PROGRAM PROFILAKTYKI MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 17 W OŚWIĘCIMIU Podstawa prawna: 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej 2. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka 3. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz 17) 5. Rozporządzenie ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku podręczników ( Dz. U. Nr 89. poz. 730) O programie Przedszkole to „placówka przeznaczona dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat, wspomagająca indywidualny rozwój, zapewniająca opiekę odpowiednią do potrzeb dziecka oraz przygotowująca do nauki w szkole” . Zadaniem przedszkola jest zatem zapewnienie dzieciom właściwych warunków rozwoju fizycznego, umysłowego, emocjonalnego i społecznego, jak i również przygotowanie dziecka do nauki w szkole. Program profilaktyki w swoim założeniu obejmuje pracę wychowawczo- profilaktyczną nad całością osobowości dziecka uwzględniając kształtowanie sfery psychicznej, fizycznej oraz duchowej. Ponadto przedszkole poza edukacją i wychowaniem dzieci, powinno także prowadzić działania profilaktyczne, tzn. zapewniające dzieciom zdrowie i bezpieczeństwo w każdym podejmowanym działaniu. Wiek przedszkolny to okres szybkich zmian rozwojowych, mający istotny wpływ na konsekwencje w życiu człowieka. Natomiast profilaktyka w przedszkolu ma zapobiegać wszelkim niepożądanym zjawiskom w tymże rozwoju. Działaniem profilaktycznym będzie zatem każde pozytywne oddziaływanie pedagogiczne, utrwalające wartościowe cechy, a zapobiegające powstawaniu tych niepożądanych. Niniejszy program profilaktyki przedszkola ma za zadanie uświadomić dzieci w wieku przedszkolnym o istniejących w życiu ludzkim zagrożeniach. Program w swym założeniu odpowiadać ma na realne zagrożenia dzieci, z którymi mogą spotkać się na terenie przedszkola i poza nim. Obowiązkiem każdej osoby dorosłej, zwłaszcza nauczycieli jest stwarzanie każdego dnia warunków sprzyjających kształtowaniu postaw odpowiedzialności za życie własne oraz innych. Zatem jest kierowany nie tylko do przedszkolaków, ale także do nauczycieli i rodziców. Tylko kreatywna realizacja działań o charakterze profilaktycznym przez nauczycieli i rodziców umożliwi wytworzenie się określonych kompetencji u dzieci i ułatwi funkcjonowanie w życiu następnych pokoleń w przyszłości. Celem programu jest kształtowanie pozytywnych postaw i bezpiecznych zachowań dzieci w sytuacjach zagrażających ich życiu i zdrowiu. Ponadto realizacja programu ma wyposażyć dzieci w niezbędne sprawności, umiejętności i wiadomości dotyczące dbania zdrowie i bezpieczeństwo. o własne Program profilaktyki jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i zawarty w następujących obszarach: Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne i innych Profilaktyka logopedyczna Program jest realizowany przez: Dzieci 3,4,5 i 6 letnie przedszkola Nauczycieli wszystkich oddziałów Pozostałych pracowników przedszkola Zaproszonych gości Instytucje współpracujące z przedszkolem: media lokalne, Komenda Powiatowa Policji, Straż Miejska, PPIS Oświęcim, Galeria Książki, Państwowa Straż Pożarna CELE PROGRAMU Cele główne programu: Promowanie zdrowego stylu życia. Tworzenie warunków sprzyjających własnemu bezpieczeństwu. Kształtowanie postaw i umiejętności niezbędnych do podejmowania właściwych wyborów życiowych. Kształtowanie osobowości dziecka i wspieranie jego rozwoju. Tworzenie warunków do właściwej współpracy nauczycieli, rodziców, wychowanków. Cele szczegółowe programu: Kształtowanie u dzieci świadomej i czynnej postawy w dążeniu do zachowania zdrowia. Nabywanie przez dzieci właściwych nawyków higienicznych, żywieniowych. Rozwijanie aktywności ruchowej. Przestrzeganie zasad bezpiecznych zabaw ruchowych, poruszania się w grupie, na wycieczkach, spacerach. Zdawanie sobie sprawy z niebezpieczeństwa wynikającego z niewłaściwego postępowania przypadkowych spotkań z nieznajomym. Wzmacnianie poczucia wartości i budowanie pozytywnego obrazu siebie. Wskazywanie właściwych rozwiązań w różnych sytuacjach życiowych. Radzenie sobie w sytuacjach zetknięcia się z przemocą i uzależnieniami. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów i konfliktów z rówieśnikami. Utrwalenie ogólnych zasad, np. prawidłowego poruszania się po drodze oraz wewnątrzprzedszkolnych, np. właściwego korzystania z miejsc do zabawy na świeżym powietrzu. Uczenie się odpowiedzialności nie tylko za siebie, ale innych. Rozwijanie podstawowych umiejętności życiowyc ZAGADNIENIA TEMATYCZNE PROGRAMU 1. NAJWAŻNIEJSZE JEST BEZPIECZEŃSTWO! 2. ZDROWO JEM-ZDROWO ŻYJĘ 3. HIGIENA NA CO DZIEŃ 4. ĆWICZYMY DLA ZDROWIA 5. ZAGROŻENIA ZE ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 6. PRZEDSZKOLE BEZ NAŁOGÓW 7. DZIECIŃSTWO BEZ PRZEMOCY 8. PROFILAKTYKA LOGOPEDYCZNA CHARAKTERYSTYKA BLOKÓW TEMATYCZNYCH I. NAJWAŻNIEJSZE JEST BEZPIECZEŃSTWO! 1. Bezpieczna zabawa 2. „Wiem jak poruszać się po ulicach”- bezpieczeństwo na drodze 3. „Nie dotykam obcych zwierząt, przedmiotów i lekarstw- nie rozmawiam z obcymi”4. „Znam numery alarmowe”- podstawy udzielania pierwszej pomocy Zamierzone cele operacyjne: Dziecko: - zna zasady współżycia w zespole, przestrzega zasad ustalonych w grupie (kontrakt), - korzysta z zabawek, przyborów i sprzętu zgodnie z ustalonymi regułami, -rozumie pojęcie „bezpieczeństwo” - reaguje na hasła: pali się, ewakuacja itp.; - orientuje się, do kogo może zwrócić się o pomoc (np. do policjanta); - samodzielnie ocenia własne zachowania i innych pod względem bezpieczeństwa, - zna podstawowe zasady ruchu drogowego, zna niektóre znaki drogowe, - wie, do kogo zwrócić się w sytuacjach zagrożenia, - zna numery alarmowe, - potrafi przybrać obronną postawę przed atakiem psa, nie drażni zwierząt, - nie bawi się lekarstwami i środkami chemicznymi, - wykazuje nieufność w stosunku do nieznajomych; - nie zrywa nieznanych owoców i grzybów, - wie, jak zachować się w sytuacji zagrożenia pożarem. II. ZDROWO JEM-ZDROWO ŻYJĘ 1. Zdrowie na co dzień. 2. Wiem jak jem- piramida zdrowego żywienia. 3. „Mamo tato wolę wodę. 4. Higiena sporządzania posiłków. Zamierzone cele operacyjne: Dziecko: - rozróżnia prawidłowe odżywianie od nieprawidłowego, - zna produkty, które maja duże wartości odżywcze, poznaje schemat piramidy zdrowego żywienia, - rozumie strukturę żywienia wynikającą z piramidy zdrowia, - myje owoce i warzywa przed spożyciem - wie, że podczas przygotowywania posiłków należy zachować szczególną czystość, - potrafi nakryć do stołu, - umie kulturalnie zachować się przy stole, - zna umiar w jedzeniu - dba o czystość swojego ciała, włosy, paznokcie, ubiór, zdrowe zęby i narządy zmysłów, - zna i używa przybory toaletowe, - rozumie przyczyny chorób zakaźnych, - wie, jak ubrać się do warunków atmosferycznych, - wie, dlaczego należy przebywać na świeżym powietrzu, - zachowuje ład i porządek w swoim otoczeniu. III. HIGIENA NA CO DZIEŃ 1. Dbam o siebie- higiena osobista 2. Higiena otoczenia. Zamierzone cele operacyjne: Dziecko: - rozumie pojęcie: higiena, higieniczny tryb życia - dba o czystość swojego ciała, włosy, paznokcie, ubiór, zdrowe zęby i narządy zmysłów, - zna i używa przybory toaletowe, - rozumie przyczyny chorób zakaźnych, - uczy się podstawowych umiejętności relaksacji i odprężenia (higiena psychiczna); - wie, o konieczności umiejętnego korzystania z chusteczek higienicznych; - zasłania usta podczas kaszlu / kichania; - unika bezpośredniego kontaktu z osobą chorą; -wie o potrzebie przebywania w wywietrzonych pomieszczeniach. - wie, jak ubrać się do warunków atmosferycznych, - wie, dlaczego należy przebywać na świeżym powietrzu, - rozumie istotę wypoczynku - zachowuje ład i porządek w swoim otoczeniu. IV. ĆWICZYMY DLA ZDROWIA 1. Zajęcia ruchowe i gimnastyka. 2. Gry i zabawy sprawnościowe. 3. Rekreacja i wypoczynek Zamierzone cele operacyjne: Dziecko: - rozumie znaczenie uprawiania sportu dla zdrowia, - posługuje się pojęciem zdrowie - bierze aktywny udział w zajęciach ruchowych, gimnastykuje się - wie o potrzebie częstego przebywania na świeżym powietrzu - potrafi nazwać części swojego ciała, - umie utrzymywać prawidłowa postawę ciała, - aktywnie wypoczywa, chodzi na spacery. V. ZAGROŻENIA ZE ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 1. Kontakty z obcymi ludźmi. 2. Kontakty z obcymi zwierzętami. 3. Zjawiska atmosferyczne, a nasze bezpieczeństwo. Zamierzone cele operacyjne: Dziecko: - wie, jak zachować się w kontaktach z obcymi ludźmi - nie dotyka zwierząt, zwłaszcza dzikich; - wie, że nie należy karmić zwierząt bez zgody; - zna pozycję obronną, by uniknąć, np. pogryzienia; - orientuje się, jak wyglądają tabliczki informujące, np. o terenie strzeżonym przez psa; - zna wybrane rośliny i inne zagrażające życiu (np. grzyby, owoce trujące); - nie spożywa potraw niewiadomego pochodzenia; - wie, jak trzeba zachować się w sytuacji zagrożenia, gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić; - rozumie konieczność pozostawania w miejscu bezpiecznym w czasie burzy, huraganu, powodzi, ulewy, upałów itp. VI. PRZEDSZKOLE BEZ NAŁOGÓW 1. Komputer i telewizja. 2. Nikotyna. 3. Alkohol. Zamierzone cele operacyjne: Dziecko: - wie jakie uboczne skutki ma alkohol, papierosy - rozumie zakaz spożywania tych używek, - jest asertywne, - zna zagrożenia wynikające z korzystania z telewizji i Internetu. - jest świadome niebezpieczeństw związanych z nałogami; - prezentuje właściwą postawę PRZECIW; - wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości); VII. DZIECIŃSTWO BEZ PRZEMOCY 1. Nie biję- jestem dobrym kolegą. 2. Umiem okazywać uczucia. 3. Nikt nie ma prawa mnie uderzyć!- prawa dziecka Zamierzone cele operacyjne: Dziecko: - zna pojęcia: agresja i przemoc; - umie nazwać swoje uczucia; - uczy się oswajać z własnym strachem (Strach ma wielkie oczy, Jak przestraszyć swój strach?); - bierze udział w zajęciach odreagowywania złości, np.: - potrafić utożsamić się z inną osobą (kształtowanie umiejętności empatycznych); - reaguje na różne formy agresji i przemocy; - orientuje się, jakie są skutki agresji /przemocy na świecie dla ludzi; - uczy się być asertywne; - rozumie znaczenie słowa zgoda, kompromis; - wykazuje ostrożność i nieufność w kontakcie z osobami obcymi, zły dotyk; - stara się być przyjazne dla otoczenia - zna swoje prawa VIII. PROFILAKTYKA LOGOPEDYCZNA METODY REALIZACJI PROGRAMU podające (pogadanka, opowiadanie, historyjka obrazkowa, anegdota i inne) problemowe (konwersacje, metody aktywizujące typu inscenizacja, drama, gry dydaktyczne, dyskusja, burza mózgów i in.) praktyczne ( ćwiczenia i działania oparte na konkrecie, pokaz, symulacja, spotkania, wycieczki i in.) eksponujące (np. film, ekspozycja i in.) programowane (z użyciem np. komputera i projektora) FORMY REALIZACJI PROGRAMU indywidualne zespołowe grupowe (jednolite / zróżnicowane) spacery, wycieczki uroczystości przedszkolne prace użyteczne Ewaluacja programu: Oceny efektów realizacji „Programu profilaktyki”, obok bieżącego monitorowania, dokonuje się na półrocznej i końcowej radzie pedagogicznej. Podstawę dla formułowania oceny realizacji programu będą stanowiły: wnioski z obserwacji zachowań dzieci, rozmowy z rodzicami- konsultacje, rozmowy z nauczycielami, analiza dokumentów - dziennik, plany miesięczne, wytwory dzieci, osiągnięcia w konkursach, analiza ankiet.