Zdrowie jako konstrukt społeczny - Uniwersytet Medyczny im. Karola
advertisement
SOCJOLOGIA OGÓLNA Dr Jan Domaradzki Pracownia Socjologii Zdrowia i Patologii Społecznych Katedra Nauk Społecznych Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego Poznań Collegium Wrzoska ul. Dąbrowskiego 79 5 piętro, pokój 507 tel. : (061) 8546-911 email: [email protected] WPROWADZENIE DO SOCJOLOGII 1. Socjologia jako nauka. - Czym jest socjologia? - Socjologia a nauk ścisłe - Socjologia a nauki społeczne 2. Źródła socjologii. - Prasocjologia i myśl społeczna, - Założyciele socjologii. 3. Perspektywy w socjologii. Czym jest SOCJOLOGIA? SOCJOLOGIA jest nauką, która bada funkcjonowanie i zmiany społeczeństwa i działalności człowieka w kontekście grup społecznych. Jej przedmiotem badań jest grupa społeczna ujęta w kategoriach stanu i zmiany. Jednostki jako indywidua są przedmiotem socjologii o ile są w jakiś wewnętrznych relacjach między sobą. Przedmiot badań socjologicznych obejmuje poziom mikro (mikrosocjologia), tj. interakcji typu face-toface interaction w obrębie grup społecznych oraz poziom makro (makrosocjologia): społeczeństwa jako całości, a nawet społeczeństwa globalnego. Perspektywa socjologiczna zakłada wgląd poza obserwowalne zachowania i działania jednostek oraz instytucji i organizacji społecznych. Głównym celem jest identyfikacji wzorów i źródeł społecznego zachowania jednostek oraz ich wyjaśnienie i zrozumienie. SOCJOLOGIA jest nauką, która w sposób systematyczny bada zachowania społeczne człowieka i grupy społeczne. Koncentruje się na wpływach środowiska społecznego i grup na działanie jednostek oraz na przemiany zachodzące w społeczeństwie i ich wpływach na działania jednostek. Socjologia i nauki ścisłe Nauki ścisłe: Opisują i wyjaśniają świat przyrody poprzez badanie naturalnych praw świata przyrody: biologia, nauki o Ziemi, astronomia, fizyka i chemia. Nauki społeczne: Badają różne formy ludzkiego zachowania. Socjologia a nauki społeczne antropologia, kulturoznawstwo, medioznawstwo, psychologia, archeologia, demografia, historia, praca socjalna, socjologia. Badają zachowanie człowieka w społeczeństwie. Mają wspólne metody badania człowieka i jego interpretacji. zachowań Dzielą wspólne metody zbierania danych. komunikacja społeczna, ekonomia, lingwistyka, politologia, Źródła socjologii Presocjologia i myśl społeczna Konfucjusz (551–479 p.n.e: jako jeden z pierwszych myślicieli powiązał politykę z etyką. Mencjusz: rozwijająć myśl Konfucjusza jako pierwszy stworzył spójna argumentację o zobowiązaniach władców wobec poddanych. Islam: Ibn Khaldun (1332-1406 n.e.) w pracy Muqaddimah (Wstęp do Historii), opisał 2 typy społeczeństw: (1) oparte na miastach i (2) nomadyczne; stworzył podstawy historiografii i nauki w świecie muzułmańskim. Chanakya (340-293 p.n.de: twórca niezależnej myśli politycznej w Indiach. Stworzył podstawy zasad społecznych, prawa i porządku politycznego społeczeństwa Indii Sokrates/Platon Arystoteles Tomasz z Akwinu Niccolò Machiavelli Tomasz Hobbes Montesquieu John Locke Jean-Jacques Rousseau Sokrates/Platon: Twórcy zachodniej tradycji filozoficznej, jako systematycznej refleksji intelektualnej. Zgłębiali relacje między wiedzą a dobrym społeczeństwem. Arystoteles: Autor twierdzenia, że człowiek to istota społeczna (zoon politikon). Tomasz z Akwinu: dokonując syntezy myśli wczesnochrześcijańskiej zakładał, że dar Boży w postaci rozumu, cnót i praw ludzkich zapewnia podstawy dobrego rządu. Niccolò Machiavelli: XV w. Autor Księcia poradnika skutecznego sprawowania władzy. Autor i słynnej maksymy, że cel uświęca środki. Władza to cel nadrzędny, który usprawiedliwia podejmowanie działań nieetycznych, o ile okazują się skuteczne w jej utrzymaniu. Tomasz Hobbes: XVI w. Uważał, że stan natury to wojna wszystkich ze wszystkimi (Bellum omnium contra omnes). Uważał, że jedynym sposobem uniknięcia zła, jakie spotyka ludzi żyjących w stanie natury, jest zrzeczenie się wolności jednostkowej, przez zawarcie umowy społecznej, przekazującej nieograniczoną, absolutną władzę w ręce suwerena. John Locke: umowa społeczna musi bazować na prawie a nie sile. Nadrzędnym celem władzy jest ochrona wolnościowych praw jednostki, a zwłaszcza własności. Twórca liberalizmu. Monteskiusz: XVII/XVIII w. Prawo stanowione zostało ustanowione dla poskromienia dzikości natury. Podstawą państwa jest ochrona wolności obywateli, czemu sprzyja ograniczenie i podział władzy. Spopularyzował w klasyczną definicję trójpodziału władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Jan Jakub Rousseau: XVIII w. Piewca demokracji i koncepcji umowy społecznej dającej początek idealnemu ustrojowi. Za idealny uważał stan natury, w którym człowiek jest dobry i może się realizować, zaś społeczeństwo nakłada nań ograniczenia i czyni go nieszczęśliwym. Prawdopodobnie jako pierwszy użył terminu społeczeństwo. Źródła socjologii 1. Rozróżnienie między światem natury a człowieka. Do czasów starożytnych utożsamiano świat ludzi ze światem natury. Społeczeństwo traktowano jako część świata przyrody. 2. Rozróżnienie między państwem a społeczeństwem. Starożytni Grecy nie znali pojęcia społeczeństwa, a jedynie państwa. Obywatel był członkiem państwa (zoon politikon). Przypuszcza się, że pojęcia „społeczeństwo” jako pierwszy użył J.J. Rousseau. 3. Przezwyciężenie fatalizmu, który zakłada, że wszystkie wydarzenia są już z góry zaplanowane i nie można ich zmienić. Światem rządzi los lub Bóg (bogowie) i nie można zmieni biegu wydarzeń. 4. Przezwyciężenie normatywizmu, który głosi jak powinno być, a nie jak jest. Socjologia stara się by nauką opisową, a nie wartościującą. 5. Rewolucja Francuska Pokazała, że zmiana polityczna, nie koniecznie wiąże się ze zmianą społeczną. Uświadomiła odrębny charakter społeczeństwa wobec państwa. 6. Rewolucja przemysłowa Nie dość, że nie rozwiązała istniejących problemów społecznoekonomicznych, to w miejsce starych stworzyła nowe: - nowe formy ubóstwa, - nierówności społeczne, - migracje, - nowe choroby, - industrializacja i urbanizacja. 7. Oświecenie Nurt intelektualny, który zakładał, że za pomocą nauki można wyjaśnić większość zjawisk świata oraz je zmieniać. Cechuje się wiarą w rozum, który miał zastąpić wierzenia religijne i mistyczne. Twórcy socjologii August Comte (1798-1857) Ojciec i twórca socjologii W roku 1837 ukuł termin socjologia (z łac.: socius - zbiorowość, społeczeństwo i gr. logos – mądrość, wiedza). Główne prace: 1830-1842 Kurs filozofii pozytywistycznej 1844 Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej 1848 Rozprawa o całokształcie pozytywizmu 1851-1854 Système de politique positife au traite de sociologie instituant la religion de l’Humanité 1852 Katechizm pozytywistyczny Twórca pozytywizmu (scjentyzmu): kierunku filozofii, który podkreśla konieczność naukowego badania społeczeństwa i zachowań człowieka. Comte wierzył, że tak jak przyrodą, tak i społeczeństwem ludzkim rządzą niezmienne prawa, które można poznać za pomocą nauki i metod współczesnego przyrodoznawstwa (obserwację, eksperyment, porównanie i metodę historyczną). SOCJOLOGIA POZYTYWISTYCZNA (SCJENTYZM) Antykrytycyzm Socjologia ma być nauką pozytywną: jej celem nie jest krytyka, lecz budowanie lepszego społeczeństwa. ??? Naturalizm Socjologia powinna opierać się na metodach sprawdzonych w naukach przyrodniczych, gdyż świat ludzi, jak przyroda rządzi się prawami, które można poznać za pomocą nauki. Faktualizm Zjawiska społeczne należy badać jak zewnętrzne wobec człowieka rzeczy. Krytyka metafizyki Socjologia nie docieka przyczyny rzecz, nie zadaje pytań o naturę rzeczy, tzw. Pytań pierwszych, typu: jak powstał świat? skąd wziął się człowiek? Jaki jest cel życia. Nie pyta dlaczego?, ale jak? Coś się dzieje. Praktycyzm – inżynieria społeczna. Socjologia ma być nauka praktyczną. Porzuca spekulacje filozoficzne na rzecz budowania lepszego społeczeństwa. Wiedzieć, aby przewidywać, przewidywać, aby działać. Prawo trzech stadiów Jak powstał świat? Skąd wziął się człowiek? Dlaczego mam nowotwór? Zarówno rozumu ludzki, jednostka, jak i społeczeństwa przechodzą przez 3 etapy (stadia) rozwoju: 3. Stadium pozytywne (naukowe). Źródłem wszelkich wyjaśnień staje się nauka. Człowiek nie musi już w nic wierzyć, gdyż wie, tylko to, co udowodni naukowo 2. Stadium metafizyczne (przejściowe). Religia zostaje zastąpiona przez spekulację filozoficzną, a interpretacje o charakterze teologicznym zastępuje wiara w los, fatum i gwaizdy. 1. Stadium teologiczne. Myślenie człowieka zdominowane jest przez religię i teologię, która jest źródłem wszystkich interpretacji. Hierarchia nauk Podlegając rozwojowi nauka tworzy pewna hierarchię. 2 kryteria: od prostoty do złożoności i od ogólności do szczegółowości. Podstawą tej hierarchii jest prawo trzech stadiów. System polityki pozytywnej Krytykując Rewolucję Francuską Comte winił ją za chaos i moralny nieporządek, jaki ogarnął Europę i Francję. Celem socjologii stworzenie systemu polityki pozytywnej. Celem było stworzenie nowego porządku, nowego społeczeństwa. Podstawą miała być nowa religia – pozbawiona Boga, czcząca religion ludzkość: religia Ludzkości. Jej dogmatem był altruizm. Jej motto to: Miłość jako zasada, porządek jako podstawę i postęp jako cel. Émile Durkheim (1858-1917) Twórca socjologii akademickiej i pierwszej katedry socjologii. Twórca funkcjonalizmu. Główne prace: 1893 – O podziale pracy społecznej 1895 – Zasady metody socjologicznej 1897 – Samobójstwo 1907 – Podstawowe elementy życia religijnego 1925 – Edukacja moralna Zachowania ludzkiego nie sposób wyjaśnić w terminach jednostkowych (antyindywidualizm; antypsychologizm). Musi być postrzegane w kontekście społeczeństwa (socjologizm). Społeczeństwo nie jest prostą sumą jednostek. Produktem działań ludzkich są autonomiczne byty: społeczeństwo, religia, ekonomia, tradycja, moda, prawo. (społeczeństwo jest bytem sui generis). Faktualizm. Zjawiska społeczne: prawo, religię, kulturę itp. należy badać jako tzw. fakty społeczne tzn. jako zewnętrzne wobec jednostki i narzucające się jej w sposób przymusowy. Zjawiska społeczne są „bezosobowe”, gdyż większość zjawisk życia społecznego: moda, prawo, religia, tradycja, nauka funkcjonuje niezależnie od nas, nie my żeśmy je stworzyli, lecz przyszły do nas „z zewnątrz”. Fakty społeczne podlegają obiektywizacji i wywierają na nas presję, przymus, zobowiązują do konkretnego działania. Medycyna jest społecznym: faktem Jest sposobem zachowania przyjętym powszechnie, zewnętrznym wobec jednostki i przymusowym Porządek społeczny Podstawą porządku społecznego jest solidaność społeczna. Solidarność mechaniczna Występuje w społeczeństwach prostych, bazuje na podobieństwie swoich członków: ich zachowań, zwyczajów, wierzeń. Prawo represyjne Dominującym typem sankcji jest prawo represyjne, którego zadaniem jest karanie za złamanie zasad społecznych. Solidarność organiczna Występuje w społeczeństwach złożonych, nowoczesnych. Na skutek większej różnorodności i złożoności członków, których łączy tam niewiele rzeczy (często wyłącznie abstrakcyjna idea przynależności do społeczeństwa), bazuje nie na podobieństwie lecz współzależności świadczeń i podziale pracy (jak w organizmie ludzkim). Prawo restytucyjne Dominującym typem sankcji jest prawo restytucyjne, którego celem jest naprawienie wyrządzonej szkody, a nie bezpośrednie karanie jednostek. ANOMIA Jest efektem społecznego podziału pracy w społeczeństwach przemysłowych (nowoczesnych). Oznacza utratę przez społeczeństwo możliwości kontroli zachowań jednostek na skutek deregulacji porządku moralnego, która z kolei jest spowodowana zmianą społeczną. Studium o Samobjstwach W 1869 analizował samobójstwa we Francji, Anglii i Danii. Stworzył typologię samobójstw. Odrzucał pogląd, że samobójstwo jest efektem mocy nadprzyrodzonych lub dziedzicznych skłonności. Podkreślał rolę spójności (braku) w systemie przekonań i trwałości więzi społecznych. Protestantci częściej niż katolicy, najrzadziej Żydzi Samotni częściej niż żonaci. Żołnierze częściej niż cywile, Więcej w czasie pokoju niż wojny i kryzysów. Poziom samobójstw społeczeństwa. odzwierciedla poziom integracji Typy samobójstwa Durkheima Samobójstwo egoistyczne Wynika z braku więzi jednostki z grupą. Samobójstwo altruistyczne wynika ze zbyt silnych więzi z grupą, gdy jednostka jest skłonna oddać swe życia dla dobra zbiorowość przekonana, że grupa jest ważniejsza niż jednostka. Samobójstwo fatalistyczne Wynika z wiary w los i w to, że po prostu nie ma już innego wyjścia. Samobójstwo anomiczne jest efektem zmiany społecznej i rozpadu więzi społecznych, gdy jednostka czuje się zagubiona i nie potrafi się odnaleźć w nowej sytuacji. Funkcje religii Socjalizacyjno-kontrolna (dyscyplinująca) Przez rytuały i praktyki religia wprowadza jednostkę do życia społecznego i uczy podstawowych zasad życia zbiorowego. Jest podstawową szkołą dyscypliny społecznej. Integracyjna Poprzez wspólne wierzenia i praktyki religia integruje, scala na co dzień odizolowane jednostki z grupą. Podtrzymująca Przez wspólne zwyczaje i ceremonie religia kultywuje tradycje grupowe, stoi na straży tożsamości grupy, którą podtrzymuje i pielęgnuje. Integruje przeszłość z teraźniejszością ku przyszłości. Euforyczna Religia podtrzymuje jednostki w chwilach kryzysu i załamania poprzez ich zbiorowe przeżywanie. Karol Marks (1818-1883) Twórca perspektywy konfliktowej. Twórca naukowego komunizmu. Główne dzielą: 1844 – Rękopisy ekomiczno-filozoficzne 1848 –Manifest komunistyczny 1845 – Tezy o Feuerbachu 1845 – Niemiecka ideologia 1847 – Nędza filozofii 1852 – 18 Brumaire’a Napoleona Banaparte 1867 – Kapitał Głosił materializm. Byt określa świadomość. Stworzył dwubiegunową społeczeństwa podzielonego antagonistyczne klasy nieposiadającą klasą (proletariat) i klasą (burżuazja/kapitaliści). wizję na dwie społeczne: pracującą właścicieli Z Fryderykiem Engelsem (1820-1895) w Manifeście komunistycznym twierdził, że proletariusze muszą się zjednoczyc celem obalenia kapitalizmu. Proletariusze wszystkich krajów łączcie się! Nierówna dystrybucja zasobów społecznych nie jest czymś naturalnym, wynikiem „praw natury”, lecz wynika z wyzysku i wywłaszczenia jednej klasy społecznej (proletariat, klasa pracująca) przez drugą (burżuazja). Proletariusze nie mają do stracenia nic z wyjątkiem własnych kajdan, a do zyskania mają cały świat. Burżuazja posiada majątek i władzę, nie z racji przymiotów intelektualnych, czy moralnych, ale z racji koncentracji i kontroli nad środkami produkcji. Rewolucja jest siłą napędową historii. By zmienić swój los proletariat musi powstać przeciwko wyzyskowi i dokonać przewrotu. Twierdził, że komunizm jest ostatnim etapem rozwoju społeczeństw. Stratyfikacyjna funkcja prawa Zdaniem Marksa będąc instrumentem kontroli społecznej w rękach klasy rządzącej prawo służy tworzeniu, legitymizacji i utrzymywaniu nierówności społecznych. Prawo pełni funkcję konserwującą status quo. Nadto jest mechanizmem kontroli i opresji wobec grup zmarginalizowanych. Max Weber (1864-1920) Odrzucił pozytywistyczną wizję społeczeństwa. Twórca socjologii humanistycznej/rozumiejącej. Zjawisk życia społecznego nie dają się wyjaśnić jak tych ze świata przyrody. Wymagają specjalnego podejścia, które nazwał Verstehen, rozumieniem. By rozumieć (nie wyjaśnić w sensie przyczynowoskutkowym) ludzkie działania musimy poznać subiektywne znaczenia nadawane im przez jednostki. Główne dzieła: 1904/1905 – Etyka protestancka a duch kapitalizmu 1922 – Gospodarka i społeczeństwo Socjologia humanistyczna Antynaturalizm (antyobiektywizm). Socjologia musi opierać się na innych metodach badawczych niż przyrodoznawstwo. Głównie na interpretacji i rozumieniu, a nie wyjaśnianiu w kategoriach przyczynowo skutkowych. Interakcjonizm. Socjologia powinna się skupić na interakcjach między ludźmi, które tworzą społeczeństwo. Interakcje społeczne mają charakter podmiotowy. To ludzie tworzą zjawiska społeczne i nadają im sens. Zjawisk życia społecznego nie można analizować w oderwaniu od znaczeń, jakie nadają im ludzie. Postulat „rozumienia”. Celem socjologii nie jest inżynieria społeczna i wyjaśnienie, ale rozumienie, wiedza. Wiedza społeczna to mądrość. Religia jako czynnik zmiany społecznej. Religia a powstanie kapitalizmu. Badał związki między religią a gospodarką. Dlaczego kapitalizm rozwinął się akurat w kręgu kultury zachodniej (Europa i Ameryka Północna), a właszcza tam, gdzie dominuje religia protestancka (kalwinizm). Tzw. teza weberowska. Religia a powstanie kapitalizmu Dlaczego nowoczesny kapitalizm powstał w kręgu kultury zachodniej? Religia a powstanie kapitalizmu Dlaczego niektóre państwa europejskie są bardziej rozwinięte od innych? Teza weberowska: Religia i powstanie kapitalizmu PROTESTANTYZM (KALWINIZM) Predestynacja Imperatyw pracy połączonej z ascezą etos = „duch kapitalizmu” Kumulacja kapitału i wzrost gospodarczy Kapitalizm jako niezamierzona konsekwencja Typy panowania Panowanie charyzmatyczne Oparte na charyzmie rozumianej jako zbiór bliżej nieokreślonych cech, które w oczach grupy czynią jednostkę wybitną, wielką i wartą posłuszeństwa. Panowanie tradycjonalne Bazuje na tradycji, która „od zawsze”, na zasadzie zwyczaju powierzała władzę pewnym konkretnym jednostkom. Panowanie legalne (racjonalne) Opiera się na ustalonych racjonalnie przepisach (prawnych), które określają warunki na zasadzie których jednostka może sprawować władzę. Charyzmatyczne? Tradycjonalne? Legalne ? Charyzmatyczne? Tradycjonalne? Legalne ? Charyzmatyczne? Tradycjonalne? Legalne ? Perspektywy socjologiczne Perspektywa funkcjonalna Przedstawiciele: Emile Durkheim, Talcott Parsons, Robert Merton. Społeczeństwo jest strukturą. Współzależność funkcji. Społeczeństwo działa jak organizm (organicyzm). Współzależność instytucji społecznych Edukacja Ekonomia Rodzina Polityka Religia Robert Merton (1910-2003) Funkcje jawne Zamierzone, świadome i celowe funkcje, do których realizacji powołano instytucje. edukacja religia medycyna Funkcje ukryte Niezamierzone i nieświadome funkcje którym służą instytucje społeczne. edukacja religia medycyna Dysfunkcje Negatywne, uboczne konsekwencje planowanego działania instytucji. edukacja i funkcje religia medycyna Funkcje przestępstwa i dewiacji wg Durkheima: - Wyjaśnia i określa normy społeczne, - Integruje społeczeństwo, - są czynnikiem zmiany społecznej Czyny uznawane za dewiacyjne lub przestępcze odegrały kluczową rolę w walce oprawa mniejszości etnicznych, religijnych i narodowych w USA. Perspektywa konfliktowa Przedstawiciele: Karol Marks, Lewis Coser, Ralph Dahrendorf. Społeczeństwo nie jest stabilnym bytem lecz nieustannym konfliktem między antagonistycznymi grupami interesów. Społeczeństwo składa się z różnych grup o skonfliktowanych wartościach i interesach. Grupy te różnią się także dostępem do społecznie cenionych dóbr: majątku, władzy czy prestiżu, których ilośćjest ściśle ograniczona. Dominujące w społeczeństwie grupy dążą do narzucenia innych swego systemu wartości i przekonań grupom upośledzonym. Wynikiem jest dominacja i eksploatacja mas społecznych przez warstwy uprzywilejowane. Konflikt nie musi przybrać formy przemocy. Mogą to być negocjacje pracownicze, walki między grupami religijnymi lub partiami politycznymi. Konflikty istnieje między: mężczyznami a kobietami; rodzicami a dziećmi; białymi a czarnymi; mieszkańcami miast i przedmieść (slumsów); katolikami a mniejszościami religijnymi; personelem medycznym a pacjentami; rządzącymi i rządzonymi, etc. O ile perspektywa funkcjonalna akcentuje konsensus i stabilność społeczeństwa perspektywa konfliktowa (krytyczna) podkreśla, że konflikt jest siłą napędową zmiany społecznej. Perspektywa interakcjonistyczna Przedstawiciele: George Mead, Charles Cooley, Erving Goffman. Koncentruje się na poziomie mikro: interakcjach face-to-face. Podstawą życia społecznego są nie tyle jednostki, co zachodzące między nimi interakcje społeczne. Człowiek jest przede wszystkim istotą komunikującą się za pomocą symboli (symboliczny interakcjonizm): przedmiotów materialnych, kolorów, dźwięków, czynności, idei, etc. Ludzie nie są biernymi podmiotami, lecz aktywnymi aktorami życia społecznego (George H. Mead). Uczestniczą w ciągłym procesie tworzenia, definiowania i negocjowania symbolicznego obrazu świata. Interakcjoniści dążą do zrozumienia znaczeń, jaki ludzie nadają otaczającemu ich światu, symbolom i działaniom oraz sposobu, w jaki to robią, a także jak te symbole kształtują ich działania i życie społeczne w ogóle. Jakie symbole tu widzisz? Co dla ciebie znaczą? William Thomas twórca pojęcia definicji sytauacji, które zakłada, że ludzie sami nadają sens sytucjom, w których się znajdują (prawo Thomas). Charles H. Cooley odzwierciedlonej. twórca pojęcia jaźni Twierdził, że obraz siebie i tożsamość jednostki (jaźń) ma pochodzenie społeczne – jest odbiciem społecznego odbioru jednostki. Społeczeństwo jest jak lustro, w którym przegląda się jednostka. Erving Goffman twórca podejścia dramaturgicznego i pracy: Człowiek w teatrze życia codziennego. Porównał życie codzienne do teatru a jednostki do aktorów odgrywających przypisane im role społeczne. Twierdził, że w zależności od kontekstu sytuacyjnego przejawiają się różne tożsamości aktora społecznego. Zadanie domowe 1. Spróbuj znaleźć informacje o jakimś polskim socjologu. 2. Spróbuj dokonać analizy relacji PIELĘGNIARKA-PACJENT z punktu widzenia 3 perspektyw socjologicznych. Która z nich jest Twoim zdaniem najlepsza? Dlaczego? 3. Pomyśl o jakimkolwiek inny zjawisku medycznym i poddaj go podobnej analizie. Która z perspektyw opisuje go najtrafniej? 4. Dokonaj analizy procesu terapeutycznego i uczestniczących w nim jednostek poprzez pryzmat podejścia dramaturgicznego. Jaki role można tam wskazać? Na czym polegają? 5. Jakie mogą być funkcje jawne i ukryte oraz dysfunkcje medycyny? 6. Pomyśl o dowolnym zjawisku zdrowotnym/medycznym i wskaż jego społeczne uwarunkowania oraz konsekwencje dla sfery pozaprawnej. Podstawowe pojęcia i terminy Anomia Definicja sytauacji Perspektywa dramaturgiczna Dysfunkcja Fatalism Funkcja jawna Funkcja ukryta Interakcja Inżynieria społeczna Makrosocjologia Naturalizm Nauki społeczne Nauki ścisłe Panowanie charyzmatyczne Panowanie legalne Panowanie tradycyjne Perspektywa funkcjonalna Perspektywa interakcjonistyczna Perspektywa konfliktowa Pozytywizm Prawo trzech stadiów Predestynacja Samobójstwo altruistyczne Samobójstwo anomiczne Samobójstwo egoistyczne Samobójstwo fatalistyczne Socjologia Socjologia pozytywistyczna (scjentyzm) Socjologia humanistyczna Socjologizm Teza weberowska erstehen (rozumienie) Wyobraźnia socjologiczna
