Owady społeczne :

Owady – organizmy zwierzęce z rzędu stawonogów. Ich ciało składa się z kilku członów :
głowy, tułowia i odwłoku. Na głowie znajduje się para czułków, a na tułowiu 3 pary odnóży i
2 pary skrzydeł. Owady bada nauka zwana entomologią.
Aparaty gębowe
owadów i ich pokarm:
W związku ze
specjalizacją owadów w
pobieraniu określonego
pokarmu, pierwotny,
gryzący aparat gębowy
przekształcił się w różne
typy aparatów, np.:
-gryzący do ogryzania
pokarmu zarówno
roślinnego (chrząszcze,
pasikoniki) jak i
zwierzęcego (chrząszcze
drapieżne, ważki,
modliszki);
-gryząco-liżący (inaczej:
gryząco-ssący) do wysysania nektaru kwiatów, rozdrabniania pyłku lub urabiania wosku
(występuje u pszczół i trzmieli);
-ssący tylko do pobierania nektaru kwiatów (długa rurka w kształcie trąbki występująca u
motyli);
-kłująco-ssący do ssania krwi z organizmu żywiciela: komary, pchły, wszy.
Oddychanie Owady oddychają za pomocą tzw. tchawek.
Tułów (thorax) to drugi (od przodu) odcinek ciała, składający się z trzech – mniej lub
bardziej zlanych ze sobą – segmentów. Na każdym segmencie występuje para odnóży, a na
drugim i trzecim członie obecna jest także para skrzydeł (owady uskrzydlone).
Odnóża
Typy odnóży:
-kroczne np. muchy, pszczoły, osy, mrówki, większość chrząszczy
-grzebne np. turkuć podjadek
-pływne np. pływak żółtobrzeżek, pluskolec pospolity
-skoczne np. prostoskrzydłe, pchły, niektóre gatunki chrząszczy
-bieżne np. pewne gatunki chrząszczy, karaczany
-chwytne np. ważki
Skrzydła
1.skrzydła ważek(Odonata) charakteryzują się bardzo bogatym użyłkowaniem, są długie,
jednakowej wielkości lub tylne nieco szersze
u większości prostoskrzydłych (Orthoptera)1 para skrzydeł wydłużona i schitynizowana, tylna
para wachlarzowata błoniasta
2. pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera): skrzydła 1 pary są normalnie wykształcone,
błoniaste, jednorodne, skrzydeł 2 pary zazwyczaj brak
3. skrzydła motyli (Lepidoptera) skrzydła duże, składane nad ciałem, pokryte dachówkowato
ułożonymi łuskami, różnobarwne
4. Muchówki (Diptera) 1 para skrzydeł błoniasta skąpo użyłkowana, 2 para tworzy
przezmianki
5. chrząszcze (Coleoptera) przednie skrzydła tworzą pokrywy, 2 para jest błoniasta
6. błonkówki (Hymenoptera) skrzydła są bloniaste, przednie większe od tylnych
Rozwój owadów
Wyróżnia się dwa typy przeobrażenia: zupełne i niezupełne.
Przeobrażenie niezupełne – w cyklu życiowym występują trzy stadia rozwojowe. Pośrednim
stadium rozwojowym jest tylko larwa(zazwyczaj kilka różnych stadiów larwalnych,
różniących się wielkością), przypominająca morfologicznie postać dorosłą.
Typowy przebieg metamorfozy zupełnej obserwuje się u motyli, chrząszczy, chruścików,
muchówek i błonkówek. Składają się na nią cztery stadia rozwojowe: jajo, larwa, poczwarka i
osobnik dorosły. Stadia pośrednie nie są w tym wypadku podobne do owada dorosłego.
Owady społeczne - gatunki owadów, które tworzą mniej lub bardziej zaawansowane
struktury społeczne.
Pajęczaki – typ stawonogów. Zalicza się do niego pająki, skorpiony i roztocza. Różnią się od
owadów tym, iż mają
tylko dwie główne
części ciała :
głowotułów i odwłok.
Oddychają tchawkami
(
kosarze, roztocze) lub
płucotchawkami
(skorpiony, większość
pająków).
Odżywianie:
Przeważająca
większość pajęczaków
to formy drapieżne;
niektóre z nich nie
gardzą też pokarmem
roślinnym. Roztocze
odżywiają się resztkami
organicznymi, samice
niektórych gatunków
pasożytniczych
odżywiają się krwią kręgowców. Pajęczaki są bardzo często drapieżnikami (wyjątkiem są
pasożytnicze lub saprofagiczne roztocze). Pokarm wysysają z ciała swojej ofiary (część jelita
działa jak pompa ssąca). Szczękoczułki służą do nakłucia zdobyczy, a nogogłaszczki pełnią
funkcję dotykową (u skorpionów przekształcone są w szczypce).
Rozmnażanie : Pajęczaki są rozdzielnopłciowe, przechodzą rozwój prosty z wyjątkiem
roztoczy, u których występują stadia larwalne. Mocno zaznaczony jest dymorfizm płciowy, w
niektórych przypadkach występuje kanibalizm, polegający na tym, że samiec (mniejszy od
samicy) po zapłodnieniu pada jej ofiarą. Narządy rozrodcze znajdują się w odwłoku.
Skorupiaki – klasa stawonogów, do której należą m.in. kraby, raki, krewetki, stonogi i pąkle.
Ich zewnętrzny szkielet zbudowany jest z białka i utwardzonej wapniem chityny. Każdy
segment wyposażony jest w parę odnóży, pełniących rolę czułków, organów gębowych i
narządów ruchu oraz służących do chwytania zdobyczy.
Oddychanie u mniejszych gatunków odbywa się poprzez całą powierzchnię ciała, natomiast
u większych skorupiaków za pomocą płuc lub skrzela. Do wydalania służą narządy o nazwie
metanefrydia, które znajdują się w gruczołach czułkowych, a także szczękowych.
Skorupiaki są rozdzielno płciowe, jednak występują także obojnaki.
Środowisko życia: Zwierzęta wodne, w większości wolno żyjące, rzadziej osiadłe
(wąsonogi), nieliczne lądowe - te na ogół składają jaja w morzu, część na lądzie w wilgoci.
Pasożyty nieliczne.