BROŃ CHEMICZNA (BOJOWE ŚRODKI TRUJĄCE) Historia bojowych środków trujących: 1. Wojna peloponeska – Spartanie – dymy drażniące ze spalania smoły i siarki 2. Grecy – spalanie ptasich piór 3. I wojna światowa – 1915r. – Niemcy w bitwie pod Ypres 4. Grecy – wojna abisyńska 1936r. 5. Irak w wojnie z Iranem – 1983-1988r. 6. 20.03.1995r. – terroryści w Japonii. Bojowe środki trujące (BST) – specjalna grupa związków chemicznych, które poprzez bezpośrednie działanie na organizm człowieka lub przez skażenie środowiska mogą spowodować masowe porażenie ludzi, zwierząt i roślin. Podział BST: 1) Paralityczno – drgawkowe (zwężenie źrenic, łzawienie, duszności, wymioty, ślinotok, bezdech, samorzutne oddawanie moczu i kału, drgawki, porażenie mięśni, utrata przytomności, porażenie centralnego układu nerwowego, śmierć; są to środki trwałe): a) sarin (bezbarwny i bezwonny), b) soman (bezbarwny o słabym zapachu kamfory), c) V-gazy (bezbarwne i bezwonne), d) tabun. 2) Parzące (trudno gojące się oparzenia i uszkodzenia układu oddechowego): a) iperyt (gaz musztardowy – żółta, oleista ciecz o zapachu musztardy, czosnku i cebuli), b) iperyt azotowy, c) luizyt (bezbarwna ciecz o zapachu pelargonii). 3) Duszące (obrzęk płuc, duszności, bóle w klatce piersiowej, skurcz oskrzeli, śmierć w wyniku uduszenia; są to środki nietrwałe): a) fosgen (bezbarwna, oleista ciecz), b) dwufosfogen (bezbarwna, oleista ciecz o zapachu zbutwiałego siana), 4) Ogólnotrujące (blokowanie enzymów oddechowych, ulegają zahamowaniu najistotniejsze funkcje życiowe, śmierć): a) cyjanowodór (kwas pruski – bezbarwna ciecz o zapachu gorzkich migdałów), b) chlorocyjan (bezbarwny gaz o przenikliwym zapachu), c) arsenowodór (3xcięższy od powietrza gaz o słabym zapachy czosnku lub cebuli). 5) Drażniące (silny kaszel, łzawienie, wodnisty katar i ślinotok, zakłócenia w oddychaniu, wymioty): a) adamsyt, b) chloroacetofenon, c) chloropikryna (żółta, oleista ciecz o ostrym zapachu), d) CS. 6) Psychochemiczne (zaburzenia psychiczne – halucynacje, zespoły urojeniowe, silne pobudzenia psychoruchowe, depresja): a) LSD-25 (środek halucynogenny), b) meskalina (halucynacje i zaburzenia czasu i przestrzeni), c) psylocybina, d) sernyl (silne pobudzenie, utrata kontroli, majaczenia). 7) Roślinobójcze (przy większym stężeniu niszczą rośliny uprawne): a) pestycydy, b) herbidycy, c) defolianty. Toksyny: - bakteryjne – jad kiełbasiany (po 12 godz. lub w ciągu trzech dni – nudności, biegunka, zaburzenia wzroku, porażenie mięśni oddechowych) – naj. trucizna pochodzenia naturalnego - roślinne – kurara (działanie paraliżujące), cykutotoksyna (szalej jadowity – silne pobudzenie, drgawki oraz wymioty) - zwierzęce – od ryb jadowitych: fugu i mureny (działanie paraliżujące) Toksyczne środki przemysłowe (TSP): - amoniak (bezbarwny, lżejszy od powietrza gaz o przenikliwym zapachu, wywołuje ostry kaszel, obrzęk płuc, poparzenia skóry oraz utratę wzroku), - chlor (żółtozielony gaz, cięższy od powietrza, wywołuje postępującą niewydolność oddechową, owrzodzenie spojówek, podrażnienia skóry, bóle głowy, niepokój), kwas azotowy (żółta ciecz o przykrym zapachu, wywołuje przewlekłe zapalenie oskrzeli, rozedmę płuc, oparzenia chemiczne skóry i błon śluzowych, porażenie wzroku), - kwas siarkowy (bezbarwna, bezwonna, oleista ciecz, działanie jak kwas azotowy). Ochrona: - stosowanie indywidualnych środków ochrony dróg oddechowych i skóry, - hermetyczne ukrycia przed skażeniami - zabiegi sanitarne i specjalne. - BOJOWE ŚRODKU ZAPALAJĄCE Historia bojowych środków zapalających: 1. „Ogień grecki” – pociski miotane z katapult w średniowieczu. 2. „Brandery” – małe, bezzałogowe okręty do wywoływania pożarów – XV-XVII w. 3. „Kule ogniste” – rozpalone żelazne pociski – XVI w. 4. I wojna światowa – miotacze ognia i bomby zapalające. Bojowe środki zapalające – środki stosowane na polu walki oraz na zapleczu przeciwnika, służące do rażenia wojsk, wywoływania pożarów oraz do niszczenia sprzętu bojowego i dóbr materialnych nieprzyjaciela. Podział BST: 1) Ciała stałe niewymagające do spalania tlenu atmosferycznego: a) termit (mieszanina sproszkowanych metali oraz azotanu baru. Temp. spalania 3000C. Bomby lotnicze, pociski artyleryjskie, ręczne granaty zapalające). 2) Ciała stałe wymagające do spalania tlenu atmosferycznego: a) elektron (stop metali, temp. spalania ok. 800C. Korpus bomb termitowych), b) fosfor biały (temp. spalania ok. 1200C 3) Ciała ciekłe i półciekłe: a) napalm (produkty pochodzenia naftowego oraz sole kwasów organicznych; temp. spalania 800-1000C; bardzo dobra przylepność; czasami wydziela toksyczny dym podrażniający oczy i układ oddechowy; miotacze ognia, bomby lotnicze, pociski artyleryjskie), b) pirożel (podobny skład i właściwości co napalm – temp. spalania ok. 1600C). BROŃ BIOLOGICZNA Historia broni biologicznej: 1. Epidemia dżumy – 1348 – 1350r. – śmierć 1/3 mieszkańców Europy. 2. Epidemia „hiszpanki” –1918 – 1919r. – 20 mln ludzi. 3. Aleksander Macedoński – pozostawianie zwłok 4. Tatarzy – 1347r. – przerzucanie w Kaffa zwłoki chorych na dżumę przez mury. 5. Francisco Pizarro – walki z Indianami. 6. I wojna światowa – bakterie wąglika – niszczenie transportów koni i mułów. Broń biologiczna – (broń B, broń bakteriologiczna) – broń masowego rażenia, w skład której wchodzą różne drobnoustroje chorobotwórcze (wirusy, bakterie, riketsje, pierwotniaki) oraz ich toksyny wywołujące epidemie chorób wśród ludzi, zwierząt i roślin. Podział broni biologicznej: 1) Bronie wirusowe: a) Ebola (wysoka, temperatura, krwawienie ze wszystkich otworów ciała, bóle stawów po 2-3 dniach). 2) Bronie bakteryjne: a) cholera (silny nieżyt jelitowo – żołądkowy, odwodnienie organizmu, śmierć), b) dżuma (wysoka gorączka, obrzęk płuc, zgon po 2-5 dniach), c) wąglik (początkowo jak zwykła infekcja, potem wymioty, bóle stawów, krwotoki) 3) Bronie riketsjowe (riketsje – małe bakterie wewnątrzkomórkowe będące pasożytami): a) dur brzuszny (infekcja żołądka, silna gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, owrzodzenie jelit). 4) Bronie grzybiczne: a) mytotoksyny (zaburzenia w funkcjonowaniu układu oddechowego oraz powstawanie infekcji ropnych) Rozprzestrzenianie broni biologicznej: 1. Podrzucanie zakażonej żywności, odzieży, materiałów opatrunkowych. 2. Skażenie ujęć wody. 3. Przenoszona w listach. 4. Naturalni nosiciele (pchły, pluskwy, wszy, szczury, myszy). 5. Napad powietrzny. Ochrona przed bronią biologiczną: 1. Stosowanie indywidualnych środków ochrony dróg oddechowych i skóry. 2. Hermetyczne ukrycia przed skażeniami. 3. Zabiegi sanitarne. 4. Szczególne zasady higieny osobistej.