rozw-probl-w8
advertisement
PODEJMOWANIE DECYZJI ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW Zarządzanie zespołem pracowników Dr Jolanta Babiak Wykład 8 Podejmowanie decyzji Kimberly-Clark - kleenex Decyzja o sprzedaży kilku drzew i zwiekszeniu prdukcji bibułki Decyzja o zakupie Scott Paper Company Decyzja o wejściu na rynki zagraniczne Procter & Gamble Decyzja o produkowaniu konkurencyjnych produktów Decyzja o ostrym konkurowaniu cenowym z KimberlyClark Decyzja o wejściu na te same rynki zgraniczne Podejmowanie decyzji Podejmowanie decyzji jako konkretne działanie Akt wyboru jednej możliwości spośród ich zestawu Podejmowanie decyzji jako ogólny proces Rozpoznanie i zdefiniowanie istoty sytuacji decyzyjnej, wyodrębnienie różnych mozliwości, wybór najlepszej możliwości wprowadzenie jej w życie Najlepsza decyzja czyli jaka? Określenie “najlepsza” może implikować skuteczność Powszechne rozumienie skutecznej decyzji: decyzja, która optymalizuje pewien zestaw czynników, takich jak zyski, sprzedaż, dobrostan pracowników, udział w zysku Skuteczna decyzja to również taka, która Minimalizuje straty – np. wycofanie się z rynku Minimalizuje koszty handlowe – np. wypowiedzenie umów Minimalizuje fluktuację personelu – np. zwolnienie personelu Decyzje - przykłady Dyrektorzy naczelni Menedżerowie średniego szczebla Wyznaczanie celów organizacji Ustalanie oferty produktów i usług Określanie struktury organizacyjnej Lokalizowanie nowych zakładów Opracowywanie planów produkcji Zatrudnianie nowych pracowników Przydzielanie zadań Operacyjne kontrolowanie postępów Pracownicy Czy pójdę dzisiaj do pracy? Ile wysiłku włożę w moją pracę? Czy zostanę dzisiaj dłużej, aby skończyć zadanie? Jak należy podejmować decyzje? Czyli proces racjonalnego podejmowania decyzji Racjonalne dokonywanie wyborów: dokonywanie spójnych wyborów, umożliwiajacych uzyskanie największej korzyści, uwzględniając określone ograniczenia Racjonalne podejmowanie decyzji opiera się na sześcioetapowym modelu 1. Zdefiniowanie problemu 2. Określenie kryteriów decyzji 3. Rozważenie kryteriów 4. Wyszukiwanie innych możliwości 5. Ocena każdej możliwości według kryteriów 6. Podjęcie optymalnej decyzji Założenia modelu racjonalnego podejmowania decyzji 1. 2. 3. 4. 5. 6. Zrozumiałość problemu – probelme jest jasny i jednoznaczny Znajomość opcji – wiedza o kryteriach, wyliczenie wszystkich możliwych rozwiązań Jednoznaczność preferencji – ustalenie hierarchii kryteriów i rozwiązań alternatywnych Stałość preferencji – założenie o stałości kryteriów decyzji Brak ograniczeń związanych z czasem i kosztami – Maksymalna opłacalność Pobudzanie kreatywności w podejmowaniu decyzji Potencjał twórczy Sposoby pubadzania kreatywności jednostki Bezpośrednia instrukcja Zestawienie cech Myślenie lateralne Jak naprawdę podejmuje się decyzje w organizacjach? Wykorzystujemy model racjonalny, a przecież działa on jedynie w sytuacjach prostych, które są wyjątkiem Ograniczona racjonalność Intuicja Rozpoznawanie problemów Poszukiwanie możliwych rozwiązań Dokonywanie wyborów Ograniczona racjonalność Posługujemy się ograniczoną racjonalnością – zamiast optymalizacji wystarcza satysfakcja W większości przypadków złożony problem redukujemy do poziomu, w którym łatwo go zrozumieć Akceptujemy wystarczająco dobre wyjście Rozwiązania oczywiste są przyjmowane zaraz po ich wygenerowaniu Intuicja Posługujemy się intuicją Intuicja może ułatwiać podejmowanie decyzji Intuicyjne podejmowanie decyzji jest procesem nieświadomym Racjonalne i intuicyjne p.d. uzupełniają się Doświadczenie pozwala ekspertom rozpoznać sytuację i znleźć rozwiązanie sięgając do znanych wcześniej informacji skojarzonych z nową sytuacją Rozpoznawanie problemów Rozpoznawanie problemów Problemy nie zawsze łatwo rozpoznać Dla jednej osoby konkretna sytuacja będzie problemem dla innej możliwą do zaakceptowania Najczęściej wybieramy problemy rzucające się w oczy a nie te, które są ważne: problem przestępczości vs problem analfabetyzmu Stanie na wysokości zadania – koncentrowanie sie na problemach widocznych dla innych Interes własny decydenta – sprawianie wrażenia, że sytuacja jest pod kontrolą Poszukiwanie możliwych rozwiązań Zazwyczaj wybiera się prosty spoób poszukiwań Na ogół dąży się do rozwiązań bliskich aktualnemu Najczęściej unikamy rozpatrywania dużej ilości waznych czynników i oceny wartosci każdego rozwiązania Raczej dokonujemy małymi krokami porównań między wyborami, tak aby proces decyzyjny trwał długo Dokonywanie wyborów Aby uniknąć przeciążeń korzystamy z heurystyk (błędy poznawcze), czyli “dróg na skróty” w naszym myśleniu Heurystyki stwarzają wypaczenia w ocenie sytuacji Często też nasze zaangażowanie rośnie pomimo nieskuteczności naszych działań Heurystyka dostępności Tendencja do formułowania sądów na podstawie informacji łatwo dostępnych w pamięci Są to zazwyczaj wydarzenia, które budzą emocje, zwłaszcza gdy wyobrażenia dotyczą bliskiej przeszłości Często przeceniamy fakty mało prawdopodobne Przykład: menedżerowie dokonują oceny pracowniczej na podstawie zachowań z ostatniego okresu a nie tego jak pracownik funkcjonował 6 czy 9 miesięcy wcześniej Heurystyka reprezentatywności Uproszczona metoda wnioskowania polegająca na dokonywaniu klasyfikacji na podstawie częściowego podobieństwa do przypadku typowego, charakterystycznego, reprezentatywnego; przykłady Piłakrze NBA Menedżerowie: przewidują np. powodzenie produktu, bo wcześniej inny produkt odniósł sukces Jeśli trzech absolwentów nie sprawdziło się jako pracownicyy, kolejny nie dostanie pracy w tej firmie Eskalacja zaangażowania Skłonność do angażowania się w całą serię decyzji Czyli, przywiązanie do poprzedniej decyzji mimo informacji negatywnych Jeśli czujemy się odpowiedzialni za niepowodzenie, nasze zaangażowanie wzrasta – niestety – chcemy uniknąć przyznania się do błędu Chęć bycia konsekwentnym Przynosi wiele strat firmom Konsekwencja często kojarzona ze skutecznością menedżerską Różnice indywidualne – style podejmowaia decyzji Sposób myślenia: Logiczność i racjonalność: szeregowe przetwarzanie informacji Intuicyjność i twórczość: postrzeganie informacji holistycznie Tolerancja dla wieloznaczności Silna potrzeba organizowania informacji aby zminimalizować wieloznaczność Przetwarzanie różnych myśli w tym samym czasie Poziom rozwoju moralnego Wiele decyzji ma wymiar etyczny Różni ludzie uwzględniają w swoich decyzjach różne normy etyczne Poziom przedkonwencjonalny: kategoria dobra i zła brana jest pod uwagę tylko wtedy kiedy w grę wchodzą osobiste konsekwencje Poziom konwencjonalny: przekonanie o zachowaniu wartości porządku spełnienie oczekiwań innych Poziom postkonwencjonalny: jednostki starają się określić zasady moralne niezależnie od autorytetu grupy
