Reklama

POJĘCIE MONOPOLU NATURALNEGO
charakterystyka monopolu naturalnego
Sytuacja monopolu naturalnego często ma miejsce w przypadku dóbr użyteczności publicznej.
Pomyślmy na przykład o przedsiębiorstwie gazownictwa. Tutaj technologia łączy się z bardzo
dużymi kosztami stałymi - budowa i utrzymanie gazociągów - i bardzo małymi kosztami
krańcowymi dostarczenia dodatkowej jednostki gazu. Gdy gazociąg jest już położony, to samo
pompowanie większej ilości gazu kosztuje niewiele. Podobnie, lokalna spółka telefoniczna ponosi
bardzo duże koszty zakładania i podłączenia sieci, gdy tymczasem koszt krańcowy dodatkowej
jednostki usług telefonicznych jest bardzo niski. Wszędzie tam, gdzie mamy bardzo duże koszty
stałe i małe koszty krańcowe, występuje sytuacja przedstawiona na rysunku.
Tutaj punkt minimum krzywej kosztu przeciętnego leży na prawo od krzywej popytu, a punkt
przecięcia popytu i kosztów krańcowych znajduje się poniżej krzywej kosztów krańcowych. Nawet
jeśli poziom produkcji YMC jest efektywny, to nie jest jednak zyskowny. Monopolista wolałby
wyjść z branży, jeśli sterujący narzuciłby ten poziom produkcji.
wpływ na decyzję konsumenta poprzez zjawisko dyskryminacji cenowej
Monopol operuje na nieefektywnym poziomie produkcji, ponieważ redukuje produkcję do punktu,
gdzie ludzie są skłonni płacić więcej za dodatkowy produkt niż wynosi koszt jego wytworzenia.
Monopolista nie chce więc wytwarzać tego dodatkowego produktu, ponieważ wymusiłoby to
obniżkę ceny, jaką byłby w stanie wziąć za całą swoją produkcję.
Gdyby jednak monopolista mógł sprzedać różne jednostki po różnych cenach, o powstanie zupełnie
inna sytuacja.
Dyskryminacja cenowa (różnicowanie cen) to zjawisko sprzedawania tego samego towaru lub
usługi po różnych cenach. Ceny te mogą być zróżnicowane dla różnych grup odbiorców albo dla
różnych ilości towaru sprzedawanego tym samym odbiorcom. Jest to jeden ze sposobów
podnoszenia zysków przedsiębiorstw monopolistycznego.
warunki stosowania
Ażeby zróżnicowanie cen mogło dojść do skutku, muszą być spełnione cztery warunki:
krzywa popytu na dany towar lub usługę musi być spadająca, co znaczy, że zwiększanie lub
zmniejszanie rzucanej na rynek ilości towaru musi mieć wpływ na jego cenę rynkową;
towar lub usługa nie mogą być łatwo odsprzedane albo koszty związane z odsprzedażą muszą być
wysokie - w przeciwnym razie po pewnym czasie doszłoby do zaniku zróżnicowania cen, gdyż
osoby mogące zakupić towar po niskiej cenie odsprzedawałyby go po wysokiej cenie i ostatecznie
producent mógłby go sprzedawać tylko po niższej cenie;
nabywcy muszą się dzielić na grupy o różnej elastyczności cenowej popytu,
(…)
… cenowa prowadzi do efektywnego poziomu produkcji. Aby to wykazać zauważmy, że
monopolista stosujący doskonałe różnicowanie cen musi wytwarzać taki poziom produkcji, przy
którym cena równa się kosztowi krańcowemu: jeśli cena byłaby większa niż koszt krańcowy,
znaczyłoby to, że jest ktoś skłonny zapłacić więcej niż wynosi koszt wytworzenia tej dodatkowej
jednostki produkcji - dlaczegóż by więc nie wyprodukować i nie sprzedać temu komuś owego
dodatkowego produktu?
Dyskryminacja cenowa drugiego stopnia oznacza, że monopolista sprzedaje różne jednostki
produkcji po różnych cenach, ale każda osoba, która kupuje tę samą ilość dobra, płaci taką samą
cenę. Ceny różnią się zatem w przekroju ilości sprzedawanego dobra, nie zaś w przekroju osób.
Najbardziej popularnym tego przykładem jest rabat hurtowy.
Różnicowanie cen drugiego stopnia jest także znane pod nazwą wyceny nieliniowej, ponieważ
oznacza ona, że cena na jednostkę produktu nie jest stała, ale zależy od tego, ile towaru zostaje
nabywane. Ta forma różnicowania cen jest powszechnie stosowana przez przedsiębiorstwa
użyteczności publicznej; na przykład, cena za jednostkę elektryczności zależy często od tego, jaka
jest wielkość zużycia…
… on redystrybucji dochodów od konkurentów o niskich dochodach, na rzecz przedsiębiorców o
wysokich dochodach. Wielu ludzi uważa taki efekt redystrybucyjny za niepożądany ze społecznego
punktu widzenia.
…
… dyskryminacji
Dyskryminacja cenowa pierwszego stopnia oznacza, że monopolista sprzedaje różne jednostki
produkcji po różnych cenach oraz że ceny te są różne dla różnych osób. Ten przypadek czasami jest
znany pod nazwą doskonałej dyskryminacji cenowej. W realnym życiu mamy bardzo niewiele
przykładów doskonałego zróżnicowania cenowego. Najbliższym ideału jest przykład
małomiasteczkowego lekarza, który pobiera…
… monopolu krzywe podaży i popytu rynkowego stają się krzywymi monopolisty. Podczas gdy
pojedynczy konkurenci musza produkować na przecięciu podaży i popytu, monopolistyczna firma
może wybrać kombinację ceny i ilości, którą uważa za najkorzystniejszą. Monopolista produkuje
mniej (QM zamiast QC), natomiast sprzedaje po wyższej cenie (PM zamiast PC).
społeczna szkodliwość monopolizacji gospodarki
podnoszenie…
… barier są wycofywane z innych zastosowań, gdzie mogłyby dostarczyć korzyści konsumentowi.
Całkowity koszt społeczny monopolizacji musi brać także pod uwagę czas i wysiłki Wydziału do
Walki z Monopolizacją Ministerstwa Sprawiedliwości, Federalnej Komisji Handlu, Prokuratorów
stanowych i różnych osób prywatnych poświęcone udaremnianiu prób zdobycia pozycji
monopolistycznej i łamaniu tej siły…
Mikroekonomia - pojecie monopolu
Strategia różnicowani cen przez monopolistę - omówienie
Koszty produkcji
Przedsiębiorstwo w różnych warunkach rynkowych
Istota i założenie monopolu pełnego-oparcowanie
Istota i założenie monopolu pełnego - omówienie
Reklama































Prawa autorskie
Reklama
Kontakt