MODELE STRUKTUR RYNKOWYCH

MODELE STRUKTUR RYNKOWYCH
ZADANIE 1
1. Mamy trzech konsumentów, którzy zastanawiają się nad nabyciem trzech rożnych
programów
komputerowych.
Właściwości
popytu
konsumentów
przedstawiono
w następującej tabeli:
Programy
Konsumenci
A
B
C
1
120
80
100
2
100
120
80
3
80
100
120
Firma sprzedająca oprogramowanie może sprzedawać swoje produkty jedynie w taki
sposób, że od każdego konsumenta pobiera taką samą cenę. Jeżeli zdecyduje się ona na
sprzedaż wiązaną, to jaki zysk jej to przyniesie, jeżeli koszt wytworzenia każdego z
programów wynosi 50?
a) 900,
b) 450,
c) 270,
d) 0,
e) żadne z powyższych.
ZADANIE 2
2. Monopolista sprzedaje na dwóch rynkach. Funkcje popytu na tych rynkach dane są
następującymi wzorami: P1 = 137 – 2Q1 i P2 = 275 – 5Q2, gdzie P to ceny, a Q to ilości
sprzedawane odpowiednio na obu rynkach. Monopolista ma stały koszt krańcowy równy
MC = 5 i żadnych kosztów stałych. Monopolista może wybrać różne ceny na obu
rynkach. Znajdź wielkości sprzedaży maksymalizujące zysk monopolisty na obu rynkach.
a) Q1 = 66; Q2 = 29,
b) Q1 = 33; Q2 = 27,
c) Q1 = 60; Q2 = 33,
d) Q1 = 43; Q2 = 25,
e) żadne z powyższych.
ZADANIE 3
3. Różnicowanie cen trzeciego stopnia oznacza, że:
a) monopolista sprzedaje produkt różnym osobom po różnych cenach, ale każda
jednostka produktu kupowana przez daną osobę kosztuje ją tyle samo,
b) monopolista żąda wyższej ceny na tym rynku, gdzie popyt jest wyższy,
c) monopolista żąda różnych cen na różnych rynkach, a na rynku gdzie cena jest wyższa,
elastyczność cenowa popytu jest niższa,
d) tylko odpowiedzi a) i c) są poprawne,
e) odpowiedzi a), b) i c) są poprawne.
ZADANIE 4
4. Na rynku, na którym występuje konkurencja monopolistyczna:
a) każda firma maksymalizuje zyski przy danej krzywej popytu, która ją dotyczy,
b) w równowadze mamy do czynienia z wielkością produkcji efektywną w sensie Pareto,
c) wejście nowej firmy spycha zyski każdej firmy do zera,
d) tylko odpowiedzi a) i c) są poprawne,
e) odpowiedzi a), b) i c) są poprawne.
ZADANIE 5
5. Odwrócona funkcja popytu na wyroby przedsiębiorstwa monopolistycznego przyjmuje
postać:
P = 137 – 2Q1
Koszt krańcowy wynosi: MC = 6, niezależnie od wielkości produkcji. Oblicz:
a) wielkość produkcji, która w krótkim okresie zapewni temu przedsiębiorstwu
maksymalizację zysku,
b) cenę, jaką ustali monopolista.
ZADANIE 6
6. Korzystając z niżej podanych informacji, które odzwierciedlają kształtowanie się
popytu w monopolu, oblicz utarg krańcowy.
Ilość
100
150
200
250
300
350
Cena/jednost.
pieniężną
9
8
7
6
5
4
ZADANIE 7
7. Wskaż różnice i podobieństwa w założeniach dotyczących wolnej konkurencji, monopolu
oraz konkurencji monopolistycznej.
ZADANIE 8
8. Na rysunku P jest ceną początkową, natomiast Q - początkową produkcją. Co będzie się
działo, jeśli koszt krańcowy spadnie z MC do M’C’? Gdzie będzie nowa równowaga?
ROZWIĄZANIA
ROZWIĄZANIE – ZADANIE 1
Przyjęto założenie, że cena pakietu zawierającego programy A, B i C jest sumą cen
granicznych, jakie konsument byłby skłonny zapłacić za te programy, gdyby kupował je
osobno:
Programy
Suma cen
Konsumenci
A
B
C
granicznych
1
120
80
100
300
2
100
120
80
300
3
80
100
120
300
Zatem cena pakietu wyniesie 300. Przy tej cenie sprzedano 3 pakiety, tj. 9 programów, a
zatem zysk wyniesie:
Zysk = 3x300 – 9x50 = 450 (odpowiedź b).
Jest to również maksymalny zysk jaki może osiągnąć monopolista, jeśli nie ma on
możliwości sprzedaży swojego oprogramowania różnym typom konsumentów po
różnych cenach. Rozważmy zatem kilka innych strategii sprzedaży:
- Jeżeli monopolista sprzedaje wszystkie programy osobno ustalając taką samą cenę za
każdy program, to przy cenie 120 sprzeda tylko 3 programy (jeden program A
konsumentowi typu 1, jeden program B konsumentowi typu 3 i jeden program C
konsumentowi typu 2).
Wobec tego zyski wyniosą odpowiednio:
3 x 120 – 3 x 50 = 210
- Przy obniżeniu ceny do 80 sprzedaż monopolisty wzrosłaby do 9 programów (po 3
programy z każdego rodzaju), a jego zysk:
9 x 80 – 9 x 50 = 270
ROZWIĄZANIE – ZADANIE 2
Warunek maksymalizacji zysku wymaga, aby przychód krańcowy na każdym rynku był
równy kosztowi krańcowemu. Aby wyznaczyć przychody krańcowe, musimy najpierw
obliczyć funkcje przychodów na obu rynkach:
Rynek 1 = P1*Q 1 = (137 – 2Q1)* Q1 = 137Q1 – 2Q12
Rynek 2 = P2*Q2 = (275 – 5Q2)*Q2 = 275Q2 – 5Q22
Teraz możemy wyznaczyć funkcje utargów krańcowych na obu rynkach, obliczając
pochodne funkcji przychodów:
MR1=
dTR1
d (137Q1 − 2Q12 )
=
= 137 – 4Q1
dQ1
dQ1
MR2 =
dTR2
d (275Q2 − 5Q22 )
=
= 275 – 10Q2
dQ2
dQ2
Przyrównując przychody krańcowe do kosztu krańcowego, otrzymujemy równania, z
których możemy wyznaczyć optymalną produkcję na obu rynkach:
MR1 = 137 – 4Q1 = 5 = MC(X) ⇒ 4Q1 = 132 ⇒ Q1 = 33
MR2 = 275 – 10Q2 = 5 = MC(X) ⇒ 10Q2 = 270 ⇒ Q2 = 27
ROZWIĄZANIE – ZADANIE 5
Przedsiębiorstwo monopolistyczne maksymalizuje zysk zgodnie z tzw. „złotą regułą”
MR=MC
Utarg całkowity jest to iloczyn ceny i wielkości produkcji i wynosi:
TR = P1*Q 1
TR = (137 – 2Q1)* Q1
TR = 137Q1 – 2Q12
Utarg krańcowy (MR1) jest równy pochodnej utargu całkowitego względem wielkości
produkcji, tj.:
MR1=
dTR1
d (137Q1 − 2Q12 )
=
= 137 – 4Q1
dQ1
dQ1
Porównując stronami utarg krańcowy z kosztem krańcowym
MR1 = MC
137 – 4Q1 = 5
4Q1 = 137 – 5
4Q1 = 132 / 4
Q1= 33
Cena w stanie równowagi wyniesie więc:
P = 137 – 2Q1
P = 137 – 2*33
P = 137 – 66
P = 71
ROZWIĄZANIE – ZADANIE 6
W pierwszej kolejności należy obliczyć utargi całkowite, a następnie znaleźć ich utargi
krańcowe i podzielić je przez zmiany w poziomie produkcji (patrz zadanie powyżej).
Rezultaty tych operacji przedstawiono poniżej.
Q
100
150
200
250
300
350
P
[jedn. pieniężną]
9
8
7
6
5
4
TR
MR
900
1200
1400
1500
1500
1400
6
4
2
0
-2
ROZWIĄZANIE – ZADANIE 7
Teoria konkurencji monopolistycznej jest podobna do teorii wolnej konkurencji. Obie teorie
zakładają:
¾ niewielką ilość kupujących i sprzedających na rynku,
¾ doskonałą informację, tzn. kupujący i sprzedający mają doskonałą wiedzę na temat cen
towarów i ich ilości możliwych do nabycia,
¾ brak barier wejścia i wyjścia (nowe przedsiębiorstwa mogą w każdej chwili wejść na
rynek, a stare w każdej chwili go opuścić).
Obie te teorie różnią się jednak tym, że:
¾ na rynku wolnej konkurencji występują homogeniczne lub wysoce wystandaryzowane
towary,
¾ na rynku konkurencji monopolistycznej występują towary heterogenicznych lub lekko
zróżnicowanych.
Ponadto konkurencja monopolistyczna jest podobna do monopolu w taki sam sposób, w jaki
różni się od wolnej konkurencji, a zatem założeniem, że towary produkowane w strukturze
rynku konkurencji monopolistycznej i monopolu są dobrymi unikatowymi (jedynymi w
swoim rodzaju). Na rynku konkurencji monopolistycznej występuje wiele bliskich
substytutów, ale żaden z nich nie jest dokładnym substytutem. W monopolu natomiast
substytuty nie występują.
ROZWIĄZANIE – ZADANIE 8
Jeśli będziemy mieli do czynienia z sytuacją taką, jak na poniższym rysunku, to spadek
kosztów krańcowych z MC do M’C’ nie spowoduje żadnych zmian w poziomie produkcji
maksymalizującej zysk. Na rynku oligopolu ze złamaną krzywą popytu krzywa utargu
krańcowego na pewnym odcinku nie jest ciągła. Oznacza to, że wszelkie zmiany kosztów w
obszarze nieciągłości nie mają żadnego wpływu na kształtowanie się nowej równowagi.