Biuletyn informacyjny- zasada równości szans kobiet i mężczyzn
advertisement
PROJEKT „AKADEMIA SU KCESU” INDYWIDUALIZACJA PRO CESU NAUCZANIA I WYC HOWANIA UCZNIÓW KLAS I- III SZKÓŁ PODSTAWOWYCH Biuletyn informacyjny- zasada równości szans kobiet i mężczyzn Zasada równości szans płci w projektach POKL Przestrzeganie horyzontalnej zasady równości szans kobiet i mężczyzn w Europejskim Funduszu Społecznym wynika z zapisów: Traktatu Amsterdamskiego Rozporządzeń Rady Europejskiej regulujących wdrażanie EFS we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej. To obowiązek prawny zapisany w umowach wiążących wszystkie instytucje zaangażowane w realizację PO KL w Polsce i korzystające ze środków EFS. Gender Mainstreaming oznacza przestrzeganie równości społecznej i socjalnej między kobietami i mężczyznami we wszystkich obszarach życia społecznego. Traktat Amsterdamski Art. 2 „Zadaniem Wspólnoty jest (…) popieranie równości mężczyzn i kobiet.” Art. 3 „We wszystkich działaniach Wspólnota zmierza do zniesienia nierówności oraz wspierania równości mężczyzn i kobiet.” Art. 13 „Rada (…) może podjąć środki niezbędne w celu zwalczania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną” Art. 141 „W celu zapewnienia pełnej równości między mężczyznami i kobietami w życiu zawodowym zasada równości traktowania nie stanowi przeszkody dla Państwa Członkowskiego w utrzymaniu lub przyjmowaniu środków przewidujących specyficzne korzyści, zmierzające do ułatwienia wykonywania działalności zawodowej przez osoby płci niedostatecznie reprezentowanej bądź zapobiegania niekorzystnym sytuacjom w karierze zawodowej i ich kompensowania.” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. STRONA 2 BIULETYN INFORMACYJNY- ZASADA RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego Stereotyp - uproszczony sąd dotyczący określonej grupy ludzi, wyróżnionej na podstawie jakiejś cechy, - często nieprawdziwy, formułowany na podstawie fałszywych informacji, - trwały, trudny do zmiany, - zaciera różnice indywidualne. Uprzedzenie - negatywna ocena lub osąd jakiejś grupy społecznej, wyróżnionej na podstawie jednej cechy, - często oparta na stereotypie, - wiążąca się z emocjami, odczuwanymi w stosunku do danej grupy lub jej przedstawicielki/la, najczęściej takimi jak lęk, strach, złość. Art. 2 Zadania „EFS uwzględnia priorytety i cele Wspólnoty w dziedzinach (…) wspierania równości kobiet i mężczyzn i niedyskryminacji” Art. 3. Zakres pomocy (…) EFS wspiera działania (…) poprzez promowanie włączania do głównego nurtu polityki oraz podejmowania konkretnych działań mających na celu poprawę dostępu do zatrudnienia, zwiększania trwałego uczestnictwa kobiet w zatrudnieniu i rozwoju ich kariery oraz zmniejszenie segregacji ze względu na płeć na rynku pracy, w tym poprzez oddziaływanie na bezpośrednie i pośrednie przyczyny różnic w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn.” Art. 6 Równość płci i równość szans „Państwa członkowskie zapewniają włączenie do programów operacyjnych opisu sposobu, w jaki równość płci i równość szans są wspierane w ramach przygotowywania, realizacji, monitorowania i oceny programów operacyjnych. Państwa członkowskie wspierają zrównoważany udział kobiet i mężczyzn w zarzadzaniu programami operacyjnymi i w ich realizacji na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym…” Polityka równości szans płci (gender mainstreaming) Zgodnie z polityką UE, zasada równości szans kobiet i mężczyzn powinna być realizowana poprzez jednoczesne stosowanie dwóch wspierających się podejść określonych przez Komunikat Komisji Europejskiej: 1. Polityka równości szans płci (gender mainstreaming) – uwzględnianie perspektywy płci w głównym nurcie wszystkich procesów politycznych, priorytetów i działań, na wszystkich etapach, to jest na etapie planowania, realizacji i ewaluacji. Polityka równości szans płci to celowe, systematyczne i świadome ocenianie danej polityki i działań z perspektywy wpływu na warunki życia kobiet i mężczyzn, które ma na celu przeciwdziałanie dyskryminacji i osiągnięcie równości płci. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. BIULETYN INFORMACYJNY- ZASADA RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN STRONA 3 Innymi słowy „jest to strategia, zgodnie z którą problemy i doświadczenia kobiet i mężczyzn stają się integralnym elementem planowania, wdrażania, monitorowania i ewaluacji wszelkiej polityki i programów we wszystkich dziedzinach życia politycznego, ekonomicznego i społecznego tak, aby kobiety i mężczyźni odnosili równe korzyści, a nierówność się nie utrwalała”1. W przypadku EFS, konkretne działania najczęściej będą realizowane poprzez: projekty zmieniające relacje między kobietami a mężczyznami (np. promocję godzenia życia zawodowego i prywatnego poprzez większe zaangażowanie mężczyzn w wypełnianie obowiązków rodzinnych), projekty promujące równość szans kobiet i mężczyzn w różnych aspektach wdrażania POKL np. administracji, edukacji lub sądownictwie (szkolenia dla urzędników z zakresu równości szans, promocja niestereotypowego przekazu w programach nauczania lub mediach itp.) 2. Konkretne działania wspierające równość szans płci (specific actions) – działania pozytywne, wyrównawcze, mające na celu przyspieszenie zmian na rzecz równości poprzez udzielenie szczególnego wsparcia grupom znajdującym się w gorszym położeniu. Celem konkretnych działań jest przyspieszenie rzeczywistej zmiany społecznej. Dyskryminacja ze względu na płeć oznacza wszelkie zróżnicowanie, wyłączenie lub ograniczenie, którego skutkiem lub celem jest uszczuplenie lub uniemożliwienie jednej z płci korzystania na równi z drugą płcią z zasobów, praw człowieka oraz podstawowych wolności w dziedzinach życia politycznego, gospodarczego, społecznego, kulturalnego, obywatelskiego i innych. projekty skierowane tylko do jednej płci (np. wsparcie dla długotrwale bezrobotnych kobiet z terenów wiejskich, program profilaktyki chorób układu krążenia skierowany tylko do mężczyzn). Zasada równości szans płci NIE JEST: zasadą dotyczącą tylko kobiet, tworzoną przez kobiety i dyskryminującą mężczyzn, zasadą mająca na celu doprowadzenie do tego, aby kobiety i mężczyźni stali się tacy sami. 1. Definicja Rady Ekonomiczno- Społecznej ONZ z 1997 roku. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. STRONA 4 BIULETYN INFORMACYJNY- ZASADA RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN Zasada równości szans płci JEST: zasadą ograniczająca dyskryminację kobiet i mężczyzn istniejącą w obszarach rynku pracy, zasadą przypisującą taką samą wartość społeczną, równe prawa oraz równy dostęp do zasobów (środki finansowe, szanse rozwoju) kobietom i mężczyznom, zasada stwarzającą możliwość wyboru drogi życiowej bez ograniczeń stereotypów płci, zasadą świadomą różnic między życiem kobiet i mężczyzn uznającą zróżnicowane potrzeby, doświadczenia i priorytety płci. Strategiczne cele na rzecz równości: 1. Równy stopień niezależności ekonomicznej kobiet i mężczyzn. 2. Godzenie życia prywatnego i zawodowego. 3. Równe uczestnictwo w podejmowaniu decyzji. 4. Wykorzenianie wszelkich form przemocy ze względu na płeć. 5. Eliminowanie stereotypów związanych z płcią. 6. Propagowanie równości płci w stosunkach zewnętrznych oraz polityce rozwojowej. Bariery równości płci: 1. Segregacja pozioma i pionowa rynku pracy.2 2. Różnice w płacach kobiet i mężczyzn. 3. Mała dostępność elastycznych form czasu pracy. 4. Niski udział mężczyzn w wypełnianiu obowiązków rodzinnych. 5. Niski udział kobiet w procesach podejmowania decyzji. 6. Przemoc ze względu na płeć. 7. Niewidoczność kwestii płci w ochronie zdrowia. 8. Niewystarczający system opieki przedszkolnej. 9. Stereotypy płci we wszystkich obszarach. 10. Dyskryminacja wielokrotna, szczególnie w odniesieniu do kobiet starszych, imigrujących, niepełnosprawnych oraz należących do mniejszości etnicznych. 2. Segregacja pozioma to podział sektorów gospodarki i zawodów na „męskie” i „kobiece”, podział będący konsekwencją stereotypów płci. Segregacja pionowa: utrudniony dla kobiet dostęp do awansu, zajmowania stanowisk kierowniczych i decyzyjnych. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. BIULETYN INFORMACYJNY- ZASADA RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN STRONA 5 EDUKACJA –problemy z punktu widzenia równości płci (wg POKL): stereotypowy przekaz dotyczący dziewczynek/ chłopców w programach nauczania (wzmacnianie tradycyjnych ról płci, wzmacnianie mitów na temat zdolności, możliwości zainteresowań, predyspozycji dziewczynek/ chłopców), obecność stereotypów płci w doradztwie zawodowym skierowanym do dziewczynek i chłopców, niski odsetek dziewcząt i kobiet w kształceniu z zakresu technologii informacyjnokomunikacyjnych, na kierunkach ścisłych, związanych z naukami przyrodniczymi i matematycznymi, brak rozwiązań edukacyjnych skierowanych do chłopców i dziewcząt związanych z zapobieganiem przemocy i obroną przed przemocą, znikoma obecność w programach nauczania tematów związanych z równością, emancypacją, prawami człowieka, w tym prawami kobiet, przeciwdziałaniem dyskryminacji, brak odzwierciedlania w programach nauczania rzeczywistego zróżnicowania społecznego (ze względu na niepełnosprawność, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientacje seksualną, model rodziny itp.), niski udział mężczyzn nauczycieli w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, niski udział kobiet w obszarze edukacji, na stanowiskach Równość szans w projektach edukacyjnych to spojrzenie na edukację z perspektywy tego, w jaki sposób przygotowuje ona uczniów/uczennice do pełnienia ról społecznych i zawodowych, a więc tego, czego w PO KL uczymy już osoby dorosłe w odniesieniu do rynku pracy, nauki i badań. decyzyjnych nieuwzględnianie kategorii płci w diagnozowaniu potrzeb edukacyjnych w obszarze szkolnictwa zawodowego. Równość szans płci w Indywidualizacji procesu nauczania Projekty systemowe danego organu prowadzącego obejmują uczniów i uczennice klas I-III (w zależności od zdiagnozowanych potrzeb) poszczególnych szkół podstawowych. Ich istota polega na zindywidualizowanym podejściu do każdego ucznia bądź uczennicy w zależności od ich potrzeb w procesie kształcenia. Rekomenduje się, aby zapewnienie zasady równości szans płci dotyczyło identyfikacji i wyeliminowania przynajmniej jednej z istniejących barier równości płci związanych ze stereotypami płci. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. STRONA 6 BIULETYN INFORMACYJNY- ZASADA RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN Projekt systemowy powinien zawierać działania, które przyczyniają się do osłabienia barier równości płci poprzez m.in.: przekazywanie dzieciom niestereotypowej wiedzy oraz pokazanie szerokiego, niezależnego od płci, spektrum możliwych wyborów życiowych, zapewnienie, że zarówno uczennice jak i uczniowie otrzymają wiedzę i umiejętności o tej samej jakości w równym stopniu i niezależnie od stereotypów płci są wspierani/wspierane w dokonywaniu niezależnych decyzji, kwestia kształtowania partnerskich relacji między płciami, opierających się na zasadzie wzajemnego szacunku, równych praw i obowiązków, wolności od przemocy. Programy zajęć dodatkowych uwzględniać problematykę i płci. Zajęcia realizowane w programu indywidualizacji uwzględniać: Ilość dziewczynek i chłopców w wieku szkolnym na terenie realizacji projektu to NIE jest nierówność płci, ale fakt demograficzny. powinny kontekst ramach powinny tematykę związaną z szacunkiem i otwartością na inność wśród dzieci, czy postrzeganiem ról kobiecych i męskich w różnych sytuacjach życiowych, budować wśród uczennic/uczniów świadomość możliwości dokonywania wyborów bez względu na społeczne oczekiwania wobec danej płci. Zakupione materiały dydaktyczne i sprzęt również powinien służyć kształtowaniu w uczniach i uczennicach poczucia równości i być wykorzystywany w nauczaniu niestereotypowego postrzegania ról kobiecych i męskich w społeczeństwie. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. BIULETYN INFORMACYJNY- ZASADA RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN STRONA 7 Nauczyciele/nauczycielki powinni być świadomi wpływu stereotypów zarówno na sposób prowadzenia zajęć, jak i na dobór materiałów edukacyjnych. Powinni promować postawy szacunku dla odmienności i różnic, uznania równych praw i obowiązków bez względu na płeć i w aktywny sposób zachęcać dzieci do przełamywania stereotypów płci. Przykłady działań równościowych w projektach edukacyjnych: włączenie w równym stopniu dziewczynek i chłopców do każdego rodzaju zajęć. Nauczyciele/ nauczycielki powinni być świadomi wpływu stereotypów zarówno na sposób prowadzenia zajęć, jak i na dobór materiałów edukacyjnych. Prowadzący powinni promować postawy szacunku dla odmienności i różnic, uznania równych praw i obowiązków bez względu na płeć i w aktywny sposób zachęcać młodzież do przełamywania stereotypów płci, niestereotypowy przekaz kierowany do dziewczynek i chłopców lub dodatkowe zajęcia równościowe skierowane do dzieci obu płci uczące postawy szacunku wobec siebie i budujące świadomość o możliwości dokonywania wyborów bez względu na społeczne oczekiwania wobec swojej płci, np. dodatkowa lekcja czy warsztat na temat stereotypów mogłaby pokazać dzieciom/ uczniom, że dziewczynki mogą zostać uczonymi i być bardzo dobre w matematyce, chłopcy zaś mogą być dobrymi opiekunami czy nauczycielami, W projektach przedszkolnych i szkolnych w mniejszym stopniu zajmujemy się liczbami dziewczynek i chłopców, lecz przede wszystkim skupiamy się w projekcie na zmniejszaniu barier równości, przez osłabianie stereotypów płci i podejmowania dodatkowych „równościowych” działań. zapewnienie, że dziewczynki i chłopcy mogą uczestniczyć w równym stopniu w oferowanych zajęciach, przy czym ważne jest, aby zachęcać i ośmielać dzieci/ uczniów do przełamywania stereotypów, zaangażowanie rodziców obu płci w życie szkoły ze szczególnym zwróceniem uwagi i wsparciem dla zaangażowania ojców i opiekunów, Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. STRONA 8 BIULETYN INFORMACYJNY- ZASADA RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN należy zachęcać dziewczęta do angażowania się w rozwój umiejętności i wiedzy, które stereotypowo uznawane są za „męskie”, nauczyciele nie powinni wzmacniać stereotypów i przekazywać treści dyskryminujących, należy wykazywać różnorodne doświadczenia i przykłady kobiet/mężczyzn o różnym stopniu sprawności i pochodzeniu społecznym, należy doceniać zróżnicowanie społeczne, pomagać podopiecznym radzić sobie z różnicami i innością, należy promować postawy odpowiedzialności i solidarności wobec innych, w tym słabszych, należy budować u młodzieży świadomość zróżnicowania społecznego i promować zasady wsparcia grupowego, wzajemnej pomocy, wspólnego rozwoju, komunikacji bez przemocy, należy wskazywać modele równościowe i włączające postawy oraz zachowania, a także wyraźnie komunikować różnorodność jako wartość, a równość i szacunek jako zasady życia społecznego, należy promować używanie języka wrażliwego na płeć. Projekt „Akademia Sukcesu” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, Działanie 9.1. Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty, Poddziałanie 9.1.2 Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
