawania wiatrów: a. zmiany wilgotności powietrza b. przemieszczanie się frontów atmosferycznych c. wzrost temperatury powietrza d. różnice ciśnienia atmosferycznego 13. Miarą urbanizacji jest: a. udział ludności miejskiej w ogólnej liczbie ludności b. liczba miast c. wielkość miast d. liczba ludności zatrudnionej w przemyśle 3 14. Gospodarka rolna polegająca na małych nakładach pracy i małych nakładach finansowych na jednostkę powierzchni użytków rolnych to gospodarka: a. intensywna b. towarowa c. ekstensywna d. ekologiczna 15. Boksyt, mangan, chrom to surowce mineralne należące do grupy: a. surowców chemicznych b. rud metali c. surowców energetycznych d. surowców skalnych Tabela do wpisania prawidłowych odpowiedzi Nr zad. Odp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 4 Część II Przy każdym pytaniu jest podana ilość możliwych punktów do zdobycia. 16. Spośród wymienionych typów skał wybierz i wpisz do tabeli te, które pasują do wymienionych nazw skał: osadowa, chemiczna lita / magmowa, głębinowa / przeobrażona / magmowa, wylewna / osadowa, okruchowa zwięzła / osadowa, chemiczna zwięzła / osadowa, okruchowa luźna / osadowa, chemiczna luźna Nazwa skały granit sól kamienna glina marmur Typ skały (0-4p) 17. Z podanych określeń ułóż w ciąg przyczynowo – skutkowy model powstawania chmur przy ciepłym froncie atmosferycznym: A. B. C. D. – powstanie chmur – powietrze ciepłe wślizguje się na powietrze chłodne – kondensacja pary wodnej – ochładzanie powietrza wraz ze wzrostem wysokości (0-2p) 18. Zaznacz literą P – zdania zawierające prawdziwe informacje, natomiast literą F – zdania zawierające błędne informacje: A. – Strefy klimatyczne to pasy powierzchni Ziemi o wyraźnej rozciągłości południkowej, w których panują określone warunki klimatyczne ……. B. – Skamieniałość przewodnia należy do systematycznej grupy organizmów żyjących w krótkim okresie geologicznym, pozwalających określić wiek względny skały ……. C. – Typowe zwierzęta żyjące na sawannie to suseł, hiena, lew, gepard ……. D. – Powolne, długotrwałe ruchy pionowe obejmujące rozlegle powierzchnie lądów prowadzące do ich wynurzania lub zanurzania to ruchy lądotwórcze ……. (0-4p) 5 19. Spośród wymienionych nazw pasm górskich, wybierz i wpisz po 3 przykłady w odpowiednie miejsce w tabeli: Pireneje, Wogezy, Ural, Kordyliery, Rainier, Andy, Ałtaj, Mauna Loa, Tibesti, Mont Pelee, Krakatau, Etna, Sudety, Stromboli, Harz, Himalaje, Hekla, Szwarcwald, Zagros, Atlas, Góry Betyckie Góry fałdowe Góry zrębowe Góry wulkaniczne (0-3p) 20. Do podanych państw dopisz (spośród wymienionych) charakterystyczne dla nich typy wybrzeży: Mierzejowe, fiordowe, dalmatyńskie, szkierowe, riasowe, limanowe Polska Norwegia Szwecja Chorwacja - ………………………………… - ………………………………… -…………………………………. -…………………………………. (0-4p) 21. Dla stacji meteorologicznej w Tarnowie (dane w tabeli) oblicz roczną amplitudę temperatury powietrza (zapisz obliczenia): Nazwa stacji Tarnów temp. (oC) opady (mm) I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. Rok -1,8 35 -0,7 34 3,5 40 8,4 57 14,5 73 17,4 98 19,1 119 18,1 88 14,4 59 9,4 57 3,7 42 -0,1 37 8,8 739 Amplituda temp. powietrza ……………………………………………………………….. (0-2p) 22. Wpisz obok grup ludności nazwę odpowiedniej rasy (biała, czarna, żółta) Arabowie Indianie Aborygeni - ………………………………. - ………………………………. - ………………………………. (0-3p) 6 23. Korzystając z wykresów struktury zatrudnienia w państwach wg sektorów gospodarki wpisz w odpowiednie miejsce tabeli określenia tych państw: państwo wysoko rozwinięte państwo słabo rozwinięte państwo średnio rozwinięte Rolnictwo Przemysł Usługi Rolnictwo Przemysł Usługi Rolnictwo Przemysł Usługi Państwo A …………………………….. Państwo B …………………………… Państwo C ………………………….. (0-3p) 7 Część III 24. Na mapie konturowej świata zaznacz odpowiednimi cyframi, następujące obiekty geograficzne. (0-10p) Cyfra na mapie 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Obiekt geograficzny Wyżyna Środkowosyberyjska Nizina La Platy Półwysep Skandynawski Wielkie Równiny Prerii Archipelag Malajski Nowa Ziemia Wyżyna Abisyńska Nizina Indu Morze Weddella Wyżyna Gujańska 8