projekt phare 2000 - Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
advertisement
Załącznik 6b Zadanie 2.1: Opracowanie standardów kwalifikacji zawodowych dla specjalności zawodowych występujących w PSZ STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH ZAWÓD POŚREDNIK PRACY- 342301 maj 2005 SPIS TREŚCI INFORMACJA O AUTORACH ......................................................................................................................... 3 WPROWADZENIE ............................................................................................................................................... 4 ZAKRES WERYFIKACJI STANDARDU KWALIFIKACJI DLA ZAWODU POŚREDNIK PRACY ........ 5 SŁOWNIK POJĘĆ ............................................................................................................................................... 6 1. PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU ......................................................................... 8 2. SYNTETYCZNY OPIS ZAWODU ........................................................................................................... 9 3. STANOWISKA PRACY ........................................................................................................................... 10 4. ZADANIA ZAWODOWE ......................................................................................................................... 12 5. CZĄSTKOWE KWALIFIKACJE ZAWODOWE ................................................................................. 12 6. KORELACJA MIĘDZY ZADANIAMI A SKŁADOWYMI KWALIFIKACJAMI ZAWODOWYMI 13 7. KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE .............................................................................................. 14 8. SPECYFIKACJA KWALIFIKACJI OGÓLNOZAWODOWYCH, PODSTAWOWYCH I SPECJALISTYCZNYCH DLA ZAWODU ...................................................... 16 2 Informacja o AUTORACH Projekt standardu kwalifikacji zawodowych dla zawodu: POŚREDNIK PRACY został opracowany przez zespół autorski w składzie: – mgr Zofia Sepkowska – Ekspert Kluczowy Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego Wykonawcy: – mgr Marianna Biernacik - Bartkiewicz Zespół Szkół nr 1 w Zgierzu – mgr Renata Tadeusiak BRE Bank S.A. – Oddział w Łodzi Konsultacje: mgr Elżbieta Czarnul Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi OPINIA ZEWNĘTRZNA: – Departament Rynku Pracy w MGiP, – mgr Bogusław Dąbrowski Powiatowy Urząd Pracy Nr 1 w Łodzi 3 WPROWADZENIE Członkostwo Polski w Unii Europejskiej oraz nowe regulacje prawne wynikające z ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz zmiany w strukturze administracji rządowej sprawiły, że Polskie Służby Zatrudnienia (PSZ) stanęły w obliczu nowych wyzwań i uwarunkowań na drodze właściwej realizacji zadań. Również złożona sytuacja na rynku pracy powoduje, że wzrasta zarówno liczba osób objętych usługami PSZ, jak też liczba i zróżnicowanie zadań poszczególnych grup pracowników tych służb. Zmienia się też zakres świadczonych usług, gdyż główne kierunki krajowej polityki zatrudnienia w dużej mierze podporządkowane są założeniom Europejskiej Strategii Zatrudnienia. Te i wiele innych przesłanek stawiają wymóg wypracowania systemowych rozwiązań w celu podnoszenia jakości usług świadczonych przez PSZ oraz rozwijania kompetencji pracowników, niezbędnych do zapewnienia tej jakości w wymiarze co najmniej europejskim. Podstawę do stworzenia odpowiedniego systemu rozwoju zasobów ludzkich w PSZ, tak jak i w innych obszarach zawodowych, stanowią standardy kwalifikacji zawodowych. Pozwalają one na lepsze powiązanie celów i treści kształcenia oraz szkolenia zawodowego z pracą zawodową, a także zachowanie określonej jakości oferowanych form szkolenia, niezależnie od miejsca jego realizacji. Wprowadzenie standardów kwalifikacji zawodowych do systemu prawnego i organizacyjnego sprzyja również podniesieniu przejrzystości i jakości przygotowania zawodowego oraz porównywalności świadectw i dyplomów na europejskim, wspólnym rynku pracy. Standardy kwalifikacji zawodowych mogą być również wykorzystywane przez samych pracodawców chociażby w zakresie wartościowania pracy lub w procesie dobierania odpowiednich pracowników do powierzanych zadań na poszczególnych stanowiskach pracy. W Polsce proces tworzenia systemu budowy standardów kwalifikacji zawodowych rozpoczął się w 1998 r. i w okresie do końca 2003 r. opracowano łącznie 48 standardów kwalifikacji zawodowych, w tym dwa z obszaru PSZ: dla pośrednika pracy oraz dla doradcy zawodowego. Podkreślić jednak należy, że były to prace pilotażowe, a wypracowane standardy odnosiły się do prac wykonywanych w wymienionych zawodach, tak w służbach publicznych, jak i prywatnych agencjach pośrednictwa pracy oraz doradztwa personalnego. Biorąc pod uwagę zmiany, o których wspomniano powyżej, a szczególnie nowe podstawy prawne funkcjonowania PSZ, istnieje potrzeba zweryfikowania wcześniej opracowanych standardów oraz opracowania nowych – dla pozostałych czterech grup pracowniczych, wyszczególnionych w rozdziale 17 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, to znaczy: specjalisty ds. rozwoju zawodowego, specjalisty ds. programów, lidera klubu pracy, pracownika krajowej sieci EURES. Niniejszy standard stanowi modyfikację wcześniej opracowanego standardu dla zawodu pośrednik pracy. Jego zawartość znacznie różni się od wcześniejszej wersji. Zespół ekspertów, bogatszy o doświadczenia, bardziej precyzyjnie zidentyfikował zarówno wykaz zadań zawodowych, jak i układ kwalifikacji niezbędnych do ich wykonania. Standard uwzględnia również zmiany, jakie wniosła ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz wynikający z niej standard usługi „pośrednictwo pracy”. 4 ZAKRES WERYFIKACJI STANDARDU KWALIFIAKCJI DLA ZAWODU POŚREDNIK PRACY RÓŻNICE MIĘDZY PIERWSZĄ I DRUGĄ WERSJĄ PROJEKTU STANDARDU Zostały zaktualizowane podstawy prawne. Przepisy występujące w pierwszej wersji nie 1. są już aktualne. W nowej wersji projektu standardu zmodyfikowano „syntetyczny opis zawodu”, 2. zgodnie z opisem zawartym w klasyfikacji zawodów i specjalności. Zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zweryfikowano 3. również wykaz stanowisk pracy oraz wykazano warunki pracy na tych stanowiskach. Bardziej precyzyjnie zidentyfikowano zarówno wykaz zadań zawodowych, jak i układ 4. kwalifikacji niezbędnych do ich wykonania, kierując się zarówno ww. ustawą jak i standardem usługi „pośrednictwo pracy”. Adekwatnie, zmodyfikowano zapisy w układzie kwalifikacji niezbędnych do 5. wykonywania zadań przez pośrednika pracy. Opis i struktura standardu zostały dostosowany do obowiązującego modelu standardu 6. kwalifikacji zawodowych w Polsce. Główne zmiany dotyczą: wprowadzenia tzw. „kwalifikacji składowych”, które nawiązują do nazw zakresów pracy pośrednika i mogą stanowić punkt wyjścia przy opracowaniu programów modułowych według metodologii MES oraz organizowaniu kursów lub studiów podyplomowych dla potrzeb uzyskania albo doskonalenia kwalifikacji niezbędnych do realizacji zadań zawodowych pośrednika, wykazania relacji między składowymi kwalifikacjami a zadaniami zawodowymi, opracowania kwalifikacji ponadzawodowych według poziomów wymagań. Potwierdzeniem zasadności wprowadzenia powyższych zmian jest uznanie w badaniach przez respondentów wszystkich zadań zawodowych oraz zdecydowanej większości elementów kwalifikacji niezbędnych do ich wykonywania. 5 SŁOWNIK POJĘĆ STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH – ZAWÓD – ZADANIE ZAWODOWE – Logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu. Układ czynności zawodowych podporządkowany jednemu celowi działania, kończący się określonym wytworem, usługą lub istotną decyzją. ZADANIA TECHNOLOGICZNE (WYKONAWCZE) – Dotyczą metod stosowanych na stanowisku pracy i/lub związane są z określoną procedurą. Mogą odnosić się zarówno do procesu technologicznego (technologii wytwarzania), jak też do sposobu (technologii) świadczenia usług, postępowania według zasad i procedur. ZADANIA ORGANIZACYJNE – Dotyczą organizacji i planowania pracy na własnym stanowisku, w relacji ze stanowiskami współpracującymi. Łączą zakresy prac z zakresami odpowiedzialności. ZADANIA KIEROWANIA I WSPÓŁPRACY – Dotyczą współpracy w zespole pracowniczym, kierowania zespołem, organizowania pracy zespołu, współpracy z przełożonymi, kooperantami i otoczeniem przedsiębiorstwa. ZADANIA KONTROLI I OCENY JAKOŚCI – Dotyczą samokontroli wykonanych prac lub świadczonych usług, kontrolowania pracy podległych pracowników, oceny jakości wyrobów i usług, obowiązków związanych z procedurami systemu zapewniania jakości w przedsiębiorstwie. KWALIFIKACJE ZAWODOWE – Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do wykonywania zestawu zadań zawodowych. PEŁNE KWALIFIKACJE ZAWODOWE SKŁADOWE KWALIFIKACJE ZAWODOWE – Zbiór składowych kwalifikacji zawodowych. – Jeden obszar kwalifikacji wchodzących w skład zbioru pełnych kwalifikacji zawodowych. Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do wykonywania wycinka zawodu, czyli jednego lub kilku pokrewnych zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu. Potwierdzenie posiadania wszystkich kwalifikacji składowych w zawodzie jest podstawą do uznania prawa pracownika do wykonywania zawodu. KWALIFIKACJE – Układ umiejętności, wiadomości i cechy psychofizycznych wspólnych dla branży gospodarki, do której należy zawód poddany standaryzacji. Są to te kwalifikacje, które tworzą podstawę mobilności zatrudnieniowej pracownika na rynku pracy w najbliższym obszarze zawodowym, zdefiniowanym jako zbiór zawodów pokrewnych. – KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE (WSPÓLNE DLA KWALIFIKACJI Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, który warunkuje wykonywanie typowych zadań zawodowych w określonym zawodzie. Układ ten jest wspólny dla wszystkich kwalifikacji składowych wyodrębnionych w standardzie dla zawodu. PONADZAWODOWE Norma minimalnych wymagań kwalifikacyjnych dla zawodu określonego w klasyfikacji zawodów i specjalności, akceptowana przez przedstawicieli kluczowych partnerów społecznych partycypujących w gospodarce i rynku pracy, zatwierdzona przez ministra ds. pracy, podana w układzie pięciu poziomów kwalifikacji, z wyodrębnieniem typowych zadań zawodowych i typowych stanowisk pracy. Standard zawiera wyszczególnienie: kwalifikacji składowych, kwalifikacji ponadzawodowych, kwalifikacji wspólnych dla zawodu (ogólnozawodowych), kwalifikacji podstawowych dla zawodu, kwalifikacji specjalistycznych dla zawodu. Zbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji zawodowych. Towarzyszy im zbiór składowych kwalifikacji zawodowych, które razem dają pełne kwalifikacje uprawniające do wykonywania zawodu. SKŁADOWYCH) KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU – Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, który umożliwia efektywne wykonywanie zadań zawodowych charakterystycznych dla jednej lub kilku kwalifikacji składowych wyodrębnionych dla zawodu. KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE – Specyficzne, rzadziej występujące wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych umożliwiających wykonywanie wyspecjalizowanych zadań i pełnienie nietypowych funkcji zawodowych. POZIOMY KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH – Są hierarchicznym układem kwalifikacji odzwierciedlającym stopień złożoności, odpowiedzialności i trudności zadań zawodowych i związanych z nimi wymagań kwalifikacyjnych. Mogą służyć do wartościowania pracy, budowania hierarchii pracowników, określania zakresów odpowiedzialności, definiowania poziomów kształcenia itp. Poziom 1 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania prostych, rutynowych zadań wykonywanych pod kierunkiem przełożonego, stanowiących podstawę do dalszych, bardziej specjalistycznych działań. Poziom 2 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań w sytuacjach typowych. Niektóre zadania mogą być bardziej złożone i wymagać działań samodzielnych charakteryzujących się indywidualną odpowiedzialnością. Wymagana może być również umiejętność pracy w zespole. Poziom 3 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań złożonych, zarówno w warunkach typowych jak i problemowych. Zadania charakteryzują się różnorodnością wykonywanych czynności, wymagają samodzielności i odpowiedzialności. Dotyczyć mogą również umiejętności kierowania pracą innych osób. Poziom 4 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania wielu różnorodnych, skomplikowanych zadań o charakterze technicznym, organizacyjnym lub specjalistycznym dla danego obszaru działalności zawodowej. Zadania wymagają wysokiej, osobistej odpowiedzialności i samodzielności, jak również umiejętności kierowania zespołem pracowników. Poziom 5 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania złożonych zadań, często w sytuacjach problemowych, wymagających podejmowania decyzji o znaczeniu strategicznym dla organizacji. Zadanie te związane są z pełną odpowiedzialnością za pracę i rozwój innych osób, a także wymagają umiejętności diagnozowania, analizowania, prognozowania, planowania oraz wdrażania nowych pomysłów do praktyki gospodarczej i społecznej. UMIEJĘTNOŚĆ ZAWODOWA – Zdolność do wykonania czynności prowadzących do zrealizowania zadania lub fragmentu zadania zawodowego. CZYNNOŚCI ZAWODOWE – Działania podejmowane w ramach zadania zawodowego i dające efekt w postaci realizacji celu przewidzianego w zadaniu zawodowym. Czynności mogą mieć charakter motoryczny lub intelektualny. WIADOMOŚCI – Zestaw informacji i procedur działania niezbędnych do wykonywania określonych czynności zawodowych. Stanowią niezbędny element kształtowania umiejętności zawodowych i są jednym z podstawowych składników wiedzy zawodowej. CECHY PSYCHOFIZYCZNE – Wrodzone lub nabyte cechy osobowości, talentu, charakteru oraz sprawności posługiwania się ciałem i zmysłami (zwłaszcza kończynami i receptorami wzroku, słuchu, dotyku, smaku itp.), niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych. STANOWISKO PRACY – Najmniejsza jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa, miejsce pracy, część powierzchni produkcyjnej lub usługowej zajmowanej lub obsługiwanej przez pracownika w celu wykonywania powierzonej mu pracy – zadań zawodowych. 7 1. PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU Przepisy ogólne Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99 z 2004 r., poz. 1001) Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. (Dz. U. Nr 101 z 2002 r., poz. 926, Dz.U. Nr 153 z 2002 r., poz.1271; Dz.U. Nr 25 z 2004 r., poz.219, Dz. U. Nr 33 z 2004 r., poz. 285) Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 26 listopada 2004 r. w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy (Dz. U. Nr 262, Poz. 2607). Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9.02.2000 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, organizowania szkoleń bezrobotnych, tworzenia zaplecza metodycznego dla potrzeb informacji zawodowej i poradnictwa zawodowego oraz organizowania i finansowania klubów pracy (Dz. U. Nr 12, poz. 146) Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 20 października 2004 r. w sprawie trybu nadawania licencji zawodowych pośrednika pracy i doradcy zawodowego (Dz.U. Nr 238, poz. 2393). Inne podstawy Standard usługi „Pośrednictwo pracy". Standardy usług rynku pracy. Improving Quality of Employment Promotion Services Phare Project. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2004. 8 2. SYNTETYCZNY OPIS ZAWODU Pośrednik pracy zajmuje się pozyskiwaniem informacji o wolnych miejscach pracy, wykorzystując w tym celu rozmowy telefoniczne lub bezpośrednie wizyty u pracodawców. Udziela informacji o wolnych miejscach pracy i możliwościach jej podjęcia. Negocjuje warunki pracy dla przyszłych pracowników oraz udziela pomocy pracodawcom w ustaleniu tych warunków. W trakcie kontaktów z pracodawcami promuje usługi pośrednictwa pracy. Rejestruje w bazie komputerowej dane o wolnych miejscach pracy i kandydatach poszukujących zatrudnienia. Dokonując doboru kandydatów na konkretne miejsce pracy zwraca uwagę na zgodność ich kwalifikacji, umiejętności i doświadczenia zawodowego z wymaganiami miejsca pracy oraz sugestiami pracodawców. Wykorzystuje przy tym dostępną mu szeroką wiedzę z zakresu zawodoznawstwa, psychologii pracy, organizacji i zarządzania oraz analizy rynku pracy. Zbiera, przechowuje i aktualizuje informacje o lokalnym rynku pracy, takie jak np.: liczba, rodzaje i formy prawne podmiotów zatrudniających, ich kondycja gospodarcza, aktualne i przyszłe potrzeby kadrowe, zapotrzebowanie na usługi związane z pośrednictwem oraz uważnie śledzi zmiany dotyczące zawodów i wymagań pracodawców pod adresem pracobiorców. Współpracuje z komórkami analiz lokalnego rynku pracy w zakresie identyfikowania i przewidywania zmian gospodarczych oraz potrzeb na pracowników z odpowiednimi kwalifikacjami. W wykonywaniu podstawowych zadań oczekuje się od niego szczególnej odpowiedzialności społeczno-moralnej za prawidłową realizację zobowiązań zarówno w odniesieniu do pracodawcy, jak i osoby poszukującej pracy. Odpowiedzialny jest szczególnie za: właściwy dobór kandydatów na wolne miejsca pracy, zgodnie z wymaganiami złożonej przez pracodawcę oferty, zabezpieczenie danych osobowych swoich klientów, urządzenia biurowe, którymi się posługuje podczas wykonywania zadań zawodowych. W kontaktach z klientami (pracodawcami oraz osobami poszukującymi pracy) przestrzega zasad etyki zawodowej oraz zasad wynikających z przepisów prawnych, regulujących zakres pośrednictwa pracy, a także charakteryzuje się szczególnie takimi cechami psychofizycznymi jak: umiejętność nawiązywania kontaktów, chęć niesienia pomocy innym, samodzielność, odporność emocjonalna i samokontrola nad własnymi emocjami, łatwość wypowiadania się, aktywność w zdobywaniu ofert pracy, wysoki stopień odpowiedzialności moralnej. 9 3. STANOWISKA PRACY Pracę związaną z niesieniem pomocy osobom poszukującym pracy oraz pracodawcom kandydatów na wolne miejsce pracy wykonuje pośrednik pracy, który może być zatrudniony na następujących stanowiskach: - pośrednik pracy – stażysta, - pośrednik pracy, - pośrednik pracy I stopnia, - pośrednik pracy II stopnia, - kierownik komórki organizacyjnej pośrednictwa pracy. Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych Poziom kwalifikacji zawodowych Typowe stanowiska pracy UWAGI 1 2 3 4 - pośrednik pracy – stażysta - pośrednik pracy - pośrednik pracy I stopnia - pośrednik pracy II stopnia - kierownik komórki organizacyjnej pośrednictwa pracy 5 Zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy: pośrednikiem pracy może być osoba, która: o posiada pełną zdolność do czynności prawnych, o nie była karana za przestępstwo popełnione umyślnie, o posiada co najmniej średnie wykształcenie, o wykonywała zadania w zakresie pośrednictwa pracy przez okres co najmniej 12 miesięcy w publicznych służbach zatrudnienia lub ukończyła szkolenie przygotowujące doświadczenia pośrednictwa pracy, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, w ciągu dwóch lat przed dniem złożenia wniosku o licencję, o posiada obywatelstwo polskie lub wykaże się znajomością języka polskiego wystarczającą do wykonywania zadań; pośrednikiem pracy – stażystą może być osoba, która nie spełnia warunków dla pośrednika pracy i będzie wykonywać pracę pod nadzorem pośrednika pracy lub po ukończeniu szkolenia przygotowującego do świadczenia usług w zakresie pośrednictwa pracy; pośrednikiem pracy I stopnia może być osoba, która: o spełnia łącznie warunki przyporządkowane pośrednikowi pracy, a ponadto: posiada co najmniej 24-miesięczny staż pracy na stanowisku pośrednika pracy w publicznych służbach zatrudnienia, ukończyła szkolenie w zakresie pośrednictwa pracy potwierdzone odpowiednimi dokumentami: pośrednikiem pracy II stopnia może być osoba, która: 10 o spełnia łącznie warunki przyporządkowane dla pośrednika pracy I stopnia oraz: posiada wyższe wykształcenie, posiada co najmniej 36-miesięczny staż pracy na stanowisku pośrednika pracy I stopnia w publicznych służbach zatrudnienia, ukończyła studia podyplomowe w zakresie pośrednictwa pracy lub szkolenia w zakresie pośrednictwa pracy potwierdzone odpowiednimi dokumentami. Licencję zawodową pośrednika pracy określonego stopnia nadaje wojewoda na wniosek zainteresowanej osoby. 11 4. ZADANIA ZAWODOWE Z-1. Wspieranie osób poszukujących pracy w uzyskaniu zatrudnienia. Z-2. Pozyskiwanie pracodawców do współpracy. Z-3. Upowszechnianie informacji o wolnych miejscach pracy. Z-4. Organizowanie przedsięwzięć z pracodawcami. Z-5. Informowanie klienta o usługach aktywizujących przy braku możliwości zapewnienia odpowiedniego zatrudnienia. Z-6. Monitorowanie rynku pracy. Z-7. Organizowanie pracy własnej na stanowisku. Z-8. Sporządzanie niezbędnej dokumentacji i jej przechowywanie. Z-9. Organizowanie pracy zespołu pośredników. umożliwiających kontakt osób Z-10. Współpraca z innymi komórkami organizacyjnymi. Z-11. Współpraca z innymi urzędami pracy. Z-12. Badanie jakości wykonywanej usługi. Z-13. Badanie trafności doboru realizacji ofert i sposobów ich wykorzystania. 5. CZĄSTKOWE KWALIFIKACJE ZAWODOWE K-1. Organizowanie współpracy z pracodawcami. K-2. Świadczenie usług dla poszukujących pracy. K-3. Badanie rynku pracy. K-4. Organizowanie pracy własnej. K-5. Mierzenie jakości usług pośrednictwa pracy. 12 bezrobotnych 6. KORELACJA MIĘDZY ZADANIAMI A SKŁADOWYMI A KWALIFIKACJAMI ZAWODOWYMI Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a kwalifikacjami zawodowymi Składowe kwalifikacje zawodowe Zadania zawodowe K-1 K-2 K-3 K-4 K-5 Z-1 x x x x x Z-2 x x x x x Z-3 Z-4 x x Z-5 Z-6 x x x x x x x x x x Z-7 x Z-8 x Z-9 x x Z-10 x x x x x Z-11 x x x x x Z-12 x x x x Z-13 x x x x 13 7. KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji Poziom kwalifikacji zawodowych Kwalifikacje ponadzawodowe UMIEJĘTNOŚCI 1 – 2 – – – – – 3 – – – – – 4 – – Planuje i realizuje własną ścieżkę rozwoju zawodowego. Przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Udziela pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w razie wypadku. Organizuje w razie pożaru akcję ratowniczo-gaśniczą do czasu przybycia jednostek straży pożarnej. Korzysta z zasobów informacyjnych Internetu oraz poczty elektronicznej. Identyfikuje postawy i zachowania ludzkie w sytuacjach stresu i zagrożenia. Reaguje asertywnie na konflikty interesów pracowników w danej strukturze organizacyjnej. Nawiązuje kontakty zawodowe i społeczne. Organizuje własną pracę na powierzonym stanowisku. Motywuje siebie i podległych pracowników do efektywnej i bezpiecznej pracy. Koordynuje pracą zespołu. - 5 WIADOMOŚCI – 1 – 2 – – – – – – 3 – – – – – – – – – 4 5 Wybrane zagadnienia prawa pracy. Ogólne przepisy bhp i ochrony środowiska Zasady i metody udzielania pomocy przedlekarskiej w razie wypadku. Przepisy ochrony przeciwpożarowej. Edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, bazy danych, programy komputerowe, Internet. Nowoczesne rozwiązania techniczno-organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakości pracy. Wybrane zagadnienia psychologii pracy. Ekonomiczne aspekty właściwej organizacji pracy. Regulaminy pracy i zakresy obowiązków. Zasady gospodarki rynkowej. Postawy asertywne. Zasady i cechy funkcjonowania grup społecznych w środowisku pracy. Zasady pracy w zespole. Metody rozwiązywania konfliktów. Podstawowe zasady dyskusji i negocjacji. Techniki prawidłowej motywacji do efektywnej i bezpiecznej pracy. Zadania kierownika w organizacji. *) 14 CECHY PSYCHOFIZYCZNE - 1 2 3 4 5 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – Komunikatywność. Łatwość nawiązywania kontaktu z ludźmi, wypowiadania się w mowie i piśmie. Spostrzegawczość. Dokładność. Zamiłowanie do systematyczności, porządku i ładu. Umiejętność współdziałania w zespole. Koncentracja i podzielność uwagi. Samokontrola. Samodzielność. Odpowiedzialność. Zdolność logicznego myślenia. Zdolności organizacyjne. Elastyczność w działaniu Umiejętność przekonywania. Otwartość na nowe doświadczenia i ludzi Tolerancja, szacunek dla innych, cierpliwość, życzliwość Akceptacja własnej osoby i identyfikacja z własnym działaniem. Skłonność do uczenia się i aktualizacji wiedzy. Umiejętności kierownicze Wyobraźnia i twórcze myślenie Kreatywność Gotowość do podejmowania ryzyka - 15 8. SPECYFIKACJA KWALIFIKACJI OGÓLNOZAWODOWYCH, PODSTAWOWYCH I SPECJALISTYCZNYCH DLA ZAWODU Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów niższych I POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Tabela 4. Wymagania kwalifikacyjne Umiejętności Wiadomości Cechy psychofizyczne Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Ogólnozawodowe *) *) *) Specjalistyczne dla zawodu *) *) *) *) *) *) II POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Tabela 5. Wymagania kwalifikacyjne Umiejętności Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Ogólnozawodowe Identyfikuje swoje miejsce na drodze awansu zawodowego pośrednika pracy. Obsługuje program komputerowy zawierający bazę danych klientów. Obsługuje biurowe urządzenia techniczne. Przestrzega przepisy prawne dotyczące tajności informacji. Sporządza oferty do upowszechniania. Organizuje własne miejsce pracy z zachowaniem zasad ergonomii i estetyki. Wypełnia dokumenty stosowane w pośrednictwie pracy zgodnie z obowiązującym standardem usługi. Stosuje techniki skutecznego komunikowania się. Dba o zadowolenie klienta ze współpracy z PUP, Identyfikuje zmiany na rynku pracy. Potwierdza gotowość do pracy osób bezrobotnych i poszukujących pracy (K-2) Wypełnia karty referencyjne (K-2) Uświadamia konsekwencje odrzucenia oferty (K-2) Wypełnia formularz oferty pracy i karty pracodawcy (K-2) Redaguje zaproszenie na spotkanie dla osoby bezrobotnej (K-1, K-2) Przygotowuje niezbędną dokumentację i miejsce spotkania (K-2) Promuje organizowane spotkania grupowe z pracodawcą (K-2) Wprowadza oferty pracy do bazy danych (K-1, K-2). Wypisuje i rozlicza wydane karty referencyjne (K-2) Nie zidentyfikowano w badaniach. 16 Specjalistyczne dla zawodu Przeprowadza badania ankietowe w zakresie mierzenia jakości usług pośrednictwa pracy (K-5) Wylicza wskaźniki zadowolenia klientów z usługi pośrednictwa pracy (K-5) Stopnie awansu zawodowego pośrednika pracy. Klasyfikacja zawodów i specjalności oraz wymagania przez nie stawiane. Wpływ bezrobocia na psychikę człowieka. Bezrobotni będący w rejestrach urzędu pracy. Dokumenty niezbędne przy poszukiwaniu pracy. Dokumenty stosowane przy realizacji zadań z zakresu pośrednictwa pracy. Zasady „savoir – vivre”. Teorie przekazu informacji. Zasady redagowania pism urzędowych i zaproszeń. Organizacja przedsiębiorstwa. Rodzaje podmiotów gospodarczych. Zasady planowania. Cechy dobrego planu pracy pośrednika. Zasady organizacji pracy. Zasady ergonomii, bhp i p-poż. Czynniki wpływające na efektywność pracy własnej. Biblioteczka podręczna i materiały wspomagające pracę pośrednika. Zasady obsługi użytkowych programów komputerowych. Zasady obsługi technicznych urządzeń biurowych. Techniki skutecznego komunikowania się. Zasady współżycia społecznego. Etyka zawodowa. Wiedza o bezrobotnych będących w rejestrach urzędu. Dobry wzrok. Dobry słuch. Zdolność koncentracji uwagi. Odpowiedzialność. Wytrwałość i cierpliwość. Skłonność do aktualizowania wiedzy. Zamiłowanie do dokładności, ładu i porządku. Obiektywizm. Wiadomości Cechy psychofizyczne Prawa i obowiązki osób bezrobotnych.(K-2) Dokumenty potwierdzające kwalifikacje i doświadczenie zawodowe.(K-2) Procedura wypełniania i rozliczania kart referencyjnych.(K-2) Korzyści pracodawcy z zatrudniania osób bezrobotnych.(K-1) Bezrobotni zarejestrowani w bazie danych.(K-3) Techniki komunikacji interpersonalnej.(K-1,K-2) Zasady redagowania ofert pracy do upowszechniania.(K-1,K2) Sposoby udostępniania ofert w pośrednictwie pracy.(K-4) Cele i zadania grupowych spotkań z pracodawcą. (K-2) Informacje o bezrobotnych będących w bazie urzędu.(K-1, K-2, K-3) Konsekwencje prawne wynikające z nie wzięcia udziału w spotkaniu, przez osobę bezrobotną.(K-2) Rynek pracodawcy na lokalnym rynku pracy (K-1, K-3) – – – Umiejętność podejmowania szybkich i trafnych decyzji. Łatwość zamiany jednej czynności na drugą. Umiejętność pracy w szybkim tempie. Podzielność uwagi.(K-1, K-2, K-3, K-4) Dobra pamięć.(K-1, K-2, K-3, K-4) Logiczne rozumowanie.(K-1, K-2, K-3, K-4, K-5) Odporność emocjonalna.(K-1, K-2) Otwartość.(K-1, K-2) Zrównoważenie.(K-1, K-2) *) 17 Zasady prowadzenia badań ankietowych (K-3) Rodzaje wskaźników zadowolenia klientów z usług pośrednictwa pracy (K-5) Tabela 6. Wymagania kwalifikacyjne Umiejętności Ogólnozawodowe Redaguje pisma w korespondencji wewnętrznej i zewnętrznej. Prowadzi dyskusję i negocjuje. Tworzy bazy danych o klientach w formie elektronicznej. Tworzy warunki do efektywnej pracy. Prowadzi dyskusje i negocjacje. Sporządza informacje z obszaru swojego działania dla potrzeb analiz prowadzonych w urzędzie pracy. Sporządza analizy, raporty, sprawozdania z obszaru swojego działania. III POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Dokonuje segmentacji pracodawców według przyjętych kryteriów (K-1, K-3) Rozpoznaje potrzeby i preferencje pracodawców w odniesieniu do kwalifikacji kandydatów do pracy (K-1, K-3) Planuje scenariusz wizyty wstępnej i podtrzymującej kontakt z pracodawcą (K-1, K-2) Dobiera sposób upowszechniania oferty pracy do wymagań pracodawcy, w tym umieszczenie oferty w prasie lokalnej (K-1, K-2) Nawiązuje kontakty z pracodawcami.(K-1, K-3) Promuje usługi organizacji (K-1, K-2) Prowadzi rozmowy i negocjacje dotyczące warunków pracy, wynagrodzenia i kwalifikacji oferowanej oferty pracy (K-1) Analizuje treść oferty pracy pod kątem pełnej informacji o wolnym miejscu pracy (K-2) Ocenia oferty pracy pod kątem wymagań stawianych kandydatowi (K-1, K-2) Ustala stopień przydatności zawodowej kandydata na podstawie dokumentacji (K-1, K-2) Dokonuje doboru kandydata do potrzeb i oczekiwań pracodawców.(K-1, K-2) Prezentuje ofertę pracy kandydatowi, w tym również telefonicznie (K-1) Motywuje do podjęcia zatrudnienia (K-1) Dokonuje wstępnego doboru bezrobotnych do uczestnictwa w spotkaniu.(K-2) Przekazuje bezrobotnemu informacje o innych miejscach i źródłach poszukiwania pracy (K-2) Rozpoznaje potrzeby bezrobotnego w zakresie jego udziału w formach aktywizujących i wspierających zatrudnienie (K-2) Rozpoznaje u bezrobotnych sygnały wskazujące na potrzebę usług doradczych lub do udziału w klubie pracy (K-2) Prezentuje usługi aktywizujące, oferowane przez urząd pracy, z uwzględnieniem potrzeb i możliwości bezrobotnego oraz sytuacji na lokalnym rynku pracy (K-1,K-2) Motywuje do podjęcia działań aktywizujących (K-2) Ustala wspólne z klientem sposoby dalszego postępowania i odnotowywania tego faktu w bazie danych klienta (K-1,K-2) Zgłasza do komórki do spraw szkoleń potrzebę zorganizowania szkolenia grupowego (K-2) Opiniuje wnioski bezrobotnych o skierowanie na szkolenie.(K-2) Konsultuje problemy zawodowe klienta ze specjalistą do spraw szkoleń, doradcą zawodowym lub liderem klubu pracy (K-2) Monitoruje udział osoby bezrobotnej w szkoleniu, procesie poradnictwa zawodowego lub programie klubu pracy (K-2) Diagnozuje i ocenia konieczność nawiązania kontaktów z innym urzędem.(K_2) 18 Specjalistyczne dla zawodu Przeprowadza wstępną rozmowę kwalifikacyjną z kandydatem do pracy (K-2) Przygotowuje kandydata do rozmowy z pracodawcą (K-2) Prowadzi spotkania (K-1, K-2) Sporządza analizę i pisemny raport z odbytego spotkania (K-2) Analizuje potrzeby i preferencje pracodawców w zakresie oczekiwań na kwalifikacje pracowników (K-1, K-3) Sporządza okresowe analizy sytuacji na lokalnym rynku pracy (K-3) Ustala rodzaj zakresu pomocy oczekiwanej przez specjalistyczne grupy osób bezrobotnych, dla których brak jest ofert pracy (K-2, K-4) Rozpoznaje możliwości zatrudnienia na terenach objętych działaniem innych urzędów pracy (K2, K-4) Nawiązuje kontakt z wybranym urzędem i określa oczekiwania (K-2, K-4) Ocenia przydatność posiadanych przez wybrany urząd ofert pracy dla wybranych kandydatów (K-2) Rozpoznaje wśród innych urzędów pracy, możliwości szkolenia bezrobotnych w poszukiwanym obszarze (K-2) Określa trafność doboru bezrobotnych do ofert pracy (K-5) Wylicza wskaźniki trafności zrealizowanej oferty.(K-5) Bada wykorzystanie ofert pracy (K-4, K-5) Sporządza raporty o uzyskanych wynikach (K-4,K-5) Opracowuje materiały promocyjne usług pośrednictwa pracy (K-1, K-2) Wiadomości Teorie motywacji. Zasady i techniki prowadzenia dyskusji oraz negocjacji. Techniki podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów. Zadania poradnictwa zawodowego. Założenia i program klubu pracy. Zasady współpracy między komórkami organizacyjnymi. Zasady sporządzania informacji na potrzeby analizy rynku pracy. Procedury i zasady pośrednictwa pracy w układzie regionalnym. Cechy psychofizyczne Spostrzegawczość. Umiejętności analityczne. Umiejętności diagnostyczne. Samodzielność. Elastyczność. Empatia. Przystosowanie się do zmian. Kryteria i techniki oceny przydatności zawodowej kandydatów do pracy (K-2) Psychologiczne wyznaczniki powodzenia w pracy (K-2, K-4) Zasady funkcjonowania przedsiębiorstw na rynku pracy (K-1, K-4) Podstawowe strategie i techniki marketingowe (K-1) Zasady negocjacji (K-1, K-2) Dokumentacja towarzysząca kontaktom z pracodawcami (K-1) Zasady prowadzenia rozmów telefonicznych (K-1, K-2) Zachowanie człowieka w sytuacjach trudnych (K-2) Zasady poszukiwania pracy (K-2) Rozpoznawanie potrzeb klienta w obszarze aktywizacji (K-2) Metody aktywizujące bezrobotnego (K-2) Formy aktywizacji osób bezrobotnych realizowane przez urząd (K-2) Zasady udziału w prezentowanych formach aktywizujących (K-2) Zasady tworzenia baz danych w formie elektronicznej (K-3, K-4, K-5) Sposoby monitorowania udziału osób bezrobotnych w szkoleniach, poradnictwie zawodowym, klubie pracy (K-5) Zasady udzielania pomocy finansowej bezrobotnym podejmującym zatrudnienie lub szkolenie poza miejscem zamieszkania. Kreatywność (K-1, K-2) Odporność na stres (K-1, K-2) Wysoka kultura osobista (K-1, K-2) Takt (K-1, K-2) Tolerancja (K-1, K-2) Konsekwencja w działaniu (K-1, K-2, K-4) 19 Procedury prowadzenia rozmów kwalifikacyjnych (K-2) Standardy kwalifikacji zawodowych (K-1, K-2, K-3) Ocena efektywności rozmowy odbytej z pracodawcą (K-1) Regionalna i lokalna strategia rozwoju gospodarczego i rozwoju zasobów ludzkich (K-1, K-3) Narzędzia monitorowania rynku pracy (K-4) Zasady i sposoby wyliczania wskaźników trafności doboru, czasu realizacji oferty i wykorzystania ofert pracy (K-4, K-5) Zasady wprowadzania zmian w procedurach standardu dla uzyskania lepszej efektywności pracy (K-5) Zasady prowadzenia spotkań (K-1, K-2) Zasady sporządzania raportów i analiz (K-3, K-4, K-5) IV POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Tabela 7. Wymagania kwalifikacyjne Umiejętności Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Ogólnozawodowe Wiadomości Cechy psychofizyczne Zbiera i analizuje informacje o zmieniających się trendach i potrzebach rynku pracy, nowych inicjatywach oraz podmiotach gospodarczych (K-3) Ocenia mocne i słabe strony infrastruktury gospodarczej na lokalnym rynku pracy (K-3) Opracowuje narzędzia ewaluacyjne K-5) Analizuje wyniki badań ewaluacyjnych oraz opracowuje wnioski dotyczące doskonalenia jakości usług pośrednictwa pracy (K-3, K-5) Sporządza raporty o uzyskanych wynikach (K-3,K-5) wynikające z badań ewaluacyjnych (K-4) Modyfikuje procedury podnoszenia efektywności i jakości usług pośrednictwa pracy (K-3) Zasady analizy wyników badań (K-1, K-2, K-3) Sposoby wyliczania wskaźników (K-3, K-5) Zasady sporządzania raportów (K-3,K-5) Sposoby weryfikacji działań w kontekście uzyskanych wyników (K-4) *) Ustala cele i zakres pracy zespołu. Dobiera pracowników do zadań zgodnie z posiadanymi przez nich predyspozycjami i kwalifikacjami. Ustala zasady obowiązujące w pracy zespołu. Sporządza zakres obowiązków. Dobiera odpowiedni styl kierowania. Stosuje różne formy motywowania pracowników do działania. Tworzy klimat zaufania i bezpieczeństwa w zespole. Kontroluje i ocenia wykonaną pracę. *) Zasady doboru pracowników. Zarządzanie zasobami ludzkimi. Style kierowania. Metody motywowania pracowników. Struktura i dynamika grupy. Techniki twórczego myślenia. Twórcze myślenie. Łatwość i szybkość podejmowania decyzji. Predyspozycje do kierowania pracą w zespole. Specjalistyczne dla zawodu *) *) V POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH*) Tabela 8. Wymagania kwalifikacyjne Umiejętności Wiadomości Cechy psychofizyczne Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Ogólnozawodowe *) *) *) *) *) *) Specjalistyczne dla zawodu *) *) *) 20
