Wstęp do Geografii Fizycznej Zaliczenie poprawkowe, I rok studium zaocznego Geografii 15 grudzień 2007 IMIĘ: ............................................................ NAZWISKO: ........................................................................ Proszę pisać drukowanymi literami ZESTAW C 1. Temperatura powietrza ponad dużym zbiornikiem wodnym nie zmienia się tak mocno jak ponad sąsiadującym lądem ponieważ …: 5. Skały metamorficzne powstają z …. • z wytrącania substancji znajdujących się roztworze, ponieważ większość pochłanianego promieniowania jest zużyta na transfer ciepła utajonego, a nie odczuwalnego, • skał osadowych, • skał magmowych, • ponieważ woda w przeciwieństwie do lądu (gleby, skał) może się mieszać, • innych skał metamorficznych. • ponieważ ciepło właściwe substancji występujących na powierzchni lądu jest niższe niż wody, • • znad lądu nie może nadpłynąć ciepłe powietrze (nad wodą jest wysokie ciśnienie). 2. Od lat 20-tych XX wieku do chwili obecnej uważa się że ruchy płyt litosfery są efektem … • prądów konwekcyjnych w skorupie ziemskiej, • prądów konwekcyjnych w płaszczu, • prądów konwekcyjnych w jądrze Ziemi, • trzęsień ziemi wzdłuż stref subdukcji. 3. Największe amplitudy temperatury występują w …: 6. Najdłuższy ciągły łańcuch górski utworzony przez procesy tektoniczne znajduje się …: • w Ameryce Północnej, • w Ameryce Południowej, • w Azji, • na dnie oceanicznym. 7. Największym rezerwuarem słodkiej wody w hydrosferze są: • oceany, • lodowce, • Wielkie Jeziora na pograniczu USA i Kanady, • wody gruntowe. • klimacie kontynentalnym, • na lądolodach, • w strefie tundry, • dezintegracja, • w piętrze alpejskim w górach. • dekompozycja, • rozkład, • fragmentacja. 4. Proces, który z wody i dwutlenku węgla pod wpływem promieniowania słonecznego tworzy węglowodory i tlen nazywa się …: • fotosyntezą, • respiracją, • transpiracją, • intercepcją. 8. Wietrzenie chemiczne określa się również terminem: 9. Co przedstawia poniższy schemat? Uzupełnij jego opis. Dodaj strzałki symbolizujące współzależności niektórych elementów. Na które z nich i w jaki sposób wpływa człowiek? Schemat przedstawia główne czynniki wpływające na klimat Ziemi. Czerwonymi strzałkami oznaczono najważniejsze współzależności pomiędzy czynnikami, które dokonują się bez „pośrednictwa” klimatu. Najważniejsze znaczenie w skali czasu geologicznego ma tempo i charakter dryfu kontynentów, który wpływa na aktywność górotwórczą i wulkaniczną, a poprzez to na skład atmosfery i jej albedo, wymianę ciepła w oceanach (cyrkulację oceaniczną), oraz albedo powierzchni. Działalność antropogeniczna w skali całej kuli ziemskiej spowodowała znaczące zmiany składu atmosfery (wzrost zawartości CO2, metanu, NOx, freonów), a poprzez to i albeda atmosfery, oraz albeda powierzchni w wyniku zamiany powierzchni pokrytych naturalnymi zbiorowiskami roślinnymi na uprawy i tereny zurbanizowane. Na schemacie zaznaczono ten fakt niebieskimi obwódkami wokół prostokątów symbolizujących te czynniki. 10. Co to jest teledetekcja? Jakie typy czujników teledetekcyjnych stosuje się do monitorowania Ziemi? Teledetekcja to badanie wykonane z pewnej odległości. Mimo że obrazowanie medyczne to termin powszechnie używany w medycynie na techniki pomiarowe wykonane na odległość (np. detekcja guza mózgu bez naruszania czaszki), to termin teledetekcja jest stosowany głównie do pomiarów powierzchni ziemi, atmosfery ziemskiej i pomiarów własności planet z satelitów. Badania teledetekcyjne można wykonywać z samolotów, przestrzeni kosmicznej lub z powierzchni ziemi. Metody teledetekcyjne dzielą się na aktywne i pasywne. W aktywnej teledetekcji sygnał jest wysłany z instrumentu, a po odbiciu od obiektu, odbierany i analizowany. Przykładami aktywnej teledetekcji jest radar, w którym wysyłane są mikrofale, lidar – w tym przypadku wysyłane jest światło, czy sodar – wtedy wysyłane są fale akustyczne. Pasywnymi metodami teledetekcji są metody oparte na analizie sygnału wysyłanego od obserwowanego obiektu (np. odbitego światła słonecznego, czy fal elektromagnetycznych w innych zakresach). Zdjęcie fotograficzne jest przykładem teledetekcji pasywnej. Techniki teledetekcyjne używają tzw. metod odwrotnych do oceny interesujących własności obserwowanych obiektów. Dla przykładu, ocena ilości deszczu z chmur może być dokonana na podstawie intensywności sygnału z radaru meteorologicznego. Pasywnymi technikami teledetekcyjnymi jest obserwacja dochodzącego sygnału. Np. produktywność planktonu w oceanach można oszacować z przestrzeni kosmicznej robiąc zdjęcie kamerą fotograficzną w zakresie światła czerwonego i bliskiej podczerwieni. W praktyce robi się sekwencję zdjęć w różnych przedziałach widma promieniowania elektromagnetycznego. W pasywnych technikach teledetekcji wprowadza się różnego rodzaju poprawki. Dla przykładu, badając kolor oceanu z przestrzeni kosmicznej, trzeba wyeliminować wpływ światła dochodzącego bezpośrednio z atmosfery. Radiometry, fotometry czy kamery lotnicze są przykładami pasywnych instrumentów teledetekcyjnych.