Socjologia zmiany społecznej

dr Stefan Michał Marcinkiewicz
e-mail: [email protected]
Socjologia zmiany społecznej
Ćwiczenia (30 godz.)
Zaliczenie ćwiczeń:
 prezentacja na zajęciach określonego zagadnienia z lektur obowiązkowych,
 kolokwium w formie testowej (30 pytań), podane zostaną zagadnienia,
 obecność, znajomość tekstów i aktywność merytoryczna na ćwiczeniach.
Prezentacja
 ma być interesującym przedstawieniem określonego zagadnienia na podstawie zadanej
lektury (nie z Internetu!),
 może być zaprezentowany w dowolnej formie z wykorzystaniem wszystkich dostępnych
pomocy dydaktycznych,
 nie chodzi o zaprezentowanie wszystkich treści obecnych w podanym przez nauczyciela
tekście, ale o odpowiednią selekcję treści,
 czas prezentacji 10-15 minut.
Prezentacja jest oceniana na podstawie:
 zawartości merytorycznej,
 rozumienia przez studenta przedstawianych treści,
 sposobu prezentowania (mówienie, a nie czytanie!!!),
 odnoszenia się do przykładów,
 indywidualnego nakładu pracy
Ćwiczenia
1. Definiowanie zmiany społecznej
P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych, przekład J. Konieczny, Znak Kraków 2005,
Podstawowe pojęcia w badaniu zmiany (s. 19-38)
2. Postęp i trauma
P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych, przekład J. Konieczny, Znak Kraków 2005,
Zmienne koleje idei postępu (s. 19-53)
P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków 2007, Trauma zmian
społecznych, s. 454-473.
3. Wizje historii: ewolucjonizm i neoewolucjonizm
P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych, przekład J. Konieczny, Znak Kraków 2005,
Klasyczny ewolucjonizm, s. 103-116.
P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych, przekład J. Konieczny, Znak Kraków 2005,
Neoewolucjonizm, 116-130.
4. Wizje historii: modernizacja, cykle historyczne
P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych, przekład J. Konieczny, Znak Kraków 2005, Teorie
modernizacji: dawne i nowe, s. 130-142.
P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych, przekład J. Konieczny, Znak Kraków 2005, Teorie
cykli historycznych, s. 142-154.
5. Wizje historii: materializm historyczny
P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych, przekład J. Konieczny, Znak Kraków 2005,
Materializm historyczny, s. 154-174.
1
6. W paradygmacie modernizacji: od społeczeństwa agrarnego do społeczeństwa
industrialnego
E. Gellner, Narody i nacjonalizm, tłum. T. Hołówka, PIW, Warszawa 1991, Kultura w
społeczeństwie agrarnym, s. 17-29.
E. Gellner, Narody i nacjonalizm, tłum. T. Hołówka, PIW, Warszawa 1991, Społeczeństwo
industrialne, s. 30-52.
7. Nowoczesność i ponowoczesność
H. Schulze, Państwo i naród w dziejach Europy, przekład D. Lachowska, WUW, Warszawa
2012, Epoka osiowa (s. 133-152).
P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych, przekład J. Konieczny, Znak Kraków 2005,
Nowoczesność i co dalej? (s. 78-93).
8. Społeczny i kulturowy wymiar globalizacji
Paweł Starosta, Społeczne skutki globalizacji, [w:] Globalizacja, (red.) Jacek Klich, ISS, Kraków
2001, s. 41-64.
G. Ritzer, Makdoladyzacja społeczeństwa, [w:] (red.) A. Mencwel, Antropologia kultury.
Zagadnienia i wybór tekstów, WUW, 2005, s. 563-575
9. Czynniki zmiany społecznej: idee i jednostki (2 godz.)
P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych, przekład J. Konieczny, Znak Kraków 2005, Idee
jako siły historyczne, s. 220-234.
P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych, przekład J. Konieczny, Znak Kraków 2005, Wielkie
jednostki jako podmioty zmiany, s. 242-255.
10. Rewolucje społeczne (2 godz.)
P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych, przekład J. Konieczny, Znak Kraków 2005,
Rewolucje: szczytowy przejaw zmiany społecznej, s. 279-296.
Ch. Tilly, Rewolucja i rebelia, [w:] (red.) Piotr Sztompka, Marek Kucia, Socjologia. Lektury,
Znak Kraków 2005, s. 646-658.
11. Transformacja systemowa w Polsce: idee i „aktorzy” (2 godz.)
W. Pańków, „Aktorzy” i bariery transformacji, [w:] red. I. Krzemiński, Wielka transformacja.
Zmiany ustroju w Polsce po 1989, Łośgraf, 2010, s. 112-133.
T. Kowalik, Intelektualne źródła polskiej transformacji, [w:] red. I. Krzemiński, Wielka
transformacja. Zmiany ustroju w Polsce po 1989, Łośgraf, 2010,s. 150-182.
12. Transformacja systemowa w Polsce: przemiany struktury społecznej (2 godz.)
J. Kurczewski, Stare i nowe klasy średnie w Polsce, [w:] red. I. Krzemiński, Wielka
transformacja. Zmiany ustroju w Polsce po 1989, Łośgraf, 2010, s. 192-204.
H. Domański, Czy w Polsce zanikają klasy? Postawy wyborcze a miejsce w strukturze
społecznej w latach 1991–1997, [w:] red. I. Krzemiński, Wielka transformacja. Zmiany ustroju
w Polsce po 1989, Łośgraf, 2010, s. 230-256.
13. Transformacja systemowa w Polsce: „kapitalizm polityczny” i „postkomunizm (J.
Staniszkis) (2 godz.)
J. Staniszkis, Kapitalizm polityczny i jego dynamika (IV–V 1997), [w:] red. I. Krzemiński, Wielka
transformacja. Zmiany ustroju w Polsce po 1989, Łośgraf, 2010, s. 264-274.
J. Staniszkis, Koniec postkomunizmu, [w:] red. I. Krzemiński, Wielka transformacja. Zmiany
ustroju w Polsce po 1989, Łośgraf, 2010, s. 275-278.
14. Kolokwium (2 godz.)
2
15. Polska w XX i XX i wieku. Prześniona rewolucja czy kataklizm? Narodziny mieszczaństwa czy
mentalne zniewolenie? (2 godz.)
A. Leder, Kto nam zabrał tę rewolucję?, Krytyka Polityczna nr 29/2013
http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/opinie/20130419/leder-kto-nam-zabral-te-rewolucje
Dla chętnych w rozszerzonej wersji: A. Leder, Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki
historycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2014.
R. Legutko, Esej o polskiej duszy, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2008.
Literatura:
1) P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych, przekład J. Konieczny, Znak Kraków 2005.
2) P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków 2007.
3). red. I. Krzemiński, Wielka transformacja. Zmiany ustroju w Polsce po 1989, Łośgraf Warszawa,
2010.
4) E. Gellner, Narody i nacjonalizm, tłum. T. Hołówka, PIW, Warszawa 1991.
5) H. Schulze, Państwo i naród w dziejach Europy, przekład D. Lachowska, WUW, Warszawa 2012.
(red.) A. Mencwel, Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, WUW, 2005.
6) Piotr Sztompka, Marek Kucia, Socjologia. Lektury, Znak Kraków 2005.
7) A. Leder, Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej,
Warszawa 2014.
3