Wykład 2 Total Quality Management (TQM) Wrocław, 29 października 2005 1 Plan wystąpienia • • • • • • • Historia jakości Czym jest jakość Czym jest TQM Geneza koncepcji Istota i założenia TQM Problemy związanie z wdrożeniem TQM Nagrody jakości Wrocław, 29 października 2005 2 Historia jakości 1700 lat p.n.e. Kodeks Hammurabiego regulacje dot. odpowiedzialności budowniczego Chiński system kontroli jakości – dynastia Shang i Zhou (XVII-VIII w. p.n.e.) Wrocław, 29 października 2005 3 UKAZ CARSKI - FRAGMENTY W SPRAWIE JAKOŚCI Dan w Sankt Petersburgu w roku 1723 …Jeżeli pomimo tego wojsko dostanie złą broń, psującą się podczas bitwy, nie oszczędzając bić batami: - właścicielowi fabryki 25 batów i karę pieniężną po jednym czerwieńcu od każdej sztuki, - Starszego Kontrolera Wojskowego bić do nieprzytomności, - Nadzorcę uczynić pisarzem, a jego pomocnika pozbawić niedzielnej porcji wódki na okres jednego roku. Nowemu właścicielowi Manufaktury Broni, Demidowowi, nakazuję urządzić nadzorcom i ich pomocnikom pomieszczenia nie gorsze, niż jemu samemu. Jeżeli będą gorsze - niech Demidow nie obraża się - każę obciąć mu głowę. Piotr I Car Wszechrusi Wrocław, 29 października 2005 4 Brak jakości Wrocław, 29 października 2005 Jakość 5 Czym jest jakość? Zgodnie z definicją Europejskiej Organizacji ds. Jakości (European Organization for Quality) „Jakość wyrobu jest stopniem spełnienia przezeń wymagań odbiorcy. W wyrobach przemysłowych jakość jest kombinacją jakości typu i jakości wykonania” Wrocław, 29 października 2005 6 Czym jest TQM? Total – obejmujące swoim zakresem całą organizację bez względu na profil i panujące stosunki własnościowe. Quality – Spełnienie wyspecyfikowanych wymagań szeroko rozumianego klienta. Management – Zarządzanie mające na celu pozytywną zmianę wszystkich procesów zachodzących w organizacji. Wrocław, 29 października 2005 7 Czym jest TQM? TQM (według British Quality Association) zespołowa filozofia zarządzania przedsiębiorstwem, zgodnie z którą potrzeby klienta oraz cele przedsiębiorstwa są nierozłączne. Wrocław, 29 października 2005 8 Czym jest TQM? TQM (według Z. Kłosa)- sposób zarządzania przedsiębiorstwem charakteryzujący się: podejściem systemowym, zorientowanym na cele strategiczne, zdolnością do ciągłej i trwałej poprawy oraz aktywnym zespołowym działaniem całego personelu, w tym pełnym udziałem naczelnego kierownictwa. Ma ona na celu spełnienie potrzeb klienta w danej chwili i w przyszłości. Wrocław, 29 października 2005 9 Wrocław, 29 października 2005 10 Wrocław, 29 października 2005 11 Filozofia Total Quality Management Total Quality Management (TQM) – filozofia zarządzania skoncentrowana na jakości, oparta na udziale wszystkich członków organizacji i ukierunkowana na osiągnięcie długofalowego sukcesu dzięki zadowoleniu klienta oraz korzyściom dla wszystkich członków organizacji i dla społeczeństwa. Wrocław, 29 października 2005 12 Geneza TQM Japonia lata 50 XX wieku Edward Deming Joseph Juran Philip Crosby Wrocław, 29 października 2005 13 Geneza TQM - prekursorzy Edward Deming (amerykański konsultant w zakresie jakości) •Redukcja odchyleń •14 zasad zarządzania jakością Wrocław, 29 października 2005 14 Geneza TQM - prekursorzy Joseph Juran Triada procesu zarządzania: – Planowanie jakości – Kontrola jakości – Usprawnienie jakości Wrocław, 29 października 2005 15 Geneza TQM - prekursorzy Philip Crosby Koncepcja „zero defektów” •Zrozumienie pojęcia jakości przez wszystkich pracowników (jakość-zgodność z wymaganiami klienta) •Budowa systemu zapewnienia jakości •Dopuszczalny poziom niezgodności = 0 •Pomiar jakości – cena niezgodności Wrocław, 29 października 2005 16 TQM Zarządzanie jakością Obowiązki zarządu Włączenie wszystkich Zapewnienie jakości pracowników Sprawdzenie jakości Kontrola jakości Inspekcja Kontrola końcowa 1920 Obserwacja całego cyklu życia produktu Planowanie jakości w fazie Ulepszenie jakości Zaplanowanie rozwoju i konstrukcji poprzez zawężenie jakości w sektorze wymagań technicznym kontrolnych Sterownie procesem Początek statystycznej kontroli końcowej 1940 1960 Zorientowanie na produkcje Jakość produktów Doskonalenie jakości poprzez zapobieganie 1980 Zorientowanie na proces Jakość produkcji Jakość procesu Wrocław, 29 października 2005 2000 Zorientowanie na klienta Jakość firmy 17 Geneza TQM Wrocław, 29 października 2005 18 Geneza TQM 5 S: Seiri (organizacja)- przygotowanie miejsca i narzędzi pracy Seiton (porządek)- ład obejmujący miejsce pracy Seiso (czystość) zachowanie porządku w miejscu pracy pozwalające na zwiększenie bezpieczeństwa Seiketsu (utrwalanie)- przypomnienie pracownikom o ich powinnościach co do dbałości o narzędzia Shitsuke (dyscyplina)- stosowanie zasad przyjętych w organizacji, samodzielne 19 eliminowanie złych zwyczajów, szkolenia itp. Geneza TQM Kaizen …to powolne, niekończące się usprawnienie wszelkich aspektów życia… całej organizacji…dokonane przez zaangażowanie wszystkich w proces zmian. Wrocław, 29 października 2005 20 Geneza TQM Usprawnienie oparte na metodzie Kaizen WYNIK DZIAŁAŃ STANDARYZACJA I DZIAŁANIA UTRZYMUJĄCE USPRAWNIENIA CZAS Wrocław, 29 października 2005 21 Istota i założenia TQM 8 ZASAD TQM Wrocław, 29 października 2005 22 Istota i założenia TQM Podejmowanie decyzji w opraciu o fakty Orientacja na klienta Ciągłe doskonalenie ZASADY ZARZĄDZANIA JAKOŚĆIĄ Wzajemne korzystne więzi z dostawcami Systemowe podejście do zarządzania Podejście procesowe Zaangażowanie personelu Przywództwo 23 Istota i założenia TQM • • • • • • • • Orientacja na klienta Przywództwo Zaangażowanie ludzi Podejście procesowe Systemowe podejście do zarządzania Ciągłe doskonalenie Podejmowanie decyzji na podstawie faktów Wzajemne korzystne więzi z dostawcami Wrocław, 29 października 2005 24 Problemy związane z wdrożeniem TQM • Brak zaangażowania kierownictwa • Brak wizji i planów • Satysfakcja z szybkiego załatwienia problemów • Dominacja narzędzi nad procesem • Kultura organizacyjna Wrocław, 29 października 2005 25 Nagrody jakości •Nagroda imienia Edwarda Deminga •Nagroda imienia Malcolma Baldrige’a •Europejska Nagroda Jakości • inne Wrocław, 29 października 2005 26 Przykłady wdrożenia TQM Wrocław, 29 października 2005 27 TQM ISO serii 9000 Różnice •Preferuje rozwój i wykorzystanie możliwości pracowników •Zdecydowane zorientowanie na klienta •Nastawienie na zmiany •Obejmuje wszystkie komórki przedsiębiorstwa •Preferuje działania zapobiegawcze •Preferuje działania zespołowe •Preferuje doskonalenie •Preferuje ciągłą poprawę •Filozofia bez podstaw formalnych •Trudno ocenialne •Pełne zaangażowanie kadry •Pełny wysiłek intelektualn •Preferują dokumentowanie działań •Słabe zorientowanie na klienta •Nastawienie na audit •Pomijają niektóre istotne komórki lub obejmują je częściowo •Preferują kontrolę i usuwanie skutków błędów •Brak wyraźnego nastawienia na działanie zespołowe •Preferują utrzymanie poziomu •Dochodzenie do poprawy w określonym czasie (12-18 m-cy) •Pełne sformalizowanie •Nietrudne do oceny •Ograniczone zaangażowanie kadry •Ograniczone zaangażowanie intelektualne 28 ISO opisanie elementów systemu jakości, a następnie stosowanie się do tych pisemnych procedur. System wdrażany przy niewielkim zaangażowaniu kierownictwa. TQM wdrażanie systemu „bez papierów”. System wprowadzany przede wszystkim przez kierownictwo. ISO możliwość oddelegowania obowiązków związanych z wprowadzeniem na pełnomocnika. TQM zarząd jest przywódcą i żywym przykładem wdrażania systemu. Wrocław, 29 października 2005 29 Dziękuję za uwagę. Radosław Ryńca [email protected] Wrocław, 29 października 2005 30