DZP-ML-271-105/2015 Załącznik nr 4 do umowy Nomenklatura diet Szpital Uniwersytecki ul. Kopernika 36 w Krakowie 1. Dieta podstawowa. 2. Dieta łatwostrawna. 3. Dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu – to dieta niskotłuszczowa. 4. Dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego – to dieta oszczędzająca. 5. Dieta z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów – to dieta cukrzycowa. Diety indywidualne / specjalne – wg indywidualnych zleceń lekarskich jak: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Dieta płynna wysokoodżywcza. Dieta papkowata. Dieta bogatobiałkowa. Dieta bezresztkowa. Dieta ziemniaczana. Dieta bezglutenowa. Dieta kleikowa. Dieta w anoreksji i inne. Opracowano na podstawie: Praca Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie (IŻŻ). Helena Szczygłowa – System dietetyczny dla zakładów służby zdrowia. 1 DZP-ML-271-105/2015 Załącznik nr 4 do umowy Dieta podstawowa Żywienie podstawowe zwane dietą podstawową zaleca się chorym przebywającym na leczeniu w szpitalach, którzy nie wymagają rygorystycznego żywienia dietetycznego. Powinno ono spełniać wymagania racjonalnego żywienia ludzi zdrowych, tzn. ma zabezpieczyć zapotrzebowanie pacjenta na energię oraz na wszystkie niezbędne składniki odżywcze potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, utrzymania należnej masy ciała i zachowania zdrowia. W żywieniu podstawowym dozwolone są wszystkie produkty i potrawy oraz wszystkie techniki sporządzania posiłków. Założenie dla diety podstawowej: Kcal Białko ogółem w g Tłuszcze w g Węglowodany w g 2200 - 2300 80 - 85 (Białko zwierzęce 40g) 70 - 77 280 - 310 Dieta łatwostrawna Dieta łatwostrawna najczęściej znajduje zastosowanie w schorzeniach układu trawiennego, w zaburzeniach krążenia płucnego (zawał), w okresie rekonwalescencji po zabiegach operacyjnych, w chorobach infekcyjnych przebiegających z gorączką oraz w żywieniu osób w wieku podeszłym. Celem diety jest dostarczenie choremu wszystkich niezbędnych składników pokarmowych oraz ograniczenie produktów i potraw ciężkostrawnych. Wartość zużycia produktów na przygotowanie posiłków (osobodzień) dla diety łatwostrawnej należy obliczyć zachowując wymagane normy. Założenie dla diety ławo strawnej: Kcal Białko ogółem w g Tłuszcze w g Węglowodany w g 2200 - 2250 75 - 80 70 - 75 300 - 310 . 2 DZP-ML-271-105/2015 Załącznik nr 4 do umowy Dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu – to dieta niskotłuszczowa Dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu ma zastosowanie w ostrym i przewlekłym zapaleniu wątroby, trzustki, przewlekłym zapaleniu pęcherzyka i dróg żółciowych, kamicy żółciowej oraz we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego. Dieta ta nie zawiera produktów trudno strawnych i wzdymających. Ograniczenie tłuszczu jest konieczne ze względu na upośledzenie jego trawienia i wchłaniania. Stosuje się tłuszcze tylko pochodzenia roślinnego. Ilość błonnika jest ograniczona, takie produkty jak warzywa i owoce podawane są prawie wyłącznie w postaci gotowanej. Posiłki podaje się w małych objętościach, odpowiedniej temperaturze, ale często – 5 razy w ciągu dnia. Biorąc pod uwagę zastosowanie omawianej diety w różnych przypadkach chorobowych, zachodzi konieczność jej modyfikacji. Założenie diety łatwostrawnej z ograniczeniem tłuszczu – dieta niskotłuszczowa Kcal 2100 - 2200 Białko ogółem w g 80 - 90 (Białko zwierzęce 50g) Tłuszcz w g 40 - 45 Węglowodany w g 340 - 370 Dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego – to dieta oszczędzająca - dieta oszczędzająca ma zastosowanie w chorobie wrzodowej, żołądka i dwunastnicy, - w przewlekłym nadkwaśnym nieżycie żołądka, - w refluksie żołądkowo – przełykowym (przez zwiększone wydzielanie kwasu solnego więcej się go dostaje do przełyku, nasilając objawy refluksu), - w dyspepsjach czynnościowych żołądka (dolegliwości nie mające podłoża zmian organicznych). Zadaniem diety jest: - dostarczenie pacjentowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych, - ograniczenie produktów i potraw pobudzających wydzielanie kwasu solnego, - neutralizowanie soku żołądkowego, - niedrażnienie chemiczne, mechaniczne, termiczne błony śluzowej żołądka. 3 DZP-ML-271-105/2015 Załącznik nr 4 do umowy Jest to dieta w której ograniczamy mocne rosoły, buliony, esencjonalne wywary warzywne, grzybowe, galarety, wody gazowane, kwaśne napoje, nie rozcieńczone soki z owoców i warzyw, kawę prawdziwą, mocną herbatę, produkty marynowane, wędzone, potrawy pikantne, słone, smażone, pieczone, ostre przyprawy. Ograniczeniu podlega również błonnik pokarmowy, należy więc z diety wyłączyć pieczywo razowe, grube kasze oraz surowe warzywa i owoce, które często dają objawy dyspeptyczne: gniecenie, wzdęcia, w sposób mechaniczny podrażniają błonę śluzową żołądka. Posiłki należy spożywać regularnie, o jednakowych porach dnia, w niewielkich objętościach - 5 razy dziennie. Dieta powinna być dostosowana indywidualnie dla każdego chorego. Należy uwzględniać obserwacje pacjenta i wyłączyć te pokarmy, które wywołują i nasilają dolegliwości. Założenie dla diety oszczędzającej Kcal 2300 - 2400 Białko ogółem w g 80 - 85 Tłuszcz w g 70 – 80 Węglowodany w g 300 – 320 Błonnik pokarmowy w g 20 – 25 Dieta z ograniczeniem łatwoprzyswajalnych węglowodanów – to dieta cukrzycowa Dieta ma zastosowanie w cukrzycy przy upośledzonej tolerancji glukozy. Celem diety jest obniżenie stężenia glukozy we krwi i poprawa metabolizmu. Zadaniem diety jest uzyskanie jak najbardziej prawidłowego poziomu cukru we krwi przy możliwie najmniejszych wahaniach w ciągu doby, zapobieganie powstawaniu kwasicy i śpiączki oraz zapewnienie pożądanego stanu zdrowia. Dieta polega na znacznym ograniczeniu łatwoprzyswajalnych węglowodanów, a więc cukrów, w związku z tym także słodyczy i przetworów zawierających znaczny dodatek cukru. Ogranicza się również tłuszcze (ze względu na profilaktykę powikłań naczyniowych), natomiast zwiększa się nieco ilość białka w porównaniu do żywienia człowieka zdrowego. Ze względu na występowanie u chorych dużych różnic w zdolności metabolizowania węglowodanów, dieta powinna być ustalana indywidualnie dla każdego pacjenta. Potrzeba 4 DZP-ML-271-105/2015 Załącznik nr 4 do umowy indywidualizowania żywienia wynika ponadto z różnic w zapotrzebowaniu chorego zależnie od wieku, płci, aktywności fizycznej, ze stanu zaawansowania choroby i jej przebiegu, sposobu leczenia, jak również z istnienia schorzeń towarzyszących, najczęściej otyłości i miażdżycy. W diecie tej należy uwzględnić zamienniki pod względem zawartości węglowodanów. Założenie dla diety cukrzycowej Kcal 2000 - 2200 Białko w g 85 - 95 Tłuszcz w g 55 - 62 Węglowodany w g 300 - 320 UWAGA: Dieta cukrzycowa może być 6, 7 lub 8- posiłkowa. 5