Biologia - Home.pl

Liczba uzyskanych punktów:
KOD UCZNIA
WOJEWÓDZKI KONKURS BIOLOGICZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013
STOPIEŃ REJONOWY – 15.01.2013R.
Instrukcja dla ucznia:
1. Test konkursowy zawiera 38 zadań (są to zadania zamknięte i otwarte).
Na ich rozwiązanie masz 90 minut.
2. Po uważnym przeczytaniu i zrozumieniu treści zadania oraz analizie rysunków, wybierz
jedną z czterech odpowiedzi w zadaniach zamkniętych.
W zadaniach otwartych samodzielnie sformułuj odpowiedź i zapisz ją w wyznaczonym
miejscu.
3. Test wypełniaj długopisem, nie używaj korektora, ołówka, ani gumki.
4. Przy rozwiązywaniu zadań zamkniętych wybierz jedną, prawidłową odpowiedź i zakreśl ją
znakiem X.
Przykład:
b
a
c
d
Jeżeli pomylisz się i zechcesz wybrać inną odpowiedź, to źle zaznaczoną otocz kółkiem,
po czym zakreśl znakiem X literę właściwą np.:
Przykład:
a
b
c
d
5. Możesz uzyskać maksymalnie 50 punktów; 80 % z nich, czyli 40 punktów kwalifikuje
Cię do udziału w stopniu wojewódzkim Konkursu Biologicznego.
POWODZENIA!
WOJEWÓDZKI KONKURS BIOLOGICZNY 2012/2013 – STOPIEŃ REJONOWY
Zadanie 1. (0 – 1)
Rośliną zarodnikową jest
a) jałowiec pospolity.
b) mniszek lekarski.
c) skrzyp łąkowy.
d) modrzew europejski.
Zadanie 2. (0 – 1)
Wybierz odpowiedź uwzględniającą prawidłową kolejność komplikowania się organizmów:
a) tkanka – organizm – komórka – organ – układ.
b) komórka – tkanka – organ – układ – organizm.
c) tkanka – komórka – układ – organ – organizm.
d) komórka – organ – tkanka – organizm – układ.
Zadanie 3. (0 – 1)
Za powstawanie obrazu w oku odpowiedzialna jest
a) twardówka.
b) siatkówka.
c) naczyniówka.
d) tęczówka.
Zadanie 4. (0 – 1)
Nukleoid to struktura komórkowa charakterystyczna dla komórki
a) pierwotniaka.
b) zwierzęcej.
c) roślinnej.
d) bakteryjnej.
Zadanie 5. (0 – 1)
Chorobą człowieka, której nie możemy wyleczyć stosując antybiotyk jest
a) ospa.
b) kiła.
c) krztusiec.
d) trąd.
Zadanie 6. (0 – 1)
Pod wpływem promieni słonecznych opalamy się. Ciemniejsze zabarwienie skóry wywołane jest
a) podwyższeniem poziomu hemoglobiny.
b) zwiększeniem się ilości melaniny.
c) zwężeniem naczyń krwionośnych.
d) zniszczeniem komórek naskórka.
Zadanie 7. (0 – 1)
Przez pączkowanie rozmnaża się
a) pijawka lekarska.
b) szczeżuja wielka.
c) stułbia płowa.
d) glista ludzka.
Zadanie 8. (0 – 1)
W którym zestawie wymieniono wyłącznie plechowce?
a) Jarząb szwedzki, borowik szlachetny, cis pospolity.
b) Opieńka miodowa, chrobotek reniferowy, morszczyn pęcherzykowaty.
c) Słonecznik zwyczajny, skrzyp polny, czubajka kania.
d) Sałata morska, krwawnik pospolity, złotorost ścienny.
1
WOJEWÓDZKI KONKURS BIOLOGICZNY 2012/2013 – STOPIEŃ REJONOWY
Zadanie 9. (0 – 1)
Pleśniak biały jest komórczakiem, gdyż zbudowany jest z
a) jednej komórki jednojądrowej.
b) wielu komórek jednojądrowych.
c) jednej komórki wielojądrowej.
d) wielu komórek wielojądrowych.
Zadanie 10. (0 – 1)
Wybierz zestaw, w którym wymieniono wyłącznie skorupiaki:
a) krab, kleszcz, skorpion.
b) rak, langusta, ukwiał.
c) krewetka, ostryga, rak.
d) rozwielitka, pąkla, krab.
Zadanie 11. (0 – 1)
Wzrost łodygi na długość i grubość jest wynikiem działania tkanki
a) przewodzącej.
b) wzmacniającej.
c) twórczej.
d) miękiszowej.
Zadanie 12. (0 – 1)
Janek ma dużą nadwagę i podczas wysiłku bardzo się męczy. Jakim chorobom sprzyja otyłość?
a) Gruźlicy i cukrzycy.
b) Miażdżycy i cukrzycy.
c) Cukrzycy i reumatyzmowi.
d) Miażdżycy i gruźlicy.
Zadanie 13. (0 – 1)
Drgania błony bębenkowej odbierane są przez kosteczki słuchowe ustawione w kolejności:
a) kowadełko, strzemiączko, młoteczek.
b) młoteczek, kowadełko, strzemiączko.
c) strzemiączko, młoteczek, kowadełko.
d) kowadełko, młoteczek, strzemiączko.
Zadanie 14. (0 – 1)
Który z poniższych procesów nie jest charakterystyczny dla liścia?
a) Transpiracja.
b) Wymiana gazowa.
c) Pączkowanie.
d) Fotosynteza.
Zadanie 15. (0 – 1)
Kość kurczaka była przetrzymywana w 15% roztworze octu. Po wyjęciu stała się
a) miękka i rozpadająca się na drobne części.
b) krucha i łamliwa.
c) giętka i elastyczna.
d) twarda i odporna na złamanie.
Zadanie 16. (0 – 1)
Między prawym przedsionkiem, a prawą komorą w sercu człowieka znajduje się zastawka
a) dwudzielna.
b) półksiężycowata.
c) księżycowata.
d) trójdzielna.
2
WOJEWÓDZKI KONKURS BIOLOGICZNY 2012/2013 – STOPIEŃ REJONOWY
Zadanie 17. (0 – 1)
Szczepionki mogą być stosowane u człowieka
a) chorego, aby nabrał odporności na daną chorobę.
b) zdrowego w celu uodpornienia go na daną chorobę.
c) chorego w celu szybkiego powrotu do zdrowia.
d) który zetknął się z chorobą i mógł się nią zarazić.
Zadanie 18. (0 – 1)
Wirusy nie są organizmami, gdyż
a) nie mają budowy komórkowej i własnego metabolizmu.
b) przeprowadzają tylko wybrane czynności życiowe.
c) mogą występować tylko w środowisku nieożywionym.
d) są pasożytami wewnątrzkomórkowymi.
Zadanie 19. (0 – 1)
W którym zestawie poprawnie przedstawiono gatunek wraz z jego siedliskiem i trybem życia?
a) stułbia płowa – wody morskie – drapieżca
b) wypławek biały – wody morskie – roślinożerca
c) szczeżuja pospolita – wody słodkie – filtrator
d) tasiemiec uzbrojony – wątroba – pasożyt
Zadanie 20. (0 – 1)
Poniżej przedstawiono cykl rozwojowy pewnego owada.
Wybierz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie 1 lub 2.
Na podstawie powyższego rysunku można stwierdzić, że jest to cykl rozwojowy owada z:
A.
przeobrażeniem niezupełnym,
B.
przeobrażeniem zupełnym,
1.
występuje w nim stadium larwy i poczwarki
2.
występuje w nim tylko stadium larwy
ponieważ
Zadanie 21. (0 – 1)
Rośliną, której owoce przenoszone są przez wodę jest
a) mniszek lekarski.
b) łopian większy.
c) palma kokosowa.
d) klon zwyczajny.
3
WOJEWÓDZKI KONKURS BIOLOGICZNY 2012/2013 – STOPIEŃ REJONOWY
Zadanie 22. (0 – 1)
Symbiotyczną bakterią jelita grubego człowieka jest
a) krętek blady.
b) pałeczka okrężnicy.
c) gronkowiec złocisty.
d) laseczka sienna.
Zadanie 23. (0 – 1)
Funkcją szkieletu człowieka nie jest
a) ochrona niektórych narządów wewnętrznych.
b) tworzenie elementów morfotycznych krwi.
c) magazynowanie wapnia i fosforu.
d) koordynacja pracy układu nerwowego.
Zadanie 24. (0 – 1)
Tkanka przedstawiona na poniższym rysunku występuje u człowieka w
a) kościach.
b) żołądku.
c) mózgu.
d) sercu.
Zadanie 25. (0 – 1)
Jeżeli u człowieka występuje spadek ilości glukozy we krwi, wtedy trzustka wydziela do krwi
a) glikogen.
b) progesteron.
c) glukagon.
d) insulinę.
Zadanie 26. (0 – 2)
Oceń prawdziwość poniższych zdań wpisując znak „+” w odpowiedniej rubryce tabeli
(P – prawda, F – fałsz).
Zdanie
P
F
Hemoglobina jest białkiem prostym, które
transportuje tlen do komórek ciała.
Wegetarianizm jest najlepszą formą odżywiania
się młodego człowieka.
Woski chronią liście niektórych roślin przed
nadmierną transpiracją.
Nadmierne solenie potraw może doprowadzić
u człowieka do nadciśnienia.
4
WOJEWÓDZKI KONKURS BIOLOGICZNY 2012/2013 – STOPIEŃ REJONOWY
Zadanie 27. (0 – 1)
Uporządkuj podane poniżej organizmy w takiej kolejności, aby odzwierciedlały stopień
komplikowania się budowy ich układu pokarmowego.
A – owca, B – glista ludzka, C – pszczoła, D – dżdżownica
I ……….. → II ……….. → III ………. → IV ……..….
Zadanie 28. (0 – 2)
Schemat przedstawia mózgowie człowieka.
I) Na powyższym schemacie przedstawiającym mózgowie człowieka literą X oznaczono
a) rdzeń kręgowy.
b) móżdżek.
c) rdzeń przedłużony.
d) przodomózgowie.
II) Funkcją powyższego elementu budowy mózgowia jest
a) odbiór bodźców wzrokowych.
b) kierowanie procesami pamięci.
c) regulowanie temperatury organizmu.
d) utrzymywanie ciała w równowadze.
Zadanie 29. (0 – 2)
Poniżej przedstawiono różne przykłady odruchów.
Wpisz ich oznaczenia literowe do odpowiednich kolumn w tabeli.
A.
B.
C.
D.
E.
F.
G.
H.
Wytwarzanie śliny podczas jedzenia.
Zapalenie światła po wejściu do ciemnego pokoju.
Ssanie mleka przez noworodka.
Korzystanie ze sztućców podczas posiłków.
Ślinienie się na widok smacznego jedzenia.
Przechodzenie na zielonym świetle.
Rozszerzenie źrenicy w ciemności.
Cofnięcie palca po ukłuciu igłą.
ODRUCH
Bezwarunkowy
Warunkowy
5
WOJEWÓDZKI KONKURS BIOLOGICZNY 2012/2013 – STOPIEŃ REJONOWY
Zadanie 30. (0 – 1)
Poniżej przedstawiono różne przykłady węglowodanów.
1 – chityna
2 – glukoza
3 – celuloza
4 – laktoza
5 – skrobia
Przyporządkuj do każdego wyżej wymienionego węglowodanu (1–5) jego biologiczną funkcję
(A–F), wpisując właściwe litery do tabeli.
A. Jest podstawowym materiałem energetycznym komórki.
B. Gromadzona jest jako materiał zapasowy u roślin.
C. Buduje ściany komórkowe grzybów i pancerze skorupiaków.
D. Jest składnikiem nukleotydów kwasu DNA.
E. Buduje ściany komórkowe komórek roślinnych.
F. Występuje w mleku ssaków pełniąc funkcję odżywczą.
1
2
3
4
5
Zadanie 31. (0 – 2)
Przyporządkuj nazwę rośliny (1-6) do posiadanego przez nią owocu (A-G).
1. groch
A. pestkowiec
2. słonecznik
B. jagoda
3. brzoskwinia
C. ziarniak
4. mak
D. strąk
5. kukurydza
E. orzech
6. leszczyna
F. niełupka
G. torebka
…………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 32. (0 – 2)
Poniżej przedstawiono wyniki badania krwi pewnego pacjenta wraz z ich prawidłową normą.
Parametr
Wynik badania
Norma
Ilość leukocytów
7 tys./ mm3
4-10 tys./ mm3
Zawartość cholesterolu całkowitego
120 mg/dl
150-250 mg/dl
Zawartość glukozy na czczo
81 mg/dl
70-100 mg/dl
2,5 mln/mm3
4,7-5,7 mln/mm3
Ilość erytrocytów
a)
b)
c)
d)
Na podstawie powyższych wyników krwi można wnioskować, że
pacjent choruje na miażdżycę.
u pacjenta wystąpił stan zapalny.
pacjent ma anemię.
pacjent ma cukrzycę.
a)
b)
c)
d)
O chorobie tego pacjenta świadczy
niezgodna z normą ilość glukozy.
niewłaściwa ilość erytrocytów.
niewłaściwa ilość cholesterolu.
niezgodna z normą ilość leukocytów.
I)
II)
6
WOJEWÓDZKI KONKURS BIOLOGICZNY 2012/2013 – STOPIEŃ REJONOWY
Zadanie 33. (0 – 2)
Schemat przedstawia budowę jaja ptaka.
Nazwij elementy budowy jaja ptasiego oznaczone literami: A i B.
A - ……………………………………
B - ……………………………………
Zadanie 34. (0 – 2)
Wymienione poniżej organy roślinne (A–I) rozdziel na te, które są modyfikacjami liści, i te,
które są modyfikacjami łodygi, wpisując ich oznaczenia literowe do odpowiednich kolumn
w tabeli.
A) kłącze imbiru
B) organ chwytny u rosiczki
C) ciernie kaktusa
D) bulwa ziemniaka
E) ciernie śliwy tarniny
F) organ wabiący u poinsecji
G) rozłogi truskawki
H) wąsy czepne groszku
I) cebula tulipana
Modyfikacje liści
Modyfikacje łodygi
Zadanie 35. (0 – 3)
Poniżej przedstawiono wzór uzębienia stałego dorosłego człowieka.
3212 2123
3212 2123
Przyjrzyj się schematowi przedstawiającemu wzór zębowy dorosłego człowieka i określ liczbę:
a) zębów przedtrzonowych w całej jamie ustnej: ......................................................................................
b) zębów trzonowych w żuchwie: .............................................................................................................
c) siekaczy w szczęce górnej: ....................................................................................................................
7
WOJEWÓDZKI KONKURS BIOLOGICZNY 2012/2013 – STOPIEŃ REJONOWY
Zadanie 36. (0 – 2)
Nieprawidłowe odżywianie się może być przyczyną powstawania różnych chorób w organizmie
człowieka.
Przyporządkuj podanym niżej schorzeniom (1-6) składnik (A-G), którego niedobór może
sprzyjać powstawaniu tego schorzenia.
1. choroba beri-beri
2. krzywica
3. nieprawidłowe funkcjonowanie tarczycy
4. ślepota zmierzchowa
5. trudne gojenie się ran
6. anemia
A. niedobór jodu
B. niedobór witaminy A
C. niedobór fluoru
D. niedobór witaminy C
E. niedobór żelaza
F. niedobór witaminy B1
G. niedobór witaminy D
……………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 37. (0 – 2)
Poniżej przedstawiono różne przykłady organizmów.
1.
2.
3.
4.
I) Organizmem korzystającym z żywej materii organicznej innego organizmu, działającym
na jego niekorzyść, jest organizm oznaczony na rysunku cyfrą
a) 3
II)
a)
b)
c)
d)
b) 1
c) 4
d) 2
Organizm taki nazywamy
drapieżnikiem.
pasożytem.
destruentem.
producentem.
Zadanie 38. (0 – 2)
Wpisz do odpowiednich kolumn w tabeli podane poniżej określenia dotyczące dwóch rodzajów
rozmnażania się roślin i zwierząt.
żyworodność, podział komórki, zapłodnienie, obojnactwo,
jajorodność, rozmnażanie wegetatywne, fragmentacja plechy.
Rozmnażanie bezpłciowe
zarodniki,
pączkowanie,
Rozmnażanie płciowe
8
WOJEWÓDZKI KONKURS BIOLOGICZNY 2012/2013 – STOPIEŃ REJONOWY
BRUDNOPIS
9