Kultura staro˝ytnej Grecji

Kultura staro˝ytnej Grecji
2x45 min
Scenariusz z wykorzystaniem dramy i dyskusji
Cele lekcji:
Przygotowanie do lekcji:
Uczeƒ:
• poprawnie posługuje si´ terminami: Wielkie Dionizje,
koturny, dramat, tragedia, komedia, skene, proskenion,
orchestra, theatron, malarstwo czarnofigurowe i czerwonofigurowe, porzàdek dorycki, joƒski i koryncki,
• wyjaÊnia, kim byli: Homer, Sofokles, Fidiasz, Myron
i wymienia tytuły ich najwi´kszych dzieł,
• opisuje rol´ teatru w staro˝ytnej Grecji,
• omawia tematyk´ „Iliady” i „Odysei”,
• podaje cechy charakterystyczne porzàdków architektonicznych antycznej Grecji,
• wskazuje najistotniejsze wyznaczniki malarstwa greckiego,
• prezentuje najwa˝niejsze osiàgni´cia kultury greckiej,
• przedstawia ró˝nice mi´dzy komedià a tragedià,
• okreÊla okolicznoÊci powstania teatru greckiego,
• opisuje wyglàd Partenonu,
• czyta teksty ze zrozumieniem,
• korzysta z ró˝nych êródeł informacji,
• ch´tnie i otwarcie wyra˝a swoje zdanie,
• aktywnie pracuje w grupie.
Na poprzednich zaj´ciach nauczyciel podzielił klas´ na
dwie dru˝yny. Grupie pierwszej polecił przygotowaç
inscenizacj´ procesji rozpoczynajàcej Wielkie Dionizje,
natomiast drugiej – dowolnej sceny z „Antygony”
Sofoklesa. Do wykonania zadania uczniowie mogà wykorzystaç informacje zawarte w podr´czniku na s. 82 a
oraz wiadomoÊci z dodatkowych êródeł.
Przebieg lekcji:
Faza wprowadzajàca
1. CzynnoÊci organizacyjne: sprawdzenie obecnoÊci,
podanie tematu lekcji.
2. W celu powtórzenia wiadomoÊci uczniowie odpowiadajà na pytania dotyczàce religii greckiej.
• Jak nazywali si´ najwa˝niejsi bogowie w Grecji?
• Czym charakteryzowała si´ religia grecka?
• Jakà rol´ w ˝yciu codziennym Hellenów odgrywała
religia?
3. Nauczyciel przedstawia cel lekcji, którym jest zapoznanie uczniów z osiàgni´ciami kultury Greków i charakterystycznymi cechami ich sztuki.
Faza realizacyjna
Metody:
1. Nauczyciel przypomina, ˝e w staro˝ytnych Atenach,
podobnie jak i w całej Helladzie, istniało wiele Êwiàt
poÊwi´conych ró˝nym bogom. Jednym z nich były
Wielkie Dionizje – uroczystoÊç na czeÊç boga wina.
2. Pierwsza grupa odgrywa scenk´ przedstawiajàcà procesj´ rozpoczynajàcà Wielkie Dionizje. Pozostałe osoby
odpowiadajà na pytania zadawane przez nauczyciela:
• Jaki nastrój panował wÊród uczestników Êwi´ta?
• Co Êwiadczyło o religijnym charakterze procesji?
3. Nauczyciel krótko przedstawia histori´ teatru greckiego oraz biogramy najpopularniejszych autorów dramatów. Nast´pnie poleca drugiej dru˝ynie zaprezentowaç
fragment „Antygony” Sofoklesa. Po zakoƒczeniu
inscenizacji inicjuje dyskusj´, podczas której uczniowie odpowiadajà na pytania:
• metody aktywizujàce – drama, dyskusja,
• praca z tekstem,
• praca z materiałem ilustracyjnym.
Formy pracy:
indywidualna, zbiorowa, grupowa.
Ârodki dydaktyczne:
• podr´cznik do historii „Âladami przeszłoÊci 1” (s. 13,
22, 32, 55, 82–86),
• zeszyt çwiczeƒ „Âladami przeszłoÊci 1” (s. 44–45),
• foliogramy multimedialne „Porzàdki architektoniczne”, „Teatr w Epidauros”,
• karta pracy „O sztuce greckiej”.
„Âladami przeszłoÊci 1”
b
a
d
c
e
Podr´cznik do historii,
s. 84–85
Podr´cznik do historii,
s. 82–83
1
• Kto brał udział w przedstawieniu w teatrze greckim?
• Jak byli ubrani aktorzy?
• Do czego słu˝yły maski i koturny?
• Jakà rol´ w spektaklu odgrywał chór?
4. Na podstawie foliogramu „Teatr w Epidauros”
nauczyciel opisuje wyglàd teatru w staro˝ytnej Grecji.
Opowiada o zmieniajàcym si´ charakterze Wielkich
Dionizji, które z czasem przekształciły si´ w kilkudniowe zawody dramatopisarzy. Zwraca tak˝e uwag´ na
dwa rodzaje dramatów i krótko je charakteryzuje.
5. Uczniowie zapoznajà si´ z fragmentem „OpowieÊci
Homera” b oraz tekstem êródłowym „Odyseusz
i syreny” ze s. 84 podr´cznika c . Nast´pnie wykonujà zadanie 1. z karty pracy otrzymanej od nauczyciela.
Ch´tne osoby odczytujà informacje wpisane w odpowiednie rubryki tabeli.
6. Korzystajàc ze zdj´ç waz (s. 85 d ), nauczyciel tłumaczy uczniom, ˝e mityczne opowieÊci cz´sto były tematem motywów zdobniczych. Opowiada równie˝ o stylach dekorowania naczyƒ i ich przeznaczeniu.
7. Nauczyciel zwraca uwag´ na przełom w sztuce, jakiego dokonali staro˝ytni Grecy. Poleca uczniom porównaç sposoby przedstawiania postaci w okresie prehistorycznym (podr´cznik, s. 13) i w czasach pierwszych
cywilizacji (s. 22, 32) ze zdj´ciem kopii rzeêby
„Dyskobol” Myrona, zamieszczonej na s. 85 e .
Przykładowe wnioski znajdujà si´ w Materiałach dla
nauczyciela. Nast´pnie krótko charakteryzuje postaç
Fidiasza i Myrona oraz opowiada o technice wykonywania greckich rzeêb.
8. Uczniowie samodzielnie opisujà wyglàd greckiej Êwiàtyni na podstawie fotografii Partenonu ze s. 55 podr´cznika. Wszystkie propozycje umieszczane sà na
tablicy w formie mapy myÊli (przykładowa notatka
znajduje si´ w Materiałach dla nauczyciela). Nauczyciel
zwraca uwag´ na du˝à liczb´ płaskorzeêb i bogatà
kolorystyk´ Êwiàtyƒ w czasach antycznych oraz
w razie potrzeby uzupełnia wypowiedzi uczniów.
9. Nauczyciel wyjaÊnia, ˝e wa˝ne obiekty budowano
według trzech ró˝nych stylów i przedstawia porzàdki
architektoniczne obowiàzujàce w staro˝ytnej Grecji
(foliogram „Porzàdki architektoniczne”). Nast´pnie
uczniowie wykonujà zadanie 2. z karty pracy.
Na koniec wskazujà przykłady zastosowania elementów charakterystycznych dla greckiej architektury
w budownictwie póêniejszym lub współczesnym.
Faza podsumowujàca
1. W ramach powtórzenia uczniowie wykonujà w zeszycie polecenia zapisane na tablicy.
• Wymieƒ osiàgni´cia sztuki greckiej i oceƒ ich wpływ
na współczesnà kultur´.
• WyjaÊnij, jakà funkcj´ w staro˝ytnej Grecji pełnił teatr.
• Opisz wyglàd greckiej Êwiàtyni.
2. Uczniowie uzupełniajà notatk´ oraz realizujà çwiczenie 2. ze s. 44 zeszytu çwiczeƒ. Ochotnicy odczytujà
tekst oraz przedstawiajà rozwiàzanie zadania.
3. Zadanie domowe:
Wykonaj çwiczenie 3. i 4. ze s. 44 zeszytu çwiczeƒ.
Materia∏y dla nauczyciela
Przykładowe wnioski na temat sposobów przedstawiania postaci
Okres prehistoryczny
- ukazane tylko kontury postaci
- brak szczegółów
- zaburzone proporcje sylwetki
Czasy pierwszych cywilizacji
Staro˝ytna sztuka grecka
- wizerunki bogów sà statyczne
- staranne odwzorowanie szczegółów
- postacie przedstawiane tylko w jednej
anatomicznych postaci
płaszczyênie
- dynamika
- zaburzone proporcje
- idealne proporcje ciała
Mapa myÊli dotyczàca wyglàdu Êwiàtyni greckiej
bogata kolorystyka w staro˝ytnoÊci
spadzisty dach
zbudowana na planie prostokàta
ÂWIÑTYNIA GRECKA
kolumny podtrzymujàce dach
monumentalna
fryz i tympanon
dawniej wiele płaskorzeêb
2
Karta pracy
O sztuce greckiej
...............................................
Imi´ i nazwisko
1
.......................
................
Data
Klasa
Przyporzàdkuj wydarzenia do odpowiedniego poematu.
klàtwa Posejdona, konflikt Achillesa z Agamemnonem, wybuch wojny trojaƒskiej,
oÊlepienie cyklopa, podst´p z drewnianym koniem, spotkanie z syrenami,
Êmierç Patroklosa, walka z Achajami
„Iliada”
2
„Odyseja”
Narysuj brakujàce cz´Êci kolumn. Wpisz w wyznaczone miejsca nazwy poszczególnych elementów.
..............................
..............................
..............................
..............................
..............................
porzàdek dorycki
porzàdek joƒski
3
porzàdek koryncki