Lekcja 38. Temat: Definiowanie podstawowych pojęć związanych z

Krzysztof Gergelewicz
Lekcja 38.
Temat: Definiowanie podstawowych pojęć związanych z gospodarowaniem
Temat w podręczniku: Cele i rodzaje działalności gospodarczej
Gospodarowanie jest to działalność ludzka, indywidualna i zbiorowa, która prowadzi do
zaspokojenia nieograniczonych potrzeb człowieka przy użyciu ograniczonych zasobów.
Praca jest to zespól świadomych i celowych czynności człowieka, dzięki którym oddziałuje on
na otaczającą go przyrodę, przekształca ją i zmienia.
W pracy człowiek zmienia nie tylko swoje otoczenie, ale zmienia też siebie, wzbogaca swój
intelekt, gromadzi doświadczenia, modyfikuje sposób widzenia otaczającego go świata, rozwija
swoje doznania i odczucia, poszerza skalę swych potrzeb.
Produkcja jest to proces, w którym zatrudnione są czynniki wytwórcze i dzięki któremu zostają
wytworzone dobra lub usługi mające zaspokoić ludzkie potrzeby.
Produkcja i praca mają charakter społeczny. Ludzie, którzy coś produkują nie pracują
w odosobnieniu. Ich praca łączy się i zazębia. Równocześnie, w miarę rozwoju społeczeństw
ludzkich, następuje proces uspołecznienia produkcji. Wyraża się to tym, że dany produkt jest
efektem pracy coraz większej liczby ludzi.
Przedsiębiorczość jest to gotowość do podejmowania działalności gospodarczej i ponoszenia
związanego z tym ryzyka; umiejętność dostrzegania i wykorzystywania szans.
Działalność gospodarcza jest to zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa,
usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność
zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Głównym celem prowadzenia działalności gospodarczej jest osiąganie maksymalnych
korzyści finansowych.
Uważa się, że pomnożeniu przyszłych zysków służy realizowanie społecznych celów
gospodarowania:
1. Dobre relacje z pracownikami.
2. Dobre relacje z partnerami biznesowymi.
3. Edukacja dzieci i młodzieży.
4. Dbałość o ochronę środowiska.
5. Dbałość o prawa człowieka i prawa pracownicze.
6. Uwzględnianie interesów lokalnych społeczności.
Do czynników produkcji zalicza się:
1. Ziemię - zasoby naturalne.
2. Pracę - zasoby siły roboczej.
3. Kapitał - środki wytwarzane przez ludzi w celu produkcji innych dóbr i świadczenia usług
(kapitał, kapitał finansowy, kapitał ludzki).
4. Przedsiębiorczość.
5. Wiedzę (Informacja) - innowacyjne pomysły, projekty i rozwiązania, których wdrożenie
ułatwia funkcjonowanie przedsiębiorstwa.
1
Krzysztof Gergelewicz
Praca
Ziemia
Kapitał
Przedsiębiorczość
Wiedza
Produkty (dobra i usługi)
Proces
produkcji
Czynniki produkcji
Środki materialne wykorzystywane w procesie produkcji nazywamy środkami produkcji.
Dzielimy je na:
a) środki podlegające przetworzeniu, czyli przedmioty pracy (np. surowce, półprodukty,
paliwo);
b) środki, za pomocą których ludzie przetwarzają przedmioty pracy, czyli środki pracy (np.
narzędzia, maszyny i urządzenia, hale fabryczne).
Środki produkcji mogą być zużywane w produkcji jednorazowo i wówczas nazywamy je
środkami obrotowymi (np. paliwo, nasiona, pasze, nawozy, środki ochrony), bądź stopniowo
i wówczas określane są jako środki trwałe (np. budynki, maszyny).
Ćwiczenia
1. Zdefiniuj pojęcia: przedsiębiorczość, działalność gospodarcza, środki produkcji. przedmioty
pracy, środki pracy.
2. Oceń znaczenie poszczególnych czynników produkcji w różnych dziedzinach gospodarki.
3. Wskaż różnicę miedzy środkami obrotowymi a środkami trwałymi.
4. Wyjaśnij różnice miedzy procesem pracy a procesem produkcji.
5. Wyjaśnij, co to znaczy, że praca i produkcja mają charakter społeczny.
6. Wyjaśnij, dlaczego realizowanie społecznych celów gospodarowania przyczynia się do
pomnożenia przyszłych zysków. Odnieś się do dwóch wybranych celów.
7. Narysuj schemat: „Czynniki produkcji”.
8. Wyjaśnij znaczenie poszczególnych czynników produkcji.
9. W produkcji pieczywa zaangażowane zostały m.in. następujące środki produkcji: tłuszcze
piekarskie, dzieże, mak, jaja, komora rozrostowa, myjka pojemników, samochód dostawczy.
Wypełnij poniższą tabelę pamiętając, że każdy środek produkcji powinien zostać wpisany
dwukrotnie (dwa pola).
Przykłady środków produkcji
Wyszczególnienie
Przykłady
Przedmioty pracy
Środki trwale
Środki obrotowe
Środki pracy
2
Krzysztof Gergelewicz
Zadania testowe
1. Do czynników produkcji zalicza się m.in.
A. ziemię, kapitał, informacje, pracę.
B. ziemię, kapitał, informacje, usługi.
C. zasoby ludzkie, ziemię, kapitał, produkty.
D. zasoby ludzkie, usługi, informacje.
2. Środki podlegające przetworzeniu (np. surowce, półprodukty, paliwo) nazywamy
A. przedmiotami pracy.
B. środkami pracy.
C. środkami obrotowymi.
D. środkami trwałymi.
3. Uwzględnianie interesów lokalnych społeczności jest w interesie przedsiębiorstwa, gdyż
A. jest modne we współczesnej teorii zarządzania.
B. zapewnia dobre samopoczucie właścicielom.
C. służy pomnożeniu przyszłych zysków.
D. obniża koszty administracyjne.
4. Działalność ludzką, indywidualną i zbiorową, która prowadzi do zaspokojenia
nieograniczonych potrzeb człowieka przy użyciu ograniczonych zasobów nazywamy
A. gospodarowaniem.
B. pracą.
C. produkcją.
D. uspołecznieniem.
3