Informacja prasowa Warszawa, 31.05.2012 r. Sytuacja zawodowa osób w wieku 50+ w Polsce – podsumowanie II edycji „Bilansu Kapitału Ludzkiego” Wcześniejsze odchodzenie na emeryturę czy brak chęci podnoszenia kwalifikacji przez osoby w wieku 50 + to jedne z głównych problemów, które zarysowały się w badaniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości pt. „Bilans Kapitału Ludzkiego” opublikowanym w dn. 25 kwietnia 2012 r. Raport prezentuje niezbyt optymistyczną sytuację zawodową osób w wieku okołoemerytalnym. Główny celem projektu badawczego „Bilans Kapitału Ludzkiego” było ukierunkowanie instytucji i środków publicznych na realizację zadań zmierzających do likwidacji luk kompetencyjnych na poziomie ogólnokrajowym i regionalnym. Jednym z takich działań jest usługa szkoleniowo-doradcza w ramach projektu systemowego PARP pt. „Aktywny Emeryt”, który ma na celu utrzymanie aktywności zawodowej pracowników w wieku okołoemerytalnym. Bilans Kapitału Ludzkiego to unikatowy na skalę Polski i Europy monitoring rynku pracy pozwalający śledzić, jak zmienia się struktura kompetencji na rynku pracy, co jest szczególnie ważne w kontekście konieczności dopasowania kompetencji potencjalnych i obecnych pracowników do wymagań pracodawców. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim w pierwszej połowie 2011 r. zrealizowała drugą edycję opisywanych badań. Otrzymane wyniki w 100% potwierdzają zasadność realizacji projektów aktywizujących osoby po 50. roku życia, np. takich jak „Aktywny emeryt”. Zgodnie z wynikami badania wśród Polaków i Polek w wieku produkcyjnym aż 13% jest na emeryturze (dla porównania 12% osób jest bezrobotnych, 59% pracuje zawodowo). Pierwszy poważny odpływ pracowników na emeryturę i rentę zaczyna się w wieku 43 lat (zwłaszcza u mężczyzn). W wieku 50 lat następuje zrównanie odsetka pracujących kobiet i mężczyzn. W wieku lat 60 - aktywnych zawodowo pozostaje jedynie 37% mężczyzn. Wraz z wiekiem rośnie średni czas poszukiwania pracy – w grupie wiekowej 55-64 lata wynosi on aż 57 miesięcy. Jednak optymizmem Dodatkowych informacji udziela: Biuro projektu tel. (22) 642 58 72 Anna Zakrzewska e-mail: [email protected] Karolina Koziejowska e-mail: [email protected] Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. może napawać fakt, że w grupie wiekowej 55-64 ponad połowa ankietowanych (52%) wyraziła chęć przekwalifikowania się (przyuczenia się do nowego zawodu) w przypadku niemożności znalezienia pracy. Osoby pracujące w wieku 50+ zdecydowanie nie są skłonne do poszukiwania nowej pracy - w grupie 50-54 lata tylko 6% osób przyznało się do jej poszukiwania, w grupie 55-59 było to 4%, a w grupie 60-64 lata zaledwie 2%.16% respondentów uważa, że ich wiek stanowi barierę w znalezieniu pracy – znacznie częściej czynnik ten wymieniały osoby starsze (50% osób po 50 roku życia). Problem ze znalezieniem pracy i jej utrzymaniem ma ścisły związek z poziomem kompetencji pracowników i chęcią podnoszenia swoich kwalifikacji, dlatego aby zmienić sytuację na rynku pracy należy dokładnie przyjrzeć się kwestii kształcenia. Ze względu na związek z wiekiem wyróżniono dwa rodzaje kompetencji: o Systematycznie obniżające się z wiekiem (kompetencje komputerowe, artystyczne, sprawność fizyczna) – są to umiejętności, których spadkowi w większości można zapobiec poprzez odpowiednie szkolenia. o Kompetencje o nieliniowej zależności: „odwrócone U” – szczyt przypadający w wieku 30 lat: dotyczy w szczególności umiejętności samo-organizacyjnych i kierowniczych. W tym przypadku dużą rolę odgrywa postrzeganie własnej osoby jako kompetentnej (dzięki odpowiednim szkoleniom można wpłynąć na umocnienie odpowiedniego wizerunku osoby). Jedynie 20% Polaków w wieku 18-64 lata podnosiło swoje kwalifikacje w roku poprzedzającym badanie. Najbardziej bierną grupą wśród tych osób byli ludzie starsi – w grupie bezrobotnych 50-64 lata 88% nie uczyło się w żaden sposób, natomiast wśród pracujących było to 78%. Optymistycznie nie nastraja fakt, że w dalszym ciągu chęć uczestnictwa w kursach i szkoleniach spada wraz z wiekiem – w grupie 50-59/64 lata deklaruje ją jedynie 9%. Dlatego tak ważne jest, aby propagować wśród osób w tym wieku koncepcję uczenia się przez całe życie. W grupie wiekowej 50+ najczęściej wskazywanym powodem utrudniającym wzrost aktywności szkoleniowej było przekonanie, że w tym wieku nie ma sensu się dokształcać. Znaczenie miały również ograniczenia związane ze stanem zdrowia. Jak widać, główna bariera tkwi w przekonaniach – odpowiednia kampania świadomościowa powinna je zmodyfikować i ukazać sens kształcenia ustawicznego. Jak pokazują otrzymane wyniki badań, podnoszenie swoich kompetencji odgrywa ogromną rolę w poszukiwaniu i utrzymaniu pracy – pracodawcy jako główny problem wymieniali brak kompetencji i ich niedopasowanie do oferowanego stanowiska – sytuacja ta dotyczy co piątej osoby starającej się o pracę. Dodatkowych informacji udziela: Biuro projektu tel. (22) 642 58 72 Anna Zakrzewska e-mail: [email protected] Karolina Koziejowska e-mail: [email protected] Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Przedstawione rezultaty precyzują kluczowe wyzwanie jakie zostało postawione przed polskim społeczeństwem propagowanie kształcenia przez całe życie. Obecnie występuje brak motywacji do kształcenia wśród osób dorosłych i brak atrakcyjnej oferty kształcenia. Co gorsza, dezaktywacja edukacyjna o 5-10 lat wyprzedza dezaktywację zawodową. Osoby w wieku 50+ są za późno zachęcane do uczenia się, dlatego tak ważne są programy edukacyjne skierowane do tej grupy. Najlepiej wdrażać je w okresie poprzedzającym o 5-10 lat statystyczny punkt zwiększonego ryzyka dezaktywacji zawodowej. „Dlatego też, zachęcamy wszystkich do skorzystania z bezpłatnych szkoleń i doradztwa zawodowego w ramach usługi szkoleniowo-doradczej pt. „Aktywny Emeryt”. Szkolenia w zakresie rozwoju kompetencji miękkich oraz prowadzenia działalności gospodarczej, mają pomóc w rozwoju umiejętności interpersonalnych, pracy zespołowej oraz komunikacji. Ponadto uczestnicy zdobędą wiedzę na temat elastycznych form zatrudnienia, wolontariatu i prowadzenia działalności gospodarczej. Projekt prowadzony jest w województwie śląskim, podkarpackim i małopolskim. Rekrutacja już się rozpoczęła.” – podkreśla Anna Świebocka-Nerkowska, Dyrektor Departamentu Rozwoju Kapitału Ludzkiego z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Szczegóły dotyczące projektu znajdują się na stronie www.50plus.parp.gov.pl. Usługa doradczo-szkoleniowa w ramach projektu systemowego PARP pt. „Aktywny Emeryt” Usługa szkoleniowo-doradcza w ramach projektu systemowego Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości pt. „Aktywny Emeryt” została zlecona podmiotowi wybranemu zgodnie z ustawą PZP – FIRMIE 2000 Sp. z o.o. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Obserwowany w ostatnich latach narastający problem przedwczesnego wycofywania się i „wypychania” z rynku pracy osób w wieku okołoemerytalnym skutkuje marnowaniem potencjału firm i ograniczaniem kapitału społecznego Polaków. Wśród wielu przyczyn tego zjawiska zwraca uwagę niski poziom kompetencji miękkich – niska samoocena, brak wiary we własne możliwości, niedostateczne umiejętności w zakresie pracy zespołowej (w tym w ramach zespołów międzypokoleniowych), komunikacji, asertywności, wysoki poziom lęku przed zmianą czy brak zdolności adaptacyjnych. Usługa szkoleniowa ma na celu utrzymanie aktywności zawodowej pracowników w wieku okołoemerytalnym poprzez podniesienie świadomości i wiedzy w zakresie korzyści płynących z pozostawania aktywnym zawodowo na rynku pracy. Więcej informacji na: www.50plus.parp.gov.pl Dodatkowych informacji udziela: Biuro projektu tel. (22) 642 58 72 Anna Zakrzewska e-mail: [email protected] Karolina Koziejowska e-mail: [email protected] Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.