Sytuacja finansowa Funduszu Ubezpieczeń Społecznych a otoczenie makroekonomiczne Radosław Socha Departament Finansów Funduszy Warszawa, 15 listopada 2011 r. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w latach 2003-2012 (w mln zł) 200 000 180 000 80 72,8 71,2 71,1 73,8 68,4 70,3 160 000 61,0 62,7 57,2 140 000 70 60 55,6 50 120 000 100 000 40 80 000 30 60 000 20 40 000 10 20 000 0 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 p.w. 2012 plan wpływy ze składek i należności pochodnych wydatki do pokrycia ze składek i należności pochodnych Warszawa, 15zlistopada r. wskaźnik pokrycia wydatków (bez podlegających refundacji budżetu 2011 państwa) dochodami ze składek i należności pochodnych Warszawa, 15 listopada 2011 r. 2 Transfery z budżetu państwa do FUS w latach 2003-2012 (w mln zł) 70 000 65 836 57 089 60 000 55 665* 53 141 51 123 50 000 39 404 40 112 40 000 30 000 33 572 32 688 2004 2005 28 265 20 000 10 000 0 2003 2006 2007 2008 2009 2010 2011 p.w. dotacja uzupełniająca z budżetu państwa dotacja celowa z budżetu państwa refundacja składek przekazywanych do OFE pożyczka z budżetu państwa 2012 plan Warszawa, 15 listopada 2011 r. * Od 1 maja 2011 r. została obniżona stopa procentowa składek odprowadzanych do OFE z poziomu 7,3% do poziomu 2,3%. Warszawa, 15 listopada 2011 r. 3 Dotacja do FUS z budżetu państwa w latach 2003-2012 (w mln zł) 45 000 269 40 000 248 253 35 000 232 262 30 000 25 000 3 531 230* 3 511 20 000 37 864 3 612 3 541 32 998 15 000 10 000 20 952 19 448 40 251 36 882 30 241 23 663 16 500 14 857 5 000 0 2003 2004 2005 2006 2007 dotacja uzupełniająca z budżetu państwa 2008 2009 2010 2011 p.w. 2012 plan dotacja celowa z budżetu państwa * Wydatki na świadczenia finansowane z odrębnego rozdziału wydatków budżetu państwa 75313 do końca 2006 r. były wypłacane z FUS i podlegały refundacji Warszawa, 15 listopada 2011 r. z dotacji celowej budżetu państwa. Warszawa, 15 listopada 2011 r. 4 Refundacja składek do OFE w latach 2003-2012 (w mln zł) 25 000 22 347 21 086 19 911 20 000 16 219 15 531* 14 920 15 000 12 575 10 000 9 868 10 613 9 199 5 000 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 p.w. 2012 plan refundacja składek przekazywanych do OFE Warszawa, 15 listopada 2011 r. * Od 1 maja 2011 r. została obniżona stopa procentowa składek odprowadzanych do OFE z poziomu 7,3% do poziomu 2,3% Warszawa, 15 listopada 2011 r. 5 Pozostałe źródła finansowania Funduszu w latach 2003-2012 (w mln zł) 25 000 20 000 2 887 4 000 15 000 7 500 15 282 10 000 13 878 5 500 10 878 5 000 4 756 4 626 4 570 3 983 2 611 1 624 3 029 0 2003 2004 2005 2006 kredyt komercyjny (stan na koniec roku) 2007 2008 2009 2010 2011 p.w. pożyczka z budżetu państwa (stan zobowiązań na koniec roku) 2012 plan środki z FRD Warszawa, 15 listopada 2011 r. Warszawa, 15 listopada 2011 r. 6 Najważniejsze czynniki makroekonomiczne wpływające na sytuacje finansową FUS: • Wzrost wynagrodzeń – 103,7% w 2011 r.* • Wzrost zatrudnienia – 101,9% w 2011 r.* • Inflacja (wskaźnik waloryzacji) - w ustawie budżetowej zaplanowano wskaźnik waloryzacji na poziomie 102,7% - z dniem 1 marca 2011 r. przeprowadzono waloryzację wskaźnikiem 103,1% * Ustawa budżetowa na 2011 r. Warszawa, 15 listopada 2011 r. Warszawa, 15 listopada 2011 r. 7 Zmiany najważniejszych kategorii finansowych FUS w zależności od kształtowania się wskaźników makroekonomicznych – wzrost wynagrodzeń Skutki zmiany wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w stosunku do planowanego o: -1 p.p. -2 p.p. -3 p.p. w tys. zł Przychody (wg wpływów) Wydatki Stan kredytów na koniec roku -1 149 745 -2 299 458 -3 449 206 -9 -18 -27 1 149 736 2 299 440 3 449 179 Warszawa, 15 listopada 2011 r. Warszawa, 15 listopada 2011 r. 8 Zmiany najważniejszych kategorii finansowych FUS w zależności od kształtowania się wskaźników makroekonomicznych – wzrost wynagrodzeń Zmiany najważniejszych kategorii finansowych FUS w scenariuszach alternatywnych dot. zmian przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce w relacji do planu finansowego FUS na rok 2011 (mld zł) 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 Składki na FUS Refundacja OFE Wydatki -1,0 Stan kredytów Scenariusz alternatywny 1 Scenariusz alternatywny 2 Scenariusz alternatywny 3 -2,0 -3,0 -4,0 Scenariusz bazowy: plan finansowy FUS na 2011 rok Scenariusz alternatywny 1: wzrost wynagrodzeń niższy o 1 p.p. Scenariusz alternatywny 2: wzrost wynagrodzeń niższy o 2 p.p. Scenariusz alternatywny 3: wzrost wynagrodzeń niższy o 3 p.p. Warszawa, 15 listopada 2011 r. Warszawa, 15 listopada 2011 r. 9 Zmiany najważniejszych kategorii finansowych FUS w zależności od kształtowania się wskaźników makroekonomicznych – wzrost wynagrodzeń Różnica wysokości przychodów i wydatków FUS w scenariuszach alternatywnych dot. zmian wzrostu wynagrodzeń w relacji do planu finansowego FUS (w %) 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% Scenariusz alternatywny 1 0,0% Scenariusz alternatywny 2 Scenariusz alternatywny 3 Składki na FUS Refundacja OFE Udział kredytów w wydatkach -1,0% -2,0% -3,0% -4,0% Scenariusz bazowy: plan finansowy FUS na 2011rok Scenariusz alternatywny 1: wzrost wynagrodzeń niższy o 1 p.p. Scenariusz alternatywny 2: wzrost wynagrodzeń niższy o 2 p.p. Scenariusz alternatywny 3: wzrost wynagrodzeń niższy o 3 p.p. Warszawa, 15 listopada 2011 r. Warszawa, 15 listopada 2011 r. 10 Zmiany najważniejszych kategorii finansowych FUS w zależności od kształtowania się wskaźników makroekonomicznych – wzrost zatrudnienia Skutki zmiany wskaźnika wzrostu zatrudnienia w stosunku do planowanego o: -1 p.p. -2 p.p. -3 p.p. w tys. zł Przychody (wg wpływów) Wydatki Stan kredytów na koniec roku -1 170 034 -2 340 069 -3 510 105 -123 046 -246 213 -369 276 1 051 703 2 103 284 3 154 973 Warszawa, 15 listopada 2011 r. Warszawa, 15 listopada 2011 r. 11 Zmiany najważniejszych kategorii finansowych FUS w zależności od kształtowania się wskaźników makroekonomicznych – wzrost zatrudnienia Zmiany najważniejszych kategorii finansowych FUS w scenariuszach alternatywnych dot. zmian zatrudnienia w gospodarce w relacji do planu finansowego FUS na rok 2011 (mld zł) 4,0 3,0 2,0 Scenariusz alternatywny 1 Scenariusz alternatywny 2 Scenariusz alternatywny 3 1,0 0,0 Składki na FUS Refundacja OFE Wydatki Stan kredytów -1,0 -2,0 -3,0 -4,0 Scnariusz bazowy: plan finansowy FUS na 2011 rok Scenariusz alternatywny 1: wzrost zatrudnienia niższy o 1 p.p. Scenariusz alternatywny 2: wzrost zatrudnienia niższy o 2 p.p. Warszawa, 15 listopada 2011 r. 3: wzrost zatrudnienia niższy o 3 p.p. Scenariusz alternatywny Warszawa, 15 listopada 2011 r. 12 Zmiany najważniejszych kategorii finansowych FUS w zależności od kształtowania się wskaźników makroekonomicznych – wzrost zatrudnienia Różnica wysokości najważniejszych kategorii finansowych FUS w scenariuszach alternatywnych dot. zmian wzrostu zatrudnienia w relacji do planu finansowego FUS (w %) 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% Składki na FUS Refundacja OFE Udział kredytów w wydatkach Scenariusz alternatywny 1 Scenariusz alternatywny 2 Scenariusz alternatywny 3 -1,0% -2,0% -3,0% -4,0% Scenariusz bazowy: plan finansowy FUS na 2011 rok Scenariusz alternatywny 1: wzrost zatrudnienia niższy o 1 p.p. Scenariusz alternatywny 2: wzrost zatrudnienia niższy o 2 p.p. 3: wzrost zatrudnienia niższy o 3 p.p. Warszawa, 15Scenariusz listopadaalternatywny 2011 r. Warszawa, 15 listopada 2011 r. 13 Zmiany najważniejszych kategorii finansowych FUS w zależności od kształtowania się wskaźników makroekonomicznych – wskaźnik waloryzacji Skutki zmiany wskaźnika waloryzacji w stosunku do planowanego o: 0,1 p.p. 0,2 p.p. 0,4 p.p. w tys. zł Przychody (wg wpływów) 150 302 604 Wydatki 121 087 242 174 484 348 Stan kredytów na koniec roku 118 753 237 504 475 006 Warszawa, 15 listopada 2011 r. Warszawa, 15 listopada 2011 r. 14 Zmiany najważniejszych kategorii finansowych FUS w zależności od kształtowania się wskaźników makroekonomicznych – wskaźnik waloryzacji Zmiany najważniejszych kategorii finansowych FUS w scenariuszach alternatywnych dot. waloryzacji świadczeń w relacji do planu finansowego FUS na rok 2011 (mld zł) 0,6 0,5 0,4 Scenariusz alternatywny 1 Scenariusz alternatywny 2 0,3 Scenariusz alternatywny 3 0,2 0,1 0 Emerytury i renty Stan kredytów Scenariusz bazowy: plan finansowy FUS na 2011 rok Scenariusz alternatywny 1: wzrost wskaźnika waloryzacji o 0,1 p.p. Scenariusz alternatywny 2: wzrost wskaźnika waloryzacji o 0,2 p.p. Warszawa, 15 listopada 2011 r. Scenariusz alternatywny 3: wzrost wskaźnika waloryzacji o 0,4 p.p. Warszawa, 15 listopada 2011 r. 15 Skutki obniżenia składki rentowej Skutek obniżenia stopy składki rentowej z 13% do 6% dla dochodów FUS w latach 2007-2011 (w mld zł) Składki na FUS 2007 2008 z 13% do 10% z 10% do 6% Przypis -3,7 Wpływy -3,5 2009 2010 pl 2011 -23,1 -24,5 -26,9 -28,6 -23,4 -24,7 -26,6 -28,3 Warszawa, 15 listopada 2011 r. Warszawa, 15 listopada 2011 r. 16 Skutki obniżenia składki rentowej (mld zł) 140,0 120,0 28,3 100,0 3,5 23,4 24,7 26,6 80,0 60,0 88,4 40,0 81,6 85,3 89,0 95,5 20,0 0,0 2007 2008 2009 2010 pl 2011 wpływy składek na FUS skutek obniżenia składki rentowej Warszawa, 15 listopada 2011 r. Warszawa, 15 listopada 2011 r. 17 Strona internetowa: www.zus.pl