Mikroekonomia Wyk*ad

Profesor Stefan Markowski





Podstawy decyzji ekonomicznych producenta:
produkcja i technologia
Proces produkcji, skala i zakres
Funkcja produkcji, substytucja i komplementarność
między czynnikami produkcji, technologia produkcji
Produkt całkowity, przeciętny i krańcowy
(marginalny)
Optimizacja zatrudnienia czynników produkcji
Zagadniena: Funkcja produkcji, skala, zakres i
fragmentacja produkcji
Literatura
Froeb & McCann (2012): rozdz. 7; strony 104-117




Podmioty decyzyjne po stronie podaży: sprzedawcy,
producenci, firmy/przedsiębiorstwa
Proces produkcji przekształca zasoby/czynniki
produkcji w dobra przy użyciu technologii
Technologia produkcji: wiedza na temat jak łączyć
czynniki produkcji aby efektywnie produkować określone
dobra
Podmioty musza zadecydować
◦ Co produkować i dla kogo
◦ Jak, jakimi środkami i kiedy
◦ W jakich ilościach i w jakim zakresie/asortymencie

Podmioty musza określić
◦
◦
◦
◦
◦
◦

Specyfikacje produktu
Wybór technologii produkcji
Harmonogram produkcji
Miejsce produkcji
Jakie czynniki produkcji zatrudnić/użyć
Ile można zapłacić właścicielom tych czynników
Założenie maksymalizacji zysku jako podstawy decyzji
produkcyjnych producenta
◦ Zysk brutto: przychody ze sprzedaży – koszty produkcji
◦ Zysk netto: zysk brutto – podatki
◦ Zysk dla właścicieli: zysk netto – rezerwy obowiązkowe i
dobrowolne






Firma maksymalizuje zysk w sensie krańcowym: ile
zysku przyniesie dodatkowa jednostka produkcji czy
dodatkowa jednostka produktu
Zysk = Przychód – Koszty
Zysk krańcowy = Przychód krańcowy – Koszt krańcowy
ZK = PK - KK
Zysk krańcowy = 0 gdy zysk całkowity = maksimum
Zatem 0 = PK – KK
Pk = KK reguła decyzyjna

Ale, aby był to zysk a nie strata, przeciętny utarg musi
tez być większy niż przecięty koszt: kryterium
efektywności ekonomicznej produkcji







Stałe i zmienne czynniki produkcji zależą od okresu
czasu
Krótki okres: przynajmniej jeden czynnik jest stały
Długi okres: wszystkie czynniki zmienne
Czas mierzony elastycznością czynników produkcji
Ilość stopni swobody w decyzjach produkcyjnych
Proces produkcji pokazany jako zależność między
czynnikami produkcji i wytworzonymi produktami (inputoutput)
Funkcja produkcji pokazuje zależność między
czynnikami produkcji i wytworzonym produktem (-ami)
Jeden produkt, dwa czynniki produkcji
Maszyny (Kapitał)
Output (X)
6
45 55 65 75 80 75 70 65 50 45
5
50 60 70 80 85 75 70 60 55 50
4
50 60 70 80 80 80 70 60 55 50
3
40 50 60 70 70 70 60 55 50 40
2
30 40 50 55 60 60 55 50 40 30
1
20 32 40 45 50 50 45 40 35 25
_________________________________________
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Pracownicy (Siła robocza)
Stała ilość maszyn (5) zmienna ilość siły roboczej
Output
60
70
80
85
75
70
60
50
55
10
1
10
2
10
3
50 Produkt całkowity
5
4
5
6
-10
-5
7
8
-5
9
10 Ilość pracowników
-5 Produkt marginalny
-10
Economics for Managers
Dwa czynniki produkcji – jeden produkt P
P = f (L,K)
K - Kapitał
L - Siła robocza
P = f (kL,kK) = kn f(L,K)
k - współczynnik skali produkcji
n - elastyczność produkcji: procent zmiany produktu
przy 1% zmiany wszystkich czynników produkcji –
efekty skali produkcji
Efekty skali produkcji
n = 0 jednorodność pierwszego stopnia czyli zerowa
elastyczność (jeśli wszystkie czynniki zwiększymy w
proporcji k, produkt sie nie zmienia)
n = 1 stały efekt skali (constant returns to scale)
n > 1 rosnący efekt skali (increasing returns to scale
czyli scale economies)
n < 1 malejący efekt skali (decreasing returns to scale
czyli scale diseconomies)




Produkt całkowity czynnika produkcji, inne czynniki
niezmienione
Produkt przeciętny = produkt całkowity podzielony
przez ilość czynnika produkcji, inne czynniki
niezmienione (produkt na zatrudnionego, wydajność
pracy)
Produkt krańcowy/marginalny: produkt dodatkowej
jednostki czynnika produkcji, inne czynniki niezmienione
(np. produkt dodatkowo zatrudnionej osoby)
Prawo malejących przychodów krańcowych
(malejącego produktu marginalnego)
Etapy produkcji
Produkt
Etap1
Etap2
Etap3
Produkt
całkowity
Produkt przeciętny
Produkt marginalny
Długi okres czasu –wszystkie czynniki zmienne
Isoquanta
M maszyny (Capital)
6
45 55 65 75 80 75 70 65 50 45
5
50 60 70 80 85 75 70 60 55 50
4
50 60 70 80 80 80 70 60 55 50
3
40 50 60 70 70 70 60 55 50 40
2
30 40 50 55 60 60 55 50 40 30
1
20 32 40 45 50 50 45 40 35 25
_________________________________________
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Output (X)
L zatrudnieni (Praca)
Substytucja i komplementarnosc produkcji
(izokwanty)
M
M
M/R
Produkt 50 jednostek
L
Produkt
L

Funkcje produkcji – wiele produktów i
wiele czynników produkcji
(Pa, Pb, Pc) = (M, L, Z, Tech)
gdzie Pa, Pb, Pc linie produkcyjne
Wielkość operacji – skala czynnika
produkcji przy pełnym wykorzystaniu
Skala operacji – skala produktu przy
pełnym wykorzystaniu mocy
produkcyjnych
Zakres operacji – ilość produktów, które
można potencjalnie produkować
Optymalizacja czynników produkcji
Kapitał
Linia izokosztu (“budżet”)
Ścieżka rosnącej produkcji
Q2 Isokwanty
Q1
Praca






Negatywne nachylenie izokwanty wyraża spadające
marginalna produktywność czynników produkcji
Ekonomicznie efektywne są jedynie odcinki izokwanty o
nachyleniu negatywnym(2 faza produkcji)
Linia jednakowego kosztu (ograniczenie “budżetowe”)
Optymalna produkcja: osiągnąć najwyższa izokwantę
(produkcje) przy danym nakładzie czynników (“budżecie”)
Maksymalizacja produkcji przy danym nakładzie zasobów:
najwyższa wydajność/produktywność czynników)
Lub, najniższy budżet czynników produkcji dla danej
izokwanty (minimalizacja nakładów przy danej produkcji)




W punkcie równowagi produkcji marginalna złotówka
wydana na zakup siły roboczej czy maszyn przynosi taki
sam przyrost wartości produktu
Jeśli nie, to pożądana jest substytucja czynników
Zmiany cen czynników powodują ich realokacje
Ścieżka ekspansji produkcji – optymalizacja
czynników na różnych poziomach produkcji


Funkcja produkcji, skala, zakres i fragmentacja
produkcji
Zastosowanie w zarzadzaniu