Ekonomia wykład 14. Teoria podziału dochodów czynników produkcji. Wynagrodzeniem pracy jest płaca. Wynagrodzniem kapitału jest zysk. Dochody 2/3 docgody z pracy 1/3 dochody z kapitału. Sposób mierzenia dysproporcji majątkowych, Kolejne 20% grupy dochodo we 1 Pierwsze 20% Drugie 20% Trzecie 20% Czwarte 20% Piąte 20% Procentowy podział w dochodzie Gospodarst Gospodar wa cza pracownicz chłopskie e 2 3 9,6 8,2 Skumulowa ny procent gospodarst Absolut na równoś ć 4 20 5 20 Skumulowany Absolutn Stan rzeczywisty a Gospo Gospodarst nierówno darstwa wa ść pracownic chłopskie ze 6 7 8 0 9,6 8,2 14,0 13,4 40 40 0 23,5 21,6 17,2 17,8 60 60 0 41,5 39,4 22,9 23,8 80 80 0 64,4 63,2 35,6 36,8 100 100 100 100 100 (wstawić rysunek 7.1) Krzwya Lorentza jest jednym ze sposobów mierzenia nierówności dochodowych i majątkowych buduje sią ja w następujący sposób. 1) Dzielimy daną grupę zawodową na 5 lub 10 równych grup dochodowych i badamy jaki procen dochodu odpowiadajacego tej grupie zawodowej przypada na poszczególne grupy dochodowe. Oś pionowa skumulowany procent dochodu i A pole między linią absolutnej równości a krzywą Lorenza Współczynnik giniego A/B Im wyższy jest ten współczynnik tym większe są dysproporcje dochodowe lub majątkowe danej grupy zachodowej. Konkurencja doskonałą na rynku czynników produkcji oznacza że 1.Nie występują bariery w przepływie czynników produkcji 2. Podmioty nie miają wpływu na poziom dochodów z czynników produkcji. 3. Czynniki produkcji są homogeniczne (jednorodne) W rzeczywistości konkurencja doskonałą na tym rynku nie istnieje ponieważ. Istnieją grupy o dużej sile ekonomicznej, takie jak: -Wielcy pracodawcy tzn. przedsiębiorstwa mono bądź oligopolistyczne które tworzą kartele doprowadzają do zmów cenowych, ustalają limity sprzedaży -Jak również związki zawodowe -Dyskryminacja ekonomiczna pracowników z punktu widzenia pochodzenia, płci, rasy, wieku, religii etc. -Nietypowe zachowania przedsiębiorców -Ingerencja państwa w gospodarkę np. Rząd ustala minimalne bądź maksymalne ceny. Teoria podziałów dochodów czynników produkcji została wzbogacona przez Clarcka który założył że każdy czynnik produkcji powinien być wynagrodzony zgadnie z wartością produktu tego czynnika i założył występowania prawa malejącej produkcyjności krańcowej. Optymalne rozmiary danego czynnika produkcji wyznacza się w oparciu o warunek krańcowy przychłód danego czynnika produkcji == krańcowy koszt tego czynnika. Krańcowy produkt czynnika produkcji jak i pracy jest to dodatkowa produkcja jaka zostaje wytworzona dzięki wykorzystaniu dodatkowej jednostki tego czynnika, jest on wyrażony w jednostkach fizycznych np. sztukach. Natomiast krańcowy przychów pracy to iloczyn krańcowego produktu pracy i utargu krańcowego ze sprzedaży krańcowego produktu pracy, jest on wyrażony w jednostkach pieniężnych. Ilość jednostek czynnika (liczba pracowników) 1 1 2 3 4 5 6 7 Produkt całkowity w wyrażeniu fizycznym (w tonach) 2 1200 2000 2600 3000 3200 3200 3000 Produkt krańcowy w wyrażeniu fizycznym Utarg krańcowy = rynkowej cenie produktu Krańcowy przychód pracy 3 1200 800 600 400 200 0 -200 4 10 10 10 10 10 10 10 5 12000 8000 6000 4000 2000 0 -2000 Z podanego przykładu wynika że na rynku dóbr istnieje konkurencja doskonała ponieważ utarg krańcowy jest równy cenie. Załózny że na rynku również istnieje konkurencja doskonałą to znaczy koszt krańcowy pracy jest równy płacy i nie zmienia się wraz ze zwiększaniem rozmiaru zatrudnienia i wynosi 5000 zł np. wskali roku. Firma ta zatrudni jedynie 3 pracowników ponieważ dla 3 pracownika krańcowy przychód pracy jest większy od krańcowego kosztu pracy. Zatrudnienie jest zwiększane dopóty dopóki krańcowy przychód pracy jest większy od krańcowego kosztu pracy. Rys 7.3 ,7.4 Krańcowy przychód pracy jest tożsamy z popytem na pracę Rys 7.5 Doskonały rynek Pacyna takim rynku podmioty nie mają wpływu na poziom płacy jest ono wynikiem jedynie gry podaży i popytu najważniejsze determinanty poptu na pracę to płaca, wydajność pracy i popyt na produkty powstające dzięki pracy. Płaca wydajność pracy i popyt na produkty powstające dzięki pracy zmiany płacy powodują przesuwanie wzdłuż krzywej popytu na pracę zmiany 2 pozostałych czynników, przesunięcia krzywej popytu w lewo bądź w prawo. Popyt na prace możemy rozpatrywać z punktu widzenia przedsiębiorstwa, gałęzi i całego rynku. Rys.7.7 Podaż pracy: Można ją rozpatrywać z punktu widzenia pojedyńcczego kospodarstwa domowego, z punktu widzenia przedsiębiorstwa, z punkty widzenia całego rynku... Rys. 7.8 Patrz gospodarstwo domowe Krzywa podaży pracy z punktu widzenia przedsiębiorstwa,: Rys. 7.10 Krzywa podaży pracy pokrywa się z krzywą krańcowego kosztu pracy czyli z krzywą płacy. Rynkowa krzywa podaży pracy Rys 7.11. Położenie rynkowej krzywej podaży pracy Wyznaczają 1Sytawka płacy której zmiany powodują ruch wzdłuż krzywej. 2. Liczba osób o okrwslonych kwalifikacjach 3. Pozapłącowe korzyści z pracy. 4. Płacowe i pozapłacowe korzyści z alternatywnych wobec pracy zajęć 5. Społeczno kulturowe uwarunkowania aktywności zawodowej Wszystkie czynniki poza płacą powodują przesuwanie krzywej w lewo bądź w prawo. Dochód niezbędny i renta ekonomiczna. Rys. 7.12. Krzywa podaży pracy (pracownicy) Dochód niezbędny to taki który jest konieczny do zatrzymania danego czynnika produkcji w określonym zastosowaniu. Jest on równy kosztowi alternatywnemu tego czynnika natomiast renta ekonomiczna oznacza nadwyżkę wynagrodzenia danego czynnika produkcji ponad dochód niezbędny. Czysta renta ekonomiczna jest to dochód czynnika produkcji o zefowym koszcie alternatywnym. Rys. 7.13 ,7.14 Udział renty ekonomicznej i dochodu niezbędnego w dochodzie danego czynnika zależy od elastyczności podaży tego czynnika im mniej elastyczna jest podaż czynnika tym większy jest udział renty ekonomicznej.