Tworzenie strategii rozwoju gminy Marek Chojnowski [email protected] Jak działać w nadchodzącej przyszłości, aby przyspieszyć rozwój społeczno-gospodarczy swojej gminy? STRATEGIA ROZWOJU mniej sformalizowane grupy obywateli itp. STRATEGIA ROZWOJU ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY ROZWÓJ ZRÓWNOWAŻONY DZIAŁANIA: polityczne gospodarcze społeczne zachowanie równowagi przyrodniczej trwałość podstawowych procesów przyrodniczych równe szanse dostępu do środowiska współczesnych i przyszłych społeczeństw Zasady Zrównoważonego Rozwoju: Zasady podstawowe: czego nie powinniśmy naruszać ? równego dostępu do środowiska, w tym sprawiedliwości międzypokoleniowej wydolności środowiska, czyli nie przekraczania granic odporności środowiska Wytyczne: do czego dążyć … ? wysokiego poziomu ochrony środowiska przyrodniczego wysokiego poziomu ochrony środowiska kulturowego Zasady Zrównoważonego Rozwoju: Wytyczne: do czego dążyć … ? wysokiego poziomu ochrony kapitału ludzkiego, a zwłaszcza minimalizacji sfer ubóstwa integracji ładów (środowiskowego, przestrzennego ekonomicznego, społecznego i instytucjonalno-politycznego) prewencji i przezorności skuteczności prawnej, technicznej, ekologicznej i efektywności ekonomiczno-środowiskowej, w tym "zanieczyszczający płaci" regionalizacji (lokalności) i subsydiarności partnerstwa i uspołecznienia Zarządzanie Zrównoważonym Rozwojem Zarządzanie Strategiczne decyzje planistyczne - w odniesieniu do wizji i celów ZR decyzje diagnostyczne - w odniesieniu do stanu ZR Zarządzanie Operacyjne decyzje planistyczne - w odniesieniu do zadań ZR oraz narzędzi i sposobów ich realizacji polityka strategia plan raport program Polityka Ekologiczna Polityka Gospodarcza Polityka Zrównoważonego Rozwoju Polityka Przestrzenna Polityka Społeczna Działanie: 1, 2, 3 ….. Wartość Środowiska Przyrodniczego CEL 2 Działanie: 1, 2, 3 … Działanie: 1, 2, 3 ….. Działanie: 1, 2, 3 ….. TRWAŁOŚĆ ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH Istota tworzenia Strategii Zrównoważonego Rozwoju Zasady tworzenia Strategii Zrównoważonego Rozwoju 1. Zasada konsensusu 2. Zasada Elastyczności 3. Zasada Otwarcia Korzyści wynikające z posiadania Strategii Zrównoważonego Rozwoju Planowanie swojej przyszłości Patrzenie całościowo Realistyczna ocena mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń Umożliwienie zaangażowania mieszkańców Efektywne gospodarowanie zasobami Umożliwienie stałej oceny postępów Instrument długofalowego zarządzania Uspołecznienie podejmowanych decyzji Dodatkowe efekty identyfikacja ludzi chcących działać na rzecz rozwoju swojego gminy zintegrowanie ludzi wokół określonych celów zwiększenie poczucia tożsamości z lokalnym środowiskiem dostrzeżenie możliwości realizowania konkretnych zadań przy wykorzystaniu lokalnych zasobów rozwojowych aktywne uczestniczenie w programach rozwoju dostrzeżenie w podejmowanych programach rozwoju lokalnego korzyści indywidualnych i ogólnospołecznych itp. Uspołecznienie podejmowanych decyzji wspólne określenie celów rozwoju pozwoli jak najpełniej uwzględnić potrzeby mieszkańców oraz możliwości i środki władz, które mogą być przeznaczone na zaspokojenie tych potrzeb; udział mieszkańców przy wyborze celów rozwoju i dróg ich osiągnięcia wyeliminuje protesty społeczne, które mogą się pojawić w momencie narzucania przez władze niektórych rozwiązań; wspólne określenie celów zapewni świadome zaangażowanie mieszkańców przy ich realizacji. Zasady pracy nad budową Strategii zaangażowanie różnorodnych uczestników – liderów lokalnych reprezentujących społeczność gminy; liderzy lokalni powinni: – uczestniczyć w warsztatach ukierunkowanych na rozwiązanie określonych problemów, – zatwierdzać wyniki każdego kolejnego etapu prac – przygotowywać wnioski do następnych etapów; Zasady pracy nad budową Strategii praca konsultantów, którzy będą moderowali przebieg warsztatów i dopracowywali materiał od strony merytorycznej w okresach pomiędzy warsztatami; uczestnictwo mieszkańców gminy, którzy muszą być informowani o przebiegającym procesie, którzy będą mogli wypowiedzieć swoje opinie w ankiecie dotyczącej problemów lokalnych i celów rozwoju gminy Proponowany przebieg prac nad Strategią Powołanie Zespołu Opracowującego Strategię: I warsztat członkowie Rady Miasta; lokalni liderzy życia społecznego, gospodarczego i politycznego; konsultanci. Zapoznanie uczestników z metodologią opracowania strategii. Proponowany przebieg prac nad Strategią I warsztat Zapoznanie z istniejącymi dokumentami strategicznymi (ogólnymi i branżowymi) na szczeblu krajowym i rejonowym. Przyjęcie podstawowej struktury dokumentu. Określenie przez uczestników wizji i problemów rozwoju gminy. Przeprowadzenie analizy SWOT. Wypracowanie systemu przepływu informacji o strategii. Proponowany przebieg prac nad Strategią II warsztat Prezentację i przyjęcie wizji i problemów rozwoju gminy. Opracowanie listy celów szczegółowych rozwoju. Określenie hierarchii realizacji celów. Opracowanie systemu zarządzania strategią i monitoringu realizacji strategii. Badania Ankietowe Proponowany przebieg prac nad Strategią Zasięgnięcie opinii na temat poszczególnych rozwiązań przyjętych podczas warsztatów: na ile trafne są dokonywane przez Zespół wybory; czy elementy opracowywanej strategii są przez mieszkańców akceptowane; konfrontacja odczuć mieszkańców z dokonaną przez Zespół oceną obecnej sytuacji gminy; określenie: – najważniejszych problemów, – pożądanego stanu, – najważniejszych kierunków rozwoju, – celi do osiągnięcia. Proponowany przebieg prac nad Strategią III warsztat Prezentacja wyników ankiety wśród mieszkańców gminy. Przyjęcie dotychczasowych ustaleń strategii biorąc pod uwagę wyniki ankiety Audit Zrównoważonego Rozwoju Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju diagnozują stan zrównoważonego rozwoju w gminie monitorują, czy opracowany dokument strategii rozwoju gminy jest strategią zrównoważonego rozwoju oceniają, czy cele strategiczne zrównoważonego rozwoju gminy są realizowane Audit Zrównoważonego Rozwoju Cechy Auditu Zrównoważonego Rozwoju niezależny kompleksowy obiektywny porównywalny Audit Zrównoważonego Rozwoju Korzyści z Auditu Zrównoważonego Rozwoju niezależna, oparta na analizie wskaźnikowej diagnoza realizacji zasad zrównoważonego rozwoju ocena stanu zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do innych gmin, średniej krajowej, wymagań prawa itp., wskazanie najważniejszych działań do realizacji Proponowany przebieg prac nad Strategią IV warsztat Prezentację wskaźników oraz wyników auditu zrównoważonego rozwoju (opcjonalnie). Przyjęcie zapisów zarysu planu operacyjnego. Przyjęcie zapisów dotyczących realizacji strategii. Przyjęcie zapisów dotyczących monitoringu strategii Monitoring realizacji Strategii Zrównoważonego Rozwoju BIEŻĄCY WYDZIAŁ WSKAŹNIKI ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU OKRESOWY WYDZIAŁ, Zespół Opracowujący Strategię PREZYDENT, BURMISTRZ, WÓJT BADANIA ANKIETOWE WARSZTATY SPRAWOZDANIE Z POSTĘPÓW W REALIZACJI STRATEGII Dziękuję Państwu za uwagę