Sytuacja prawna spadkobiercy

Kazus 1
W dniu 19 marca 2016 r. A oraz jego dwudziestoletni syn – B włamali się do
domu należącego do C i ukradli znajdujący się tam sprzęt elektroniczny, kosztowności
oraz oszczędności należące do C o łącznej wartości 9.000 zł. Dodatkowo C był
zmuszony do naprawy okna, przez które włamali się sprawcy, co kosztowało go
kwotę 1.000 zł. Policja ujęła sprawców, o czym C dowiedział się w dniu 15 maja 2016
r. Jednak rzeczy skradzione z domu C nie zostały odnalezione. W związku z tym C
zwrócił się do A o zapłatę odszkodowania w wysokości 10.000 zł za utracone
przedmioty, oszczędności oraz koszty poniesione na naprawę okna. W odpowiedzi A
podniósł jednak, że jego syn jest już dorosły w związku z czym B może domagać się
od A co najwyżej zapłaty kwoty 5.000 zł.
Odpowiedz na poniższe pytania. Odpowiedzi krótko uzasadnij, podając stosowną
podstawę prawną.
1. Czy A oraz B podnoszą odpowiedzialność odszkodowawczą wobec C? W razie
odpowiedzi pozytywnej wskaż na jakiej zasadzie odpowiadają?
2. Czy C może domagać się zapłaty całej kwoty 10.000 zł od A?
3. Czy A przysługiwałoby jakieś roszczenie wobec B, gdyby jednak zapłacił całą kwotę
10.000 zł na rzecz C? Jakie okoliczności mogłyby ewentualnie wpływać na wysokość
tego roszczenia?
4. Kiedy przedawnią się roszczenia C wobec A i B? Czy w razie postępowania
sądowego przeciwko A lub B Sąd weźmie upływ tego terminu z urzędu?
5. Załóżmy, że A nieodpłatnie przekazał ukradzione rzeczy drugiemu synowi – D,
który nie wiedział o źródle ich pochodzenia. Czy C będzie przysługiwać wobec D
roszczenie o zwrot wskazanych przedmiotów?
Kazus 2
W dniu 12 kwietnia 2016 r. doszło do wypadku samochodowego, w którym poszkodowana została
kierująca samochodem marki Fiat dwudziestosiedmioletnia A. Sprawcą wypadku był B, właściciel pojazdu
marki BMW, który skręcając z drogi podporządkowanej nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu A, znajdującej
się na drodze głównej. W chwili zdarzenia padał niewielki deszcz, a B był mocno zmęczony w związku z
tym, że wracał z całodniowej podróży. B był w dacie zdarzenia ubezpieczony od odpowiedzialności
cywilnej w Towarzystwie Ubezpieczeniowym X S.A. jako samoistny posiadacz (właściciel) pojazdu.
Na skutek zdarzenia A doznała uszkodzenia kręgosłupa oraz urazu głowy. W związku z doznanym
urazem kręgosłupa A była zmuszona nosić kołnierz ortopedyczny przez okres 2 miesięcy, a następnie
poddawać się zabiegom rehabilitacyjnym przez okres dalszych 3 miesięcy. A nie mogła pracować przez
okres 1 miesiąca po wypadku, a następnie musiała ograniczyć swoją aktywność zawodową na czas
kolejnych dwóch miesięcy, w związku z czym utraciła dochody w łącznej wysokości 5.000 zł. Przez okres
dwóch miesięcy po wypadku A odczuwała silne bóle głowy, związane z doznanym urazem. Oprócz tych
bóli nie stwierdzono jednak uszczerbku o charakterze neurologicznym. A wydała na leczenie oraz
rehabilitację powypadkową kwotę 2.000 zł. Co więcej, A musiała zrezygnować z długo planowanego
wakacyjnego wyjazdu w Tatry, w związku z czym wpadła w depresję. Obecnie A obawia się także jeździć
samochodem, gdyż stale towarzyszą jej wspomnienia wypadku.
Niezależnie od wskazanego wyżej uszczerbku na zdrowiu A musiała dokonać naprawy uszkodzonego
pojazdu, a koszty tej naprawy zostały wycenione na kwotę 10.0000 zł. Samochód należący do B również
wymagał naprawy, jednak sam B nie doznał żadnego uszczerbku na zdrowiu na skutek wypadku.
Odpowiedz na poniższe pytania. Odpowiedzi krótko uzasadnij, podając stosowną podstawę prawną.
1.
Na jakiej podstawie odpowiada B wobec A? Czy A mogłaby kierować swoje roszczenia
odszkodowawcze również wobec jakiegoś innego podmiotu?
2. Czy podawane w kazusie okoliczności wypadku takie jak niewielkie opady deszczu oraz zmęczenie B
mają wpływ na istnienie (bądź zakres) odpowiedzialności B za skutki wypadku?
3. Określ, jaki uszczerbek doznany przez A stanowi szkodę na osobie, a jaki szkodę na mieniu?
4. Czy A doznała na skutek wypadku naruszenia jakiegoś dobra osobistego? Jakie ewentualnie dobro
osobiste zostało naruszone?
5. Czy A mogłaby ewentualnie domagać się zapłaty zadośćuczynienia od B? Jakie okoliczności mogłyby
wpływać na wysokość przyznanego zadośćuczynienia?
Kazus 3
W dniu 23 lipca 2015 r. A zawarł z B umowę darowizny, na podstawie której przekazał B
kwotę 50.000 zł. A złożył oświadczenie w przedmiocie darowizny, dlatego że B groził mu, iż
ujawni informacje kompromitujące A w oczach jego rodziny i współpracowników, jeżeli ten nie
przekaże mu kwoty 50.000 zł. Groźba ta była realna, a jej spełnienie mogło się wiązać z
poważnymi konsekwencjami (również majątkowymi), co spowodowało, że A przekazał B
żądaną sumę pieniędzy.
Na podstawie pisemnego oświadczenia z dnia 31 stycznia 2016 r. A uchylił się od skutków
prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem groźby (art. 87 w zw. z art. 88 k.c.), a
także zażądał od B zwrotu kwoty 50.000 zł oraz zapłaty dalszej kwoty 10.000 zł. A wskazał, że
na skutek darowizny znacznie pogorszyła się jego sytuacja finansowa, na skutek czego był
zmuszony zaciągnąć krótkoterminowe pożyczki celem spłaty zobowiązań obciążających A.
Koszt tych pożyczek (w postaci oprocentowania oraz dalszych opłat związanych z ich
pozyskaniem) wynosi podaną kwotę 10.000 zł, która w ocenie A stanowi szkodę będącą
następstwem bezprawnego postępowania B.
W odpowiedzi B podniósł, że nie jest zobowiązany do zwrotu otrzymanej od A kwoty
50.000 zł, gdyż nie jest już wzbogacony. B wydał kwotę 10.000 zł na wycieczkę zagraniczną,
10.000 zł na wyposażenie swojego mieszkania, natomiast pozostała kwota 30.000 zł stanowiła
prezent ślubny dla syna B – C oraz jego małżonki (D), którzy nie wiedzieli o pochodzeniu tych
środków pieniężnych. Z kolei dalsza podawana przez A kwota 10.000 zł nie ma – w ocenie B –
żadnego związku z darowizną kwestionowaną obecnie przez darczyńcę.
1.
Czy uchylenie się przez stronę od skutków groźby, pod wpływem której złożono
oświadczenie (zawarto umowę) uzasadnia żądanie zwrotu świadczenia spełnionego na
podstawie umowy przez tę stronę?
2.
Czy podawane przez B okoliczności wydania kwoty 20.000 zł na wycieczkę oraz
wyposażenie mieszkania mają wpływ na sytuację prawną stron?
3. W jakim terminie przedawni się roszczenie A o zwrot kwoty przekazanej na podstawie
umowy darowizny? Jeżeli uważasz, że A nie przysługuje takie roszczenie, napisz jakie są
podstawowe terminy przedawnienia roszczeń w prawie cywilnym.
4. Czy A może domagać się od C i D zwrotu kwoty 30.000 zł?
5. Czy A może domagać się od B zapłaty kwoty 10.000 zł w związku z kosztami pożyczek
zaciągniętych przez A?
Kazus 4
W dniu siedemnastego czerwca 2016 r. dwudziestoletni A został napadnięty i
pobity podczas wieczornego spaceru przez siedemnastoletniego B i
dwudziestotrzyletniego C. Napastnicy zabrali A zegarek o wartości 100 zł, telefon o
wartości 500 zł oraz 120 zł w gotówce wraz z portfelem o wartości 30 zł. Na skutek
pobicia A doznał złamania ręki oraz wstrząśnięcia mózgu, w związku z czym spędził 3
dni w szpitalu. Obecnie A nie odczuwa już fizycznych skutków pobicia, jednak na czole
ma podłużną bliznę, która powstała po uderzeniu w krawężnik, na który A upadł po
tym, jak został popchnięty przez napastników. A obawia się również obecnie
wychodzić na dwór po zmroku i zaprzestał wieczornych spacerów oraz joggingu, który
wcześniej uprawiał przez kilka lat.
Policja ujęła sprawców dzięki zeznaniom D, która obserwowała zdarzenie z
zaparkowanego nieopodal samochodu i rozpoznała w napastnikach miejscowych
chuliganów. Obecnie A zastanawia się nad możliwością dochodzenia roszczeń
pieniężnych od sprawców zdarzenia. A dowiedział się, że C pracuje i posiada już
pewien majątek w związku z czym mógłby z większym prawdopodobieństwem uzyskać
od niego odszkodowanie niż od siedemnastoletniego B.
1. Czy B może ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu czynu
niedozwolonego skierowanego przeciwko A, jeżeli w dacie zdarzenia nie miał jeszcze
skończonych 18 lat?
2. Na jakiej zasadzie odpowiadają sprawcy (odpowiada sprawca) deliktu?
3. Czy A może domagać się zapłaty całego odszkodowania od C?
4. Czy A mógłby domagać się zadośćuczynienia za doznaną krzywdę? Jakie okoliczności
mogłyby ewentualnie wpływać na wysokość przyznanego zadośćuczynienia?
5. W jakim terminie przedawnią się roszczenia przysługujące A?