Język Polski
advertisement
Kod ucznia: …………………………………………………………………. WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 STOPIEŃ REJONOWY – 2.01.2013 Drogi Uczniu! Witaj w drugim etapie konkursu. Przed Tobą test złożony z 21 zadań. - Uważnie czytaj teksty i polecenia z nimi związane, - czytelnie i wyraźnie wpisuj odpowiedzi w wyznaczonych miejscach, - nie używaj korektora, - w razie omyłki przekreśl błędną odpowiedź i nad nią zapisz poprawną, - sprawdź wszystkie odpowiedzi przed oddaniem testu. Na rozwiązanie testu masz 90 minut. Powodzenia! Motyw przewodni: „Jestem egzemplarz człowieka, A to znaczy – diabli, czyśćcowy i boski” Jacek Kaczmarski, Rozmowa TEKST 1. «Jeździłem koło zamku. Ile biesów w głowie I w sercu miałem, kto ich imiona wypowie! Stolnik zabija dziecię własne! Mnie już zabił, Zniszczył!… Jadę pod bramę, szatan mnie tam wabił. Patrz, jak on hula! Co dzień w zamku pijatyka,[…] Pomyśl o zemście, to wnet szatan broń podsunie. Ledwiem pomyślił: szatan nasyła Moskali. Stałem patrząc; wiesz, jak wasz zamek szturmowali. Bo fałsz, żebym był w jakiej z Moskalami zmowie… Patrzyłem. Różne myśli snuły się po głowie. Zrazu z uśmiechem głupim, jak na pożar dziecko, Patrzyłem; potem radość uczułem zbójecką, Czekając rychło zacznie palić się i walić; Czasem myśl przychodziła skoczyć, ją ocalić, Nawet Stolnika… Broniliście się, ty wiesz, dzielnie i przytomnie. Zdziwiłem się. Moskale padali wkoło mnie. Bydlęta, źle strzelają! Na widok ich klęski Złość mię znowu porwała. — Ten Stolnik zwycięski![…] Odjeżdżałem ze wstydem. Właśnie był poranek. Wtem ujrzałem, poznałem. Wystąpił na ganek, I brylantową szpinką ku słońcu migotał, I wąs pokręcał dumnie, i wzrok dumny miotał… 1 WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO 2012/2013 – STOPIEŃ REJONOWY I zdało mi się, że mnie szczególniej urągał, Że mnie poznał i ku mnie rękę tak wyciągał, Szydząc i grożąc… Chwytam karabin Moskala, Ledwiem przyłożył, prawie nie mierzył — wypala! […] Czyż uciekałem, kiedyś mierzył do mnie z góry? Utkwiłem oczy we dwie twojej broni rury; Rozpacz jakaś, żal dziwny do ziemi mnie przybił! Czemuż? ach mój Gerwazy, czemuś wtenczas chybił? Łaskę byś zrobił!… Widać, za pokutę grzechu Trzeba było…» Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz 1. Zabicie Stolnika przez Jacka Soplicę było spowodowane: a) zawiścią b) zazdrością c) wyrachowaniem d) chęcią zemsty. 2. Spowiedź Jacka Soplicy ma charakter emocjonalny. Wskaż dwa językowe wyróżniki tego typu wypowiedzi i nazwij je. - ……………………………………………………………………………………….…………………….………………………… ………………………………………………………………………………………….………………….………………………….. - ………………………………………………………………………………………………………….………………………….… …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. Zacytuj fragment obrazujący przeżycia wewnętrzne bohatera zaraz po oddaniu strzału w kierunku Stolnika. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. Zredaguj plan ramowy opowiadania Jacka Soplicy. Użyj 4-5równoważników zdań. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. Wyjaśnij znaczenie podanych zwrotów i wyrażeń. a) mieć duszę na ramieniu - …………………………………………………………………….…………………….. b) dusza towarzystwa - …………………………………………………………………………………….…………….. c) bratnia dusza - ……………………………………………………………………………………………………………. d) rogata dusza - ……………………………………………………………………………………………………………. 2 WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO 2012/2013 – STOPIEŃ REJONOWY 6. W tekście 1. posłużono się narracją a) trzecioosobową b) pierwszoosobową c) pośrednią d) odautorską. 7. Podane wyrazy zapisz w formie dopełniacza liczby pojedynczej. epopeja - ………………………………….. elegia - ……………………………………… szyja - ……………………………………….. kuźnia - ……………………………………… 8. Uzasadnij użycie przecinków w zdaniu „Broniliście się, ty wiesz, dzielnie i przytomnie”. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9. Z tekstu pierwszego wypisz przykłady podanych środków stylistycznych i określ ich funkcję. środek Przykład funkcja w tekście stylistyczny epitet metafora porównanie szyk przestawny 10. Wskaż przykłady dwóch archaizmów użytych w tekście. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. TEKST 2. Porównajmy pamięć do szuflady z uzbieranymi gdzieś przypadkiem szpargałami. Albo do pawlacza, gdzie wrzucamy po kolei wszystko, co dziś nie jest nam potrzebne, choć kiedyś może i było. Są ludzie, którzy bardzo się do takich niepotrzebnych rzeczy przywiązują. Tak bardzo, że nie potrafią się ich pozbyć. Trzymają je, choć zabierają miejsce, czasem hodują mole lub inne szkodniki, zbierają brud i ograbiają ze świeżego powietrza. Gdy od nadmiaru niepotrzebnych rzeczy robi się ciasno i jakość obecnego życia na tym traci, to jest to, moim zdaniem, rodzaj nerwicy. Dojrzałe kierowanie swoim życiem polega na tym, że się przede wszystkim dba o jakość swego życia tu i teraz. Nie żyje się w rozkroku - jedną nogą w tym, co kiedyś było, a drugą w tym, co kiedyś może być. Stare skarpetki czy krawaty, roczniki gazet sprzed lat, zaproszenia na cudze wesela, obtłuczone dzbanuszki - to nie są "pamiątki". To są neurotyczne kotwice niepozwalające odpłynąć dalej; trzymają one ludzi u brzegów jałowej ziemi, na której nic nie urośnie i nic pięknego ani użytecznego nie można zbudować. Takie bywają złe wspomnienia, które nic nam dzisiaj nie dają, a odbierają wiele. Niektórzy trzymają je uparcie w swym umyśle jak zakurzone, niezdrowe szpargały na pawlaczu.[…] Dobre wspomnienia sprawiają, że czujemy się szczęśliwi. Złe wspomnienia sprawiają, że życie wydaje się złe. […]Siła dawnych wspomnień, zwłaszcza natrętnie obecnych w dniu dzisiejszym, nadaje ton temu, co dzieje się obecnie. Nawet najspokojniejsze życie, dostatek, czyjaś miłość mogą nie być dostrzeżone pod gruzami jakiejś klęski sprzed lat. Co gorsza, 3 WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO 2012/2013 – STOPIEŃ REJONOWY często te gruzy tak zagradzają drogę do nas innym ludziom, że faktycznie niczego poza tymi gruzami już w naszym życiu nie może być. Jest to najsmutniejsze, bo niezasłużone, nieszczęście większości superofiar. Nie dość, że się kiedyś nacierpieli, to jeszcze dziś sami siebie nadal pogrążają w odnawianym raz po raz cierpieniu. Ewa Woydyłło, Dobra pamięć, zła pamięć 11. Tekst 2. to przykład a) reportażu b) recenzji c) wywiadu d) artykułu. 12. Na czym polega zdaniem autorki Tekstu 2. dojrzałość? Odpowiedzi udziel w formie 1-2 zdań. Nie cytuj. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 13. Zdanie „Nie dość, że się kiedyś nacierpieli, to jeszcze dziś sami siebie nadal pogrążają w odnawianym raz po raz cierpieniu” obrazuje a) stereotypowe postrzeganie cierpienia b) manipulację złymi wspomnieniami c) konsekwencje zadawania cierpienia innym d) paradoks związany z życiem wypełnionym złymi wspomnieniami. 14. Wyjaśnij w 1-2 zdaniach metaforyczne znaczenie wypowiedzi „Nie żyje się w rozkroku jedną nogą w tym, co kiedyś było, a drugą w tym, co kiedyś może być”. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 15. Autorka Tekstu 2. zmniejsza dystans do czytelnika. Dzięki jakim formom czasowników to osiąga? Podaj przykład. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 16. W zdaniu „Nawet najspokojniejsze życie, dostatek, czyjaś miłość mogą nie być dostrzeżone pod gruzami jakiejś klęski sprzed lat” występuje podmiot a) gramatyczny c) szeregowy b) domyślny d) logiczny. TEKST 3. Podniosłem wiadro do jego warg. Pił, mając oczy zamknięte. To było tak piękne jak święto. To było czymś więcej niż pożywieniem. Ta woda zrodzona była z marszu pod gwiazdami, ze śpiewu bloku, z wysiłku mych ramion. Sprawiała radość sercu - jak podarek. Świeczki na choince, muzyka na Pasterce oraz słodkie uśmiechy opromieniały prezenty, jakie otrzymywałem na Boże Narodzenie, gdy byłem małym chłopcem. - Ludzie z twojej planety - powiedział Mały Książę - hodują pięć tysięcy róż w jednym ogrodzie... i nie znajdują w nich tego, czego szukają... - Nie znajdują - odpowiedziałem. 4 WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO 2012/2013 – STOPIEŃ REJONOWY - A tymczasem to, czego szukają, może być ukryte w jednej róży lub w odrobinie wody... - Oczywiście - odpowiedziałem. Mały Książę dorzucił: - Lecz oczy są ślepe. Szukać należy sercem. Antoine de Saint-Exupery, Mały Książę 17. Rozmowa Małego Księcia z pilotem ma charakter a) ironiczny c) polemiczny b) filozoficzny d) satyryczny. 18. „Mały Książę” to utwór symboliczny. Czego symbolem jest w tej książce studnia? …………………………………………………………………………………………………………………………………… 19. Wypowiedzenie „Ludzie z twojej planety hodują pięć tysięcy róż w jednym ogrodzie i nie znajdują w nich tego, czego szukają” przekształć na zdanie zawierające imiesłowowy równoważnik zdania. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 20. Podaj autorów i tytuły utworów, do których odnoszą się podane sugestie. a) Zasmucony ojciec i poeta - ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… b) Cierpiąca z powodu miłości i nieprzychylności rodziców para - .………………………………... …………………………………………………………………………………………………………………………………… c) Rozrzutna modnisia i szlachcic safanduła - …………………………………………………………………. ......................................................................................................................................... d) Połączyło ich harcerstwo i miłość do kina - …………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………. e) Właściciel Scyzoryka i wierny sługa - ………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………….…………………………….. f) Żeglarz i tułacz wracający do ojczyzny - ……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… 21. Trudne życiowe doświadczenia nie muszą skazywać ludzi na pesymizm i wpływać na przeżywanie przez nich teraźniejszości. Czy zgadzasz się z tym stwierdzeniem? Odwołaj się do przykładów z życia ( 1 przykład) i literatury (2 lub więcej przykładów). Twoja praca nie może być krótsza niż 2/3 przewidzianej objętości. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... 5 WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO 2012/2013 – STOPIEŃ REJONOWY ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... 6
