ZAPALENIE N EREK Zapalenie nerek to zróżnicowana grupa chorób wynikających z procesu zapalnego obejmującego struktury nerki. W zależności od przyczyn (etiologii) oraz lokalizacji zmian chorobowych, rozróżnia się kilka typów zapalenia nerek. Dzieli się je na kłębuszkowe, śródmiąższowe oraz odmiedniczkowe zapalenie nerek. Dodatkowo można wyróżnić inne stany chorobowe w obrębie nerek, prowadzące do ich niewydolności. nadnercze tętnica nerkowa zmiany zapalne na zewnętrznej powierzchni nerek żyła nerkowa 20 Zapalenie nerek Kliniczne postaci zapalenia ostre zapalenie, o nagłym początku i zaznaczonych objawach przewlekłe zapalenie, o powolnym początku oraz przebiegu. Kłębuszkowym zapaleniem nerek określa się stan chorobowy, w którym dochodzi do uszkodzenia kłębuszków nerkowych w wyniku procesów immunologicznych (obronnych) organizmu oraz zmniejszenia ich wydolności, w wyniku czego w organizmie narasta poziom szkodliwych produktów przemiany materii. O B J AW Y W ostrym i przewlekłym kłębuszkowym zapaleniu nerek najczęściej występuje: krwiomocz (obecność czerwonych krwinek w moczu) zmętnienie moczu – obecność białka w moczu obrzęki – szczególnie twarzy i kończyn dolnych zmniejszenie ilości oddawanego moczu nadciśnienie tętnicze gorączka ból głowy utrata łaknienia osłabienie i ospałość nudności i wymioty bóle w okolicy lędźwiowej hiperlipidemia. Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek najczęściej rozwija się kilka tygodni po przebytej anginie lub róży, a jego objawy są następstwem gromadzenia się we krwi azotowych produktów przemiany materii. PRZYCZYNY zakażenia bakteryjne i wirusowe zapalenie naczyń zapalenie wsierdzia choroby układowe: kolagenozy choroby zapalne jelit. Główne przyczyny prowadzące do rozwoju kłębuszkowego zapalenia nerek: infekcje bakteryjne uszkodzenie nerek, wynikające z zakażenia paciorkowcami, które powodują zapalenie migdałków lub gardła, różę lub płonicę uszkodzenie nerek wywołane przez inne bakterie, np. salmonelle lub gronkowce 21 bakteryjne zapalenie wsierdzia (bakterie osadzają się na zastawkach serca, a następnie wraz z krwią przedostają się do nerek, prowadząc do uszkodzenia kłębuszków nerkowych) zakażenie wirusowe, np. HIV, HBV i HCV (wirus zapalenia wątroby B i C również prowadzi do uszkodzenia nerek) choroby immunologiczne toczeń układowy zwiększona produkcja przeciwciał, które wytwarzają kompleksy zalegające następnie w kłębuszkach nerkowych, prowadząc do zaburzenia funkcji nerek choroby naczyń krwionośnych schorzenia bezpośrednio prowadzące do uszkodzenia kłębuszków nerkowych cukrzyca wysokie ciśnienie krwi nieprawidłowa budowa kłębuszków nerkowych. kielichy nerkowe miedniczka (odmiedniczkowe zapalenie nerek) kłębuszki (zapalenie kłębuszków) tętniczki odprowadzające tętniczki doprowadzające 22 Zapalenie nerek Odmiedniczkowe zapalenie nerek jest stanem infekcyjnego zakażenia umiejscowionym w miedniczkach nerkowych. Nieleczone prowadzi do przewlekłej niewydolności nerek. O B J AW Y W ostrym i przewlekłym odmiedniczkowym zapaleniu nerek najczęściej występuje: ból w lędźwiach promieniujący do pachwiny wysoka gorączka z okresowymi dreszczami nasilone nudności lub wymioty parcie na pęcherz moczowy mocz z domieszką krwi obecność białych krwinek i bakterii w moczu osłabienie brak apetytu uczucie pieczenia lub ból podczas oddawania moczu nocne oddawanie moczu. W procesie zapalnym dochodzi także do obkurczenia i zbliznowacenia nerek, co w konsekwencji może doprowadzić do zatrzymania ich funkcjonowania i do bezmoczu (anurii). PRZYCZYNY Główną przyczyną odmiedniczkowego zapalenia nerek jest bakteria Eschetichia Coli. Odmiedniczkowe zapalenie nerek jest skutkiem zakażenia wstępującego, które najczęściej rozpoczyna się nawracającymi zakażeniami oraz stanami zapalnymi cewki moczowej i pęcherza moczowego. DIAGNOSTYKA W celu ustalenia przyczyn i rodzaju zapalenia konieczne jest przeprowadzenie badań badanie ogólne moczu – stwierdza się obecność krwi, białka oraz białych krwinek w przypadku podejrzenia zapalenia odmiedniczkowego wykonuje się posiew moczu pomiar ilości wydalanego moczu badanie krwi – ocenia się stężenie kreatyniny oraz mocznika, OB obliczenie przesączania kłębuszkowego, umożliwia wykrycie wczesnego stadium przewlekłej niewydolności nerek próby czynnościowe wydolności nerek badanie USG nerek scyntygrafia nerek. 23