Małe dziecko w nowym środowisku- rozwój kompetencji społecznych

Autyzm
co powinniśmy o nim wiedzieć?
mgr Ilona Kwiatkowska
„Na nic nie zwracał uwagi,
tak jakby wszystko działo
się obok. ”
„ Zwracał większą uwagę na przedmioty niż
na osoby.”
„ Nie chciał posługiwać się własnymi rękami,
natomiast moje traktował jak narzędzie. ”
„ Nie cieszył się, kiedy wracałam do domu,
był zainteresowany czymś innym.”
„ Mówiąc używał trzeciej osoby.”
„ Domagał się puszczania na video jednej i tej
samej bajki, w TV oglądał jedynie reklamy,
niektórych się bał. ”
„ Patrzył przez ludzi, jak przez szybę,
wydaje się , że nie słyszy.”
„ Miał przymus porządkowania, stereotypie
układania- przerwanie powodowało płacz i
krzyk. ”
Generalnie rodzice w trakcie wywiadów uskarżają
się na:
- problemy dziecka z jedzeniem, częste ulewania,
dietę ubogą i monotonną, biegunki,
- problemy z zasypianiem, trudności ze spaniem,
płacze, budzenie się z płaczem,
- utraty przytomności,
- stereotypie jedzenia, ubierania się,
- stałe trasy spacerowe, unikanie ludzi, nowych
pomieszczeń, problemy z wejściem do sklepu,
lekarza.
Przyjmuje się, że początek
zaburzeń autystycznych ma
miejsce przed 36 miesiącem
życia dziecka.
Częstość występowania tego zaburzenia
wynosi 5-10 przypadków na 10 000
urodzonych osób.
Częściej dotyczy ono chłopców niż dziewcząt.
Stosunek ten wynosi 4:1.
Autyzm u dzieci został wyodrębniony jako zespół
chorobowy przez Leo Kannera ponad 50 lat
temu(Kanner 1943). Praca
Kannera stała się klasyczną pozycją w tym obszarze
wiedzy i jest do dzisiaj jedną z najczęściej
cytowanych.
O dzieciach przejawiających najbardziej typowe dla
autyzmu symptomy mówi się często, że występuje
u nich autyzm klasyczny, czysty autyzm lub
autyzm kannerowski.
Leo Kanner ( 1943): osoby z autyzmem mają
potencjalnie wybitną inteligencję, często „ukrytą”
z powodu trudności społecznych i w komunikowaniu
się.
W świetle współczesnych danych ok. 70-75% osób z
autyzmem to osoby niepełnosprawne
intelektualnie. W populacji osób z autyzmem mamy
do czynienia z indywidualnymi różnicami w
zakresie poziomu inteligencji – od głębokiego
upośledzenia po inteligencję wybitną.
Obecnie większość badaczy poszukując genezy
powstania autyzmu upatruje przyczynę jego
powstawania w anomaliach budowy i/lub
funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego.
Etiopatologia czynników wywołujących autyzm:
- czynniki genetyczne,
- czynniki biochemiczne,
- czynniki wirusowe i pasożyty,
- czynniki anatomiczne,
- czynniki neurologiczne,
- niedotlenienia prenatalne, perinatalne i
postnatalne,
- zmiany w budowie anatomicznej pnia mózgu.
Autyzm jest rozległym zaburzeniem
rozwojowym . Schorzenie to ze względu na
bardzo zróżnicowany charakter oraz różny
stopień nasilenia objawów jest trudne do
zdiagnozowania.
Aby ułatwić jego rozpoznawanie starano się
stworzyć pewną klasyfikację jego
symptomów.
Zaburzenia podzielono na trzy główne grupy:
A. Zaburzenia w jakościowym rozwoju interakcji
społecznych, komunikowaniu się oraz ograniczenia
w zakresie aktywności i zainteresowań:
1. Zaburzenia w jakościowym rozwoju interakcji
społecznych:
- zaburzenie zachowań niewerbalnych,
- nieumiejętność odpowiedniego dla danego
poziomu rozwoju nawiązywania kontaktu z
rówieśnikami,
- brak spontanicznego dążenia do udziału w
zabawie, brak zainteresowań i chęci współdziałania
z innymi,
- brak społecznej i emocjonalnej wymiany uczuć z
innymi.
2. Zaburzenia w jakościowym sposobie
komunikowania się:
- opóźniony lub całkowity brak rozwoju mowy;
Rozwój mowy dzieci autystycznych najczęściej
przebiega zgodnie z następującymi modelami:
. U dzieci, których mowa rozwijała się prawidłowo
następuje regres;
. Całkowity brak wokalizacji lub pozostanie
dziecka jedynie na etapie wokalizacji;
. Rozwijająca się mowa.
Jeśli u dziecka nie pojawi się mowa przed ukończeniem
piątego roku życia, prawdopodobieństwo pojawienia
się jej później jest niewielkie.
Niemniej nie należy mówić, że „nigdy”, gdyż znane są
przypadki pojawienia się mowy w okresie o wiele
późniejszym.
- u osób z dobrze rozwiniętą mowa werbalną
występuje brak umiejętności inicjowania i
kontynuowania rozmowy,
- często język jest charakterystyczny tylko
dla danej osoby lub mowa jest używana w
sposób stereotypowy,
- brak różnorodnych, odpowiednich dla
danego poziomu rozwoju, spontanicznych
zabaw grupowych i zabaw naśladujących
różne czynności życia społecznego.
3. Ograniczone, powtarzające się, stereotypowe
wzorce zachowań, zainteresowań i aktywności:
- powtarzanie zachowań wg jednego lub więcej
stereotypowych i ograniczonych wzorców,
które są nieprawidłowe w swej sile albo w
zakresie,
wyraźne,
sztywne
trzymanie
się
niefunkcjonalnych procedur lub rytuałów,
występowanie
stereotypowych
i
powtarzających się manieryzmów ruchowych,
- uporczywe zainteresowanie niektórymi
przedmiotami lub ich właściwościami.
B.
Wystąpienie przed trzecim rokiem życia
opóźnienia lub nieprawidłowości przynajmniej w
jednej ze sfer:
- interakcjach społecznych,
- mowie służącej komunikowaniu się,
- wymyślanych lub symbolicznych zabawach i
grach.
C. O autyźmie mówimy wówczas, kiedy normalny
rozwój dziecka nie przekracza trzeciego roku
życia oraz kiedy powyższych zaburzeń nie daje się
wyjaśnić jako: Zespół Retta, Zespół Hellera,
Zespół Aspergera.
Wysepkowe zdolności:
● muzyczne,
● pamięciowe,
● językowe,
● percepcyjne,
● arytmetyczne,
● plastyczne.
Dziękuję za uwagę
