Załącznik 5b Zadanie 2.1: Opracowanie standardów kwalifikacji zawodowych dla specjalności zawodowych występujących w PSZ STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH ZAWÓD PRACOWNIK SIECI EURES – 344 390 maj 2005 SPIS TREŚCI INFORMACJA O AUTORACH ......................................................................................................................... 3 WPROWADZENIE ............................................................................................................................................... 4 SŁOWNIK POJĘĆ ............................................................................................................................................... 5 1. PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU ......................................................................... 7 2. SYNTETYCZNY OPIS ZAWODU ........................................................................................................... 8 3. STANOWISKA PRACY ............................................................................................................................. 9 4. ZADANIA ZAWODOWE ......................................................................................................................... 10 5. SKŁADOWE KWALIFIKACJE ZAWODOWE .................................................................................... 11 6. KORELACJA MIĘDZY ZADANIAMI A SKŁADOWYMI KWALIFIKACJAMI ZAWODOWYMI ............................................................... 11 7. KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE .............................................................................................. 12 8. SPECYFIKACJA KWALIFIKACJI OGÓLNOZAWODOWYCH, PODSTAWOWYCH I SPECJALISTYCZNYCH DLA ZAWODU ...................................................... 14 2 Informacja o AUTORACH Projekt standardu kwalifikacji zawodowych dla zawodu: pracownik sieci EURES został opracowany przez zespół autorski w składzie: – mgr Jan MOOS Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego – mgr Zofia SEPKOWSKA Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego OPINIA ZEWNĘTRZNA: – Departament Rynku Pracy w MGiP, – mgr Katarzyna Wesoła Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi 3 WPROWADZENIE Członkostwo Polski w Unii Europejskiej oraz nowe regulacje prawne wynikające z ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz zmiany w strukturze administracji rządowej sprawiły, że Polskie Służby Zatrudnienia (PSZ) stanęły w obliczu nowych wyzwań i uwarunkowań na drodze właściwej realizacji zadań. Również złożona sytuacja na rynku pracy powoduje, że wzrasta zarówno liczba osób objętych usługami PSZ, jak też liczba i zróżnicowanie zadań poszczególnych grup pracowników tych służb. Zmienia się też zakres świadczonych usług, gdyż główne kierunki krajowej polityki zatrudnienia w dużej mierze podporządkowane są założeniom Europejskiej Strategii Zatrudnienia. Te i wiele innych przesłanek stawiają wymóg wypracowania systemowych rozwiązań w celu podnoszenia jakości usług świadczonych przez PSZ oraz rozwijania kompetencji pracowników, niezbędnych do zapewnienia tej jakości co najmniej w wymiarze europejskim. Podstawę do stworzenia odpowiedniego systemu rozwoju zasobów ludzkich w PSZ, tak jak i w innych obszarach zawodowych, stanowią standardy kwalifikacji zawodowych. Pozwalają one na lepsze powiązanie celów i treści kształcenia oraz szkolenia zawodowego z pracą zawodową, a także zachowanie określonej jakości oferowanych form szkolenia, niezależnie od miejsca jego realizacji. Wprowadzenie standardów kwalifikacji zawodowych do systemu prawnego i organizacyjnego sprzyja również podniesieniu przejrzystości i jakości przygotowania zawodowego oraz porównywalności świadectw i dyplomów na europejskim, wspólnym rynku pracy. Standardy kwalifikacji zawodowych mogą być również wykorzystywane przez samych pracodawców chociażby w zakresie wartościowania pracy lub w procesie dobierania odpowiednich pracowników do powierzanych zadań na poszczególnych stanowiskach pracy. W Polsce proces tworzenia systemu budowy standardów kwalifikacji zawodowych rozpoczął się w 1998 r. i w okresie do końca 2003 r. opracowano łącznie 48 standardów kwalifikacji zawodowych, w tym dwa z obszaru PSZ: dla pośrednika pracy oraz dla doradcy zawodowego. Podkreślić jednak należy, że były to prace pilotażowe, a wypracowane standardy odnosiły się do prac wykonywanych w wymienionych zawodach, tak w służbach publicznych, jak i prywatnych agencjach pośrednictwa pracy oraz doradztwa personalnego. Biorąc pod uwagę zmiany, o których wspomniano powyżej, a szczególnie nowe podstawy prawne funkcjonowania PSZ, zdecydowano o potrzebie zweryfikowania wcześniej opracowanych standardów oraz opracowania nowych – dla pozostałych czterech grup pracowniczych, wyszczególnionych w rozdziale 17 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, to znaczy: specjalisty ds. rozwoju zawodowego, specjalisty ds. programów, lidera klubu pracy, pracownika krajowej sieci EURES oraz dla specjalisty ds. świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy. Niniejszy standard opracowany został dla zawodu: pracownik krajowej sieci EURES, który z punktu widzenia efektywności prowadzonej polityki rynku pracy, jest niezbędny dla prawidłowej realizacji usług pośrednictwa pracy dla osób zainteresowanych pracą w krajach Europy, tworzących Europejski Obszar Gospodarczy (EOG)*. * EOG – Europejski Obszar Gospodarczy – obejmuje kraje Unii Europejskiej oraz Norwegię, Islandię i Lichtenstein. 4 SŁOWNIK POJĘĆ STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH – ZAWÓD – ZADANIE ZAWODOWE – Logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu. Układ czynności zawodowych powiązany jednym celem działania, kończący się określonym wytworem, usługą lub istotną decyzją. ZADANIA TECHNOLOGICZNE (WYKONAWCZE) – Dotyczą metod stosowanych na stanowisku pracy i/lub związane są z określona procedurą. Mogą odnosić się zarówno do procesu technologicznego (technologii wytwarzania), jak tez do sposobu (technologii) świadczenia usług, postępowania według określonych zasad i procedur. ZADANIA ORGANIZACYJNE – Dotyczą organizacji i planowania pracy na własnym stanowisku, w relacji ze stanowiskami współpracującymi. Łączą zakresy prac z zakresami odpowiedzialności. ZADANIA KIEROWANIA I WSPÓŁPRACY – Dotyczą współpracy w zespole pracowniczym, kierowania zespołem, organizowania pracy zespołu, współpracy z przełożonymi, kooperantami i otoczeniem przedsiębiorstwa. ZADANIA KONTROLI I OCENY JAKOŚCI – Dotyczą samokontroli wykonanych prac lub świadczonych usług, kontrolowania pracy podległych pracowników, oceny jakości wyrobów i usług, obowiązków związanych z procedurami systemu zapewniania jakości w jednostce organizacyjnej. KWALIFIKACJE ZAWODOWE – Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do wykonywania zestawu zadań zawodowych. PEŁNE KWALIFIKACJE ZAWODOWE SKŁADOWE KWALIFIKACJE ZAWODOWE – Zbiór składowych kwalifikacji zawodowych. – Jeden obszar kwalifikacji wchodzących w skład zbioru pełnych kwalifikacji zawodowych. Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do wykonywania wycinka zawodu, czyli jednego lub kilku pokrewnych zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu. Potwierdzenie posiadania wszystkich kwalifikacji składowych w zawodzie jest podstawą do uznania prawa pracownika do wykonywania zawodu. KWALIFIKACJE – Układ umiejętności, wiadomości i cechy psychofizycznych wspólnych dla branży gospodarki, do której należy zawód poddany standaryzacji. Są to te kwalifikacje, które tworzą podstawę mobilności zatrudnieniowej pracownika na rynku pracy w najbliższym obszarze zawodowym, zdefiniowanym jako zbiór zawodów pokrewnych. – KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, który warunkuje wykonywanie typowych zadań zawodowych w określonym zawodzie. Układ ten jest wspólny dla wszystkich kwalifikacji składowych wyodrębnionych w standardzie dla zawodu. PONADZAWODOWE (WSPÓLNE DLA KWALIFIKACJI SKŁADOWYCH) Norma minimalnych wymagań kwalifikacyjnych dla zawodu określonego w klasyfikacji zawodów i specjalności, akceptowana przez przedstawicieli kluczowych partnerów społecznych partycypujących w gospodarce i rynku pracy, zatwierdzona przez ministra ds. pracy, podana w układzie pięciu poziomów kwalifikacji, z wyodrębnieniem typowych zadań zawodowych i typowych stanowisk pracy. Standard zawiera wyszczególnienie: kwalifikacji składowych, kwalifikacji ponadzawodowych, kwalifikacji wspólnych dla zawodu (ogólnozawodowych), kwalifikacji podstawowych dla zawodu, kwalifikacji specjalistycznych dla zawodu. Zbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji zawodowych. Towarzyszy im zbiór składowych kwalifikacji zawodowych, które razem dają pełne kwalifikacje uprawniające do wykonywania zawodu. 5 KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU – Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, który umożliwia efektywne wykonywanie zadań zawodowych charakterystycznych dla jednej lub kilku kwalifikacji składowych wyodrębnionych dla zawodu. KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE – Specyficzne, rzadziej występujące wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych umożliwiających wykonywanie wyspecjalizowanych zadań i pełnienie nietypowych funkcji zawodowych. POZIOMY KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH – Są hierarchicznym układem kwalifikacji odzwierciedlającym stopień złożoności, odpowiedzialności i trudności zadań zawodowych i związanych z nimi wymagań kwalifikacyjnych. Mogą służyć do wartościowania pracy, budowania hierarchii pracowników, określania zakresów odpowiedzialności, definiowania poziomów kształcenia itp. Poziom 1 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania prostych, rutynowych zadań wykonywanych pod kierunkiem przełożonego, stanowiących podstawę do dalszych, bardziej specjalistycznych działań. Poziom 2 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań w sytuacjach typowych. Niektóre zadania mogą być bardziej złożone i wymagać działań samodzielnych charakteryzujących się indywidualną odpowiedzialnością. Wymagana może być również umiejętność pracy w zespole. Poziom 3 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań złożonych, zarówno w warunkach typowych jak i problemowych. Zadania charakteryzują się różnorodnością wykonywanych czynności, wymagają samodzielności i odpowiedzialności. Dotyczyć mogą również umiejętności kierowania pracą innych osób. Poziom 4 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania wielu różnorodnych, skomplikowanych zadań o charakterze technicznym, organizacyjnym lub specjalistycznym dla danego obszaru działalności zawodowej. Zadania wymagają wysokiej, osobistej odpowiedzialności i samodzielności, jak również umiejętności kierowania zespołem pracowników. Poziom 5 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania złożonych zadań, często w sytuacjach problemowych, wymagających podejmowania decyzji o znaczeniu strategicznym dla organizacji. Zadanie te związane są z pełną odpowiedzialnością za pracę i rozwój innych osób, a także wymagają umiejętności diagnozowania, analizowania, prognozowania, planowania oraz wdrażania nowych pomysłów do praktyki gospodarczej i społecznej. UMIEJĘTNOŚĆ ZAWODOWA – Zdolność do wykonania czynności prowadzących do zrealizowania zadania lub fragmentu zadania zawodowego. CZYNNOŚCI ZAWODOWE – Działania podejmowane w ramach zadania zawodowego i dające efekt w postaci realizacji celu przewidzianego w zadaniu zawodowym. Czynności mogą mieć charakter motoryczny lub intelektualny. WIADOMOŚCI – Zestaw informacji i procedur działania niezbędnych do wykonywania określonych czynności zawodowych. Stanowią niezbędny element kształtowania umiejętności zawodowych i są jednym z podstawowych składników wiedzy zawodowej. CECHY PSYCHOFIZYCZNE – Wrodzone lub nabyte cechy osobowości, talentu, charakteru oraz sprawności posługiwania się ciałem i zmysłami (zwłaszcza kończynami i receptorami wzroku, słuchu, dotyku, smaku itp.), niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych. STANOWISKO PRACY – Najmniejsza jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa, miejsce pracy, część powierzchni produkcyjnej lub usługowej zajmowanej lub obsługiwanej przez pracownika w celu wykonywania powierzonej mu pracy – zadań zawodowych. 6 1. PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU Przepisy ogólne Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001, art.35, ust. 2) Szczegółowe zasady prowadzenia pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, organizowania szkoleń bezrobotnych, tworzenia zaplecza metodycznego dla potrzeb informacji zawodowej i poradnictwa zawodowego oraz organizowania i finansowania klubów pracy (Dz.U.00.12.146 z dnia 2000.02.23) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2002 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 222 z 2002 r., poz. 1868). Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 26 listopada 2004 r. w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy (Dz. U. Nr 262, Poz. 2607). Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie rejestru agencji zatrudnienia (Dz. U. Nr 262, Poz. 2608). Ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz. U. nr 166, poz. 1608). Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, Poz. 1807). Art. 10 i art. 103-110 wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2005 r., art. 16 oraz art. 23-45 wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2007 r. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, Poz. 1808). Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, Poz. 1178). Ustawa z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy Prawo działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, Poz. 2125) Ogólne zasady funkcjonowania poradnictwa zawodowego w systemie urzędów pracy. Krajowy Urząd Pracy, Warszawa 1996. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 1997 r. Nr 133, poz. 883). Ustawa z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych. (Dz.U. Nr 11 z dnia 8 lutego 1999 r. poz. 95) Inne podstawy Standard usługi „EURES". Standardy usług rynku pracy. Improving Quality of Employment Promotion Services Phare Project. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2004. 7 2. SYNTETYCZNY OPIS ZAWODU Pracownik krajowej sieci EURES świadczy usługi w zakresie pośrednictwa pracy i doradztwa na rzecz osób bezrobotnych i poszukujących pracy, które są zainteresowane podjęciem pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego, we współpracy z partnerami pochodzącymi z tych krajów. Celem głównym świadczonych usług jest wspieranie mobilności na rynku pracy krajów EOG oraz nadawanie europejskiego wymiaru publicznym służbom zatrudnienia tych krajów. Przyjmuje, publikuje i stale obsługuje podania o pracę i informacje o ofertach pracy na terenie EOG zgodnie z zasadami Unii Europejskiej. Poszukuje odpowiedzi na pytania dotyczące wyboru oraz wolnych miejsc pracy w krajach EOG. Udziela indywidualnych informacji, porad i pomocy bezrobotnym oraz poszukującym pracy w krajach EOG. Dostarcza informacji o sytuacji na rynkach pracy, swobodnym przepływie pracowników, warunkach życia i pracy w tych krajach, przy użyciu wydajnego systemu komputerowego stworzonego dla europejskiej sieci pośrednictwa pracy. Udziela indywidualnych informacji, porad i pomocy pracodawcom zainteresowanym rekrutacją pracowników z krajów EOG. Tworzy profil potencjalnych kandydatów w celu znalezienia najbardziej odpowiedniego pracownika. W razie potrzeby pomaga w przygotowaniu rozmów kwalifikacyjnych i w nich uczestniczy. Inicjuje i organizuje kontakty bezrobotnych i poszukujących pracy z pracodawcami, z uwzględnieniem targów pracy. Nawiązuje i podtrzymuje indywidualne kontakty z zagranicznymi doradcami EURES. Informuje o sytuacji na rynkach pracy EOG, z uwzględnieniem występujących tam zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Promuje usługi EURES wśród pracowników publicznych służb zatrudnienia oraz związków zawodowych i organizacji pracodawców. Inicjuje projekty o zasięgu międzynarodowym i zarządza nimi. Promuje bazę danych EURES CV Serach, prowadzoną przez Komisje Europejską. Przestrzega zasad ochrony danych osobowych. Ustawicznie monitoruje jakość świadczonych usług oraz podejmuje skuteczne działania w celu ich doskonalenia. Osoby pracujące na stanowiskach funkcjonujących w ramach krajowej sieci EURES powinny się charakteryzować takimi cechami psychofizycznymi, jak: wysoki poziom kompetencji, zdolności językowe, systematyczność, rzetelność, komunikatywność, łatwość wypowiadania się w mowie i piśmie, odpowiedzialność, samodzielność, empatia, zdolność do podejmowania szybkich i trafnych decyzji. Ważna jest również zdolność koncentracji uwagi, jej podzielność, precyzja i logika wypowiedzi, duża odporność emocjonalna, umiejętność harmonijnego współdziałania z innymi. Niezbędne są również umiejętności obsługi komputera, ze szczególnym wskazaniem na tworzenie i wykorzystanie baz danych oraz sieci Internet. 8 3. STANOWISKA PRACY Zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy krajową sieć pracowników EURES tworzą pracownicy zatrudnieni na następujących stanowiskach pracy: krajowy koordynator EURES, asystent krajowego koordynatora EURES, kierownik liniowy EURES, doradca EURES, asystent EURES. Wszystkie te stanowiska zostały wprowadzone prawnie od 1 czerwca 2004 r. i jako nowe w systemie Polskich Służb Zatrudnienia wszystkie zaliczane są do grupy stanowisk typowych. Przyporządkowanie tych stanowisk do poszczególnych poziomów kwalifikacji obrazuje tabela 1. Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych Poziom kwalifikacji zawodowych 1 2 Typowe stanowiska pracy – – – 3 UWAGI 4 – – – 5 – asystent EURES doradca EURES kierownik liniowy EURES asystent krajowego koordynatora EURES krajowy koordynator EURES zatrudniony w PUP zatrudniony w WUP zatrudniony w WUP zatrudniony w MPiG zatrudniony w MPiG Pracownicy krajowej sieci EURES są obowiązani do stałego doskonalenia kwalifikacji zawodowych (Art. 99 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).. 9 4. ZADANIA ZAWODOWE Z-1. Pozyskiwanie dla bezrobotnych i poszukujących pracy z Polski informacji o warunkach życia i pracy oraz sytuacji na rynkach pracy krajów EOG z portalu internetowego EURES Komisji Europejskiej i innych źródeł informacji. Z-2. Przygotowanie i aktualizacja krótkich informacji o warunkach życia i pracy w krajach EOG w celu zamieszczenia ich na polskiej stronie internetowej EURES. Z-3. Tworzenie bazy danych o polskich pracodawcach, zainteresowanych rekrutacją pracowników z krajów EOG. Z-4. Świadczenie usług pośrednictwa pracy dla polskich bezrobotnych i poszukujących pracy w krajach EOG. Z-5. Świadczenie usług pośrednictwa pracy dla bezrobotnych i poszukujących pracy z krajów EOG. Z-6. Obsługa ofert pracy składanych przez zagranicznego pracodawcę. Z-7. Obsługa ofert pracy polskiego pracodawcy. Z-8. Koordynowanie działań związanych z udziałem służb zatrudnienia EURES na terenie województwa. Z-9. Organizowanie targów pracy z udziałem zagranicznych pracodawców. Z-10. Współpraca z krajowymi i zagranicznymi doradcami EURES. Z-11. Współpraca z innymi komórkami publicznych i niepublicznych służb zatrudnienia. Z-12. Badanie jakości wykonania usługi. Z-13 Koordynowanie pracy kierowników liniowych i całej krajowej sieci EURES. 10 5. SKŁADOWE KWALIFIKACJE ZAWODOWE K-1. Udzielanie indywidualnych informacji, porad i pomocy osobom bezrobotnym i poszukującym pracy z Polski, zainteresowanym pracą w krajach EOG. K-2. Udzielanie indywidualnych informacji, porad i pomocy polskim pracodawcom zainteresowanym rekrutacją kandydatów do pracy z krajów EOG. K-3. Obsługa ofert pracy z obszaru EOG, zgodnie z zasadami Komisji Europejskiej. K-4. Kojarzenie pracodawców i osób poszukujących pracy z krajów EOG za pomocą różnych mechanizmów pośrednictwa pracy i doradztwa zawodowego. K-5. Promowanie usług EURES. K-6. Koordynowanie funkcjonowania sieci EURES w kraju. 6. KORELACJA MIĘDZY ZADANIAMI A SKŁADOWYMI KWALIFIKACJAMI ZAWODOWYMI Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a kwalifikacjami zawodowymi Kwalifikacje zawodowe Zadania zawodowe K-1 Z-1 X Z-2 X Z-3 Z-4 X Z-5 Z-6 K-2 K-3 K-4 K-5 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Z-7 X Z-8 K-6 X Z-9 X X X X X Z-10 X X X X X Z-11 X X X X Z-12 X X X X X X X X X Z-13 11 7. KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE KWALIFIKACJE NA POZIOMIE WYŻSZYM ZAWIERAJĄ KWALIFIKACJE Z POZIOMÓW NIŻSZYCH Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji Poziom kwalifikacji zawodowych Kwalifikacje ponadzawodowe UMIEJĘTNOŚCI – 1 – 2 – Organizuje swoje stanowisko pracy z uwzględnieniem czynników ergonomicznych oraz przepisów bhp i ppoż. Przestrzega zasady obowiązujące w pracy zespołu. Doskonali relacje międzyludzkie w zespole. Identyfikuje własne cele z celami i zadaniami organizacji. Rozróżnia podstawowe prawa i obowiązki pracodawcy i pracobiorcy. Udziela pierwszej pomocy w nagłych wypadkach (porażenie prądem, złamania, utrata przytomności). Stosuje techniki skutecznego komunikowania się. Identyfikuje predyspozycje pracy w zespole. Sporządza podstawowe pisma i sprawozdania. – Stosuje techniki informatyczne w pracy biurowej. – Rozwiązuje problemy i podejmuje decyzje. Kieruje procesem grupowego podejmowania decyzji. Ustala zasady obowiązujące w pracy zespołu. Rozdziela zadania zgodnie z predyspozycjami posiadanymi przez członków zespołu. Dobiera odpowiedni styl kierowania pracą zespołu. Wartościuje wyniki pracy zespołu. Stosuje różnorodne metody motywacji pracowników. Prowadzi narady i szkolenia podległych pracowników. Wykorzystuje techniki informatyczne do pozyskiwania i przesyłania informacji. Posługuje się językiem obcym w sporządzaniu korespondencji służbowej i przepływie informacji. Koordynuje pracą zespołu. Kształtuje stosunki interpersonalne w zespole pracowniczym. Rozpoznaje oraz rozładowuje napięcia i sytuacje konfliktowe. Rozpoznaje potrzeby społeczne i strategie gospodarcze w kraju i na świecie. – – – – – 3 – – – – – – – 4 – – – – – – – 5 – – WIADOMOŚCI – 1 – 2 – – – – 3 – – – – – Zasady organizacji stanowiska pracy. Przepisy BHP w zakresie organizacji stanowisk pracy. Zasady i techniki komunikacji interpersonalnej. Zasady skutecznej autoprezentacji i zabierania głosu na forum publicznym. Cechy zespołu. Struktura organizacyjna jednostki organizacyjnej. Zasady podziału pracy w organizacji. Rodzaje pism i dokumentów. Podstawowe prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy. 12 – – – – – – – – – 4 – – – Techniki informatyczne. Proces decyzyjny. Problemy i konflikty grupowe. Czynniki warunkujące dobrą współpracę w zespole. Wybrane zagadnienia etyki pracy. Techniki twórczego myślenia. Techniki i narzędzia podejmowania decyzji. Techniki zespołowego rozwiązywania problemów. Istota twórczego myślenia. Style kierowania. Teorie motywacji. Zasady planowania finansowego. – 5 CECHY PSYCHOFIZYCZNE – 1 2 3 – – – – – – – – – – – – – – – 4 5 - Spostrzegawczość. Dobra pamięć. Rozumowanie logiczne. Samokontrola. Samodzielność. Empatia. Umiejętność współdziałania. Komunikatywność. Wytrwałość. Cierpliwość. Dokładność. Punktualność. Odpowiedzialność. Szczególna wytrwałość i cierpliwość. Zdolności analityczne, Skłonność do uczenia się i aktualizowania wiedzy. Predyspozycje do pracy z grupą osób. Łatwość nawiązywania kontaktów. Komunikatywność. Asertywność. Elastyczność w działaniu. Zdolność koncentracji uwagi. Wyobraźnia i twórcze myślenie. Odporność emocjonalna. Łatwość podejmowania decyzji. Niezależność. Odporność emocjonalna. Pełna odpowiedzialność. 13 8. SPECYFIKACJA KWALIFIKACJI OGÓLNOZAWODOWYCH, PODSTAWOWYCH I SPECJALISTYCZNYCH DLA ZAWODU Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów niższych I POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Tabela 4. Wymagania kwalifikacyjne Umiejętności Wiadomości Cechy psychofizyczne Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Ogólnozawodowe * *) *) Specjalistyczne dla zawodu *) *) *) *) *) *) II POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Tabela 5. Wymagania k-walifikacyjne Umiejętności Wiadomości Cechy psychofizyczne Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Ogólnozawodowe *) *). *) Specjalistyczne dla zawodu *) *) *) *) *) *) Nie zidentyfikowano w badaniach. 14 III POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Tabela 6. Wymagania kwalifikacyjne Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Ogólnozawodowe – – – – – Umiejętności – – – – biegle posługuje się wybranymi językami obcymi i tłumaczy pozyskiwane informacje na język polski, nawiązuje i podtrzymuje kontakt z doradcami EURES w kraju i zagranicą, planuje współpracę w zakresie świadczenia usług pośrednictwa pracy w układzie krajów EOG oraz na terenie własnego kraju, współdziała z innymi komórkami WUP lub/i PUP w zakresie pośrednictwa pracy i doradztwa zawodowego, identyfikuje prywatne agencje zatrudnienia na polskim rynku pracy posiadających certyfikat MGiP, pozyskuje i przetwarza informacje przygotowane przez inne komórki w urzędzie pracy, sporządza dokumentację służącą ocenie jakości usług świadczonych w systemie EURES, przekazuje informacje o ocenie jakości i efektywności świadczonych usług, pozyskuje i przetwarza informacje przygotowane przez inne komórki urzędu pracy, – Specjalistyczne dla zawodu obsługuje europejską i krajową bazę internetową EURES (K-1, K-2, K-3, – K-4), – pozyskuje informacje o warunkach życia i pracy w krajach EOG(K-1, aktualizuje informacje o sytuacji na rynkach pracy krajów EOG (K-1), – aktualizuje informacje o sytuacji na wojewódzkim rynku pracy (K-1), K-2, K-3), – udziela pomocy w wyszukiwaniu ofert pracy w krajach EOG na portalu internetowym EURES Komisji Europejskiej (K-1, K-2, K-3), – opracowuje skrótowe informacje o warunkach życia i pracy w krajach EOG (K-1), – poszukuje i udziela informacji o warunkach życia i pracy oraz sytuacji na rynkach pracy krajów EOG (K-1, K-2, K-3, K-4), – aktualizuje informacje o sytuacji na rynkach pracy krajów EOG (K-1), – sprawdza wiarygodność i wymagania formalno-prawne oferty pracy zagranicznego pracodawcy EURES (K-4), – – rejestruje zagraniczne oferty pracy w rejestrze ofert EURES (K-3, K-4), udziela pomocy bezrobotnym i poszukującym pracy w nawiązywaniu kontaktu z zagranicznym pracodawcą lub/i z doradcą EURES w wybranym kraju EOG (K-1, K-3, K-4), – monitoruje aktualność upowszechnionej oferty pracy (K-3, K-4), – – dokonuje rekrutacji i selekcji kandydatów do pracy na podstawie przyjętych kryteriów oraz danych zarejestrowanych osób bezrobotnych i poszukujących pracy zagranicą (K-3, K-4), we współpracy (konsultacji) z pracodawcą zagranicznym ustala kryteria i priorytety dla wyboru potencjalnych kandydatów do pracy zagranicą (K-3, K-4), – udziela pomocy przy wypełnianiu formularza cv on-line w bazie danych cv-search na portalu internetowym EURES Komisji Europejskiej (K-3, K-4), – monitoruje rynek pracy w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej przez obcokrajowców w Polsce (K-2, K-4), – organizuje i prowadzi rozmowy kwalifikacyjne dla wybranych kandydatów – do pracy (K-3, K-4), – dokonuje wyboru kandydatów do pracy (K-3, K-4), – pozyskuje informacje o potrzebach zatrudnienia obcokrajowców przez polskich pracodawców (K-2, K-4), – tłumaczy zagraniczne oferty pracy EURES na język polski (K-3, K-4), – obsługuje oferty pracy z zagranicy (K-2, K-3, K-4), – – gromadzi informacje i przepisy prawne dotyczące zatrudniania i udzielania zgody na pobyt obcokrajowców w Polsce (K-2, K-3, K-4), dokonuje oceny jakości i efektywności świadczonej usługi z wykorzystaniem odpowiednich wskaźników ewaluacyjnych (K-1, – udziela informacji o dostępnych polskich ofertach pracy (K-2, K-3, K-4), K-2, K-3, K-4, K-5), – udziela informacji o warunkach życia i pracy w Polsce w języku ojczystym – oraz w językach obcych (K-2, K-4), organizuje wyjazdy i udział polskich pracodawców w targach pracy 15 przekazuje informacje o adresach portali internetowych prywatnych agencji pracy posiadających certyfikat MGiP (K-3, K-4), Wiadomości wyszukuje informacje interesujące osobę zainteresowaną pracą w Polsce na stronach internetowych oraz przekazuje je lub wskazuje adresy tych stron (K-2, K-4), – rejestruje wyniki przeprowadzonych rozmów (K-3, K-4), – sporządza sprawozdania i notatki służbowe wynikające z udziału w rozmowach kwalifikacyjnych (K-3, K-4), – udziela pomocy zagranicznym doradcom EURES przy rekrutacji i selekcji kandydatów do pracy (K-1, K-3, K-4), – identyfikuje uprawnienia pracodawców do zatrudniania pracowników spoza krajów EOG (K-3, K-4), – warunki życia i pracy w krajach EOG (K-1, K-3, K-4), – – źródła informacji o sytuacji na rynkach pracy krajów EOG oraz społecznych i ekonomicznych warunkach życia i pracy w tych krajach (K-1, K-2, K-3, K-4), marketingowe zasady organizowania stoiska na targach pracy (K-4, K-5), – zasady i zakres współpracy z zagranicznymi doradcami EURES w zakresie organizacji targów pracy w Polsce lub/i w krajach EOG (K-4, K-5), – warunki formalno-prawne udziału polskich i zagranicznych pracodawców w międzynarodowych targach pracy (K-4, K-5), – zasady rezerwacji lotów, noclegów i pobytu klientów zagranicą (K-1, K-3, K-4), wskaźniki służące ocenie jakości i efektywności usług świadczonych w systemie EURES (K-1, – cel główny i zadania systemu EURES, – struktura i zasady funkcjonowania systemu EURES w kraju, województwie i w powiecie, – zasady współpracy asystentów i doradców EURES, – źródła finansowania zadań podejmowanych w systemie EURES, – zasady pozyskiwania informacji z Internetu, – zasady tworzenia bazy danych w systemie komputerowym, – specjalistyczne słownictwo dotyczące – rynku pracy w wybranym/ wybranych językach obcych, – zasady wyszukiwania informacji na stronach internetowych WWW, – zasady redagowania krótkich informacji, – linki do stron internetowych PSZ w krajach EOG, – linki do stron internetowych prowadzonych przez kraje członkowskie sieci EURES, – – – – – odbywających się w krajach EOG; – – przepisy prawne dotyczące pozwoleń na pracę w krajach EOG (K-1, K-3, K-4), – przepisy prawne w zakresie zatrudniania i zamieszkania obcokrajowców w Polsce (K-2, K-3, K-4), – źródła informacji o polskich pracodawcach, zainteresowanych rekrutacją pracowników z krajów EOG (K-3, K-4, K-5), – źródła pozyskiwania informacji o potrzebach zatrudnienia obcokrajowców przez pracodawców na polskim rynku pracy (K-2, K-3, K-4), – K-2, K-3, K-4, K-5), – obowiązujący formularz cv w wersji on-line używany na portalu EURES Komisji Europejskiej (K-3, K-4), możliwości zakwaterowania i zameldowania obcokrajowców na lokalnym i regionalnym rynku pracy (K-2, K-3, K-4), – sposoby i zasady nawiązywania kontaktu z zagranicznymi pracodawcami i doradcami EURES (K-3, K-4), źródła informacji o prywatnych agencjach zatrudnienia w Polsce (K-3, K-4, K-5), – przepisy prawne dotyczące zatrudniania i pobytu obcokrajowców w Polsce (K-2, K-3, K-4), adresy portali internetowych prywatnych agencji pośrednictwa pracy (K-3, K-4, K-5), – zasady upowszechniania informacji prywatnych agencji zatrudnienia o ofertach pracy i kandydatach do pracy (K-3, K-4, K-5), wyszukiwanie ofert pracy w portalu internetowym EURES (K-3, K-4,), zasady i obowiązki dotyczące sprawozdań i przekazywania informacji o rezultatach przeprowadzonych rozmów kwalifikacyjnych (K-3, K-4), źródła informacji o ofertach pracy polskich pracodawców (K-3, K-4), 16 – zasady rekrutacji i selekcji kandydatów do pracy, – zasady rekrutacji i selekcji zagranicznych kandydatów do pracy w Polsce (K-1, K-3, K-4), – kryteria doboru kandydatów do pracy, – zasady współpracy z zagranicznymi doradcami EURES w zakresie – rekrutacji i selekcji kandydatów do pracy, obowiązki doradców i asystentów – EURES w zakresie informowania przełożonych o rezultatach swojej – pracy, wymagania formalno-prawne ofert pracy składanych przez zagranicznych pracodawców (K-3), – – – zakresy współpracy pracowników sieci EURES z innymi komórkami organizacyjnymi WUP i PUP, – zasady przygotowania i przeprowadzania rozmowy kwalifikacyjnej (K-3, K-4), zasady i obowiązki dotyczące sprawozdań i przekazywania informacji o rezultatach przeprowadzonych rozmów kwalifikacyjnych (K-3, K-4), – nadwyżki i niedobory w zakresie kwalifikacji zagranicznych kandydatów do pracy (K-1, K-2, K-3, K-4), przepisy prawne dotyczące ochrony danych osobowych, zasady pozyskiwania i upowszechniania informacji przygotowanych przez innych pracowników urzędów pracy, – procedura upowszechniania oferty pracy polskiego pracodawcy w systemie EURES (K-3, K-4), – zdolność koncentracji uwagi, – zdolności językowe (K-1, K-2, K-3, K-4), – logiczne rozumowanie, – szybkość reakcji (K-1, K-2, K-3, K-4), – umiejętność pracy w szybkim tempie, – podzielność uwagi (K-1, K-2, K-3, K-4), – samokontrola, – łatwość nawiązywania kontaktu z ludźmi, – dobra pamięć (K-1, K-2, K-3, K-4), – cierpliwość (K-1, K-2), – samodzielność, – elastyczność w działaniu , – wytrwałość, – systematyczność, – Cechy psychofizyczne procedura rejestrowania i upowszechniania zagranicznej oferty pracy w kraju (K-3), – łatwość przechodzenia od jednej czynności do drugiej (K-1, K-2, K-3, K-4), – podejmowanie szybkich i trafnych decyzji (K-3, K-4, K-5), – zdolność analizy i syntezy informacji (K-1, K-2, K-3, K-4), 17 – zdolności językowe (K-1, K-2), IV POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Tabela 7. Wymagania kwalifikacyjne – koordynuje pracę zespołu doradców EURES – kieruje i koordynuje pracą zespołu asystentów EURES – Umiejętności Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Ogólnozawodowe – – – – – monitoruje efekty współpracy między doradcami EURES promuje system doradztwa EURES wewnątrz WUP – i PUP z terenu województwa oraz wśród klientów zewnętrznych (K-5, (K-6), – rozpoznaje potrzeby organizowania szkoleń i seminariów nt. systemu EURES (K-5, K-6), koordynuje oraz monitoruje realizację Krajowego Planu Działania EURES na terenie województwa koordynuje pracę doradców EURES i wojewódzkich asystentów EURES założenia krajowego planu działania EURES - pełna odpowiedzialność Wiadomości Cechy psychofizyczne *) *) organizuje i prowadzi stoiska EURES na targach pracy na terenie województwa lub/i kraju (K-4, K-5), organizuje targi pracy z udziałem pracodawców z krajów EOG, z uwzględnieniem współpracy z doradcą/doradcami EURES z zagranicy (K-4) – opracowuje i kompletuje materiały promocyjne nt. systemu EURES (K-5, K-6), – dobiera odpowiednie metody i formy organizacyjne szkolenia (K-5), – opracowuje materiały wspomagające organizację procesu szkolenia (K-5), – opracowuje prezentacje multimedialne promujące system EURES (K-5), – prowadzi szkolenie z wykorzystaniem odpowiednich środków i pomocy dydaktycznych (K-5), – metody i techniki promocji EURES w WUP-ach i PUP-ach (K-5), – materiały promocyjne nt. systemu EURES (K-4, K-5, K-6), – struktura konspektu i scenariusza zajęć edukacyjnych (K-5) – zasady organizacji zajęć edukacyjnych (K-5) – metody kształcenia i formy organizacyjne pracy słuchaczy (K-5) *) 18 Specjalistyczne dla zawodu V POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Tabela 8. Wymagania kwalifikacyjne – – Umiejętności Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Ogólnozawodowe – poszukuje odpowiednich rozwiązań problemów oraz dostosowania podaży i popytu na rynku pracy, zapewnia, aby w hierarchii publicznych służb zatrudnienia wytyczne EURES były odpowiednio odzwierciedlane w priorytetach/celach tych służb w jego kraju na wszystkich poziomach (krajowym, regionalnym, lokalnym), – identyfikuje potencjalnych partnerów EURES w kraju i aktywnie z nimi współpracuje, – – – – kieruje centralnym Zespołem ds. EURES w publicznych służbach zatrudnienia, – utrzymuje i rozwija odpowiednią współpracy z kierownikami liniowymi, – koordynuje pracą sieci EURES w kraju. – czynniki warunkujące równowagę na rynku pracy, – priorytety publicznych służb zatrudnienia – na poszczególnych poziomach rynku pracy, – potencjalni partnerzy EURES na krajowym rynku pracy, – Wiadomości – podstawowe funkcje i zadania krajowego koordynatora EURES, – utrzymuje i rozwija odpowiednią współpracy z kierownikami liniowymi – niezależność Cechy psychofizyczne *) – nie stwierdzono w badaniach – – – Specjalistyczne dla zawodu inicjuje, opracowuje i wdraża krajowy plan działania EURES (K-6), planuje oraz monitoruje wojewódzkie i krajowe zapotrzebowania na środki finansowe niezbędne do realizacji zadań EURES (K-6), koordynuje prace nad przygotowaniem rocznych wniosków o dotację z Komisji Europejskiej, realizacją umów oraz terminowym i właściwym raportowaniem na temat poniesionych wydatków (K-6), przedkłada do Biura Koordynacji EURES (EURESco) oraz własnej hierarchii publicznych służb zatrudnienia roczny przegląd stanu wdrażania Krajowych Planów Działania (K-6), prowadzi regularną ocenę stanu EURES w kraju pod względem jakościowym, ilościowym oraz pod względem oddziaływania na rynek pracy (K-6). – prowadzi doradztwo i strategiczną orientację na doradców EURES (K-6), – reprezentuje krajowe służby zatrudnienia na forum Grupy Roboczej EURES (K-6), – zapewnia przepływ informacji z własnego kraju do Biura Koordynacji EURES (EURESco) (K-6), nadzoruje wdrażanie wszystkich usług informatycznych, które związane są z pośrednictwem pracy i dostarczaniem informacji (K-5, K-6), – zapewnia odpowiednią jakość informacji dostarczanej przez kraje członkowskie do wspólnej bazy danych na poziomie UE, a w szczególności na stronę internetową (European Job Mobility Portal) (K-5, K-6). zasady opracowania Krajowego Planu Działania EURES, procedury finansowe związane z zarządzaniem finansami grantu EURES (K-6), istota i zakres Krajowego Planu Działania (K-5), K-6), zasady oceny jakości usług EURES (K-6). – zasady współpracy z pracownikami sieci EURES w kraju w zakresie doradztwa i doskonalenia zawodowego (K-5, (K-6), system przepływu informacji i komunikowania się z Biurem Koordynacji EURES (EURESco) oraz z podrzędnymi stanowiskami sieci EURES w kraju (K-5, K-6), zakres i jakość informacji zamieszczanych w portalach publicznych służb zatrudnienia w krajach objętych siecią EURES (K-5, K-6). – – – *) *) 19