Załącznik nr 1 Plan działań profilaktycznych PROFILAKTYKA UNIWERSALNA Profilaktyka uniwersalna – kierowana do wszystkich uczniów w określonym wieku bez względu na stopień ryzyka wystąpienia zachowań problemowych lub zaburzeń psychicznych i dotycząca zagrożeń znanych, rozpowszechnionych w znacznym stopniu – np. przemocy czy używania substancji psychoaktywnych. Celem jest przeciwdziałanie pierwszym próbom podejmowania zachowań ryzykownych. W dużej mierze działania profilaktyczne skupiają się na tworzeniu wspierającego, przyjaznego klimatu szkoły, który pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne i poczucie wartości, motywację do osiągnięć zarówno uczniów jak i nauczycieli. Działania te umożliwiają także czynny udział rodziców w życiu szkoły. Lp. Tematyka Główne cele Sposoby realizacji Adresaci Strategia Termin zajęcia lekcyjne, pogadanki, godziny wychowawcze, Wszyscy uczniowie INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok godziny wychowawcze, zajęcia lekcyjne Wszyscy uczniowie INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok BEZPIECZEŃSTWO 1. 2. Sytuacje trudne i ja -rozwijanie samodzielności w sytuacjach trudnych; -wzmocnienie poczucia kontroli nad otoczeniem i swoim życiem; -kształtowanie poczucia sprawstwa; -kształtowanie postaw interpersonalnych; Ja też jestem kimś -podwyższanie poczucia własnej wyjątkowym! wartości; -trening pozytywnego myślenia i mówienia o sobie; -zapoznanie z „Konwencją o Prawach Dziecka”; -wskazanie wzorców zachowań rekompensujących poczucie niższości; 3. Przyjaźń nie przychodzi od razu 4. Podajmy sobie ręce. 5. Pomóż innym, bo ty też możesz kiedyś potrzebować pomocy Pomóż dziecku walczyć ze stresem 6. 7. „Zły dotyk” 8. Konsekwencje wagarów 9. Uświadomienie rodzicom ich pierwszorzędnej roli -integracja grupy; -rozwój stosunków interpersonalnych; -rozwijanie wyobraźni; -zachowanie dystansu względem osób nieznajomych; -świat Internetu i zagrożenia z niego płynące; -wzmocnienie więzi koleżeńskiej i grupowej oraz poczucia współpracy; -podniesienie poziomu samoakceptacji; -rozwijanie empatii; -nawiązywanie nie agresywnych kontaktów; godziny wychowawcze, zajęcia lekcyjne Wszyscy uczniowie INFORMACYJNA EDUKACYJNA Według potrzeb godziny wychowawcze, zajęcia lekcyjne Wszyscy uczniowie INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok -otwarcie się na drugiego człowieka; -pokazanie uczniom, że pomoc innym też może sprawiać radość; godziny wychowawcze, zajęcia lekcyjne, akcje charytatywne Wszyscy uczniowie INFORMACYJNA EDUKACYJNA Według potrzeb -przedstawienie zjawiska stresu; -sytuacje stresogenne; -wskazanie jak ważna jest rodzicielska umiejętność postawienia się na miejscu dziecka i zrozumienia tego co przeżywa; -omówienie zjawiska molestowania seksualnego; -do kogo zwrócić się o pomoc; -konsekwencje prawne ww czynów; - ukazywanie skutków niezrealizowania obowiązku szkolnego; - ukazywanie prawnych konsekwencji wagarów; - rola rodziców w wychowaniu dzieci - pomoc w przezwyciężeniu trudności wychowawczych, spotkanie z rodzicami Rodzice INFORMACYJNA EDUKACYJNA Według potrzeb godziny wychowawcze, spotkania ze specjalistami Uczniowie klasy II SP INFORMACYJNA EDUKACYJNA Według potrzeb godziny wychowawcze Uczniowie II i III Etapu Edukacyjnego INFORMACYJNA EDUKACYJNA Według potrzeb spotkania ze specjalistami pogadanki na zebraniach Rodzice INFORMACYJNA EDUKACYJNA Według potrzeb w wychowaniu - zapoznanie z „Konwencją o Prawach dzieci oraz Dziecka” odpowiedzialności za nie 10. Program Amnesty. Program Klub Bezpiecznego Puchatka Lp. Tematyka Główne cele konsultacje z rodzicami pogadanki, zajęcia lekcyjne, akcje, wolontariat Uczniowie gimnazjum INFORMACYJNA EDUKACYJNA ALTERNATYWNA W ciągu roku szkolnego zajęcia lekcyjne, pogadanki, film edukacyjny Uczniowie kl. I SP INFORMACYJNA EDUKACYJNA W ciągu roku szkolnego Sposoby realizacji Adresaci Strategia Termin PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ 1. 2. 3. Asertywne mówienie -wyjaśnienie znaczenia pojęcia „nie” „asertywność”; -kształtowanie umiejętności poprawnej komunikacji interpersonalnej; -poznanie celów komunikacji interpersonalnej; Nie sięgaj dna. -rozpoznawanie i rozwój Z nami zdobywaj zainteresowań uczniów; góry. -uświadomienie uczniom, że można pomóc innym w rozwiązywaniu ich problemów; -wykształcenie postawy empatii i wrażliwości; Podajmy sobie ręce. -wzmocnienie więzi koleżeńskiej i grupowej oraz poczucia współpracy; godziny wychowawcze Uczniowie II i III Etapu Edukacyjnego INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok godziny wychowawcze, zajęcia lekcyjne, akcje charytatywne Wszyscy uczniowie INFORMACYJNA EDUKACYJNA ALTERNATYWNA Cały rok godziny wychowawcze, zajęcia lekcyjne Wszyscy uczniowie INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok 4. Co to jest nałóg? 5. Wpływ używek na organizm człowieka 6. Jak uchronić się przed nałogiem? 7. Aktywność nastolatka droga do życia bez nałogów 8. Narkotyki – dziękuje nie biorę -podniesienie poziomu samoakceptacji; -rozwijanie empatii; -nawiązywanie nie agresywnych kontaktów; -objaśnienie wybranych społecznych mechanizmów uzależnienia od substancji szkodliwych; -poznanie wybranych wiadomości o substancjach szkodliwych; -propagowanie zdrowego stylu życia; -uświadomienie uczniom szkodliwości używek; -kreowanie mody na: „niepalenie tytoniu” „niepicie alkoholu” itp. -dlaczego młodzi ludzie sięgają po substancje zmieniające świadomość; -kształtowanie umiejętności skutecznego odmawiania; -rozwijanie samoświadomości; -skutki biernego palenia; -wdrażanie do autorefleksji; -sposoby zerwania z nałogiem; -uświadomienie rodzicom etapów ulegania nałogom i wskazanie symptomów uzależnień; -podkreślenie negatywnego wpływu nudy na sposób życia nastolatka; -prezentacja pozaszkolnych form aktywności dziecka i podkreślenie znaczenia terapeutycznej roli kontaktu z przyrodą; -wpływ środków odurzających na funkcjonowanie organizmu człowieka; -nabycie umiejętności twórczego rozwiązywania problemów; godziny wychowawcze, konkursy plastyczne, gazetki szkolne, tablice informacyjne Wszyscy uczniowie INFORMACYJNA EDUKACYJNA Według potrzeb godziny wychowawcze Uczniowie II i III Etapu Edukacyjnego INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok godziny wychowawcze Wszyscy uczniowie INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok spotkanie z rodzicami Rodzice INFORMACYJNA EDUKACYJNA Według potrzeb godziny wychowawcze Uczniowie II i III Etapu Edukacyjnego INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok 9. Oddziaływanie środków psychoaktywnych na fizjologię człowiekaczynniki ryzyka i czynniki chroniące. Definicje dopalaczy 10. Rola wychowawców i szkoły w kształtowaniu świadomości o substancjach psychoaktywnych Lp. Tematyka - wpływ środków odurzających na funkcjonowanie organizmu człowieka; - poznanie instytucji, które mogą pomóc, gdy dziecko ma problem z dopalaczami; - poznanie wybranych wiadomości o substancjach szkodliwych; - poznanie wybranych wiadomości o substancjach szkodliwych; Główne cele spotkania z rodzicami, pogadanka na zebraniach, prezentacja multimedialna Rodzice INFORMACYJNA EDUKACYJNA Według potrzeb godziny wychowawcze, pogadanki, prezentacja multimedialna Uczniowie II i III Etapu Edukacyjnego INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok Sposoby realizacji Adresaci Strategia Termin PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY 1. 2. 2. Agresja w życiu -dostrzeganie i wyrażanie dorosłych i dzieci agresywnych odczuć; -rozpoznawanie elementów wywołujących w nas złość i agresję; -budowanie poczucia wartości samego siebie i silnej tożsamości; -zapoznanie z „Konwencją o Prawach Dziecka”; -diagnoza poziomu zachowań agresywnych; Cyberprzemoc - konsekwencje prawne stosowania przemocy, -ukazywanie skutków cyberprzemocy, - sposoby radzenia sobie z przemocą w sieci, Wychowywanie bez -uświadomienie rodzicom związku godziny wychowawcze Wszyscy uczniowie INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok godziny wychowawcze, zajęcia komputerowe, informatyka, film edukacyjny WWW. DZIECKO W SIECI spotkanie z rodzicami Wszyscy uczniowie INFORMACYJNA EDUKACYJNA Według potrzeb Rodzice INFORMACYJNA Według przemocy - wychowaniem ze zrozumieniem Lp. Tematyka między stosowaniem kar cielesnych a zachowaniem agresywnym; -uwrażliwienie rodziców na niebezpieczeństwa związane z przemocą fizyczną; -wskazanie rodzicom przyczyn powstania tendencji do przemocy; -zapoznanie z „Konwencją o Prawach Dziecka” Główne cele pogadanki Sposoby realizacji Adresaci EDUKACYJNA potrzeb Strategia Termin PROFILAKTYKA ZDROWOTNA 1. Higiena osobista 3. Profilaktyka zdrowego odżywiania 4. Promocja zdrowego trybu życia - przestrzeganie zasad higienicznego trybu życia, - umiejętność radzenia sobie z problemami adolescencji - zapobieganie współczesnym chorobom psychosomatycznym (anoreksja, bulimia), - kształtowanie nawyków zdrowego żywienia, - umiejętność przygotowania zdrowego posiłku, -uświadomienie korzyści płynących ze zdrowego trybu życia; -organizacja czasu wolnego; -propagowanie czynnego wypoczynku; -sport w życiu człowieka; - zapobieganie współczesnym godziny wychowawcze, WDŻWR, przyroda, biologia, Wszyscy uczniowie INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok godziny wychowawcze, film edukacyjny, konkursy, gazetki informacyjne, pogadanki, realizacje programów edukacyjnych, spotkanie z dietetykiem godziny wychowawcze, wychowanie fizyczne Wszyscy uczniowie INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok Wszyscy uczniowie INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok chorobom cywilizacyjnym – depresja, anoreksja, bulimia, bigoreksja – nadmierna dbałość o tężyznę fizyczną 4. AIDS -wyjaśnienie pojęć AIDS i HIV; -zapoznanie z profilaktyką prowadzoną przez Służbę Zdrowia; 5. Profilaktyka stomatologiczna Zapobieganie próchnicy Lp. Tematyka Główne cele godziny wychowawcze Uczniowie II i III Etapu Edukacyjnego INFORMACYJNA EDUKACYJNA fluoryzacja Uczniowie szkoły podstawowej Alternatywna Doraźnie Adresaci Strategia Termin INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok Sposoby realizacji Według potrzeb NIEPOWODZENIA SZKOLNE 1. Rozpoznawanie trudności edukacyjnych wśród uczniów - zapobieganie trudnościom edukacyjnym wśród uczniów, - diagnozowanie uczniów w specjalistycznych placówkach - pomoc uczniom mającym trudności, wstępna obserwacja uczniów przez wychowawców, nauczycieli, pedagoga Wszyscy uczniowie PROFILAKTYKA SELEKTYWNA Profilaktyka selektywna – ukierunkowana na grupy zwiększonego ryzyka, wymagająca dobrego rozpoznania tych grup uczniów w społeczności szkolnej. Informacje o uczniach szkoła gromadzi w toku codziennego procesu edukacji. Szczególnie dotyczy to uczniów z deficytami poznawczymi, z rodzin dysfunkcyjnych itp. Dla dzieci i młodzieży znajdujących się w grupie podwyższonego ryzyka organizowane są indywidualne lub grupowe działania profilaktyczne (np. terapia pedagogiczna, treningi umiejętności społecznych, socjoterapia). Lp. Tematyka Główne cele Sposoby realizacji Adresaci Strategia Termin INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok ZABURZENIA ZACHOWANIA 1. Praca z dzieckiem przejawiającym zaburzenia zachowania - zapobieganie niewłaściwym zachowaniom, - kierowanie do specjalistów, - współpraca z instytucjami, - współpraca z rodzicami ucznia udział w zajęciach socjoterapeutycznych, rozmowy indywidualne, tworzenie kontraktów, stosowanie środków zaradczych, wspieranie rodziców (porady, konsultacje) Uczniowie przejawiający zaburzenia zachowania rodzice, PROBLEMY DYDAKTYCZNE 1. Praca z dzieckiem przejawiającym trudności w nauce - pomoc w przezwyciężeniu trudności, - zapobieganie wtórnym konsekwencjom niepowodzeń szkolnych - osiąganie sukcesów w nauce, - współpraca z rodzicami - udział w zajęciach dydaktycznowyrównawczych, - udział w zajęciach korekcyjnokompensacyjnych, - udział w zajęciach logopedycznych, - udział w zajęciach rewalidacyjnych, - tworzenie IPET-ów - wspieranie rodziców (porady, konsultacje) Uczniowie przejawiający trudności edukacyjne, rodzice WADY POSTAWY 1. Praca z dzieckiem posiadającym zaburzoną postawę ciała - korekcja wady postawy, - zapobieganie pogłębianiu wady, - kształtowanie prawidłowych nawyków - udział w zajęciach gimnastyki korekcyjnej, - współpraca z rodzicami Uczniowie z wadami postawy, rodzice INFORMACYJNA EDUKACYJNA Cały rok PROFILAKTYKA WSKAZUJĄCA Profilaktyka wskazująca – kierowana do osób wysokiego ryzyka – to działania wymagające specjalistycznego przygotowania, polegające na terapii, interwencji, bądź leczeniu dzieci i młodzieży z symptomami zaburzeń. Na tym poziomie, w „profilaktykę” częściej angażują się różne instytucje zewnętrzne, przygotowane do prowadzenia pomocy psychologicznej lub medycznej. ZABURZENIA ZACHOWANIA TRUDNOŚCI SZKOLNE PROBLEMATYKA ZDROWOTNA PROBLEMATYKA UZALEŻNIEŃ