KARTA PRZEDMIOTU 1. Informacje ogólne Nazwa przedmiotu i kod (wg planu studiów): Kierunek studiów: Chemia ogólna i organiczna, B2 Specjalność/specjalizacja: produkcja surowców zielarskich; rośliny zielarskie w produkcji kosmetyków, suplementów diety i żywności funkcjonalnej Poziom kształcenia: studia I stopnia Profil kształcenia: praktyczny (P) Forma studiów: studia stacjonarne / studia niestacjonarne Prowadzący przedmiot: Prof. dr hab. Iwona Wawer, dr Katarzyna Paradowska Zielarstwo 2. Ogólna charakterystyka przedmiotu Przynależność do modułu: treści podstawowych Status przedmiotu: obowiązkowy Język wykładowy: polski Rok studiów, semestr: Rok I, sem. 2 Forma i wymiar zajęć według planu studiów: stacjonarne: wykład - 30 godzin, ćwiczenia laboratoryjne - 30 godzin niestacjonarne: wykład - 25 godzin, ćwiczenia laboratoryjne - 25 godzin Wymagania wstępne / Przedmioty wprowadzające: Podstawowa wiedza ze szkoły średniej z zakresu chemii ogólnej i nieorganicznej oraz chemii organicznej. 3. Bilans punktów ECTS Całkowita liczba punktów ECTS: (A + B) A. Liczba godzin wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela z podziałem na typy zajęć oraz całkowita liczba punktów ECTS osiąganych na tych zajęciach: B. Poszczególne typy zadań do samokształcenia studenta (niewymagających bezpośredniego udziału nauczyciela) wraz z planowaną średnią liczbą godzin na każde i sumaryczną liczbą ECTS: C. Liczba godzin praktycznych/laboratoryjny ch w ramach przedmiotu oraz związana z tym liczba punktów ECTS: D. Procent punktów ECTS przyporządkowanych do 5 Studia stacjonarne Studia niestacjonarne obecność na wykładach obecność na ćwiczeniach obecność na konsultacjach egzamin 30 30 5 5 25 25 5 5 w sumie: ECTS 70 2,8 60 2,4 przygotowanie ogólne przygotowanie do ćwiczeń przygotowywanie do kolokwium przygotowanie sprawozdań lub dziennika laboratoryjnego przygotowanie do egzaminu praca w czytelni/bibliotece praca w sieci/Internecie 5 10 10 10 10 5 5 5 15 10 15 10 5 5 w sumie: ECTS udział w ćwiczeniach praca praktyczna samodzielna 55 2,2 30 20 65 2,6 30 30 w sumie: ECTS 50 2,0 60 2,4 Obszar nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych: 56,41 % Obszar nauk medycznych i nauk o zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej: 43,59 % poszczególnych obszarów: 4. Opis przedmiotu Cel przedmiotu: Metody dydaktyczne: Treści kształcenia: Rozszerzenie podstaw wiedzy z zakresu chemii ogólnej i nieorganicznej. Zapoznanie studenta z zasadami chemii nieorganicznej dotyczących zależności pomiędzy budową atomów i cząsteczek a ich właściwościami fizycznymi i chemicznymi. Opanowanie umiejętności praktycznych w zakresie badań jakościowych pojedynczych substancji oraz mieszanin. Zapoznanie studenta z wiedzą dotyczącą budowy, właściwości oraz reakcji związków chemicznych zawierających węgiel. Preparatyka związków organicznych. Analiza związków organicznych. Metody podające: wykład informacyjny z prezentacją multimedialną, dyskusja dydaktyczna, Metody praktyczne: pokaz, ćwiczenia laboratoryjne, analiza i interpretacja danych pomiarowych, obliczenia chemiczne. Wykłady: 1. Budowa materii, atom, układ okresowy pierwiastków. 2. Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne, wiązania chemiczne. 3. Nomenklatura związków chemicznych. 4. Liczność materii. 5. Równania chemiczne. 6. Roztwory i stężenia. 7. Reakcje odwracalne, stała równowagi reakcji. 8. Reakcje zachodzące w roztworach elektrolitów. 9. Reakcje utleniania i redukcji. 10. Ogólna charakterystyka i klasyfikacja związków organicznych. 11. Węglowodory. 12. Alkohole i fenole. 13. Etery. 14. Aldehydy i ketony. 15. Kwasy karboksylowe. 16. Estry. 17. Związki zawierające azot. Ćwiczenia: 1. Zasady bezpiecznej pracy w laboratorium chemicznym. Szkło laboratoryjne. 2. Obliczenia chemiczne – podstawowe stężenia i ich jednostki. Układy jednostek stężeń. Sporządzanie roztworów z naważki. Sporządzanie roztworów o różnych stężeniach, rozcieńczanie roztworu macierzystego. 3. Oznaczenie zawartości NaOH metodą acydymetryczną/Oznaczanie twardości węglanowej wody metodą acydymetryczną. 4. Wyznaczenie krzywej kalibracyjnej kwasu solnego/kwasu octowego. 5. Kompleksometryczne oznaczanie twardości całkowitej oraz zawartości wapnia i magnezu w wodzie. 6. Mierzenie przewodności elektrolitycznej różnych roztworów. Elektrolity mocne i słabe w reakcjach zobojętniania. Wpływ stężenia słabego elektrolitu na stopień dysocjacji. 7. Analiza substancji organicznych – badanie rozpuszczalności, wykrywanie grup funkcyjnych: fenolowej, karboksylowej, ketonowej, aldehydowej, hydroksylowej. Wykrywanie alkoholi wielowodorotlenowych, wiązania podwójnego, wiązania peptydowego, obecności siarki i azotu. 8. Destylacja pod ciśnieniem atmosferycznym(zwykła). 9. Otrzymywanie paracetamolu. 10. Otrzymywanie aspiryny. 11. Otrzymywanie octanu etylu. 12. Otrzymywanie acetyloglicyny. 13. Ekstrakcja kofeiny z herbaty. 14. Izolacja kwasu cytrynowego z owoców cytrusowych. 15. Izolacja laktozy z mleka. 5. Efekty kształcenia Efekt Student, który zaliczył przedmiot Odniesienie do efektów przedmiotu w zakresie wiedzy: B2_W01 B2_W02 B2_W03 w zakresie umiejętności: B2_U01 (spełnił minimum wymagań) Kierunkowych Zna podstawowe zagadnienia z zakresu chemii ogólnej, definiuje podstawowe pojęcia chemiczne i prawa chemiczne. Zna wiązania chemiczne. Zna nomenklaturę związków chemicznych. Zna reakcje utleniania i redukcji, reakcje zachodzące w roztworach elektrolitów oraz reakcje odwracalne. Zna podstawowe zagadnienia z zakresu chemii organicznej, definiuje podstawowe pojęcia chemiczne. Zna klasyfikację związków organicznych oraz zna ich charakterystykę. Zna reakcje identyfikacji tych związków. Zna sposoby otrzymywania określonych grup substancji organicznych. Z_W01 B2_U02 Analizuje schematy i wykresy z zakresu chemii, umiejętnie prezentuje zagadnienia chemiczne. Potrafi wykonywać proste obliczenia chemiczne: przeliczanie stężeń oraz sporządzać roztwory o określonych stężeniach. Potrafi wyznaczyć krzywe kalibracyjne. B2_U03 Potrafi wykonać analizę wody. B2_U04 Potrafi przygotować proste reakcje poszczególnych grup związków organicznych. B2_U05 Potrafi przeprowadzić proste syntezy związków organicznych oraz ekstrakcje, izolacje związków organicznych z produktów spożywczych. identyfikacji Z_W01 Z_W01 Z_U01 Z_U03 Z_U04 Z_U07 Z_U01 Z_U03 Z_U04 Z_U07 Z_U01 Z_U03 Z_U04 Z_U07 Z_U01 Z_U03 Z_U04 Z_U07 Z_U01 Z_U03 Z_U04 Z_U07 Z_U01 Z_U03 Posiada umiejętności wykorzystania wiedzy z zakresu chemii ogólnej i organicznej w codziennej pracy zawodowej i w omawianiu zagadnień z innych specjalistycznych przedmiotów, np. biochemii, receptury, toksykologii, farmakologii, alergologii. w zakresie kompetencji społecznych: B2_K01 Potrafi pracować w zespole. Wykorzystuje aktywną postawę Z_K02 w trakcie realizacji określonych tematów chemicznych. B2_K02 Dba o porządek na stanowisku pracy i właściwe korzysta ze Z_K06 sprzętu pomiarowego. B2_K03 Realizuje wykonywanie ćwiczeń laboratoryjnych w sposób Z_K06 zapewniający bezpieczeństwo własne i otoczenia. 6. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia w zakresie wiedzy: Pisemny sprawdzian wiadomości (w formie egzaminu ograniczonego czasowo, kolokwium, testów wyboru) z zakresu chemii ogólnej i organicznej. w zakresie umiejętności: Umiejętność wykonania ćwiczenia i jego interpretacji podczas pracy w laboratorium. Ocena sprawozdania lub dziennika laboratoryjnego. w zakresie kompetencji społecznych: Obserwacja postawy studenta podczas współpracy w grupie, chęć okazywania pomocy słabszym członkom grupy, ocena sposobu użytkowania sprzętu oraz czystości stanowiska pracy po zakończeniu badania. B2_U06 7. Zalecana literatura Literatura podstawowa: 1. Jones L., Atkins P., Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje, PWN, Warszawa 2012 Literatura uzupełniająca: 2. Bielański A., Podstawy chemii nieorganicznej, tom I i II. PWN, Warszawa 2012 3. McMurry J., Chemia organiczna, PWN, Warszawa 2012 4. Hart H., Craine L., Hart D., Hadad Ch.M., Chemia organiczna: krótki kurs, PZWL, Warszawa 2008 1. Zadrożna I., Wielechowska M.,Poterała M., Główczyk-Zubek J., Chemia i biochemia dla kosmetologów, WSZKiPZ, Warszawa 2011 2. Graham P., Chemia organiczna - krótkie wykłady, PWN, Warszawa 2013 8. Forma i warunki zaliczenia Wykład – egzamin pisemny ograniczony czasowo na ocenę. Frekwencja. Ćwiczenia laboratoryjne - realizacja doświadczeń chemicznych. Sprawdzian umiejętności: wykonania zadania obliczeniowego, analitycznego (ocena z kolokwium). Prowadzenie zeszytu z opisem przebiegu ćwiczeń. Ocena ze sprawozdań z prac laboratoryjnych (indywidualne). Frekwencja.