Temat: Marsz ku wojnie. 1. Niemcy łamią postanowienia traktatu

Temat: Marsz ku wojnie.
1.
Niemcy łamią postanowienia traktatu wersalskiego.
Hitler głośno mówił o krzywdzie i upokorzeniu Niemców, jednocześnie w tajemnicy
przygotowywał się do zdobycia „przestrzeni życiowej” na wschodzie. Planował podbój
rozległych ziem Polski, Białorusi, Ukrainy i Rosji. Zamieszkujący je Słowianie, jako
„niżsi rasowo” , mieli być częściowo wytępieni, a częściowo zamienieni w niewolników.
Pierwszym etapem realizacji tego planu, było uczynienie z Niemiec potęgi militarnej.
1935r. Hitler tworzy Luftwaffe, czyli niemieckie siły powietrzne, oraz wprowadził
obowiązkowa służbę wojskową.
1936r. wojska wkroczyły do Nadrenii. Było to ryzykowne posunięcie Hitlera – armia
niemiecka miała wówczas niewielka wartość bojową.
Anglia i Francja prowadziły w stosunku do Niemiec politykę appeasement (epizmentu)
czyli „ugłaskiwanie” albo „uspakajanie. Oba państwa pragnęły pokoju za wszelka cenę,
ponadto obawiały się komunizmu, a silne hitlerowskie Niemcy wydawały się przed nim
silna zaporą.
USA prowadziły w tym czasie politykę izolacjonizmu.
1936 r. Niemcy i Włochy podpisały układ o współpracy.
1936 r. Niemcy i Japonia podpisały tzw. pakt antykominternowski
1937 r. powstała oś Berlin-Rzym-Tokio
2.
Pod koniec 1937 r. Hitler uznał, że niemieckie siły zbrojne – Wehrmacht –
są wystarczająco potężne, by urzeczywistnić jego plan budowy „tysiącletniej Rzeszy”.
Zaczął od Austrii, uważał bowiem Niemców i Austriaków za jeden, sztucznie podzielony
naród.
12 marca 1938 r. wojska niemieckie wkroczyły do Austrii. Austria została wcielona do
Rzeszy (bez walki). Hitler określił to jako Anschlus – czyli przyłączenie. (zachód nie
protestuje)
Anschlus postawił w fatalnym położeniu Czechosłowację, brak fortyfikacji od
austriackiej strony, mieszkało tam ok. 3,5 mln Niemców. Wiosną1938 r. Niemcy
sudeccy, na polecenie Hitlera, zażądali autonomii. Gdy rząd w Pradze odmówił, dyktator
zagroził wojną.
Przywódcy Anglii i Francji skłonili władze czechosłowackie do wyrażenia zgody na
żądanie Niemców sudeckich.
We wrześniu 1938 r. premierzy Anglii i Francji spotkali się z Mussolinim i Hitlerem na
konferencji w Monachium. Podpisali traktat, w myśl którego Sudety zostały przekazane
Niemcom. Przedstawicieli Czechosłowacji w ogóle nie dopuszczono do obrad. Premier
W. Brytanii mniemał, że ratuje pokój w Europie – niewielkim kosztem „dalekiego kraju,
o którym tak mało wiemy” . Postanowienia z Monachium zapoczątkowały rozbiór
Czechosłowacji i były szczytowym momentem polityki ustępstw.
W marcu 1939 r. Słowacja oderwała się od Czechosłowacji i ogłosiła niepodległość.
Hitler utworzył Protektorat Czech i Moraw, całkowicie zależny od Rzeszy.
Następnego dnia wojska niemieckie wkroczyły do niebronionej Pragi. Czechosłowacja
przestała istnieć.
Politycy Polscy, Az do 1939 r. nie dostrzegali zagrożenia, mało tego, po konferencji w
Monachium Polska zażądała od Czechosłowacji zwrotu Zaolzia.
W październiku 1938r. minister spraw zagranicznych trzeciej Rzeszy, Joachim von
Ribbentrop, wysunął żądania pod adresem Polski. (jako propozycje)
- włączenie Wolnego Miasta Gdańska do Niemiec
- budowa eksterytorialnej autostrady i linii kolejowej, które biegłyby z Niemiec do Prus
Wschodnich przez polskie pomorze.
- w zamian za to, Trzecia Rzesza proponowała przedłużenie układu o nieagresji, oraz
wspólną politykę przeciwko ZSRR.
W ostatnich dniach marca Polska otrzymała od W. Brytanii gwarancje pomocy w razie
agresji ze strony innego państwa. Po dwóch tygodniach to samo uczyniła Francja.
W kwietniu 1939 r. Niemcy wypowiedziały polsko-niemiecką deklarację o nieagresji.
3.
Pakt Ribbentrop – Mołotow
W 1939 r. zarówno Zachód, jak i Niemcy zabiegały o względy Stalina. Dyktator targował
się jednocześnie z obiema stronami. W końcu uznał, że Hitler oferuje więcej.
23 sierpnia 1939 r. Ribbentrop przybył do, Moskwy. Trzecia Rzesza i ZSRR dotąd
śmiertelni wrogowie, podpisali pakt o nieagresji, nazwany paktem Ribbentrop – Mołotow.
Tajny protokół tego paktu postanawiał m.in.:
„w wypadku terytorialno-politycznych przeobrażeń na terenach należących do Polski,
strefy interesów Niemiec i ZSRR zostaną rozgraniczone w przybliżeniu wzdłuż rzek Narwi,
Wisły i Sanu…”
Pakt Ribbentrop – Mołotow pozwalał Stalinowi na zajęcie ponad połowy Polski i dawał
mu wolną ręke na Łotwie, w Estonii i w części Rumunii. Hitler zyskiwał współudział
ZSRR w wojnie z Polską, co zapewniało Niemcom bezpieczeństwo od wschodu.
25 sierpnia 1939 r. Polska i W. Brytania zawarły układ o wzajemnej pomocy wojskowej.
Na wieść o tym Hitler odwołał rozkaz ataku, zaplanowanego na następny dzień. Jednak 31
sierpnia podjął decyzję – i już się nie zawahał. Był pewien, że zachodni sojusznicy nie
przyjdą Polakom z pomocą.
Temat: Wybuch II wojny światowej.
1. Kampania wrześniowa.
1 września 1939 r. o godzinie 4.45 rano mieszkańców Gdańska obudziły salwy
niemieckiego pancernika „Schlezwig – Holstein”, który ostrzeliwał polską placówkę
wojskową na Westerplatte. Jednocześnie wojska niemieckie przekroczyły granicę Polski
na całej jej długości, a samoloty Luftwaffe zaczęły bombardować lotniska, linie kolejowe,
miasta i wsie. Rozpoczęła się wojna nazwana potem II wojną światową.
Hitler rzucił przeciwko Polsce 1,8 mln , 10 tyś dział, 2500 czołgów i 1600 samolotów.
Kraju broniła niespełna milionowa armia, wyposażona w 3 tyś dział, 400 samolotów i 500
czołgów. Był to sprzęt w ogromnej większości przestrzały.
Niemiecki plan „Fall Weiss” przewidywał wojnę błyskawiczną, Wehrmacht prowadził
wojnę totalną: niemieckie samoloty bombardowały miasta i wsie i ostrzeliwały tlumy
bezbronnych uchodźców na drogach.
3 września rząd brytyjski wystosował do Berlina ultimatum, w który żądał wycofania
wojsk niemieckich w ciągu 2 godzin. Gdy to nie nastąpiło, W. Brytania znalazła się w
stanie wojny z Niemcami. Francja, choć niechętnie, także wypowiedział wojnę Trzeciej
Rzeszy.
Była to jednak „dziwna wojna”, „śmieszna”, „siedząca”
Francuzi zajęli w Niemczech kilkanaście opuszczonych wsi, z których szybko się
wycofali. Lotnictwo brytyjskie, zrzucało na Niemcy ulotki.
Do 7 września broniło się 182 żołnierzy na Westerplatte.
Pod Wizną (nad Narwią) 720 żołnierzy kpt. Raginsa stawiło bohaterski opór 60 razy
liczniejszym formacjom niemieckim. Zginęli prawie wszyscy.
9 września dowódca armii „Poznań” gen T. Kutrzeba, zaatakował w okolicach Kutna
maszerujące na Warszawę oddziały niemieckie. Rozpoczęła się bitwa nad Bzurą,
największa bitwa kampanii wrześniowej. Trwała do 18 wrzesnia.
17 września 1939 r. nad ranem radzieckie dywizje przekroczyły granicę RP. W trzech
kolejnych rzutach runęło na Polskę 1,5 mln żołnierzy, 6 tyś. czołgów i 1800 samolotów.
Wódz Naczelny wydał rozkaz by „z bolszewikami nie walczyć”.
W nocy z 17/18 września prezydent Mościcki, członkowie rządu oraz Wódz Naczelny
przekroczyli granicę państwa i zostali internowani w Rumunii.
Warszawa skapitulowała 28 września. Do 2 października bronił się Hel. 5 października,
po kilkudniowej bitwie pod Kockiem poddała się grupa operacyjna „Polesie” gen.
Franciszka Kleeberga. Była to ostatnia bitwa kampanii wrześniowej.
5 października 1939 r. Hitler przyjmował defiladę swych wojsk w zdobytej Warszawie, w
tym czasie ziemie polskie, były już podzielone między Trzecią Rzeszę a ZSRR.
2. Klęska Francji
W kwietniu 1940 r. Hitler zaatakował Danię i Norwegię
10 maja 1940 r. Niemcy napadły na Belgię, Holandię i Luksemburg (mimo ich neutralności)
Luftwaffe zbombardowała Rotterdam, a niemieccy spadochroniarze opanowali
najważniejsze punkty obrony zaatakowanych krajów. Potem kolumny pancerne
Wehrmachtu przetoczyły się przez góry Ardeny na pograniczu Belgii i Francji. Niemcy
omijając umocnienia Linii Maginota wtargnęli do Francji.
Armia francuska choć liczniejsza, ustępowała niemieckiej pod względem wyposażenia,
organizacji i woli walki.
21/22 maja 1940 r. Niemcy dotarli do wybrzeży kanału La Manche. Około miliona
żołnierzy zostało zamkniętych w niemieckim kotle. Otoczeni Francuzi i Anglicy
ewakuowali się przez port w Dunkierce do Anglii.
10 czerwca 1940 r. Włochy wypowiedziały wojnę Francji i Anglii.
22 czerwca 1940 r. premier Francji marszałek F. Petain, podpisał zawieszenie broni (w
wagonie kolejowym, w tym samym w którym zawarto rozejm w 1918r.)
Francję podzielono na 2 części: północno-zachodnią z Paryżem, która znalazła się pod
okupacją niemiecką i południową, w której utworzono zależne od Niemiec Państwo
Francuskie ze stolicą w Vichy.
Decyzji o kapitulacji nie uznał generał Charles de Gaulle. Przedostał się do Londynu i
zorganizował tam Komitet Wolnych Francuzów. Aż do końca II wojny światowej walczyli
u boku przeciwników Trzeciej Rzeszy.
3. Bitwa o Anglię
Po pokonaniu Francji Hitler, był gotów zawrzeć pokój z Anglią i podzielić się z nią władza
nad światem. W wyniku braku porozumienia, kazał przygotować plan inwazji na W.
Brytanię.
8 sierpnia 1940 r. rozpoczęła się powietrzna bitwa o Anglię.
Samoloty Luftwaffe- do 500 naraz – dokonywały systematycznych nalotów na wyspę.
Najpierw bombardowały lotniska i porty, potem zaczęły atakować miasta.
W bitwie wzięli udział Polacy. Spośród 1500 lotników broniących angielskiego nieba co
dziesiąty pochodził z Polski.
Bitwa o Anglię trwała do końca października (6 X – koniec masowych ataków) i
zakończyła się niepowodzeniem.
7 września zbombardowano Londyn, w odpowiedzi zbombardowano Berlin
Do brytyjskiego zwycięstwa w bitwie o Anglię przyczyniło się m.in. wynalezienie radaru,
pozwalającego wykryć nadlatujące samoloty, i złamanie przez polskich matematyków
szyfru, którym niemieckie dowództwo przesyłało rozkazy (enigma – maszyna szyfrująca).
Temat: Atak Trzeciej Rzeszy na ZSRR.
W 1940 r. po pokonaniu Francji, Hitler kazał przygotować plan ataku na ZSRR, określony
kryptonimem „Barbarossa”
W latach 1939 – 41 Trzecia Rzesz i ZSRR ściśle ze sobą współpracowały. Stalin posyłał
Niemcom żywność i ropę naftową, wydał też Hitlerowi część niemieckich komunistów.
Wspólnota interesów, była pozorna.
W czerwcu 1941 r. na biurku Stalina, lądowały meldunki szpiegów, ostrzegających przed
napaścią niemiecką. Stalin lekceważył je wszystkie.
Niemcy i ich sojusznicy zgromadzili wzdłuż granic ZSRR- od Finlandii po Rumunię – 5,5
mln żołnierzy, 3 tyś. czołgów i 5 tyś. samolotów.
O świcie 22 czerwca 1941 dywizje Wehrmachtu wspierane przez oddziały fińskie,
rumuńskie, słowackie, węgierskie i włoskie, runęły na ZSRR.
Armia Czerwona nie spodziewała się ataku. W ciągu pierwszych dni Niemcy zniszczyli
ponad 1200 samolotów. Do grudnia 1941 r. zginęło prawdopodobnie 2,6 mln
czerwonoarmistów, a 3,3 mln dostało się do niewoli.
Wehrmacht miał całkowita przewagę organizacyjną i techniczną. Niemcy dotarli pod
Leningrad (dziś Petersburg), który oblegli i pod Moskwę. Tam wojna błyskawiczna się
załamała.
W październiku mrozy dochodziły do – 35 ºC . Zamarzały silniki samolotów i czołgów,
przez co Wehrmacht tracił przewagę techniczna. W grudniu 1941 r. Stalin ściągnął pod
Moskwę dywizje syberyjskie, doskonale przygotowane do walk w warunkach zimowych.
Niemcy zostali odrzuceni od Kremla o 150 km.
Wiosną 1942 r. Wehrmacht podjął kolejna ofensywę. Tym razem Niemcy zaatakowali
południe ZSRR. Dotarli pod Stalingrad (dziś Wołgograd)
Przez kilka m-cy toczyły się walki o każda ulicę. W lutym 1942 r. Niemcy się poddali.
Pod Stalingradem Hitler stracił ok. 1,5 mln ludzi (zabici, ranni i wzięci do niewoli). Powoli
zaczynało brakować rezerw ludzkich.
Dla ZSRR zwycięstwo miał ogromne znaczenie psychologiczne i propagandowe.
W 1943 r. Wehrmacht usiłował odzyskać inicjatywę na froncie wschodnim. Hitler
zgromadził 2700 czołgów pod Kurskiem. W lipcu zaatakowały one Armie Czerwoną. Bitwa
trwała prawie 2 m-ce i zakończyła się klęską Niemców, którzy stracili pół mln ludzi i 155
czołgów.
Temat: Wojna światowa.
Drugi front w Europie
6 czerwca 1944 r. w „dniu D”, alianci wylądowali w Normandii, otwierając drugi front w
Europie. Była to największa operacja desantowa wojny.
W ciągu 3- m-cy do Francji przerzucono ponad 2 mln ludzi.
W sierpniu sprzymierzeni zajęli Paryż, wyzwolony przez podziemny ruch oporu.
We wrześniu 1944r. alianci dotarli do granicy Niemiec.
Bezwarunkowa kapitulacja
Od 1942r. alianckie lotnictwo dokonywało nalotów na niemieckie zakłady przemysłowe
oraz miasta.
W sierpniu 1944r. natarcie Armii Czerwonej zatrzymało się na linii Wisły. W początkach
1945r. ruszyła radziecka ofensywa styczniowa, która zatrzymała się dopiero w Berlinie. Od
zachodu szli alianci.
FÜhrer , ukryty w podziemnym bunkrze w Berlinie, miał nadzieję, że jeszcze odmienią się
losy wojny, na próżno.
2 maja stolica Niemiec poddała się Rosjanom, dwa dni wcześniej Hitler popełnił
samobójstwo.
Niemcom kazano podpisać akt bezwarunkowej kapitulacji.
8 maja 1945r. USA i W. Brytania obwieściły, że II wojna światowa w Europie dobiegła
końca.
Wojna światowa
7 grudnia 1941 r. japońskie samoloty zaatakowały bazę marynarki wojennej USA Pearl
Harbor na Hawajach.
Rzucane z niewielkiej wysokości bomby i torpedy zatopiły 7 okrętów a 12 innych
zniszczyły. Amerykanie stracili 260 samolotów, zginęło ponad 2 tyś. ludzi
11 grudnia Niemcy i Włochy wypowiadają wojnę USA.
Przystąpienie USA do wojny dało początek Wielkiej Koalicji krajów sprzymierzonych
przeciwko państwom osi.
Era Atomowa
Do połowy 1942 r. Japonia opanowała większość południowo – wschodniej Azji.
W 1944 r. USA zyskały wyraźną przewagę w wojnie na Pacyfiku, ale nie miały dość sił, by
zaatakować samą Japonię. Amerykanie prowadzili wojnę metodą „żabich skoków”,
zdobywali wyspy na Oceanie Spokojnym.
6 sierpnia 1945r. amerykański bombowiec przemknął nad japońskim miastem Hiroszima.
W ciągu kilkudziesięciu sekund zginęło prawie 80 tyś. ludzi (1/3 ludności). Ponad 70%
miasta zamieniło się w dymiące zgliszcza.
Tego dnia po raz pierwszy w dziejach ludzkości użyto bomby atomowej.
9 sierpnia, Amerykanie zrzucili bombę atomową na miasto Nagasaki. Tym razem zginęło
ok. 40 tyś. ludzi (1/2 mieszkańców)
Decyzję o użyciu bomby atomowej podjął jednoosobowo – prezydent USA Harry Truman.
2 września 1945 r. Japonia podpisała akt bezwarunkowej kapitulacji – po 6 latach
krwawych walk II wojna światowa dobiegła końca.
Temat: Polskie Państwo Podziemne.
26/27 września 1939r. powstała w oblężonej Warszawie Służba Zwycięstwu Polski –
konspiracyjna organizacja wojskowa, mająca prowadzić walkę z okupantem.
W listopadzie 1939r. została przekształcona w Związek Walki Zbrojnej (ZWZ), podlegający
rządowi emigracyjnemu.
W lutym 1942r. gen. Sikorski przekształcił ZWZ w Armię Krajową (AK)
Jesienią 1941r. do ZWZ należało 40 tyś. żołnierzy, pod koniec 1942r. AK liczyła ok. 200
tyś. żołnierzy. Była największą podziemną armią w okupowanej Europie.
Jej wartość bojowa, była jednak bardzo niska. Większość żołnierzy nie przeszła regularnego
szkolenia, poza tym mieli zaledwie 53 tyś. sztuk broni z czego tylko 6% broni maszynowej.
Zadania AK:
- gromadzenie sił do uderzenia w chwili załamania się Niemiec
- prowadzili akcje dywersyjne: atakowali niemieckie posterunki, wykolejali transporty
wojskowe przeznaczone na front wschodni, wysadzali mosty, odbijali więźniów
Polska mimo, że znajdowała się pod okupacją, posiadała legalny i uznawany na Zachodzie
rząd emigracyjny.
Istniały Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie oraz AK. W Warszawie przebywał (w ukryciu)
Delegat Rządu na Kraj w randze wicepremiera. Podlegały mu wydziały: wywiadu, dywersji,
oświaty, sądownictwa i polityki.
Działały podziemne sądy, prasa.
Przez całą okupację działały tajne komplety, tzn. podziemne szkoły.
Powstały podziemne teatry, w prywatnych mieszkaniach lub piwnicach wystawiano
dramaty Słowackiego, Wyspiańskiego, Szekspira.
Ruch oporu w okupowanej Polsce obejmował prawie wszystkie dziedziny życia.
Dlatego tajne struktury podporządkowane rządowi emigracyjnemu nazwano po
wojnie Polskim Państwem Podziemnym.
Temat: Konferencje pokojowe (Wielkiej Trójki) w czasie II wojny światowej.
Ich konsekwencje dla Polski i świata.
W dziejach II Wojny światowej miały miejsce trzy konferencje, w które odbyły się w
Teheranie, Jałcie i Poczdamie.
Udział w niej brała tzw. Wielka Trójka, a więc przedstawiciele Stanów Zjednoczonych,
Anglii i Związku Radzieckiego.
Teheran
W listopadzie 1943r. odbyło się spotkanie przygotowawcze do konferencji w Teheranie. Było
to spotkanie ministrów spraw zagranicznych: W. Mołotowa (ZSRR), Cordella Hulla (USA) i
Anthony Edena (Anglia).
Wynik owego spotkania był następujący:
1. Potwierdzono zamiar walki z Niemcami, aż do ich kapitulacji,
2. Przyjęto koncepcje odbudowy państwa austriackiego,
3. Zapowiedziano ukaranie zbrodniarzy hitlerowskich, co stało się podstawą do utworzenia po
wojnie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości,
4. Zapowiedziano podjęcie prac w celu zorganizowania konferencji na temat powołania do
życia organizacji, która zapewniała by narodom świata pokój i bezpieczeństwo.
W okresie 28 listopada – 1 grudnia 1943r. odbyła się konferencja w Teheranie z
udziałem F.D. Roosevelta (USA), W. Churchilla (Anglia) oraz J. Stalina (ZSRR).
Zawarto na niej 5 tajnych porozumień:
1. Uzgodniono pomoc partyzantce w Jugosławii.
2. Uznano potrzebę przystąpienia Turcji do wojny po stronie aliantów (formalnie w lutym
1945r. Turcja wypowiedziała wojnę Niemcom).
3. Przyjęto gotowość ZSRR do natychmiastowego wypowiedzenia wojny Bułgarii.
4. Przyjęto nawiązanie ścisłej współpracy z dowództwem radzieckim. ZSRR po zwycięstwie
nad Niemcami przystąpi do Wojny z Japonią.
5. Uznano lądowanie aliantów we Francji w maju 1944r. I początek równoległej ofensywy na
froncie wschodnim.
Sprawa polska – ustalenie granic państwa polskiego
Granica zachodnia – w przypadku granicy zachodniej przyszłego państwa Polskiego, nie było
rozbieżności. Wysunięto koncepcje przesiedlenia Niemców za linię Odra – Nysa.
Granica wschodnia – w przypadku granicy wschodniej przyszłego państwa Polskiego,
zapowiedziana została przez Churchilla linia Curzona. J. Stalin zażądał jednak włączenia Prus
Wschodnich do ZSRR, jednakże Churchill zgodził się na wcielenie do granic ZSRR Litwy. W
Teheranie nie podjęto wiążących decyzji w sprawie polskiej, a w protokole zapisano jedynie
co następuje:
„Przyjęto w zasadzie, że siedziba państwa i narodu polskiego winna się znaleźć między tak
zwaną linią Curzona, a linia rzeki Odry, z włączeniem w skład Polski Prus Wschodnich i
prowincji opolskiej. Jednakże ostatecznie wytyczenie granic wymaga dokładnych studiów i w
niektórych regionach ewentualnego przesiedlenia ludności”.
Jałta
W okresie 4 – 11 lutego 1945r. Odbyła się konferencja w Jałcie. W konferencji tej brali udział
szefowie Wielkiej Trójki (Roosvelt, Churchill, Stalin) oraz ministrowie spraw zagranicznych,
szefowie sztabów i grób doradców. Do najważniejszych decyzji konferencji możemy
zaliczyć:
1. Ustanowienie okupacji Niemiec,
2. Podział Berlina na sektory,
3. Powołanie do życia Sojuszniczej Rady Kontroli,
4. Postawienie celu zniszczenia faszyzmu i narodowego socjalizmu
5. Uznanie nowego ładu – „ład jałtański”, ZSRR oddano tereny na wschód od Łeby.
Na konferencji Jałtańskiej podjęto problem Dalekiego Wschodu. Owy problem poruszono w
świetle wojny z Japonią. Ustalono że ZSRR przystąpi do wojny z Japonią nie później niż 3
miesiące po zakończeniu wojny w Europie. Za przystąpienie do wojny z Japonią, ZSRR miał
uzyskać od Japonii Południowy Sachalin, Kuryle oraz Port Arhur, jako baza dla floty ZSRR.
Chiny natomiast miały odzyskać Mandżurię.
Sprawa polska w Jałcie
Sprawa polska zaistniała w Jałcie, gdyż omawiano takie kwestie jak:
- Oblicze rządu,
- Granice państwa polskiego.
W. Churchill chciał, aby Polska znalazła się w orbicie wpływów Zachodnich i odcięła
Niemcy od ZSRR. Potwierdzono ustalenia z Teheranu co do granic na wschodzie i na
zachodzie. Ostatecznie zwyciężyła koncepcja J. Stalina, dotycząca reorganizacji Rządu
Tymczasowego w Polsce i utworzeniu Tymczasowego Rządu jedności Narodowej.
Poczdam
Konferencja w Poczdamie była ostatnim ze spotkań Wielkiej Trójki. dotyczących spraw
związanych z kształtem powojennego świata. Jedynie J. Stalin był obecny na wszystkich
spotkaniach, czyli w Teheranie i Jałcie i Poczdamie. Prezydent USA F.D. Roosevelt zmarł 12
kwietnia 1945r., po jego śmierci USA reprezentował prezydent H Truman. Z kolei już w
czasie trwania konferencji w Wlk. Brytanii odbyły się wybory parlamentarne i W. Churchilla
Partii Konserwatywnej zastąpił premier C Attlee z Partii Pracy.
Konferencja w Poczdamie odbywała się w dniach 17 lipca do 2 sierpnia 1945r. Poczdamska
Umowa jako akt prano – międzynarodowy składał się z 14 rozdziałów.
III Rozdział
Dotyczył Niemiec i znalazły się w nim postanowienia znane jako „4 D”, czyli
demilitaryzacja, demokratyzacja, denazyfikacja i demonopolizacja.
IV Rozdział
Poświęcony był sprawie odszkodowań ze strony Niemiec. Kraj ten został zobowiązany do
wynagrodzenia w możliwie jak największym wymiarze strat i cierpień wyrządzonych przez
hitlerowców. Roszczenia wobec ZSRR miały być zaspokojone ze strefy okupacyjnej
radzieckiej oraz odpowiednich aktów niemieckich. Pozostałe kraje miały otrzymać reparacje z
zachodnich stref okupacyjnych.
XIII Rozdział
Dotyczył przesiedleń ludności niemieckiej z obszarów Polski, Czechosłowacji i Węgier.
Mocarstwa uznały, że „należy przystąpić do przesiedlania do Niemiec ludności niemieckiej
lub jej elementów pozostałych w Polsce, na Węgrzech i w Czechosłowacji.” Kładziono przy
tym nacisk na właściwe zachowanie podczas tych działań, stwierdzając, że „wszystkie
przesiedlenia, które następują, winny odbywać się w sposób pokojowy i ludzki.”
Postanowienia rozdziału VI i IX dotyczyły rozstrzygnięć terytorialnych, tak ważnych dla
Polski. W Rozdziale VI była mowa o przyznaniu Polsce i ZSRR Prus Wschodnich. Tereny na
północ od linii Baraniewo – Gołdap do styku granic z Litwą przejął ZSRR, a na południe od
tej linii Polska.
W Rozdziale IX, zawarto porozumienie dotyczące zachodniej granicy Polski, czyli granicy
na Odrze i Nysie Łużyckiej.
W części A Rozdziału IX wspomniano, że mocarstwa udzieliły poparcia tymczasowemu
Rządowi Jedności Narodowej oraz propozycji przeprowadzenia w Polsce wolnych wyborów z
udziałem wszystkich demokratycznych i antyhitlerowskich stronnictw.
Z polskiego punktu widzenia treść postanowień w sprawie granic i przemieszczania ludności
niemieckiej stanowiła swego rodzaju umowę wiążącą z jednej strony cztery mocarstwa, a z
drugiej Polskę.
Umowa Poczdamska wraz z postanowieniami w Jałcie stworzyła w europie tzw. Ład
jałtańsko – poczdamski, który przetrwał do 1989 r. Czyli do jesieni ludów w Europie i upadku
muru berlińskiego. W zasadzie za koniec symboliczny tego ładu można uznać zjednoczenie
Niemiec, które nastąpiło 3.października 1990 r.
ONZ
Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) powstała w czerwcu 1945r.
W Stanach Zjednoczonych. Pomysł jej utworzenia rzucili Churchill i Roosvelt. W ich
zamyśle ONZ miała, być kontynuatorka Ligii Narodów, lecz skuteczniejszą w działaniu. Za
jej podstawowe cele uznano utrzymanie pokoju na świeci i rozwój współpracy między
narodami.
Siedzibą ONZ został Nowy Jork.
Jednym z największych osiągnięć ONZ, było podpisanie w 1948r. Powszechnej Deklaracji
Praw Człowieka.