pobierz

KARTA PRZEDMIOTU
1.
NAZWA PRZEDMIOTU: Biologia
2.
KIERUNEK: Wychowanie fizyczne
3.
POZIOM STUDIÓW1: I stopień – studia stacjonarne
4.
ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I rok/I semestr
5.
LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3
6.
LICZBA GODZIN: 15/15
7.
TYP PRZEDMIOTU2: obowiązkowy
8.
JĘZYK WYKŁADOWY: polski
9.
FORMA REALIZACJI PRZEDMIOTU3:wykłady/ćwiczenia
10.
KOD
WF/I/st/8
WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające):
brak
11.
CEL PRZEDMIOTU: Zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami
dotyczącymi budowy i funkcjonowania organizmu ludzkiego, a w szczególności z:
1
Stacjonarny, niestacjonarny, e-learning
Obowiązkowy, fakultatywny.
3
Wykłady, ćwiczenia, laboratoria, projekty, warsztaty, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.
2
- budową i funkcjonowaniem komórek i tkanek,
- podstawowymi zagadnieniami z embriologii człowieka,
- mechanizmem oddziaływania hormonów na komórki docelowe,
- molekularnymi podstawami i mechanizmami dziedziczenia u człowieka.
12.
PRZEDMIOTOWE EFEKTY
KSZTAŁCENIA4
P_W01. Ma podstawową wiedzę o budowie i
funkcjonowaniu komórek, tkanek i narządów
Odniesienie
do
kierunkowych
efektów
kształcenia
(symbol)
Odniesienie do
obszarowych efektów
kształcenia i
standardów kształcenia
nauczycieli
(symbol)
K_W01
K_W02
M1_W01
M1_W02
SN_Wa
K_W06
M1_W04
M1_W05
SN_Wd
SN_We
SN_Wf
M1_W01
M1_W02
SN_Wa
oraz potrafi scharakteryzować podstawowe ich
właściwości.
P_W02. Zna okresy w rozwoju embrionalnym
człowieka i potrafi je opisać.
P_W03. Zna podstawowe prawa i mechanizmy
dziedziczenia u człowieka oraz genetyczne
K_W01
K_W09
uwarunkowania motoryczności.
P_U01. Potrafi wykorzystać podstawową wiedzę
teoretyczną z zakresu budowy i funkcjonowania
komórek,
tkanek
prawidłowego
narządów
i
do
funkcjonowania
K_U01
K_U10
M1_U02
M1_U05
M1_U08
M1_U12
M1_U13
SN_Ud
SN_Uo
K_U10
K_U15
M1_U02
M1_U05
M1_U06
M1_U09
M1_U10
M1_U12
SN_Ud
SN_Uo
K_K06
M1_K01
M1_K02
M1_K06
M1_K09
oceny
własnego
organizmu.
P_U02. Potrafi wskazać na istnienie zależności
pomiędzy
genotypem
człowieka
a
jego
uzdolnieniami ruchowymi.
P_K01.
Rozumie
pogłębiania
potrzebę
wiedzy z
funkcjonowania
ustawicznego
zakresu
organizmu
budowy i
ludzkiego
oraz
praktycznego wykorzystania genetyki.
4
Efekty kształcenia w zakresie wiedzy (P_W), umiejętności (P_U) i kompetencji społecznych (P_K).
13.
METODY OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
Metody (sposoby) oceny5
Typ oceny6
Symbol
przedmiotowego
efektu kształcenia
P_W01
Forma
dokumentacji
zaliczenie pisemne
podsumowująca
praca pisemna
P_W02
zaliczenie pisemne
podsumowująca
praca pisemna
P_W03
zaliczenie pisemne
podsumowująca
praca pisemna
P_ U01
zaliczenie pisemne
podsumowująca
praca pisemna
P_ U02
zaliczenie pisemne
podsumowująca
praca pisemna
P_ K01
zaliczenie pisemne
podsumowująca
praca pisemna
14. TREŚCI PROGRAMOWE
7
Forma zajęć
Treść zajęć
(liczba godz.)
1. Etapy rozwoju biologii. Właściwości i pojęcie życia.
Poziomy organizacji żywej materii.
wykład
Symbol
przedmiotowych
efektów
kształcenia
P_W01
(1)
2. Cechy organizacji strukturalnej komórek. Budowa
wykład
komórki prokariotycznej i eukariotycznej. Kształty i
(1)
P_W01
rozmiary komórek.
3. Różne teorie budowy błony komórkowej. Rodzaje
transportu przez błony biologiczne.
prowadzące
do
gromadzenia
P_W01, P_U01
(1)
4. Energetyka komórki: przemiany energii w komórce,
procesy
wykład
energii,
wykład
P_W01, P_U01
(1)
wykorzystanie energii w procesach zachodzących w
komórce.
5. Mechanizmy regulacji homeostazy
wewnątrzustrojowej ze szczególnym uwzględnieniem
wykład
P_W01, P_U01
(1)
roli hormonów. Hormony przysadki mózgowej i
5
Ocenianie ciągłe (bieżące przygotowanie do zajęć), śródsemestralne zaliczenie pisemne, śródsemestralne
zaliczenie ustne, końcowe zaliczenia pisemne, końcowe zaliczenia ustne, egzamin pisemny, egzamin ustny,
praca semestralna, ocena umiejętności ruchowych, praca dyplomowa, projekt, kontrola obecności
6
Formująca, podsumowująca.
7
Wykłady, ćwiczenia, laboratoria, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.
podwzgórza.
6. Hormony wydzielane przez korę i rdzeń nadnerczy,
tarczycę, przytarczyce i trzustkę.
wykład
P_W01, P_U01
(1)
7. Hormony wydzielane przez szyszynkę, grasicę i
gonady. Hormony tkankowe.
wykład
P_W01, P_U01
(1)
Mechanizm oddziaływania hormonów na komórki
docelowe.
8. Rozwój embrionalny człowieka. Budowa i rodzaje
komórek jajowych. Zaplemnienie i zapłodnienie.
wykład
P_W02
(1)
Rodzaje i przebieg bruzdkowania.
9. Sposoby wczesnej i późnej gastrulacji. Tworzenie się
narządów pierwotnych. Powstawanie i rola błon
wykład
P_W02
(1)
płodowych i łożyska u ssaków.
10. Komórki uczestniczące w obronie immunologicznej
organizmu. Przeciwciała i antygeny.
wykład
P_W01, P_U01
(1)
11. Odpowiedź humoralna i komórkowa. Pamięć
wykład
immunologiczna.
P_W01, P_U01
(1)
12. Typy i warianty dziedziczenia cech u człowieka.
Dziedziczenie jednogenowe i wielogenowe.
wykład
P_W03, P_U02
(1)
13. Zmienność organizmów żywych. Czynniki
wykład
mutagenne. Mutacje genowe, chromosomowe i
(1)
P_W03, P_U02
genomowe. Choroby genetyczne.
14. Genetyka populacyjna. Pula genowa populacji i jej
zmiany. Prawo Hardy`ego i Weinberga.
poziomie molekularnym i komórkowym.
Chemiczne składniki komórki.
P_W01, P_K01
ćwiczenia
P_W01
(1)
2. Budowa i funkcjonowanie komórki. Cytoplazma i jej
Budowa
wykład
(1)
1. Budowa i zasada działania mikroskopu świetlnego.
chemiczny.
P_W03, P_U02
(1)
15. Mechanizmy starzenia się. Przejawy starzenia się na
skład
wykład
i
funkcje
organelli
ćwiczenia
P_W01, P_U01,
(1)
P_K01
ćwiczenia
P_W01, P_U01,
(1)
P_K01
komórkowych.
3.
Tkanka
nabłonkowa:
ogólne
cechy
tkanki
nabłonkowej, podział morfologiczny i czynnościowy
tkanki nabłonkowej.
4.
Tkanka
łączna
właściwa:
charakterystyka
i
ćwiczenia
P_W01, P_U01,
(1)
P_K01
ćwiczenia
P_W01, P_U01,
(1)
P_K01
6. Tkanki płynne: krew i limfa. Budowa i funkcje krwi.
ćwiczenia
P_W01, P_U01,
Skład i rola osocza. Elementy morfotyczne krwi. Skład i
(1)
P_K01
ćwiczenia
P_W01, P_U01,
(1)
P_K01
ćwiczenia
P_W01, P_U01,
(1)
P_K01
9. Kwasy nukleinowe - ich budowa i funkcje. Składniki
ćwiczenia
P_W03, P_K01
kwasów nukleinowych. Struktura podwójnego heliksu
(1)
klasyfikacja tkanki łącznej, rodzaje komórek i budowa
substancji międzykomórkowej.
5. Tkanka łączna oporowa: charakterystyka tkanki
chrzęstnej i kostnej.
rola limfy.
7. Tkanka mięśniowa. Charakterystyka i podział tkanki
mięśniowej.
8. Tkanka nerwowa. Budowa, rodzaje i miejsce
występowania komórek nerwowych. Włókna nerwowe i
ich rodzaje. Budowa i rodzaje synaps.
DNA. Replikacja DNA w komórkach eukariotycznych.
Struktura RNA oraz formy występowania naturalnego
RNA.
10. Chemiczna i strukturalna organizacja
ćwiczenia
P_W01, P_U01,
chromosomów. Budowa, rodzaje i liczba
(1)
P_K01
ćwiczenia
P_W01, P_U01,
(1)
P_K01
ćwiczenia
P_W01, P_U01,
(1)
P_K01
13. Pierwotna funkcja genu. Struktura genów i ich
ćwiczenia
P_W03, P_U02,
klasyfikacja. Cechy kodu genetycznego. Ekspresja
(1)
P_K01
ćwiczenia
P_W03, P_U02,
(1)
P_K01
ćwiczenia
P_W01, P_W02,
(1)
P_W03, P_U01,
chromosomów. Omówienie kariotypu człowieka.
11. Podziały komórek. Interfaza. Podział pośredni
komórki (mitoza). Podział redukcyjny (mejoza)
12. Reprodukcja organizmu. Proces spermatogenezy i
spermiogenezy. Owogeneza.
genów; proces transkrypcji i translacji.
14. Podstawy procesów dziedziczenia. Reguły
dziedziczenia według Mendla. Modyfikacje praw
dziedziczenia ustalone przez Mendla. Chromosomowa
teoria dziedziczenia Thomasa Morgana.
15. Sprawdzian końcowy.
P_U02, P_K01
15.
NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE:
1. Mikroskop świetlny;
2. Komputer z rzutnikiem multimedialnym, filmy dydaktyczne;
3. Plansze biologiczne.
16.
WARUNKI ZALICZENIA:
kontrola obecności, zaliczenie pisemne
17.
PRZYKŁADOWE ZAGADNIENIA:
1. Opisz budowę i funkcje komórki.
2. Wymień i omów rodzaje transportu przez błony biologiczne.
3. Omów oddziaływanie hormonów na komórki docelowe.
4. Scharakteryzuj proces bruzdkowania.
5. Omów budowę i funkcje tkanki łącznej właściwej.
6. Opisz rodzaje zmienności organizmów.
18.
LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA8:
1. Cichocki T., Litwin J.A., Mirecka J. (2002). Kompendium histologii. Wyd.
Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
2. Gajewski A.K., Skierska E. (red.) (1990). Biologia dla studentów AWF. AWF,
Warszawa.
3. Jarowaja J.M., Jarygin W.N., Ulissowa T.N. (2003). Biologia. Podręcznik dla
studentów kierunków medycznych (red. Jarygin W.N.), PZWL, Warszawa.
4. Kuśko A. (1997). Biologia rozwoju człowieka. AWF, Katowice.
5. Sawicki W. (2009). Histologia, PZWL, Warszawa.
6. Friedman J., Dill F.J., Hayden M.R., McGillivray B.C. (2000). Genetyka.
Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner, Wrocław.
7. Kawiak J., Mirecka J., Olszewska M., Warchoł J. (1995). Podstawy cytofizjologii.
PWN, Warszawa.
8. Winter P.C., Hickey G.J., Fletcher H.L. (2002). Genetyka, PWN, Warszawa.
8
Dostępna w czytelni lub bibliotece.
18. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA
Forma aktywności
Liczba godzin
na zrealizowanie
aktywności w semestrze
15
a) Realizacja przedmiotu: wykłady
c) Realizacja przedmiotu: laboratoria
d) Egzamin
e) Inne godziny kontaktowe z nauczycielem
Łączna liczba godzin zajęć realizowanych z
udziałem prowadzącego (pkt a +b + c + d + e)
f) Przygotowanie się do zajęć
h) Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia
końcowego
i) Wykonanie zadań poza uczelnią
15
0
0
10
40
10
Samokształcenie
g) Przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów
Zajęcia wymagające udziału
prowadzącego
b) Realizacja przedmiotu: ćwiczenia
10
15
0
Łączna liczba godzin zajęć realizowanych we
własnym zakresie (pkt f + g +h + i)
35
Razem godzin
75
(zajęcia z udziałem prowadzącego + samokształcenie)
Liczba punktów ECTS
20.
3
PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL,
KATEDRA, ZAKŁAD, NR POKOJU)
1. dr hab. Helena Popławska, [email protected] (Katedra Nauk
Przyrodniczych, Zakład Biologii i Anatomii, pokój 235)
2. dr Agnieszka Dmitruk, [email protected] (Katedra Nauk
Przyrodniczych, Zakład Biologii i Anatomii, pokój 235)