Poznań, 18 sierpnia 2014 r. PS-Ka. 431.8.2014.4 Pan Piotr Kaleta p. o. Dyrektora Środowiskowego Domu Samopomocy w Liskowie ul. Twórców Liskowa 3 62 – 850 Lisków Na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.) zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu, Delegatura w Kaliszu w dniach 25 i 26 czerwca 2014 r. przeprowadził kontrolę doraźną w Środowiskowym Domu Samopomocy w Liskowie, określanym w dalszej części skrótem „ŚDS”. Zakres kontroli obejmował wyjaśnienie kwestii poruszanych w piśmie skierowanym do Wojewody Wielkopolskiego, które wpłynęło do Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu w dniu 21 maja 2014 r. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2013 r. do dnia kontroli. Ustalenia kontroli zostały szczegółowo opisane w protokole kontroli, który został podpisany przez Pana bez zastrzeżeń w dniu 1 sierpnia 2014 r. W wyniku kontroli zespół inspektorów w podnoszonych w piśmie kwestiach, dotyczących: 1. braku informacji oraz dezorganizacji w zakresie zarządzania jednostką podczas nieobecności dyrektora ŚDS, 2. niekompetencji wymienionych w ww. piśmie dwóch pracowników ŚDS, 3. niewłaściwych zachowań w stosunku do uczestników, wymienionych w powyższym piśmie trzech pracowników ŚDS, 4. pobierania składek pieniężnych i rzeczowych od uczestników ŚDS, ustalił co następuje. W zakresie zarządzania jednostką podczas nieobecności dyrektora ŚDS: 1) W trakcie prowadzonych w jednostce czynności kontrolnych, informacji i wyjaśnień inspektorom kontroli udzielał pracownik, zatrudniony w ŚDS na stanowisku terapeuty, zastępujący dyrektora podczas usprawiedliwionej nieobecności. Jak ustalono, zastępstwo to wynika z zapisu zawartego w punkcie 35 zakresu obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności ww. pracownika, w brzmieniu cyt.: „(...) Zastępowanie Dyrektora Środowiskowego Domu Samopomocy pod względem merytorycznym podczas jego nieobecności”. 2) W wyniku kontroli stwierdzono też, że podczas nieobecności dyrektora nie uległy zmianie zasady w zakresie przyjmowania osób w sprawach skarg i wniosków. Informacja o dniach i godzinach przyjmowania uczestników, ich opiekunów prawnych oraz pozostałych interesantów oraz informacja o miejscu przechowywania zeszytu skarg i wniosków, wywieszona była do ogólnej wiadomości, w widocznym miejscu w siedzibie ŚDS. al. Niepodległości 16/ 18, 61-713 Poznań, tel. 61-851-55-66, fax 61-854-11-50 www.poznan.uw.gov.pl, e-mail: [email protected] W zakresie niekompetencji wymienionych w piśmie dwóch pracowników ŚDS: 1) W wyniku analizy akt osobowych ww. pracowników, zatrudnionych w ŚDS na stanowisku terapeuty i głównej księgowej stwierdzono, że posiadają oni na zajmowanych stanowiskach wymagane kwalifikacje, określone przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. 2013, poz. 1050 ze zm.). Ponadto pracownik zatrudniony na stanowisku terapeuty, który zastępował dyrektora podczas jego nieobecności, posiada co najmniej półroczny staż pracy na stanowisku, na którym miał bezpośredni kontakt z osobami z zaburzeniami psychicznymi – zgodnie z wymogami określonymi w § 9 i § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. z 2010 r. Nr 238, poz. 1586). 2) W przedmiocie rozwoju zawodowego pracowników zatrudnionych w ŚDS ustalono, że w okresie objętym kontrolą odbyły się tylko dwa szkolenia w zakresie tematycznym wynikającym ze zgłoszonych przez pracowników potrzeb, związanych z funkcjonowaniem ŚDS – co narusza wymóg standardu w tym zakresie, określony w § 23 ww. rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Należy dodać, że dokumentacja w powyższym obszarze, zdaniem inspektorów kontroli, prowadzona jest w sposób niedokładny, zwłaszcza w zakresie terminów przeprowadzanych szkoleń. W zakresie niewłaściwych zachowań trzech wymienionych w piśmie pracowników w stosunku do uczestników ŚDS (takich jak: nieuprzejmość, arogancja, pogarda, krzykliwość, obrażanie, szantażowanie, wyśmiewanie się z osób niepełnosprawnych): W powyższej kwestii, wśród obecnych w dniu 26 czerwca 2014 r. pracowników ŚDS, inspektorzy kontroli przeprowadzili anonimową ankietę. Analiza odpowiedzi udzielonych w ankiecie wykazała, że spośród dziesięciu ankietowanych pracowników, jeden z nich był świadkiem niewłaściwego traktowania uczestników, i zgodnie z udzieloną w ankiecie odpowiedzią - poinformował o powyższym fakcie kierownictwo ŚDS. Pozostali ankietowani pracownicy nie potwierdzili sytuacji niewłaściwego traktowania uczestników. Podczas kontroli analizie poddano również ankiety przeprowadzone przez ŚDS wśród uczestników oraz rodziców/opiekunów uczestników w roku 2013 i 2014, dotyczące funkcjonowania ŚDS. Analiza odpowiedzi udzielanych w ww. ankietach wykazała, że na łącznie 52 wypełnione ankiety: - w 51 ankietach pozytywnie oceniono funkcjonowanie ŚDS, w zakresie: współpracy z ŚDS, poziomu obsługi uczestnika, poziomu świadczonych usług, w tym usług transportowych. - jeden ankietowany w roku 2014 zdecydowanie negatywnie ocenił funkcjonowanie ŚDS. Podczas kontroli ustalono, że z odpowiedziami zawartymi w ww. ankiecie zapoznano pracowników ŚDS, natomiast ankietowanej osobie udzielono pisemnych wyjaśnień, co szczegółowo zostało opisane w protokole kontroli. Ponadto przedstawiony inspektorom kontroli do wglądu, założony w dniu 1 czerwca 2007 r. „zeszyt skarg i wniosków” - nie zawierał żadnych wpisów. W zakresie pobierania składek pieniężnych i rzeczowych od uczestników ŚDS: 1) Na powyższą okoliczność, od pracownika zastępującego dyrektora podczas jego nieobecności, odebrano do protokołu ustne wyjaśnienie o następującej treści: „Wyjaśniam, iż w Środowiskowym Domu Samopomocy działa Samorząd Uczestników pobytu dziennego, uczestnicy pobytu całodobowego nie wyrazili chęci brania udziału w Samorządzie oraz w zbiórce składek. Działalność Samorządu nie jest dokumentowana. Pomysł zbierania składek wyszedł od Uczestników. 2 Celem zbiórki jest zgromadzenie środków na wspólne wydatki Uczestników pobytu dziennego na imprezy takie jak: Dzień Kobiet, Dzień Chłopca, Dzień Matki, itp. Składka jest comiesięczna i wynosi 2 zł. Zbiórką tych pieniędzy zajmują się Uczestnicy: Przewodnicząca - Pani Xxxx Xxxx oraz Skarbnik - Pan Xxxxx Xxxxx, wybrani podczas zebrania uczestników. Dokumentacja jaką prowadzą Uczestnicy, dotycząca zbiórki składek (zeszyt wpłat składek) jest jawna dla wszystkich pozostałych Uczestników. Osobom zbierającym składki została udostępniona szafka zamykana na klucz, która znajduje się w jednej z sal terapeutycznych”. 2) w przeprowadzonej wśród pracowników ŚDS w dniu 26 czerwca 2014 r. przez inspektorów kontroli ankiecie uwzględniono pytania w powyższym zakresie. Z analizy udzielonych w ankiecie 10 odpowiedzi wynika, że: * na pytanie czy jest regułą przynoszenie przez uczestników z domu artykułów spożywczych na organizowane w ŚDS imprezy ?: 6 ankietowanych odpowiedziało – „nie”, jeden ankietowany odpowiedział – „tak”, jeden ankietowany odpowiedział - „nie wiem”, pozostałe dwie odpowiedzi brzmiały: „na imprezy okolicznościowe tak” i „tylko jeżeli sami wyrażą taką chęć”, * na pytanie czy jest regułą dokonywanie przez uczestników comiesięcznych składek pieniężnych na działalność ŚDS ?: „tak” odpowiedziało 2 ankietowanych, zaprzeczyło temu 7 ankietowanych, „nie wiem” odpowiedział jeden ankietowany , * na pytanie o cel comiesięcznych składek pieniężnych uczestników, jeden ankietowany nie udzielił odpowiedzi, jeden ankietowany pracownik odpowiedział - „nie wiem”, w pozostałych 8 ankietach odpowiedzi brzmiały następująco: - „Uczestnicy uzgodnili, że sami prowadzą składki np. za te pieniążki kupują sobie lody, słodycze”, - „na wyjazdy grupowe np. kino, basen”, „na artykuły spożywcze np. kiełbasa na grilla, ketchup, soki”, - „na własne wydatki” - „na swoje własne cele” - „Uczestnicy samowolnie i dobrowolnie zdecydowali o składkach. Wyznaczyli osoby zbierające te pieniądze. O wydatkach decyduje większość na zgromadzonym zebraniu uczestników”. - „Uczestnicy pobytu dziennego ustalili sobie comiesięczne składki i sami to robią wybierając między sobą osobę, która te pieniążki zbiera. Przeznaczają je później na własne potrzeby i przyjemności”, - „nie wiem o żadnych składkach”, -„tylko na cele własne”. Podczas kontroli doraźnej analizie poddano również kwestię organizacji pracy, świadczonych usług, w tym transportowych oraz kwestię prowadzonej przez pracowników ŚDS dokumentacji zbiorczej. Wyniki analizy w powyższym zakresie nie wykazały nieprawidłowości. Jedyne zastrzeżenie budzi stwierdzona podczas kontroli rozbieżność w dokumentacji zbiorczej tj. zapisów zawartych w ewidencji obecności uczestników i w dzienniku zajęć ruchowych w dniu 9 czerwca 2014 r., co szczegółowo opisane zostało w protokole kontroli. Wobec powyższego działając na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.) wnoszę o wykonanie poniższych zaleceń pokontrolnych: 1. Mając na względzie, że niewłaściwe traktowanie uczestników miało jednak miejsce w jednostce, należy niezwłocznie zdyscyplinować wszystkich podległych pracowników, w zakresie bezwzględnego kontrolowania swoich zachowań w stosunku do uczestników, celem wyeliminowania tego typu incydentów oraz przestrzegania zasad, określonych w § 22 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. z 2010 r. Nr 238, poz. 1586). 2. Organizowanie nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy, zajęć i szkoleń dla pracowników w zakresie tematycznym wynikającym ze zgłoszonych przez nich potrzeb, związanych z funkcjonowaniem ŚDS – zgodnie z wymogiem standardu w tym zakresie określonym w § 23 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. z 2010 r. Nr 238, poz. 1586) oraz właściwe ich dokumentowanie. 3. W przypadku woli kontynuowania przyjętych inicjatyw uczestników/opiekunów, o których mowa wyżej, a dotyczących np. wnoszenia dobrowolnych składek pieniężnych, dokumentowanie ich w sposób nie budzący wątpliwości, co do jego przeznaczenia i rzetelności jego wydatkowania. 4. Rzetelne dokumentowanie obecności uczestników i ich udziału na zajęciach – w myśl zasady wynikającej z § 22 pkt 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. z 2010 r. Nr 238, poz. 1586). Na podstawie art. 128 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, oczekuję przedstawienia przez Pana, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszych zaleceń pokontrolnych, informacji o ich realizacji. Zgodnie z art. 128 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszych zaleceń pokontrolnych, przysługuje Panu prawo zgłoszenia zastrzeżeń. W przypadku uwzględnienia zastrzeżeń, zgodnie z art. 128 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej w terminie 30 dni, jest Pan obowiązany do powiadomienia o realizacji zaleceń, mając na uwadze zmiany wynikające z uwzględnionych zastrzeżeń. Jednocześnie pragnę przypomnieć, że zgodnie z art. 130 ust. 1 cytowanej ustawy, kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 6.000 zł. WOJEWODA WIELKOPOLSKI Piotr Florek Do wiadomości: Rada Powiatu Kaliskiego 62 – 800 Kalisz Pl. Św. Józefa 5 4