Przedsiębiorczość społeczna Mówiąc o przedsiębiorczości
advertisement
Przedsiębiorczość społeczna Mówiąc o przedsiębiorczości społecznej mamy na myśli inicjatywy podejmowane przez przedsiębiorcze jednostki, z pasją podejmujące ważne dla społeczeństwa wyzwania, kierując się motywami altruistycznymi i wewnętrzną potrzebą kreowania społecznej wartości dodanej. Co istotne, wspomniane cele społeczne są osiągane z wykorzystaniem przedsiębiorczych metod działania. Przedsiębiorczość społeczna może być realizowana w ramach zróżnicowanych form organizacyjnoprawnych: od luźnych inicjatyw obywatelskich, podejmowanych dla rozwiązania problemów w skali lokalnej, po sformalizowane struktury, takie jak stowarzyszenie, fundacja, konsorcjum, podejmujące ważne dla społeczeństwa kwestie w skali ogólnokrajowej czy międzynarodowej. W badaniach nad przedsiębiorczością społeczną można wskazać na trzy podstawowe kierunki (Diagram). Pierwszy skupia się na szczególnej formie prawno-organizacyjnej dla prowadzenia tego typu działalności, jaką jest przedsiębiorstwo społeczne, a także spółdzielnia socjalna. W wielu krajach są to jednostki o szczególnym statusie prawnym, mające określone przywileje w korzystaniu ze wsparcia ze strony władz publicznych. Zróżnicowanie form przedsiębiorczości społecznej Drugi kierunek obejmuje działalność gospodarczą, podejmowaną przez organizacje społeczne w celu pozyskania środków na działalność statutową. Rozwinął się on w latach 70. i 80. w USA, gdy w warunkach pogorszenia koniunktury zmniejszyły się wpłaty darczyńców na rzecz organizacji nonprofit, realizujących programy w zakresie walki ubóstwem, edukacji czy ekologii. Najbliższy idei przedsiębiorczej jest tzw. nurt innowacyjny, który skupia się na wprowadzeniu nowych, lepszych sposobów rozwiązywania problemów społecznych, czyli w ramach głównego obszaru aktywności organizacji społecznych. Ten kierunek należy postrzegać w szerszym kontekście tzw. orientacji przedsiębiorczej , czyli działań proaktywnych, innowacyjnych, podejmowanych z akceptacją pewnego ryzyka. Przejawia się to w niekonwencjonalnych metodach identyfikowania ważnych problemów społecznych, a następnie wdrożeniu takich metod realizacji, które przyniosą największy efekt społeczny przy ograniczonych zasobach, nawet jeśli narusza to utarte schematy. W Polsce przykładem przedsiębiorczego nurtu jest niewątpliwie Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, która wprowadziła niekonwencjonalne metody organizacji zbiórki funduszy. Połączenie przedsiębiorczości z realizacją celów społecznych budzi generalnie pozytywne skojarzenia. Trzeba jednak mieć świadomość obiektywnych ograniczeń. Jeśli na przykład organizujemy pomoc żywnościową dla ogarniętych suszą rejonów Afryki, za pośrednictwem lokalnej administracji, może się okazać, że tylko znikoma część żywności dotrze do najbardziej potrzebujących. Bardziej skuteczne byłoby wykorzystanie kanałów nieformalnych, co jednak ogranicza przejrzystość ze względu na brak odpowiedniej dokumentacji. Nieformalny wariant jest stosunkowo łatwy, jeśli społeczny przedsiębiorca finansuje projekt z własnych środków. Może natomiast budzić poważne wątpliwości, gdy zaangażowane są środki innych darczyńców, a przy finansowaniu ze środków publicznych wspomniane rozwiązanie może być niemożliwe ze względów formalno-prawnych. Przy tych wszystkich zastrzeżeniach rozbudzenie przedsiębiorczego ducha w organizacjach społecznych to ważnych kierunek podnoszenia na wyższy poziom funkcjonowania organizacji pozarządowych. Kluczem do sukcesu jest przyciąganie kreatywnych jednostek, które nie mogłyby się odnaleźć w bardziej sformalizowanych strukturach. Prof. Jerzy Cieślik Niniejszy tekst bazuje na książce przygotowywanej do druku przez autora „Przedsiębiorczość polityka rozwój” Książka ukaże się nakładem Wydawnictwa Akademickiego SEDNO z końcem 2014 r. 2
