Część I - Przedecz
advertisement
Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz SPIS TREŚCI A. NATURALNE UWARUNKOWANIA GOSPODARKI GMINY. ............................................... 2 1. POŁOŻENIE GMINY. .................................................................................................. 2 2. WARUNKI KLIMATYCZNE. ........................................................................................ 3 3. GLEBY. .................................................................................................................... 4 4. CHARAKTERYSTYKA HYDROLOGICZNA. .................................................................. 5 5. ZASOBY NATURALNE. .............................................................................................. 5 6. OCHRONA ŚRODOWISKA NATURALNEGO.................................................................. 6 B. DEMOGRAFIA I RYNEK PRACY. ................................................................................... 7 1. LICZBA I STRUKTURA LUDNOŚCI............................................................................... 7 2. RUCH NATURALNY. .................................................................................................. 9 3. MIGRACJE. ............................................................................................................. 10 4. RYNEK PRACY. ....................................................................................................... 10 C. GOSPODARKA GMINY. .............................................................................................. 13 1. PODMIOTY GOSPODARCZE. ..................................................................................... 13 2. ROLNICTWO. .......................................................................................................... 14 2.1. LUDNOŚĆ ROLNICZA. .......................................................................................... 14 2.2. STRUKTURA AGRARNA. ...................................................................................... 16 2.3. STRUKTURA UŻYTKOWANIA ZIEMI. .................................................................... 17 2.4. PRODUKCJA ROŚLINNA. ...................................................................................... 18 2.5. PRODUKCJA ZWIERZĘCA. .................................................................................... 19 2.6. ŚRODKI PRODUKCJI W ROLNICTWIE. ................................................................... 19 2.7. PODSUMOWANIE. ................................................................................................ 20 3. PRZEMYSŁ. ............................................................................................................. 21 4. USŁUGI. .................................................................................................................. 21 D. MIESZKALNICTWO I INFRASTRUKTURA TECHNICZNA. ............................................. 22 1. WARUNKI MIESZKANIOWE. .................................................................................... 22 2. DROGI. ................................................................................................................... 22 3. WODOCIĄGI I KANALIZACJA. .................................................................................. 23 4. SIEĆ ENERGETYCZNA.............................................................................................. 24 5. ŁĄCZNOŚĆ. ............................................................................................................. 24 6. SKŁADOWANIE I UTYLIZACJA ODPADÓW. ............................................................... 24 7. USŁUGI KOMUNALNE.............................................................................................. 25 E. INFRASTRUKTURA SOCJALNA. .................................................................................. 25 1. OŚWIATA I WYCHOWANIE. ...................................................................................... 25 2. OCHRONA ZDROWIA. .............................................................................................. 26 3. OPIEKA SPOŁECZNA. ............................................................................................... 27 4. KULTURA I KULTURA FIZYCZNA. ............................................................................ 27 4.1. KULTURA I SZTUKA. ........................................................................................... 27 4.2. ZABYTKI KULTURY MATERIALNEJ. ..................................................................... 28 4.3. KULTURA FIZYCZNA I SPORT. ............................................................................. 29 F. FINANSE GMINY. ...................................................................................................... 29 G. GOSPODARKA PRZESTRZENNA. ................................................................................ 35 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz A. Naturalne uwarunkowania gospodarki gminy. W regionalizacji krain fizyko – geograficznych gmina Przedecz leży na obszarze zaliczanym do podprowincji Niziny Środkowopolskiej na pograniczu Wysoczyzny Kutnowskiej i strefy marginalnej fazy leszczyńskiej. Budowę geologiczną, rzeźbę terenu oraz typ krajobrazu na obszarze gminy uformowało działanie zlodowacenia bałtyckiego. Wpływ lądolodu i jego wód roztopowych przejawia się w równinnym charakterze terenu gminy oraz stosunków wodnych, jakości i rozmieszczeniu gleb. Krajobraz gminy jest mało urozmaicony, sprzyja natomiast rozwojowi komunikacji i produkcji. 1. Położenie gminy. Gmina Przedecz położona jest na północno – wschodnim krańcu powiatu kolskiego i województwa wielkopolskiego. Gmina graniczy: - od północy i północnego wschodu z gminą Chodecz w województwie kujawsko – pomorskim, - od wschodu z gminą Dąbrowice w województwie łódzkim, - od południa z gminami Kłodawa i Chodów, - od zachodu z gminą Babiak, - Od północnego zachodu z gminą Izbica Kujawska w województwie kujawsko – pomorskim. Siedzibą władz gminy jest miejscowość Przedecz położona w odległości 35 km od siedziby powiatu Koła i około 155 km od stolicy województwa – Poznania. 2 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Z racji położenia gmina ma liczne powiązania gospodarcze i historyczne z miejscowościami położonymi w sąsiadujących powiatach na terenie województw kujawsko – pomorskiego i łódzkiego. Gmina ma kształt wydłużony ze wschodu na zachód i zajmuje powierzchnię 76,5 km2. Komunikację na terenie gminy i z otoczeniem zapewnia droga wojewódzka nr 269 Izbica Kujawska – Włocławek, 6 dróg powiatowych i sieć dróg gminnych. Na terenie gminy mieszkają 4633 osoby. Podstawową sieć osadniczą tworzą miasta Przedecz i 14 wsi sołeckich. Na obszarze gminy brak jest większych cieków wodnych. Sieć hydrograficzną tworzy Jezioro Przedeckie i cieki zasilające jezioro. 2. Warunki klimatyczne. Klimat na obszarze gminy należy do strefy klimatu umiarkowanego w obszarze wzajemnego przenikania się wpływów morskich i kontynentalnych. Lato trwa około 70 do 100 dni ze średnią temperaturą około 18C. Zima trwa około 90 dni ze średnią temperaturą -1, -2C. Są to warunki średnie, podobne jak w całym kraju. Niższe od przeciętnych są roczne sumy opadów, które wynoszą około 500 mm. Gmina leży na obszarze o najniższych opadach w skali kraju. Dominującymi są wiatry zachodnie i południowo zachodnie. Pewne zróżnicowanie warunków klimatycznych występuje w obrębie granic gminy. Najkorzystniejsze warunki występują we wschodniej i centralnej części gminy, gdzie są dobre warunki nasłonecznienia i przewietrzania. W rejonie występowania rynien i dolin w zachodniej części gminy mają miejsce częste zmiany temperatur, występowanie mgieł i słaba przewietrzalność. 3 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz 3. Gleby. Gleby na terenie gminy należą w większości do urodzajnych. Większą część terenu gminy zajmują dobre gleby bielicowe, brunatne i czarne ziemie drugiego i czwartego kompleksu glebowego. Wskaźnik bonitacji gruntów ornych wynosi 0,95 i jest wprawdzie nieco niższy niż w gminach sąsiednich (1,09), ale wyższy niż w powiecie (0,93). Udział poszczególnych klas gleb w użytkach rolnych ogółem: Miasto Gmina Ogółem nie występują nie występują nie występują Klasa III 13,0 11,3 11,4 Klasa IV 72,2 61,1 61,5 Klasa V 11,6 19,5 19,1 Klasa VI 3,2 8,1 8,0 Klasy Klasa I i II klasa V klasa VI 3% 12% klasa III 13% klasa IV 72% Przy uwzględnieniu właściwości fizykochemicznych, w strukturze jakościowej gleb w gminie udział kompleksów pszennych wynosi 16,25%, natomiast kompleksów żytnich 65,11%. 4 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz 4. Charakterystyka hydrologiczna. Obszar gminy jest dość ubogi w wody powierzchniowe. Jedynym większym zbiornikiem naturalnym jest Jezioro Przedeckie o powierzchni 1,2 km2, bardzo płytkie – średnia głębokość wynosi 0,9 m, z tendencją do eutrofizacji. Z tych powodów nadaje się ono praktycznie jedynie do hodowli ryb. Jezioro Przedeckie leży w obrębie Rynny Przedeckiej w której znajdują się niewielkie stawy. Zasoby wód powierzchniowych uzupełniają drobne cieki zasilające jezioro. Według opinii części naukowców w Jeziorze Przedeckim ma swój początek rzeka Noteć. Sztucznym ciekiem jest Kanał Dzieżbicki, który spełnia zadania w systemie melioracji użytków rolnych. Podobnie jak na terenie całego subregionu, wody podziemne na terenie gminy występują na dwóch poziomach – w utworach czwartorzędowych i trzeciorzędowych. Wody z utworów czwartorzędowych są dość znacznie zanieczyszczone. 5. Zasoby naturalne. Jedynym bogactwem naturalnym gminy są lasy. Występują one w trzech kompleksach: - w północnej części gminy na powierzchni ca 850 ha, z rezerwatem przyrody Rogoźno, - we wschodniej części gminy na powierzchni ca 350 ha, - w południowej części gminy na powierzchni ca 200 ha. Oprócz tego w gminie występują również niewielkie lasy prywatne. Łącznie lasy zajmują 1027 ha, co stanowi 13,4% obszaru gminy . 5 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz W południowo zachodniej części gminy znajdują się znaczne obszary torfowisk, które jednak nie są przeznaczone do eksploatacji gospodarczej. 6. Ochrona środowiska naturalnego. Brak większych zakładów produkcyjnych powoduje, że źródłami zagrożenia środowiska na terenie gminy są: - tereny zurbanizowane, - główne szlaki komunikacyjne, - oczyszczalnia ścieków, - wysypisko śmieci. Wody powierzchniowe i podziemne w tym Jezioro Przedeckie są zanieczyszczone przede wszystkim w wyniku braku sieci kanalizacyjnej na terenach objętych zabudową mieszkaniową. Źródłem zagrożenia dla wód powierzchniowych są również środki chemiczne wykorzystywane w produkcji rolnej. Zanieczyszczenia powietrza pochodzą głównie ze spalin samochodowych oraz ze spalania węgla w paleniskach i kotłowniach domowych. Do obszarów, które charakteryzują się wysokimi walorami przyrodniczymi i winny być chronione w sposób szczególny zalicza się: - rezerwat leśny „Rogoźno”, - Jezioro Przedeckie z otoczeniem, - doliny boczne oraz krawędzie i zbocza dolin, - cieki i rowy melioracyjne oraz oczka wodne w zagłębieniach bezodpływowych, - torfowiska. 6 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz B. Demografia i rynek pracy. 1. Liczba i struktura ludności. Na koniec 2000 roku w gminie Przedecz mieszkało 4429 osób, w tym 1632 osoby w mieście Przedecz i 2797 osób na terenach wiejskich. Zmiany w ilości mieszkańców gminy na przestrzeni lat 90 – tych przedstawiały się następująco: Liczba ludności Lata Ogółem w tym kobiety Miasto w tym kobiety Wieś w tym kobiety 1992 4 701 2 370 1 770 907 2 931 1 463 1999 4 475 2 228 1 658 816 2 817 1 412 2000 4 429 2 202 1 632 807 2 797 1 395 Powyższe liczby wykazują, że w ciągu ostatnich 10 lat liczba ludności gminy stale maleje. Tendencja ta dotyczy zarówno mieszkańców miast, jak i wsi oraz kobiet i mężczyzn. Liczba ludności w poszczególnych sołectwach na koniec 2000 roku przedstawiała się następująco: Arkuszewo 244 Chrustowo 183 Holenderki 129 Józefowo 124 Łączewna 179 Nowa Wieś Wielka 194 Dziwie 292 Jasieniec 80 Kłokoczyn 106 Rybno 307 7 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Zalesie 156 Żarowo 364 Katarzyna 359 Dziewczopólko 80 Średnia gęstość zaludnienia na terenie gminy na koniec 2000 roku wynosiła 57,9 osób/km2, tj. znacznie mniej niż w powiecie, gdzie sięga 91 osób/km2. Stopień zurbanizowania gminy (udział ludności miasta w ogólnej liczbie populacji) wynosił 36,8%. Struktura ludności według wieku w latach 1999 – 2000 przedstawiała się następująco: Udział procentowy ludności w wieku 1999 2000 Przedprodukcyjnym 24,1 23,7 Produkcyjnym 57,3 57,8 poprodukcyjnym 18,6 18,5 60,0% 50,0% 40,0% 1999 30,0% 2000 20,0% 10,0% 0,0% przedrodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny Udział ludności w wieku produkcyjnym w ogólnej liczbie mieszkańców gminy kształtuje się w obydwu latach nieco poniżej średnich powiatowej i 8 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz wojewódzkiej. Wyższy o około 4 – 5 punktów jest udział ludności w wieku poprodukcyjnym. Odpowiednio niższy udział ludności w wieku przedprodukcyjnym. Liczby te oznaczają, że w gminie społeczeństwo jest średnio starsze niż w powiecie i województwie, co pociąga za sobą określone skutki w zakresie ochrony zdrowia i pomocy społecznej oraz powoduje w dłuższym czasie obniżenie dynamiki rozwoju demograficznego. Najlepiej pokazuje to współczynnik obciążenia demograficznego, który określa liczbę osób w wieku nieprodukcyjnym przypadającą na 100 osób w wieku produkcyjnym. W 2000r. w gminie wynosił on 72,8 podczas, gdy w powiecie 67,5 i w Wielkopolsce 63,1. Udział kobiet w ogólnej liczbie mieszkańców na terenie gminy systematycznie się zmniejsza. W 1992r. wynosił 50,4%, w 1999r. 49,8% i w 2000r. 49,7%. Tendencja ta ma miejsce przede wszystkim w mieście. 2. Ruch naturalny. Ruch naturalny ludności na terenie gminy w ostatnich latach kształtuje się następująco: Lata Urodzenia* Zgony* Przyrost naturalny 1998 15,0 13,3 1,7 1999 10,73 11,15 -0,43 2000 12,35 14,09 -1,73 * - na tysiąc mieszkańców Liczby wskazują, że w ciągu ostatnich lat wystąpił na terenie gminy ujemny przyrost naturalny. Tendencja zmniejszania się przyrostu naturalnego występuje na terenie całego powiatu kolskiego i można wnioskować, że jest jedną z przyczyn zmniejszenia 9 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz się ilości mieszkańców gminy. 3. Migracje. Inną przyczyną zmniejszania się liczby ludności w gminie mogą być również migracje, czyli przemieszczanie się ludności gminy. Na przestrzeni lat 90 – tych ujemne saldo migracji występowało przede wszystkim na terenach wiejskich. W ostatnich latach ujemne saldo migracji miało miejsce zarówno na wsi jak i w mieście. W roku 2000 saldo migracji w gminie wynosiło -8,02, w tym w mieście -10,54 i na wsi -6,54. Oceniając ujemny przyrost naturalny oraz ujemne saldo migracji w gminie przyczyn tych zjawisk należy szukać w zmianach sytuacji gospodarczej w kraju i w regionie. Ujemne saldo migracji na terenach wiejskich można ponadto wiązać z nadmiernym zatrudnieniem ludności w rolnictwie. 4. Rynek pracy. Ilość pracujących na terenie gminy bez rolników indywidualnych i zakładów zatrudniających do 9 osób wynosiła: Lata Pracujący (osoby) Udział w ogólnej liczbie ludności (%) 365 Udział w pracujących w powiecie (%) 2,3 1998 1999 331 2,3 7,4 8,1 W ostatnich latach ilość pracujących w gminie stopniowo się obniża, podobnie jak w pozostałych gminach powiatu kolskiego. Spadek liczby pracujących w całym powiecie powoduje, że udział pracujących w gminie w ogólnej liczbie pracujących w powiecie utrzymuje się na tym samym poziomie. 10 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Pracujący w gminie stanowią większy odsetek ogólnej liczby mieszkańców niż średnio w powiecie z wyłączeniem Koła i Kłodawy. Coraz mniejsza liczba pracujących przekłada się bezpośrednio na wielkość bezrobocia na terenie gminy. Ilość bezrobotnych w gminie w ostatnich latach wynosiła: - w 1999r. – 411 osób, w tym 199 kobiet, - w 2000r. – 435 osób, w tym 220 kobiet, - na koniec I półrocza 2001r. – 449 osób, w tym 227 kobiet. Struktura bezrobotnych na 30 czerwca 2001r. przedstawia się następująco: 1/ Według wieku: 01.01.-31.12.2000 Wiek 01.01.-30.06.2001 W tym kobiety 18-24 Bezrobotni ogółem 153 W tym kobiety 76 Bezrobotni ogółem 160 25-34 130 72 139 82 35-44 87 46 78 45 45-54 59 25 63 23 55-59 4 1 7 1 60-64 2 - 2 - 76 2/ Według poziomu wykształcenia: 01.01.-31.12.2000 Wykształcenie Bezrobotni ogółem W tym kobiety 01.01.-30.06.2001 Bezrobotni ogółem W tym kobiety 11 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Wyższe 4 4 4 4 78 50 79 50 Średnie ogólnokształcące 14 14 20 19 Zasadnicze zawodowe 153 69 154 73 Podstawowe i niepełne 186 83 192 81 Policealne i średnie zawodowe Przedstawione liczby wskazują, że liczba bezrobotnych na terenie gminy rośnie. Niekorzystnie przedstawia się struktura bezrobotnych według wieku. W ogólnej liczbie pozostających bez pracy 35,6% stanowią osoby w wieku do 24 lat. Bezrobotni w wieku do 34 lat stanowią aż 66,6% ogółu. W strukturze bezrobotnych według wykształcenia przeważają osoby z wykształceniem niepełnym podstawowym, podstawowym i zawodowym. Łącznie stanowią one 77% ogółu bezrobotnych. Kobiety stanowią 50% bezrobotnych w gminie i w tej grupie bezrobotnych tendencje są takie same jak w ogólnej populacji bezrobotnych. Poziom i struktura bezrobocia w gminie i zmiany zachodzące w ramach tego zjawiska wykazują te same tendencje co w powiecie, subregionie i województwie wielkopolskim. Przejawia się to również w strukturze bezrobotnych według stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy. Najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowią osoby bez stażu pracy – powyżej 20% oraz o niskim stażu pracy. Wydłuża się stale czas pozostawania bezrobotnych bez pracy. Obecnie już ponad 50% bezrobotnych pozostaje bez pracy powyżej 12 miesięcy. Społeczną uciążliwość bezrobocia na terenie gminy pogłębia niewielki odsetek bezrobotnych uprawnionych do zasiłku. Spośród zarejestrowanych bezrobotnych z terenu gminy stanowią oni niecałe 16% ogółu bezrobotnych. Istnienie bezrobocia i zjawisk mu towarzyszących stanowi jeden z podstawowych problemów gospodarki gminy. 12 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz C. Gospodarka gminy. 1. Podmioty gospodarcze. Ilość podmiotów gospodarczych na terenie gminy Przedecz systematycznie rośnie. Na koniec 1998 roku według rejestru REGON na terenie gminy znajdowało się 166 podmiotów gospodarczych, na koniec 1999r. już 187 podmiotów. Porównanie z danymi dotyczącymi ilości pracujących i poziomu bezrobocia pozwala wnioskować, że wzrost ilości podmiotów gospodarczych następuje w wyniku zmiany struktury podmiotów – likwidacji ulegają większe podmioty lub miejsca pracy w tych podmiotach, a w to miejsce powstaje większa liczba podmiotów zatrudniających jedną lub kilka osób. Ta ilość podmiotów daje 37 podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców gminy w 1998 roku i 41 podmiotów na 1000 mieszkańców w 1999r. Odpowiednie średnie dla powiatu, z wyłączeniem Koła i Kłodawy, wynoszą 30 podmiotów na 1000 mieszkańców w 1998 roku i 33 podmioty w 1999r. Struktura własnościowa podmiotów na terenie gminy przedstawia się następująco: 1998 Wyszczególnienie ilość udział % 1999 Ilość udział % 13 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Ogółem 166 100 187 100 Sektor publiczny 11 6,6 12 6,4 Sektor prywatny 155 93,4 175 93,6 139 89,7 158 90,3 w tym: - podmioty osób fizycznych - spółki cywilne 9 5,8 10 5,7 - spółdzielnie 3 1,9 3 1,7 - spółki handlowe 4 2,6 4 2,3 W strukturze własnościowej dominują podmioty prywatne – blisko 94%, wśród których ponad 90% stanowią podmioty osób fizycznych. Prawie 100% podmiotów na terenie gminy zajmuje się działalnością usługową. Najwięcej podmiotów reprezentuje handel – ponad 60 podmiotów. Usługi transportowe i murarskie świadczy po kilkanaście zakładów. Po kilka zakładów występuje w branżach stolarskiej, mechaniki pojazdowej, usług c.o., usług medycznych. Pozostałe kilkanaście branż reprezentowanych jest przez 1 – 2 zakłady. Produkcją zajmują się na terenie gminy 2 podmioty gospodarcze. Z ogólnej liczby podmiotów na terenie gminy aż 142 tj. 76% znajdowało się w mieście. 2. Rolnictwo. Rolnictwo jest podstawowym działem gospodarki gminy Przedecz stanowi podstawowe źródło dochodów mieszkańców. Według danych Powszechnego Spisu Rolnego z 1996r. blisko 70% mieszkańców gminy jest związanych z rolnictwem. 2.1. Ludność rolnicza. 14 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Dla oceny rolnictwa na terenie gminy, obok innych uwarunkowań, należy dokonać analizy cech demograficznych i społecznych ludności rolniczej, czyli właścicieli gospodarstw rolnych i zatrudnionych w gospodarstwach. Dane przyjęte do analizy pochodzą z Powszechnego Spisu Rolnego z 1996r. w związku z czym mogły częściowo ulec zmianie, jednak podstawowe tendencje nadal są aktualne. Z analizy danych dotyczących poziomu i struktury ludności związanej z rolnictwem wynikają następujące wnioski: - struktura ludności związanej z rolnictwem według płci była nieco inna niż całej populacji na terenie gminy. Wskaźnik feminizacji wynosi 96,4 (dla całej populacji ponad 99), co biorąc pod uwagę znaczenie kobiety dla funkcjonowania gospodarstwa rolnego nie jest zjawiskiem pozytywnym, - struktura ludności związanej z rolnictwem według wieku była następująca: osoby w wieku przedprodukcyjnym stanowiły 27,1%, w wieku produkcyjnym 57,6% i w wieku poprodukcyjnym 15%. Oznacza to, że wśród ludności związanej z rolnictwem osoby w wieku produkcyjnym stanowiły podobny odsetek jak w populacji ludności gminy ogółem. Wyraźnie mniejszy był udział osób w wieku poprodukcyjnym na korzyść osób w wieku przedprodukcyjnym. Wskaźnik obciążenia demograficznego w tej grupie ludności wynosił 72,7% i był niższy niż ogółem, - w strukturze wykształcenia ludności rolniczej przeważały osoby z wykształceniem podstawowym – 49,7%. Drugą co do wielkości grupę stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym – 30%, trzecią zaś osoby z wykształceniem średnim – 19,8%. Wymienione liczby świadczą, że poziom wykształcenia ludności rolniczej w gminie jest stosunkowo niski, - gospodarstwa prowadzące działalność rolniczą utrzymywały się w większości również z innych źródeł dochodów. W 34,2% gospodarstw dochody działalności rolniczej stanowiły 90 – 100% dochodów 15 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz ogółem. W pozostałych odsetek ten był mniejszy, często znacznie mniejszy. W ponad 45% gospodarstw nie sięgał 50%. W sytuacji spadku ilości miejsc pracy poza rolnictwem i dynamicznego wzrostu bezrobocia sytuacja ta ma określone konsekwencje społeczne. 2.2. Struktura agrarna. Na terenie gminy znajdowało się 669 gospodarstw rolnych i 254 działki. Przeciętna wielkość gospodarstwa wynosiła 8,7 ha i była wyższa o ca 1 ha niż średnio w powiecie i niż w subregionie konińskim. Struktura gospodarstw rolnych przedstawiała się następująco: Powierzchnia gospodarstw w ha Udział w ogólnej liczbie (%) gospodarstw 1–2 11,4 2–5 18,5 5 – 10 34,1 10 – 20 31,7 pow. 20 4,3 16 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz 10 do 20 ha 32% pow.20 ha 4% 1 do 2 ha 11% 2 do 5 ha 19% 5 do 10 ha 34% Z powyższych liczb wynika, że dominującą grupą gospodarstw są gospodarstwa między 5 a 20 ha powierzchni użytków rolnych. Struktura gospodarstw rolnych według powierzchni jest w gminie podobna jak średnio w powiecie, gdzie jednak wyższy jest udział gospodarstw powyżej 10 ha. 2.3. Struktura użytkowania ziemi. Według stanu w czerwcu 1999 roku struktura użytkowania gruntów na terenie gminy przedstawiała się następująco: Wyszczególnienie Ilość (ha) Udział (%) Powierzchnia gruntów ogółem 7 652 100 Użytki rolne ogółem 5 966 78,0 5 609 94,0 29 0,5 328 5,5 1 031 13,5 655 8,5 w tym: - grunty orne - sady - łąki i pastwiska Lasy Pozostałe grunty i nieużytki 17 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Struktura użytkowania gruntów na terenie gminy potwierdza jej rolniczy charakter – aż 78% gruntów stanowią użytki rolne, wśród których dominujący udział (94%) mają grunty orne. Wiodącym sektorem jest rolnictwo indywidualne, które skupia ponad 80% gruntów. 2.4. Produkcja roślinna. Kierunki i poziom produkcji roślinnej rolnictwa na terenie gminy w latach 90 – tych ulegał zmianom w zależności od warunków rynkowych. Struktura zasiewów w latach 1992 – 1996 przedstawiała się następująco: Wyszczególnienie 1992 1996 ilość ha udział % ilość ha Ogólna powierzchnia zasiewów udział % 5 644 100 5 480 100 zboża 3 330 59,0 3 617 66,0 - z tego żyto 2 308 69,3 1 288 35,5 w tym: - - ziemniaki 770 13,6 675 12,3 - przemysłowe 568 10,1 593 10,8 - pozostałe 976 17,3 595 10,9 Liczby zawarte w tabeli wskazują, że struktura zasiewów na terenie gminy w latach 90 – tych nie ulegała zbyt wielkim zmianom. Udział poszczególnych grup upraw jest podobny w roku 1992 i 1996. Większa zmiana nastąpiła w zasiewach żyta, które wyraźnie zmalały na korzyść pszenicy i innych upraw zbożowych. Struktura zasiewów jest charakterystyczna dla powiatu kolskiego, choć należy dodać, że w gminie nastąpiła poprawa w strukturze upraw zbóż. Plony zbóż i ziemniaków w gminie Przedecz w latach 90 – tych (z 1 ha w dt): Uprawy 1992 1994 1996 18 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Zboża 15,8 18,7 31,5 w tym: - pszenica 18,4 17,3 37,2 - żyto 13,0 22,0 26,0 - jęczmień 15,3 16,3 33,7 - owies 14,0 16,0 29,0 - pszenżyto 22,0 25,0 32,8 100,0 100,0 200,0 Ziemniaki 2.5. Produkcja zwierzęca. Wielkość hodowli w gminie Przedecz mierzona pogłowiem zwierząt gospodarskich w 1996r. przedstawiała się następująco: Zwierzęta W sztukach Na 100 ha UR bydło 3 530 66,59 - w tym krowy 1 438 27,13 - trzoda chlewna 8 255 155,73 - owce 6 0,11 - konie 39 0,74 - Przedstawione liczby wskazują, że dominującymi kierunkami hodowli w gminie Przedecz była hodowla bydła i hodowla trzody chlewnej. Obsada bydła i trzody chlewnej na 100 ha użytków rolnych była znacząco większa niż w powiecie (odpowiednio 45,61 bydła i 92,16 szt. trzody na 100 ha UR). Poziom hodowli w dużej mierze uzasadnia dominację upraw żyta i ziemniaków na terenie gminy. 2.6. Środki produkcji w rolnictwie. 19 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Maszyny rolnicze są narzędziem intensyfikacji produkcji rolnej. Na terenie gminy, według danych Spisu rolnego, poziom wyposażenia gospodarstw w maszyny rolnicze przedstawiał się następująco: Maszyny i urządzenia Kombajny zbożowe Kombajny ziemniaczane Kombajny buraczane Rozsiewacze nawozów Rozrzutniki obornika Kosiarki ciągnikowe Kopaczki do ziemniaków Sadzarki do ziemniaków Przyczepy zbierające Prasy zbierające Dojarki Schładzarki do mleka Ciągniki Przyczepy Samochody ciężarowe Liczba gospodarstw posiadających maszyny 31 109 11 251 258 116 129 204 14 36 215 106 490 317 45 Odsetek gospodarstw posiadających maszyny 4,6 16,3 1,6 37,5 38,6 17,3 19,3 30,5 2,1 5,4 32,1 15,8 74,1 47,4 6,7 Ilość maszyn na 100 ha użytków rolnych 0,5 1,8 0,2 4,2 4,3 1,9 2,2 3,4 0,2 0,6 3,6 1,8 8,2 5,3 0,7 Poziom wyposażenia gospodarstw rolnych w gminie jest dość niski, ale nie odbiegający od wyposażenia gospodarstw w powiecie. 2.7. Podsumowanie. Rolnictwo w gminie Przedecz działa w niekorzystnych warunkach klimatycznych, podobnie jak w całym regionie, natomiast na lepszych niż średnio w powiecie glebach. Wyniki produkcji roślinnej i zwierzęcej są lepsze od przeciętnych w powiecie. Szczególnie od średnich odbiega poziom hodowli bydła i trzody chlewnej. Wśród gospodarstw rolnych dominują jednostki o produkcji mieszanej, które stanowią 48,7% ogólnej ich liczby. Produkcja roślinna dominuje w 29,4% gospodarstw, zwierzęca zaś w 20,9%. 20 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz O jakości produkcji rolnej na terenie gminy świadczy wysoki poziom produkcji towarowej. Blisko 76% gospodarstw produkuje głównie na sprzedaż. Produkcja towarowa w przeliczeniu na 1 zatrudnionego, jak i na 1 ha UR jest wyższa od średnich w powiecie. 3. Przemysł. Działalność produkcyjna na terenie gminy Przedecz w przeszłości związana była przede wszystkim z produkcją rolniczą i przetwórstwem rolno – spożywczym. Innym kierunkiem była produkcja odzieży. Obecnie na terenie gminy nie ma większych przedsiębiorstw produkcyjnych. Zarejestrowane są 2 podmioty gospodarcze reprezentujące branżę odzieżową, zatrudniające łącznie około 40 osób. Produkcja zakładów nie ma określonych kierunków zbytu. Pozostała działalność wytwórcza prowadzona jest w drobnych zakładach rzemieślniczych lub zakładach osób fizycznych. Obejmuje ona między innymi wyrób farb malarskich, produkcję lin i sznurów, wyrób obuwia, wyroby betonowe, czapnictwo, produkcję pasz, piekarstwo, wyrób ogrodzeń. 4. Usługi. Działalnością usługową na terenie gminy zajmuje się ponad 130 podmiotów gospodarczych wśród których jest 60 jednostek handlowych i 13 transportowych. Pozostałe branże reprezentowane w usługach to: - usługi budowlane, - stolarstwo, - mechanika pojazdowa, - betoniarstwo, 21 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz - usługi malarskie, - usługi w zakresie napraw sprzętu AGD, tele i radiomechanika, - usługi weterynaryjne, - pośrednictwo ubezpieczeniowe, - tłumaczenie z języka niemieckiego, - fryzjerstwo. Ilość zakładów i branże reprezentowane w usługach podlegają częstym zmianom. Wynika to z popytu na rynku usług. Niski poziom dochodów ludności ogranicza zapotrzebowanie na usługi. D. Mieszkalnictwo i infrastruktura techniczna. 1. Warunki mieszkaniowe. Zasoby mieszkaniowe na terenie gminy na przestrzeni ostatnich lat nie uległy większej zmianie. Statystyka wykazuje, że na koniec 1999r. na terenie gminy znajdowały się 1442 mieszkania (w 1997r. 1440), z czego 656 mieszkań w mieście Przedecz, w których znajdowało się 4815 izb. Na jedną osobę przypadało w gminie 19,9 m2 powierzchni użytkowej, z czego w mieście 23,3 m2. Wskaźniki te były wyższe niż przeciętne w powiecie kolskim, gdzie średnio na osobę przypadało 18,5 m2 powierzchni użytkowej mieszkania. Gmina dysponuje 24 budynkami komunalnymi, w których znajduje się 116 mieszkań. Stan budynków mieszkalnych jest zróżnicowany, wiele mieszkań i budynków, w tym również komunalnych wymaga remontów. 2. Drogi. 22 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Sieć drogową na terenie gminy tworzą drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne. Długość dróg gminnych wynosi 89 km, w tym dróg o nawierzchni twardej 69 km. Gęstość dróg wynosi 115,6 km na 100 km2 i jest znacząco wyższa niż w powiecie kolskim, gdzie wynosi 81,2 km na 100 km2. Długość dróg wojewódzkich jest niewielka, gdyż przez gminę przebiega tylko 4,72 km drogi wojewódzkiej Izbica Kujawska – Włocławek. Dróg powiatowych jest łącznie 22,15 km. Przeciętnie jakość dróg na terenie gminy jest dość dobra. Z dróg powiatowych nieutwardzony jest tylko odcinek drogi nr 16345 na długości około 2 km między miejscowościami Nowa Wieś Wielka – Kaleń Mała. Sieć dróg gminnych i powiatowych jest rozłożona równomiernie na terenie gminy i zapewnia dobrą komunikację mieszkańców gminy z siedzibą władz gminy – Przedczem oraz z ośrodkiem powiatowym. 3. Wodociągi i kanalizacja. Zaopatrzenie w wodę na terenie gminy zapewniają 2 wodociągi grupowe wraz ze stacjami uzdatniania wody: - Dziwie o wydajności 807 m3/dobę, - Żarowo o wydajności 260 m3/dobę. Długość sieci doprowadzającej wodę do 18 miejscowości wynosi 76 km, ilość przyłączy 697. Można przyjąć, że gmina jest zwodociągowana w 95%. Na doprowadzenie wody oczekują pojedyncze gospodarstwa oddalone od głównych siedzib ludzkich. W mieście Przedecz znajduje się oczyszczalnia ścieków typu „Lemna” o wydajności 300 m3/dobę wraz ze zbiornikiem zlewnym ścieków dowożonych z terenu gminy. Oczyszczalnia zapewnia docelowo możliwość przyjęcia około 75% ścieków z terenu miasta. Obecnie dowiezione może być dziennie około 30 m3 23 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz ścieków, jednak rozbudowa kanalizacji w mieście stopniowo ogranicza ilość ścieków przyjmowanych z zewnątrz. W tej sytuacji problemem otwartym pozostaje odbiór i oczyszczanie ścieków na terenach wiejskich. 4. Sieć energetyczna. Cały obszar gminy jest zelektryfikowany. Systematyczny wzrost zużycia energii zarówno dla celów gospodarczych jak i socjalnych wymaga jednak modernizacji linii energetycznych. Najbardziej narażone na awarie i przerwy w dostawach prądu są Przedecz i sołectwo Dziewczopólko. 5. Łączność. Na terenie gminy istnieje 1 placówka pocztowa, która świadczy podstawowy zakres usług. Biorąc pod uwagę średnią gęstość zaludnienia na terenie gminy można ocenić, że potrzeby mieszkańców gminy na usługi w tym zakresie są zaspokojone. Gorzej przedstawia się dostępność usług telekomunikacyjnych. Na koniec 1999r. na 1000 mieszkańców gminy było 106,6 abonentów telefonii przewodowej. Jest to wskaźnik niższy niż średnio w powiecie i większości gmin wiejskich. Bez łączy telefonicznych pozostają miejscowości Katarzyna, Żarowo Małe i Zalesie. Wschodnia część gminy otrzymuje łączność drogą radiową. 6. Składowanie i utylizacja odpadów. Na terenie gminy znajduje się jedno zorganizowane składowisko odpadów stałych o powierzchni 0,71 ha i pojemności 15 000 m3 odpadów. Składowisko znajduje się na obrzeżach miasta. Aktualnie w planach gminy nie zakłada się 24 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz budowy nowych składowisk, natomiast zarezerwowany jest teren pod rozszerzenie istniejącego. Gmina nie podejmowała dotychczas działań na rzecz utylizacji odpadów. Nie prowadzi się również selektywnej zbiórki odpadów. 7. Usługi komunalne. Usługi komunalne na terenie gminy, a przede wszystkim w mieście, świadczy Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Przedczu, który jest zakładem budżetowym Urzędu Miasta i Gminy. Zakład zatrudnia 10 osób i realizuje zadania w zakresie: - administrowania mieszkaniami komunalnymi, - wywozu nieczystości stałych i płynnych, - prowadzenia oczyszczalni ścieków i składowiska odpadów stałych, - usług pogrzebowych, - dowozu dzieci do szkół, - usług stolarskich. E. Infrastruktura socjalna. 1. Oświata i wychowanie. Zadania w zakresie oświaty i wychowania na terenie gminy realizują: Przedszkole Gminne w Przedczu, które posiada trzy oddziały, Szkoła Podstawowa w Przedczu z 14 oddziałami, Szkoła Podstawowa w Dziwiu – 1 oddział i 1 oddział przedszkolny, 25 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Szkoła Podstawowa w Żarowie – 6 oddziałów oraz 1 oddział przedszkolny, Gimnazjum w Przedczu. Obciążenie oddziałów przedszkolnych przedstawia się następująco: - w Przedszkolu w Przedczu, gdzie obecnie uczęszcza 56 dzieci przypada 19 dzieci na oddział, - w oddziale w Dziwiu jest 5 dzieci, - w oddziale w Żarowie jest 7 dzieci. Liczebność oddziałów w szkołach podstawowych: - w Przedczu – 24 uczniów średnio w oddziale, - w Dziwiu – 12 uczniów, - w Żarowie – 12 uczniów. Do gimnazjum, które liczy 8 oddziałów, uczęszcza aktualnie 207 uczniów, czyli średnio 26 uczniów w oddziale. Baza oświaty, jeśli chodzi o szkoły podstawowe i przedszkola, jest wystarczająca. Potrzebna jest natomiast budowa budynku dla gimnazjum, które obecnie funkcjonuje w budynku szkoły podstawowej. Gorzej przedstawia się jakość bazy. Sala gimnastyczna jest tylko przy szkole w Przedczu. Remontów w szerokim zakresie wymagają szkoły w Przedczu i Żarowie, gdzie niezbędne są między innymi: remont lub wymiana dachów, wymiana stolarki okiennej, modernizacja kotłowni i CO, wymiana podłóg (Przedecz). Biorąc pod uwagę potrzeby inwestycyjne i remontowe bazy oświaty w gminie oraz ilość dzieci w oddziałach w Żarowie i Dziwiu niezbędna jest analiza i ewentualne nowe rozwiązania organizacji oświaty i wychowania na terenie gminy. 2. Ochrona zdrowia. Usługi z zakresu ochrony zdrowia na terenie gminy świadczą: - 1 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Przedczu (tzw. lekarz 26 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz rodzinny), w którym zatrudnieni są lekarze internista i pediatra oraz stomatolog. Zakład działa w ramach umowy z Kasą Chorych, - gabinety lekarskie prywatne, czynne w określone dni tygodnia. NZOZ zatrudnia również personel pomocniczy, 2 pielęgniarki, pomoc stomatologiczną, laborantkę, 2 siostry środowiskowe oraz higienistkę szkolną. Zakład funkcjonuje w budynku po byłej przychodni zdrowia. 3. Opieka społeczna. Zadania w zakresie opieki społecznej realizuje na terenie gminy Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. MGOPS pomaga rodzinom i osobom, które objęte są dysfunkcyjnością wynikającą z długotrwałej choroby, bezrobocia, problemów wychowawczych, patologii w rodzinie i innych przyczyn. Pomoc dla osób potrzebujących realizowana jest w postaci wypłaty zasiłków oraz usług opiekuńczych, doradczych i innych. W roku 2000 z pomocy Ośrodka skorzystało 251 rodzin. W pierwszym półroczu 2001 z pomocy finansowej korzystało 288 rodzin. Zarówno w roku ubiegłym jak i bieżącym Ośrodek w pełni wywiązał się ze świadczeń obligatoryjnych, składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne. Zasiłki okresowe w roku 2000 zaspokoiły w 30% potrzeby rodzin, a średnia wysokość zasiłku wyniosła 145 zł. W roku bieżącym z zasiłków tych skorzystało jedynie 10% potrzebujących, a wysokość zasiłku wyniosła 60 zł. Środków na zasiłki celowe w roku ubiegłym, podobnie jak w roku bieżącym, starczyło tylko na zaspokojenie 10% potrzeb, a ich wysokość wynosiła odpowiednio 69 i 64 zł. 4. Kultura i kultura fizyczna. 4.1. Kultura i sztuka. 27 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Głównym inicjatorem i koordynatorem życia kulturalnego na terenie gminy jest Miejsko – Gminny Ośrodek Kultury w Przedczu. Ośrodek mieści się w zabytkowym zamku, gdzie również usytuowana jest Biblioteka Gminna oraz Regionalna Izba Muzealna i gdzie znajduje się sala widowiskowa o powierzchni 600 m2. W ramach MGOK działają stale zespoły i koła: - zespół ludowy „Przededczanki”, - kabaret „Kopyto”, - koło plastyczne, - koło recytatorskie, - koło działaczy kultury „Senior”. Ośrodek organizuje corocznie stałe imprezy, które mają zasięg ponsdgminny. Są to: - konkurs gry na syntezatorach, - sypanie wzorów piaskiem, - topienie „Marzanny”, - puszczanie wianków, - dożynki. Według stanu z 1999 roku Biblioteka Gminna dysponowała księgozbiorem obejmującym ponad 17 tysięcy woluminów, co daje 3820 woluminów na tysiąc ludności. Jest to wskaźnik o około 500 woluminów wyższy niż w powiecie kolskim. W tym samym roku z zasobów bibliotecznych korzystało 360 czytelników. 4.2. Zabytki kultury materialnej. Historia pozostawiła na terenie gminy dość znaczną ilość zabytków, które skupione są przede wszystkim w samym mieście. Do podstawowych zabytków kultury materialnej na terenie gminy należą: - teren średniowiecznego grodziska z reliktami zamku, 28 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz - cmentarz ewangelicko – augsburski, - cmentarz rzymsko – katolicki, - zespół Kościoła Parafialnego pod wezwaniem Świętej Rodziny, - była dzwonnica z 1834r., - ratusz z 1826 r. - remiza z 1826r. - jatki miejskie z 1826r. - domy z połowy XIX wieku przy ul. 1 Maja, Rybackiej i Placu Wolności. Wszystkie wymienione obiekty znajdują się w Przedczu. Ponadto: - cmentarz ewangelicko – augsburski w Nowej Wsi Wielkiej, - resztki parku dworskiego z XIX wieku w miejscowości Katarzyna. 4.3. Kultura fizyczna i sport. Bazą kultury fizycznej i sportu na terenie gminy są sala gimnastyczna oraz boisko do piłki ręcznej, koszykówki i siatkówki przy szkole podstawowej w Przedczu. Obecnie podjęto budowę boiska do piłki nożnej. Sala gimnastyczna wymaga remontu kapitalnego. Działalność sportowa prowadzona jest przede wszystkim w ramach młodzieżowego zespołu sportowego „Salus”, który posiada sekcje piłki ręcznej, siatkowej, koszykówki i tenisa stołowego. F. Finanse gminy. Poziom i struktura budżetu gminy jest jednym z podstawowych czynników decydujących o rozwoju gospodarki gminy wraz z sferą socjalną. Wielkość wydatków budżetowych w gminie Przedecz w 2000 roku wyniosła 5 171,3 tys. zł co oznacza praktycznie poziom wydatków taki sam jak w 1998 roku przy znaczącym ich obniżeniu w 1999 roku (o ponad 22%). 29 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Wielkość wydatków budżetowych na 1 mieszkańca w latach 1998 i 2000 wynosiła około 1150 zł. W roku 1998 było to powyżej średniej w powiecie, w roku 2000 poniżej tej średniej. Analiza dochodów i wydatków budżetu gminy na przestrzeni lat 1998 – 2000 pozwala stwierdzić, że: 1) Udział dochodów własnych w dochodach ogółem waha się w granicach około 30%. Pozostałe środki pochodzące z budżetu państwa i dotacji celowych są w większości przeznaczone na określone cele i zadania, a to oznacza ograniczenie samodzielności organów gminyci organów gminyśrodkami budżetowymi. 2) Poziom i struktura dochodów i wydatków budżetu w dużej mierze kształtowały się pod wpływem działalności inwestycyjnej i środków przeznaczonych na inwestycje. Świadczy o tym zarówno współzależność poziomu wydatków na inwestycje i poziomu wydatków ogółem, jak również wysoki udział wydatków na gospodarkę komunalną w latach 1998 i 2000, kiedy realizowano znaczące inwestycje w tej dziedzinie. Udział wydatków inwestycyjnych w ogólnej kwocie wydatków w poszczególnych latach był następujący: 1998r. – 35,2% 1999r. – 10,7% 2000r. - 24,4%. 3) Poziom inwestowania w gminie był uzależniony od wysokości dotacji uzyskanych na ten cel w poszczególnych latach. Poziom dotacji na zadania własne gminy, w których mieszczą się środki na inwestycje, był w poszczególnych latach wyraźnie zróżnicowany. 4) Największą pozycję dochodów zaliczanych do własnych stanowi udział w podatku dochodowym od osób fizycznych. Na wielkość tego źródła dochodów gmina nie ma żadnego wpływu, a w ostatnich latach kwota dochodów z tego tytułu systematycznie malała. 30 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz 5) Największą pozycję wydatków stanowią wydatki na oświatę, o których wysokości decyduje przede wszystkim polityka państwa. Podobnie ma się rzecz w przypadku wydatków na opiekę społeczną, które również mają kilkunastoprocentowy udział w ogólnej kwocie wydatków. 6) Wydatki gminy na sferę socjalną poza wymienionymi wyżej dziedzinami są minimalne. Podsumowując można stwierdzić, że na kształt i poziom budżetu przeważający wpływ mają decyzja i działania wynikające z polityki rządu. W praktyce przekłada się to na coraz wyższy udział dochodów obcych w ogólnej kwocie dochodów gminy, które ponadto mają swoje jednoznaczne przeznaczenie i przez to kształtują strukturę wydatków. Sytuacja ta powoduje, że organy gminy nie mogą w radykalny sposób zmienić ani poziomu ani struktury budżetu, a finanse gminy coraz bardziej uzależniają się od pozyskiwania środków z różnych źródeł zewnętrznych. 31 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Budżet Miasta i Gminy Przedecz w latach 1998 – 2000 DOCHODY w tys. zł Wyszczególnienie 1998 1999 Udział w ogółem 4 738,8 100 Kwota Ogółem W tym: 1. Dochody własne z tego: - podatek dochodowy od osób fizycznych - podatki rolny i leśny - podatek od środków transportowych - podatek od nieruchomości - opłata skarbowa 2. Subwencja ogólna 3. Dotacje celowe: - na zadania zlecone - na zadania własne gminy 2000 Udział w 1998=100 ogółem 4 342,9 100 91,6 Kwota Udział w 1999=100 ogółem 4 679,1 100 107,7 Kwota 1 473,9 31,1 1 393,5 32,1 94,5 1 272,5 27,2 91,3 569,5 311,6 51,8 165,7 38,8 1 834,1 1430,8 695,6 735,2 38,6 21,1 3,5 11,2 2,6 38,7 30,2 48,6 51,4 492,7 256,5 52,7 189,5 39,7 2 186,4 763,1 640,1 123,0 35,4 18,4 3,8 13,6 2,8 50,3 17,6 83,9 16,1 86,5 82,3 101,7 114,4 102,3 119,2 53,3 92,0 16,7 433,9 265,9 69,2 198,3 33,6 2 352,7 1 053,9 719,7 334,2 34,1 20,9 5,4 15,6 2,6 50,3 22,5 68,3 31,7 88,1 103,7 131,3 104,6 84,6 107,6 138,1 112,4 271,7 32 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Budżet Miasta i Gminy Przedecz w latach 1998 – 2000 WYDATKI w tys. zł Wyszczególnienie 1998 1999 Udział w ogółem 5 174,9 100 Kwota Ogółem W tym: 1. Rolnictwo 2. Transport z tego: inwestycje 3. Gospodarka komunalna z tego: inwestycje 4. Oświata 5. Kultura i sztuka 6. Ochrona zdrowia 7. Opieka społeczna 8. Kultura fizyczna i sport 9. Administracja samorządowa 10. Inwestycje ogółem 408,8 352,1 1 549,4 1 386,7 1 679,3 72,4 82,1 723,1 1,0 479,7 1 820,5 7,8 86,1 29,9 89,5 32,5 1,4 1,6 14,0 9,3 35,2 2000 Udział w 1998=100 ogółem 4 020,0 100 77,7 Kwota 1,2 442,0 404,1 178,6 1 800,5 83,9 60,1 695,9 0,3 530,6 429,6 11,0 91,4 4,4 44,8 2,1 1,5 17,3 13,2 10,7 108,1 114,8 11,5 107,2 115,9 73,2 96,2 110,6 23,6 Udział w 1999=100 ogółem 5 171,3 100 128,6 Kwota 102,3 312,5 297,3 983,2 863,8 2 089,1 96,8 30,9 791,0 1,1 557,2 1 261,9 2,0 6,0 95,1 19,0 87,8 40,4 1,9 0,6 15,2 10,8 24,4 70,7 73,6 550,5 116,0 115,4 51,4 113,7 105,0 293,7 33 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz G. Gospodarka przestrzenna. Gmina posiada „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Przedecz”, które zostało uchwalone Uchwałą Rady Miejskiej w Przedczu w dniu 29 grudnia 1999r. Na podstawie oceny stanu zagospodarowania przestrzeni gminy i warunków naturalnych przyjęto, że: - rolnictwo nadal będzie pełniło dominującą funkcję w gospodarce gminy, - na terenie gminy istnieje możliwość rozwoju sadownictwa i ogrodnictwa, - niezbędny jest również rozwój innych rodzajów działalności, w związku z czym wyznaczono tereny pod aktywizację gospodarczą: na obrzeżach Przedcza ca 10 ha, we wsiach Arkuszewo, Chrustowy, Dziewczopólko, Dziwie, Holenderki, Jasieniec, Józefowo, Katarzyna, Kłokoczyn, Łączewna, Nowa Wieś Wielka, Rybno, Zalesie i Żarowo. Tereny wskazane w tych miejscowościach mają do 1 ha, - na terenie gminy istnieją tereny i obiekty wymagające przekształceń własnościowych i funkcjonalnych. Są to głównie tereny i obiekty po byłych bazach SKR, GS „Samopomoc Chłopska” i innych podmiotach. Znajdują się one w Przedczu, Dziwiu, Holenderkach, Chrustowie, Kłokoczynie, Łączewnej, Katarzynie, Nowej Wsi Wielkiej, Rybnie, Zalesiu, Żarowie. W Studium Wyznaczono również: - obszary objęte ochroną środowiska przyrodniczego i kulturalnego, - obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w tym wyłączone z zabudowy, - obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 35 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Wydaje się, że niezbędne jest prowadzenie prac nad opracowaniem planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów wyznaczonych pod aktywizację gospodarczą. 36 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Przedecz Wykorzystane materiały: 1. Wyniki Powszechnego Spisu Rolnego z 1996 roku – Urząd Statystyczny w Koninie 1997r. 2. Dane statystyczne gmin i powiatów województwa wielkopolskiego za 1998 i 1999 rok – Wojewódzki Urząd Statystyczny w Poznaniu 1999r. i 2000r. 3. Materiały statystyczne za lata 1980 – 1997. 4. Analiza rolnictwa w gminie Przedecz wykonana przez Oddział Zamiejscowy Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Kościelcu. 5. Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Przedecz – 1999r. 6. Projekt strategii rozwoju powiatu kolskiego. 7. Strategia Rozwoju Wielkopolski – 2000r. 8. Informacje z budżetu gminy za lata 1998 – 2000. 9. Informacje Powiatowego Urzędu Pracy w Kole dotyczące rynku pracy. 37 GP „ROLWOD” przy WZMiUW, 62-510 Konin, ul. Okólna 59
